İçeriğe atla

Hafız İbrahim Efendi

Hafız İbrahim Efendi
Meclis-i Mebûsan
3. ve 4. Dönem Mebusu
Görev süresi
17 Aralık 1908 - 5 Ağustos 1912
Seçim bölgesi1908 – İpek
1912 – İpek
Kişisel bilgiler
Doğum 1863
Mitroviça, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 28 Ekim 1940
Bakırköy, İstanbul, Türkiye

Hafız İbrahim Efendi ya da İpekli Hafız İbrahim (1863, Mitroviça - 28 Ekim 1940, Bakırköy, İstanbul), Türk siyasetçi.

1863'te Mitroviça dünyaya gelmiştir. Ailesi aslen Türkmen olup 15. yüzyılın başlarında İzmir'den Rumeli’ye göç etmiştir. İbrahim Hakkı Efendi altı yaşında Kur’anı Kerim’i ezberleyerek hafız olup, Gazi İsabey sıbyan mektebini bitirdikten sonra din ve Arapça derslerini Mitroviça'daki medreselere devam ederek tamamlamıştır. Ardından 1883’te İstanbul’a gelerek önce Fatih'teki Haydarpaşa Medresesi’ne kaydolmuştur. Vefa ve Süleymaniye medreselerine de devam eden İbrahim Hakkı Efendi bu kurumlarda 13 yıl okuyup, eğitimini tamamlamıştır. Medresede okuduğu yıllarda Tabriri Üstâz isminde bir de kitap yazmış, bu kitap daha sonra 1896 ve 1902’de iki defa basılmıştır. Hafiz İbrahim Efendi, mezun olduktan sonra uzun süre Rumeli’deki kasaba ve şehirlerde dolaşarak “üçaylar" denen Recep, Şaban ve Ramazan aylarında cer hocalığı yapıp camilerde ve mescitlerde vaazlar vermiştir.[1]

1890'lardan itibaren İbrahim Temo tarafından İttihad ve Terakki'ye kaydedildikten sonra İttihad ve Terakki'nin Rumeli örgütlerini kurmuş, cemiyete çok sayıda üye kaydetmiştir. Kaydettiği üyeler arasında Talat Paşa vardır.[2] İbrahim Temo, Hafız İbrahim Efendi'yi şöyle anlatmaktadır:

Ben, ilk defa medreselilerden Kosovalı ve hürriyette mebus olan İbrahim Efendi’yi ve mülkiye mezunlarından Necip Draga’yı, Görice mebusu Şahin Kolonya’yı cemiyetimize soktum. Hafız İbrahim Efendi, Edirne’de Ramazan hocalığı yaparken serbestçe nasihatte bulunması neticesi posta memurlarından Talat Bey’i de cemiyete aldı. Bu sebepten Talat da mürşidi, Hafız İbrahim Efendi’yi çok severdi, bana karşı da muhabbeti vardı.[3]

Jön Türk Devrimi sonrasında yapılan 1908 genel seçimlerinde İpek Mebusu seçilmiştir. 1912 genel seçimlerinde ikinci defa İpek mebusu olarak meclise giren İbrahim Efendi'nin vekilliği bu defa 23 Temmuz'a kadar sürmüş, bu tarihte istifa ederek meclisten ayrılmıştır.[1]

Cumhuriyet’in ilanından sonra da Tetkiki Mushaf Komisyonu üyeliğini sürdüren Hafız İbrahim Efendi 18 Şubat 1928'de İzmir müftülüğüne tayin edilmiş ancak İbrahim Efendi tayinini sürgün olarak kabul edip, istifa etmiştir. Bunun üzerine dönemin Diyanet İşleri Reisi Mehmet Rifat Börekçi'nin tavsiye ve yönlendirmesiyle Hoca'nın görevi Bakırköy müftüsü olarak değiştirilmiştir. İbrahim Hoca 1934‘te çıkan soyadı kanunundan sonra aile lakabı Zaimoğlu'nu soyadı olarak almıştır. 28 Ekim 1940 günü evinde ölmüştür.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c Burak Çetintaş (7 Haziran 2021). "Unutulmuş bir İttihatçı...İpekli İbrahim Hoca". NTV Tarih Temmuz 2011 s:28-30. 8 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  2. ^ Sağıroğlu, Tarık (Aralık 2021). "İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ'NİN EDİRNE YAPILANMASI VE FAALİYETLERİ". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 23 (2). ss. 619-640. doi:10.26468/trakyasobed.824448. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  3. ^ Temo, İbrahim (2000). Bülent Demirbaş (Ed.). İbrahim Temo’nun İttihat ve Terakki Anıları. İstanbul: Arba Yay. s. 18. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">V. Mehmed</span> 35. Osmanlı padişahı (1909–1918)

V. Mehmed ya da Mehmed Reşad, Osmanlı İmparatorluğu'nun 35. padişahı ve 114. İslam halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Bahaddin Şakir</span> Türk hekim ve siyasetçi

Bahaeddin Şakir, Türk hekim ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Meşrutiyet</span> Osmanlı Devletinde ikinci anayasal monarşi dönemi (1908–1920)

İkinci Meşrutiyet, Osmanlı Anayasası'nın, 30 yıl askıda kaldıktan sonra, 23 Temmuz 1908'de yeniden ilan edilmesiyle başlayan ve Mebuslar Meclisinin Sultan Vahdettin tarafından 11 Nisan 1920'de tasfiyesi ile sona eren dönemdir. Bu dönemde parlamenter demokrasi, seçim, siyasi parti, askerî darbe ve diktatörlük olgularıyla tanışılmış, iki büyük savaş yaşanmış ve imparatorluğun dağılmasına tanık olunmuştur.

Hürriyet ve İtilaf Fırkası, İkinci Meşrutiyet döneminde iktidardaki İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne (İTC) karşı kurulmuş olan en önemli muhalefet partisidir. 1911-1913 arasındaki ilk etkinlik dönemi, 23 Ocak 1913'te İttihat ve Terakki'nin Bâb-ı Âli Baskını ile hükûmeti ele geçirmesiyle sona erdi. Mondros Mütarekesi'nden sonra Ocak 1919'da yeniden kurulan parti, ertesi yıl başlarında etkinliğini kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Bâb-ı Âli Baskını</span> 1913te hükûmet binası olan Bâb-ı Âlinin basılmasıyla yapılan askerî darbe

Bâb-ı Âli Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nda 23 Ocak 1913 günü Enver Bey ve Talat Bey'in önderlik ettiği bir grup İttihat ve Terakki üyesi tarafından hükûmet binası Bâb-ı Âli'nin basılmasıyla yapılan askerî darbedir. Bu baskın sırasında Harbiye Nazırı Nâzım Paşa öldürülmüş, Sadrazam Kâmil Paşa'ya zorla istifası imzalattırılmıştır. Darbe sonrasında Mahmud Şevket Paşa Hükûmeti kurulmuş ve İttihat ve Terakki Partisi yönetime hakim hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Talat Paşa</span> 214. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Talat, Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin kurucu lideri, İttihat ve Terakki'nin kurucularından ve önde gelen liderlerinden olan Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İttihat ve Terakki</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasal teşkilat

İttihat ve Terakki Cemiyeti, sonraları İttihat ve Terakki Fırkası, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet'in ilanına önayak olup 1908-1918 yılları arasında faaliyet gösteren, 21 Mayıs 1889 tarihinde kurulmuş bir siyasal hareket ve siyasi partidir. Triumvira sistemi ile yönetilen bir meclis yapısında egemenlik sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Doktor Nâzım</span> Türk doktor, siyasetçi ve bürokrat

Doktor Nâzım veya Selanikli Mehmed Nazım Bey, Türk siyasetçi, hekim, 22 Temmuz 1918-8 Ekim 1918 arası Maârif Nazırı ve 1915-16 dönemi Fenerbahçe SK fahri başkanı. İttihat Terakki Cemiyeti'nin kurucu liderlerinden ve Jön Türk Devrimi'nin öncü isimlerindendir. Askeri Tıbbiye'de okuduğu dönemlerde, daha sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir dönemine hükmedecek İttihat Terakki Fırkası'nın ve Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın kurulmasında, örgütlendirilmesinde ve Osmanlı toplumunda büyük bir dönüşüm sağlayan meşrutiyetin yeniden ilanında oldukça önemli rol almış birkaç yöneticisi arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Şakir Kesebir</span> Türk politikacı

Mehmet Şakir Kesebir, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi</span>

Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış, Osmanlı din ve siyaset adamı.

İttihad-ı Muhammedî Fırkası, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet döneminde faaliyet gösteren İslamcı siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Ahrar Fırkası</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasi parti

Osmanlı Ahrar Fırkası, Osmanlı İmparatorluğu'nun İkinci Meşrutiyet döneminde etkinlik gösteren siyasî parti.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Sabri Efendi</span> Osmanlı müderris, şeyhülislam

Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı müderris, Meclis-i Mebusan mebusu, şeyhülislam.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Efendi</span>

Musa Kazım Efendi (1858–1920), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 4 kez şeyhülislamlık görevini üstlenmiş din adamı. Kendisi Nakşibendi'ydi. Ayrıca İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Temo</span>

İbrahim Temo, Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi, doktor.

<span class="mw-page-title-main">Kara Kemal</span> İttihat ve Terakki üyesi, İzmir Suikastı suçlularından birisi

Kara Kemal, Osmanlı devlet adamı. I. Dünya Savaşı sırasında iaşe nazırı olarak görev yapmıştır.

Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti, Prens Sabahattin tarafından 1902 yılında kurulan, yerel yönetimlere geniş yetkiler tanıyan ve II. Meşrutiyet’ten sonra Prens Sabahaddin tarafından Türk yönetim sistemi için teklif edilmiş ana ilke olan teşebbüs-i şahsi ve adem-i merkeziyet görüşlerini savunan bir dernektir.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Adil Arda</span> Osmanlı ve Türk siyasetçi

Hacı Mehmed Adil Arda, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde önemli görevler üstlenmiş siyaset ve devlet adamı.

Abdülaziz Mecdi Tolun, mutasavvıf, şair, siyaset adamı, Şeriyye ve Evkaf Vekaleti müsteşarı.

<span class="mw-page-title-main">Gümülcineli İsmail Bey</span> Osmanlı siyasetçi

Gümülcineli İsmail Bey, Türk siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.