Hadis, Muhammed'e atfedilen ve onun sözleri, fiilleri, onaylamaları ve sıfatlarını içeren bilgilerdir. Hadis âlimleri buna sahabe ve tabiînin söz ve fiillerini de eklemişlerdir. Ancak bunlar kaynak olma bakımından Muhammed'in fiil ve sözleri ile aynı seviyede değildirler ve hadis ilmi içerisinde farklı şekilde isimlendirilirler.
Buhârî ya da tam künyesiyle Ebû Abdillâh Muhammed bin İsmâîl bin İbrâhîm el-Cu'fî el-Buhârî, Buharalı Fars bir muhaddistir. Yazdığı Sahih-i Buhârî diye bilinen eser, daha sonradan Sünni Müslümanlar için güvenilir hadis kaynaklarını teşkil eden ve Kütüb-i Sitte diye anılan serinin ilk kitabıdır.
Şafii, İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusudur.
Davûd ez-Zahirî İslam'daki fıkıh mezheplerinden olan Zahiri mezhebinin kurucusudur.
Nişabur, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.
Hâfız şu anlamlara gelebilir:
- Kur'an hâfızı, Kur'ân-ı Kerîm'i baştan sona ezbere bilen kişi.
- Hadis hâfızı, hadislerin tamamını ya da çoğunu ezberlemiş kişi.
- Hafîz (din), Allah'ın adlarından biri.
- Abd el-Mecîd el-Hâfız li-Dîn-Allâh, Onbirinci Fâtımî Hâlifesi ve İsmâilîyye-Hafizilik Mezhebi'nin Birinci İmâmı.
- Hâfız, İranlı şair ve mutasavvıf.
- Hâfız Ahmed Paşa, Osmanlı sadrazamı.
- Hâfız Burhan, Hâfız, mevlithân ve Türk Sanat Müziği ses sanatçısı.
- Hâfız Esad, 1971-2000 arasında Suriye'nin devlet başkanı.
- Hâfız Osman, Hilyeleri ile tanınan Osmanlı hattatı.
- Kayışzade Hafız Osman, XIX. yüzyılın mushaf hattatı.
- Hâfız-ı kütüb, Osmanlı tarihiyle ilgili bir eser.
- Hâfız, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin Bostanabad şehristanında bir köy.
Din adamı, herhangi bir organize dinde çeşitli dinî görevleri yerine getiren kişi. Değişik dinlerdeki karşılığı farklılık göstermekle birlikte genellikle dini ayinlerin yönetilmesi işlerini vazife edinmiş ve bu konuda bilgili kişiler için kullanılan bir tabirdir. Çoğu din adamı bu unvanlarını yerel ve resmî bir otoritenin onayıyla alır.
Cerh ve Ta'dil, hadis rivayet eden kişilerin dini ve bilimsel açıdan eleştirisini konu edinen ilimdir. Cerh ve Ta'dil'in amacı hadisleri, güvenilirlik açısından zayıf olanlardan ayırmaktır. Temel hedefi ise İslam dinini korumaktır. Bu kapsamda ravilerin güvenilirliğinin saptanmasına yaradığı için hadis ilimleri içerisinde önemli bir yere sahiptir.Hadis ravîleri tarih boyunca, hadislerin sonraki nesillere düzgün bir biçimde aktarılması için gayret sarf etmişlerdir. Zaman geçtikçe uydurma hadislerin ortaya çıkması ve rivayetlerin artmasıyla hadislerin doğruluğunu saptamak ve ravîleri inceleyebilmek maksadıyla bir sistemin ortaya konulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Temeli sahabe döneminde ortaya atılan bu uygulamalar Hicri takvime göre ikinci asırda sistematik bir ilim halini almıştır.
Mevzu, و - ض - ع kökünden türemiş bir kelime olup hadis literatüründe İslâm Peygamberi'ne ait olmadığı halde onunmuş gibi gösterilen ve aktarılan söz anlamında bir terim olarak kullanılır.
Rıhle, asıl anlamıyla Arapçada bir yerden diğerine göç etmek anlamındaki "rahale" kök fiilinin mastarıdır.
Muhaddis, Hadis bilimi ile uğraşan kimselere verilen İslâmi bir unvandır. Muhaddisler hadisleri derleyen ve onları kendi tespit ettikleri kriterlere göre sınıflandıran kişilerdir. Buna karşın Fakihler hadisin anlamı, içeriği ile ve hadislerden çıkarılabilecek ikinci anlamlar gibi konularla ilgilidirler. Bu kapsamda şeriat ve ibadetlerle ilgili dini kuralları fakihler koyarlar.
Muvatta, dört mezhep imamlarından biri olan fakih ve muhaddis İmam Malik b. Enes'in, ahkam hadislerini topladığı hadis kitabıdır. Kitabın günümüze ulaşan dokuz farklı nüshası mevcuttur. Bunlardan bazıları Endülüslü alim Yahya b. Yahya el-Leysî nüshası -ki mutlak olarak "Muvatta" dendiğinde bu nüsha kastedilir- ve Hanefi mezhebinin kurucusu sayılan Ebu Hanife'nin gözde talebelerinden olan Iraklı alim Muhammed b. Hasan eş-Şeybanî nüshasıdır.
Abdullah bin Mesud, sahabi ve ilk dönem müfessir, muhaddis ve fâkihlerindendir.
Hafîz, İslâm geleneğinde Kur'an'ın tamamını ezbere bilen kişi.
Hadisler bir rivayet zinciri ile İslâm'daki önemli kişilere isnad edilen söz, fiil veya davranışlardır. Hadisler, muhaddis denilen hadis âlimleri tarafından değişik sınıflandırmalara tâbî tutulmuşlardır. Ancak bu sınıflandırmalar mutlak olmayıp sınıflandırmayı yapan kişinin bilgi altyapısı, ön kabulleri, tanımları ve değerlendirmeleri gibi öznel unsurlara dayanır..
İbn Asakir ya da İbn-i Asakir, asıl adı Ali bin el-Hasan bin Hibetullah bin Abdullah bin el-Hasan Ebu'l-Kasım ed-Dımeşki eş-Şafii, Arap tarihçi ve hadis bilgini. Daha çok hadisle ilgilendi, asrının muhaddisi olarak görüldü. Bununla beraber "Tarih-i Medineti'd-Dımışk" eseri sonraları tarihçi olarak tanınmasına neden oldu.
Ubey bin Kab, sahabi ve ilk dönem müfessir, muhaddis ve fakihlerindendir.
Bu sayfada İslam diniyle ilgili tüm maddelerin dizin halinde gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu madde içeriğinde İslam'a ait tüm ilmi terimler, İslam dinine ait olmayıp İslam'daki bakış açısını anlatan terimler, diğer dinlere ait terimlerin İslam'a göre bakış açısını gösteren maddeler listelenmiştir. Kişi adlarını buraya eklemek dizini aşırı kalabalıklaştıracağı için; İslam'da çok önemli yeri olan kişiler haricinde diğer isimler için Vikipedi'de listesi bulunan listelere bakınız.
Hadis terminolojisi, İslam dininde, birincil kaynak Kur'an'dan sonra en önemli ikinci kaynak sayılan Muhammed'in hadislerinin, tespit edilip ilk dönemde sözlü daha sonraki dönemlerde yazılı olarak aktarımıyla uğraşan ilim dalındaki tüm terimleri ifade eder. İslam ilim tarihinde bu ifade daha çok ulumu'l hadis terimiyle karşılanabilir ki bu hadis ilmini ve onun alt disiplinlerini ifade eder.