İçeriğe atla

Hacı Garip Taner

Hacı Garip Ağa (d. 1871 (Rumi 1287) Hekimhan, Malatya) - (ö. 27 Temmuz 1925), Türk siyasetçidir.

Rüştiye mezunudur. Çiftçilik, TBMM I. Dönem Malatya Milletvekilliği yapmıştır. Evli ve altı çocuk babasıdır.[1]

Hayatı

Hekimhan'ın ileri gelenlerinden toprak sahibi 3. Mehmet Şerif Ağa'nın oğludur. İlk ve orta öğrenimini Hekimhan Rüştiyesi'nde tamamladı. Ticaretle meşgul oldu. Şamdan Halepten mal getirip çok zengin oldu. I. Dünya Savaşı’nda kurduğu gönüllü milis kuvvetleri ile Rusyaya karşı savaştı. Millî Mücadeleye katılarak; sağladığı araçlarla orduya ait silah ve cephanenin düşmanın eline geçmeyecek güvenli bölgelere naklini temin etti. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1.dönemine seçildiği halde, vefatı dolayısıyla meclise gidemeyen Tahsin Bey’in yerine, Malatya’dan seçilerek 23 Nisan 1920 günü meclisin açılışında Malatya Mebusu sıfatı ile hazır bulundu. Yozgat Ayaklanmasının bastırılmasında vatani hizmet için görevli olarak 13 Temmuz 1920’de meclisten ayrıldı. 27 Eylül’de görevi sona ermesine rağmen meclise geri dönmedi ve isteği üzerine Şubat 1921’e kadar izinli sayıldı. Sonraki toplantı yıllarını da izinli olarak meclis dışında geçirdi. Arada mecliste hazır bulundu ise de herhangi bir komisyonda çalışmadı. Meclisten ayrıldıktan sonraki zamanını memleketinde tarım ile meşgul olarak geçirdi. 27 Temmuz 1925’te öldü. Ölüm döşeğinde dahi"falanca kişi ziyaretine geldi" dendiğinde derhal ayağa kalkıp giyindiği ve dimdik vaziyette ziyaretçisini karşıladığı, o gece de öldüğü halen ibretle hatırlanır. Dosta düşmana karşı daima dik durmuş asla zafiyet göstermemiştir. Evli olup altı çocuk babası idi.

10 Mayıs 1921'de Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlığında kurulan Birinci Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i hukuk Grubu üyesiydi. Bununla birlikte 1923'te aday gösterilmedi ve TBMM dışında kaldı.

1.Mecliste Meclis Evrak ve Tahrirat Müdürü Necmeddin Sahir'in, Eskişehir Kütahya Savaşlarında Türk ordusunun yenilgisi üzerine başlattıkları tek soruluk anketi 12 Nisan 1922'de cevaplandırmıştır. Neclettin Sahir Bey'in kazanılacak olan millî istiklal mücadelemizin bolluk getirici ve verimli olması nasıl mümkün olacaktır şeklindeki sorusuna verdiği cevap aynen şöyledir: "Bilgiye ve köylüyü okutmaya bağlıdır." Ankara 12-4-38 Malatya Mebusu Hacı Garip Ağa.

1.Mecliste ziraatçı sınıfında adı geçen Hacı Garip Ağa (Taner) askeri alanda yaptığı hizmetlerle de iz bırakmıştır. Örneğin Sivas'ta Heyeti Temsiliye adıyla teşekkül kurulmuştu. Bu haberi alan İstanbul Hükûmeti İngiliz İnkılapçı binbaşlarından "Novel" adındaki adamı Bedirhanilerden birinin yanına katarak, Malatya Valisi Galip Beye bir telgraf çekerek, Sivas'ta oluşan bu heyetin dağıtılmasını emretmişti. Bu haberi alan Mustafa Kemal Paşa sağa sola haber göndererek gerek Sivas vilayetinde ve gerekse Malatya vilayetinde yaşayan 350.000 vatanseveri harekete geçirerek Malatyalı Bedir Ağa, Hacı Garip Ağa ve Reşat Ağalar etrafına topladıkları atlılarla Elazığ'dan ve Malatya'dan Sivas'a giden yolları kesmişler. Harput valisi Ali Galip ve Malatya valisi Halil'i Rami, "Binbaşı Novel" ile kaçarak canlarını zor kurtarmıştır.[]

Kaynakça

  1. ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 29 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunus Nadi Abalıoğlu</span> Türk gazeteci ve siyasetçi

Yunus Nadi Abalıoğlu, Cumhuriyet gazetesini kuran Türk gazeteci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Gerede</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüsrev Gerede, Türk Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihinin önemli isimlerinden olan Türk asker, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">TBMM 1. dönem milletvekilleri listesi</span> 1920 genel seçimleri sonucu (1920–1923)

Birinci Dönem Büyük Millet Meclisi ya da kısaca Birinci Meclis, 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanmış, 1 Nisan 1923'te yeni seçim kararı alarak 15 Nisan 1923'te son oturumunu yapmıştır. Yeni Türk devletinin kurucu meclisi olarak kabul edilir. Meclisin açılış günü olan 23 Nisan, Türkiye'de millî bayram olarak kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ferit Tek</span> Türk politikacı

Ahmet Ferit Tek, Türk siyasetçi, diplomat, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Heyet-i Temsiliye</span> Türk Kurtuluş Savaşı’nın, TBMM öncesi yürütme organı

Heyet-i Temsiliye, Mondros Mütarekesi’nden sonra Anadolu topraklarının İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi üzerine başlayan ulusal direniş sırasında, ulusal bir meclisin (TBMM) kuruluşuna dek Millî Mücadelenin yürütme organı olarak görev yapmış kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Reşat Kayalı</span>

Mehmet Reşat veya bilinen adıyla Reşat Bey, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hafız İbrahim Demiralay</span>

Hafız İbrahim Demiralay, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye'de büyük yararlıklar göstermiş, TBMM'de 6 dönem Isparta milletvekilliği yapmış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Müfit Kurutluoğlu</span> TBMM 1. Dönemde Kırşehir milletvekilliği yapmış din adamı ve hukukçu

Ahmet Müfit Kurutluoğlu, TBMM 1. Dönem'de Kırşehir milletvekilliği yapmış din adamı ve hukukçudur.

<span class="mw-page-title-main">Koçgiri İsyanı</span> Türk Kurtuluş Savaşı sırasında çıkmış bir isyan

Koçgiri İsyanı, Şubat 1921'de Sivas'ın doğusunda bulunan ve ezici çoğunluğun militan olduğu Koçgiri bölgesinde başlayan bir Kürt ayaklanmasıydı. İsyan Alevi-Kürt topluluğu olan ve Sivas'ın doğusunda ikamet eden Koçgiri aşireti tarafından çıkarıldı. Aşiret liderlerinin Kürdistan Teali Cemiyeti ile yakın ilişkileri vardı. İsyan, Haziran 1921'de bastırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

<span class="mw-page-title-main">Diyap Yıldırım</span> siyasetçi ve aşiret reisi

Diyap Yıldırım, bilinen adıyla Diyap Ağa kimlikteki tam adı Dersimli Diyap Ağa, Türkmen asıllı Türk siyasetçi ve aşiret reisi, I. TBMM Tunceli milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası Türk Kurtuluş Savaşı sırasında hem Türkiye Büyük Millet Meclisinde hem de cephe hattında üstün hizmet göstermiş kişilere verildi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Fevzi Bilgili</span>

Mustafa Fevzi Bilgili, Türk din adamı, siyasetçi.

Bedir Fırat, Kürt asıllı Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Haydar Hilmi Vaner</span>

Haydar Hilmi Vaner, Türk bürokrat ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Çamaş</span>

İsmail Çamaş, Türk bürokrat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Galip Olayı</span> Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin gerçekleştirdiği girişim

Ali Galip Olayı, Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin, Elazığ Valisi Ali Galip Bey'in önderliğinde Sivas Kongresi'nin yapılmasını engellemeye ve Mustafa Kemal Paşa'yı ortadan kaldırmaya, Heyet-i Temsiliye ve Millî Mücadeleyi durdurmaya çalıştığı girişim.

Necmettin Sahir Sılan, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Reşit Paşa</span> Sivas Kongresi sırasında Sivas valisi

Reşit Paşa, Türk siyasetçi.

Hacı Mehmed Nuri Efendi, -, Türk siyasetçi.