Hadım Ali Paşa (Budin Beylerbeyi)

Hadım Ali Paşa

Budin Beylerbeyi
Görev süresi 1551-1552
Hükümdar	I. Süleyman
Yerine geldiği	Gazi Kasım Paşa
Yerine gelen	Toygun Paşa
Budin Beylerbeyi
Görev süresi 1556-1557
Hükümdar	I. Süleyman
Yerine geldiği	Toygun Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum	Yanya
Ölüm	1557

Hadım Ali Paşa (?, Yanya - 1557), sancakbeyliği ve beylerbeyliği ile son olarak Budin Eyaleti yöneticiliğinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Köken olarak Yanyalı Arnavut bir aileden gelmektedir. Rumeli kethüdalığı görevinden sonra sancakbeyi olmuş, 1537-1540 yıllarında Diyarbakır beylerbeyliği görevinde bulunmuştur. 1544 yılında Anadolu Beylerbeyliği görevine getirilen Ali Paşa 1549 yılında bu görevinden alınarak Bosna sancakbeyi görevine getirildi. 1551 senesinde Gazi Kasım Paşa’ nın yerine Budin beylerbeyi olan Ali Paşa, Macaristan’da geniş toprakların fethinde aktif görev almıştır.^[1]

1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı'nda 1552 yılında Segedin’i kuşatan Alman-Macar ordusunu yenilgiye uğrattı ve bu başarısından dolayı Padişah Kanuni Sultan Süleyman tarafından ödüllendirildi. 1552 yılı Nisan ayında Vesprim kalesini aldı. Kara Ahmed Paşa’nın Temeşvar kalesini kuşatmaya başladığı sırada Dregely kalesini fethetti. Daha sonra aynı yıl içerisinde Seçen, Hollökö, Germat ve Boyak kalelerini fethetti. 11 Ağustos 1552 yılında Erasmus von Teufel komutasındaki Habsburg güçlerini Palast Muharebesi’nde yenilgiye uğrattı. Bundan sonra Solnok kalesine kuşatmış ve Kara Ahmed Paşa’ nın da katılmasıyla burası da fethedilmiştir. Buranın fethinden sonra serdar Kara Ahmed Paşa'yı askeri ve ekonomik açıdan önemli olan Eğri kalesinin fethine ikna etti. Ancak 45 gün süren kuşatmadan bir sonuç alınamaması üzerine serdar Kara Ahmed Paşa'nın gözünden düşmüş ve sonrasında yerine Toygun Paşa getirilmiştir.^[1]

Karaman beylerbeyi görevindeyken, Kanuni Sultan Süleyman'ın 1554 yılındaki Nahçıvan seferine Karaman beylerbeyi olarak katılmış ve Gürcistan sınırlarında önemli başarılar kazanmıştır. 1556 senesinde yeniden Budin beylerbeyliği görevine getirilmiştir. Zigetvar kalesinin fethi için kuşatma başlatmış ancak kaleye saldırıları başarısız olmuş, kuşatılan Babofça kalesini kurtaramamış olduğu gibi burada Temmuz ayında yapılan savaşta da mağlup olmuştur. Tekrar Zigetvar'ı kuşatsa da kuvvetlerinin azalmasından dolayı kaleyi alamadan Budin'e dönmüştür. Bu başarısızlığı nedeniyle görevinden alınarak ikinci defa Bosna sancakbeyi görevine getirilen Ali Paşa, 1557 senesinde ölmüştür.^[1]

Eserleri

Ali Paşanın kendi adında, Diyarbakır'da Mimar Sinan'ca inşa edildiği belirtilen Ali Paşa Camii ve Medresesi, Çatalca'da tarafından yaptırıldığı düşünülen Ali Paşa Camisi ile Saraybosna'da ölümünden önce kurdurduğu vakıf tarafından 1561 senesinde tamamlanan Ali Paşa Camisi bulunmaktadır.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "Hadım Ali Paşa, M.Tayyip GÖKBİLGİN" (PDF). 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2014.

İlgili Araştırma Makaleleri

Malkoçoğulları, adı Malkoç Bey olan ve I. Murad döneminden itibaren özellikle Balkan ülkelerine yapılan akınlarda görev yapmış bir akıncı beyinin soyundan gelen aile mensuplarına verilen addır. Malkoçoğulları 14. - 15. ve 16. yüzyıllarda etkin olmuş ve yaptıkları başarılı akınlarla tanınmışlardır. Malkoçoğlu akıncıları Silistre civarında bulunurdu. Ailenin kökeninin Bosna'nın Malković ailesine dayandığı iddia edilir.

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

Seydi Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmet döneminde Budin Eyaleti valiliği ve serdarlığı yapmış Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamı ve asker.

Arslan Paşa, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Hatvan, İstolni Belgrad, Pojega, Semendire ve Belgrad sancakbeyliği ile 1565-1566 yılları arasında Budin beylerbeyliği görevlerinde bulunan Osmanlı askeri ve devlet adamıdır.

Sokullu Mustafa Paşa, 1566-1578 yılları arasında 12 yıl boyunca Budin Eyaleti’ nin en uzun süreli beylerbeyi görevinde bulunan Osmanlı devlet adamıdır.

Babócsa ; Macaristan’ın güneybatısında, Somogy ilinin Barcs ilçesinde yer alan ve Hırvatistan sınırına 5 km uzaklıkta olan bir köydür.

Eğri Kuşatması, 1552 yılında Osmanlı Devleti tarafından Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun elindeki Eğri kalesine yönelik düzenlediği askerî harekât.

Toygun Paşa ya da Tuygun Paşa, iki defa Budin Eyaleti beylerbeyi görevinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

Gazi Kasım Paşa, Osmanlı asker ve devlet adamı.

İskender Paşa ya da Çerkes İskender Paşa ; Van, Erzurum, Diyarbakır ve Mısır beylerleyliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamı.

Mihalıçlı Ahmed Paşa , sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Modon Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. 20 Haziran-9 Ağustos 1500 arasında Mora'nın ucundaki bu stratejik Venedik kalesini karadan ve denizden kuşatan Osmanlı ordusu ve donanması 51 günlük kuşatmadan sonra kaleyi fethetti.

1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan ve Erdel'in hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'de büyük bir mücadeleye dönüştükten sonra karada ve denizdeki Osmanlı zaferleri üzerine 1555 ve 1559'daki iki ateşkesin ardından 1562 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

Segedin Muharebesi, 1550-1562 Osmanlı-Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Savaşı'nda evre. Budin Beylerbeyi Hadım Ali Paşa komutasındaki Türk birliği Segedin'i kuşatan Alman-Macar ordusunu 1 Mart 1552 tarihinde ağır bir yenilgiye uğrattı ve Segedin'i kurtardı.

Sokulluzade Hasan Paşa,, sancakbeyi, beylerbeyi ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır. Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’nın en büyük oğludur.

Hadım Ali Paşa veya Atik Ali Paşa, Sultan II. Bayezid zamanında 1501-1503 ve 1506-1511 dönemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.