İçeriğe atla

Hacı Mehmed Paşa

Bosnalı Hacı Mehmed Paşa (? – 1557, Budin), Derviş, Sufi ve Sofu lakaplarıyla da bilinen Osmanlı devlet adamıdır.

Bosnalı olduğu bilinen Mehmed Paşa, Enderunda yetişti. 1534/35 yılında Rumeli beylerbeyi olmuştur. 1537 yılındaki Pulya Seferi ile Korfu Kuşatmasında görev aldı. 1538 yılında Kubbealtı 3. Veziri olan Mehmed Paşa, 1541 yılında İstabur Seferi'ne katıldı. 1545 yılında Bağdat beylerbeyi olduktan sonra 1546/47 yılında da Kubbealtı 2. Veziri oldu. 1547 yılında kendisine Bosna Sancağı verildikten sonra da 1548 yılında İran Seferine katılarak 1549 yılına kadar seferde bulundu.[1]

1557 yılı Şubat ayında Budin beylerbeyi olan Mustafa Paşa, Peçuylu İbrahim'e göre kendisini tedavi eden Yahudi doktoru tarafından 5 ya da 6 Ağustos'ta zehirlenerek öldürülmüştür.[2][3]

Mirası

Mehmed Paşa'nın, Mimar Sinan'a 1548 yılında Sofya'da yaptırdığı cami bulunmaktadır. Külliye yapısında Kara Cami olarak da adlandırılan yapının yanı sıra, medrese, imaret, kütüphane, hamam, akıl hastanesi bulunmaktaydı. 1878 yılından sonra Sofya'nın Bulgar idaresine geçmesinden sonra külliye büyük oranda ortadan kaldırılmış ve cami de çeşitli amaçlarla kullanılmasının akabinde 1903 yılından itibaren Sveti Sedmočislenitsi adıyla kiliseye çevrilmiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Özcan, Abdülkadir (2001). "Kanuni Devri Vezirlerinden Sofu Mehmed Paşa'ya ve Sofya'daki Külliyesine Dair-Balkanlar'da İslam Medeniyeti Milletlerarası Sempozyumu Tebliğler 21-23 Nisan 2020-Sofya" (PDF). IRCICA. İSAMVERİ. s. 267. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  2. ^ a b Eyice, Semavi (1992). "Bosnalı Mehmed Paşa Cami". TDV İslam Ansiklopedisi. Cilt 6. İslam Ansiklopedisi. ss. 306,306. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021. 
  3. ^ Gévay, Antal (1841). A Budai Pasak (Macarca). Viyana: Streuss. s. 8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Malkoçoğulları, adı Malkoç Bey olan ve I. Murad döneminden itibaren özellikle Balkan ülkelerine yapılan akınlarda görev yapmış bir akıncı beyinin soyundan gelen aile mensuplarına verilen addır. Malkoçoğulları 14. - 15. ve 16. yüzyıllarda etkin olmuş ve yaptıkları başarılı akınlarla tanınmışlardır. Malkoçoğlu akıncıları Silistre civarında bulunurdu. Ailenin kökeninin Bosna'nın Malković ailesine dayandığı iddia edilir.

İshak Paşa II. Mehmed saltanatında 1469-1472 yılları arasında ve II. Bayezid saltanatında 1481-1482'de sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ayas Mehmed Paşa</span> 30. Osmanlı sadrazamı

Ayas Mehmet Paşa veya Ayas Paşa, I. Süleyman saltanatı döneminde 14 Mart 1536-13 Temmuz 1539 arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Farklı yıllarda Anadolu, Rumeli ve Şam Beylerbeyi'dir. Ferhad Paşa ile birlikte Canberdi Gazâlî İsyanı'nı bastırdı.

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Şemsi Ahmed Paşa</span> Osmanlı soylu ve beylerbey

Şemsi Ahmed Paşa ; ; Şam, Anadolu ve Rumeli beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Kanijeli Siyavuş Paşa III. Murad saltanatı döneminde 1582-1584, 1586-1589 ve 1592-1593 yıllarında üç dönem sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hadim Mesih Mehmed Paşa III. Murad saltanatı döneminde 1 Kasım 1585-14 Nisan 1586 döneminde sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Damat Melek Mehmed Paşa, Kaptan-ı Derya; çeşitli eyaletlerde valilik ve muhafızlık görevlerinde bulunmuş ve III. Selim saltanatında 4 Mayıs 1792 - 19 Ekim 1794 tarihleri arasında iki yıl beş ay on altı gün sadrazamlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Mehmed Paşa</span> 28. Osmanlı sadrazamı

Pîrî Mehmed Paşa, I. Selim saltanatının son yıllarında ve I. Süleyman saltanatının ilk yıllarında 25 Ocak 1518-27 Haziran 1523 tarihleri arasında beş yıl beş ay iki gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa</span> 38. Osmanlı sadrazamı

Lala Mustafa Paşa, III. Murad saltanatında 28 Nisan 1580 ile 7 Ağustos 1580 tarihleri arasında üç ay dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Divane Hüsrev Paşa, 16. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

Koca Musa Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisidir. Sultan İbrahim saltanatında kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Silahtarlık, kubbealtı vezirliği, sedaret kaymakamlığı ve eyalet valiliği görevleri de verilmiştir.

Pertev Mehmed Paşa, I. Süleyman ve II. Selim dönemlerinde beylerbeyi ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamı.

Mihalıçlı Ahmed Paşa , sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Satırcı Mehmed Paşa , Yeniçeri ağalığı, beylerbeyliği ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Sofu Sinan Paşa , beylerbeyi ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Fazlı Paşa ya da Damat Fazlullah Fazlı Paşa (?-1658); beylerbeyi ve Kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Söhrab (Sührab) Mehmed Paşa ; yeniçeri ağası, vezir ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.