İçeriğe atla

Habsburg-Safevî ittifakı

Osmanlı Devleti'ne karşı kurulan ilk Habsburg-Safevî ittifakını onaylayan hükümdarlar; soldaki dönemin Habsburg hükümdarı V. Karl, sağdaki ise Safevî Devleti'nin şahı I. İsmail.

Habsburg-Safevî ittifakı, 16. yüzyılda Habsburg Hanedanı ile Safevî Devleti arasında Osmanlı Devleti'ne karşı kurulan bir ittifaktır. Bu ittifak 1540'larda Osmanlı Devleti'nin kazandığı zaferlerle ve imzalanan ateşkes antlaşmaları ile parçalandı.[1]

İlk ilişkiler

I. İsmail'in hükümdarlığı döneminde, Orta Avrupa'da V. Karl ve Macar kralı II. Lajos, Türklerle savaş halinde idi.[2] Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun ve İspanyol İmparatorluğu'nun hükümdarı olan V. Karl, 1516 - 1519 yılları arasında I. İsmail'e elçiler gönderdi ve ittifak teklif etti. Aynı zamanda II. Lajos da İran şahına aynı amaçla elçi göndermişti.[2]

Bu tekliflere şahın verdiği cevaplar günümüze ulaşamamıştır, fakat 1523'te şahın Latince yazılmış mektubunda Osmanlı Devleti'ne karşı askeri açıdan ortak hareket edilmesi kabul edildi.[2] Aynı cevap Macarlara da verildi. Burgos'ta V. Karl'a Mart 1524'te bu ittifak için elçiler geldi.[3] Fakat ittifak için somut bir adım atılmadı.[4] İki taraf da ittifaka destek veriyordu, fakat 1524'te I. İsmail öldü ve ittifak resmen parçalanmış oldu.[2]

Osmanlı-Safevî savaşı

İran'ın Avrupa büyükelçisi Hüseyin Ali Bey

Sonuç olarak, Şubat 1529'da, V. Karl alarm verdi ve doğu sınırlarını Osmanlı tehdidine karşı hazırlığa koyuldu. Toledo'dan I. İsmail'in yerine geçen I. Tahmasp'a yardım için yalvaran bir mektup gönderdi.[2][4][5] Elçi olarak bir şövalye gönderilmişti, İran şahı bu isteğe olumlu cevap verdi ve ilerleyen zamanlarda Osmanlı Devleti'ne hem Avrupa'da hem de İran sınırında cephe açıldı.[1][5] Tahmasp, V. Karl'a yardım etmekle beraber ona dostluğunu da ilan etti.[4] İki cepheden de kesin taarruzların başlamasına karar verildi, fakat bir yıl geçtikten sonra İran ordusu Osmanlı topraklarından çekilmek zorunda kaldı ve Osmanlı ile İran arasında ateşkes imzalandı. Bunun sebebi Safevî Devleti'nin doğusunu tehdit eden Şeybani Hanlığı idi.[]

Bununla beraber, Avusturya Arşidükü I. Ferdinand elçiler göndermeye devam etti. Bundan sonra 1532 ve 1533 yıllarında da elçiler gönderildi. 1532 yılında Safevî Devleti ile Osmanlı Devleti arasında savaş başladı, bu savaş 1555'e kadar sürdü. Van'a kadar ilerleyen Safevî ordusu, art arda yenilgiler aldı ve savaşı Osmanlı Devleti kazandı.[6] Cepheden çok hızlı bir şekilde İstanbul'a ulaşan Kanuni Sultan Süleyman, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğuna karşı mücadeleyi başlattı.[7]

Bu arada Osmanlı Devleti ile ittifak kuran Fransız kralı I. François, Habsburglara düşmandı ve Osmanlı'yı destekleyerek muharebelere başladı. Fransız-Osmanlı ittifakı fiilen işlemişti, Habsburg hanedanı da ateşkes istemek zorunda kaldı. 1547'de Kanuni İran'a saldırdı, bu savaşta Kanuni'ye bir Fransız elçisi eşlik etti ve bazen savaş için tavsiyeler verdi.[2] Örneğin Van'daki savaşta topların düzeni Fransız elçinin tavsiyelerine göre kuruldu.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b Milo Kearney, "Dünya tarihinde Hint Okyanusu", s. 112 (2004)
  2. ^ a b c d e f g William Bayne Fisher, "Cambridge'de İran tarihi", s. 348
  3. ^ Lopez De Gomara, Annals of the Emperor Charles V, s. 70
  4. ^ a b c James Reston, "Din muhafızları", s. 359
  5. ^ a b Carl Eduard Vehse, Avusturya'da aristoktatların, sarayların ve diplomasinin hatıra yazıları, s. 71
  6. ^ Peter Malcolm Holt, Cambridge İslam tarihi, s. 330
  7. ^ Edith Garnier, L'Alliance Impie (2008) ISBN 9782866456788

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Süleyman</span> 10. Osmanlı padişahı (1520–1566)

I. Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam halifesidir. Batı'da Muhteşem Süleyman, Doğu'da ise adaletli yönetimine atfen Kanûnî Sultan Süleyman olarak da bilinmektedir. 1520'den 1566'daki ölümüne kadar, yaklaşık 46 yıl boyunca padişahlık yapan ve 13 kez sefere çıkan I. Süleyman, saltanatının toplam 10 yıl 1 ayını seferlerde geçirmiştir. Süleyman böylece imparatorluğun hem en uzun süre hüküm süren hem en çok sefere çıkan hem de en uzun süre sefer yapan Osmanlı Sultanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Safevîler</span> 1501–1736 arasında İranda varlığını sürdürmüş devlet

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Çaldıran Muharebesi</span> I. Selim ve I. İsmail arasındaki askeri muharebe

Çaldıran Muharebesi, Osmanlı padişahı I. Selim ile Safevi hükümdarı Şah İsmail arasında 23 Ağustos 1514'te, günümüzde İran sınırları içinde yer alan Maku şehri yakınlarındaki Çaldıran Ovası'nda yapılan meydan muharebesidir. Muharebe, Osmanlı imparatorluğu'nun kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

Amasya Antlaşması, Kanûnî Sultan Süleyman'ın çıktığı 3. Azerbaycan Seferi sonunda Safevîler'le savaşmanın anlamsız olduğunun fark edilmesiyle savaşa son vermek üzere Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında imzalanan antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. İsmail</span> Safevî Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İsmail, bilinen adıyla Şah İsmail veya tam unvanıyla Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî, Safevî Tarikatı'nın lideri, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1623-1639 yılları arasında yapılmış savaş

1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaş.

Osmanlı Ordusu'nun doğuya yönelik en büyük ve en uzun süreli askerî harekâtlarından biridir. Irâk-ı Acem olarak adlandırılan İran'ın kuzeybatı kesimiyle, Irâk-ı Arap olarak adlandırılan Bağdat ve yöresine girilmesi sebebiyle tarihi kaynaklarda Irakeyn Seferi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. François</span> Ortaçağ Fransa Kralı

I. François, 1515 ile 1547 yılları arasında hüküm süren Fransa Kralı. Valois Hanedanının Angoulême kolundan gelen beş hükümdardan ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

Nahcıvan Seferi, Kanuni Sultan Süleyman'ın Safevî Devleti üzerine yaptığı üçüncü büyük seferdir.

Alman Seferi, 1532-1533 yıllarında Kanuni Sultan Süleyman komutanlığındaki Osmanlı ordularının Alman toprakları üzerine yaptığı askeri seferdir. Osmanlı Devleti; Alman idaresindeki Macar topraklarını almak, Alman gücünü kırmak ve birçok bölge fethetmek için Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na savaş ilan etmişti. Bazı kaynaklara göre hedeflerin arasında Viyana'nın tekrar kuşatılıp fethedilmesi vardı. Bu sefer, Osmanlı Devleti için başarılı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1723-1727 yılları arasında yapılmış savaş

1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile çöküş devrine girmiş olan İran'daki Safevî Devleti, ardından ise İsfahan'ı ele geçirerek İran'a egemen olan Afgan Hotakîler arasında süren ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Fransa-Osmanlı ittifakı</span> Tarih Yazılısı

Fransa-Osmanlı ittifakı, 1536'da Fransa kralı I. François ile Kanuni Sultan Süleyman arasında teşekkül etmiştir. Bu stratejik ve bazen de taktiksel olan ittifak, Fransa tarihinin en önemli ittifaklık ilişkilerinden birisidir. Bu ittifakın aynı zamanda İtalyan Harplerine de kısmen de olsa etkisi olmuştur. Fransız-Osmanlı ittifakı 1553 yılında Fransa kralı II. Henry döneminde zirveye ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Mısır Seferi</span> 1516–1517 yılları arasında Osmanlılar ile Memlûkler arasında Orta Doğuda gerçekleşmiş olan bir dizi savaş

Büyük Mısır Seferi, Mısır Seferi veya 1516–1517 Osmanlı–Memlûk Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Memlûk Sultanlığı arasında Ağustos 1516 ile Ocak 1517 tarihleri arasında Orta Doğu'da gerçekleşmiş bir dizi savaştır. Sefer sırasında meydana gelen Mercidâbık, Gazze, Ridâniye ve son olarak Kahire muharebelerinde bozguna uğrayan Memlûk Devleti, akabinde Osmanlılar tarafından tamamen ilhak edildi ve Suriye, Filistin, Hicaz ve Mısır toprakları ele geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Safevî savaşları</span> 1532-1555 yılları arasında Osmanlı ve Safevîler arasında gerçekleşmiş savaşlar

1532-1555 Osmanlı-Safevî Savaşları, Kanuni Sultan Süleyman liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu ve I. Tahmasp liderliğindeki Safevî İmparatorluğu arasında çıkan birçok askeri çatışmalardan birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı</span>

1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan ve Erdel'in hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'de büyük bir mücadeleye dönüştükten sonra karada ve denizdeki Osmanlı zaferleri üzerine 1555 ve 1559'daki iki ateşkesin ardından 1562 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Luarsab</span> Gürcü Kartli Krallığının kralı

I. Luarsab Bagrationi hanedanından, 1527'den 1556'ya veya 1534'ten 1558'e kadar Gürcü Kartli Krallığı'nın kralı.

<span class="mw-page-title-main">Revan Kuşatması (1731)</span>

Revan Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Revan Kuşatması (1635)</span>

Revan Kuşatması, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.