İçeriğe atla

Habib Edip Törehan

Habib Edip Törehan
Doğum1890
Bursa
Ölüm25 Mayıs 1968 (77-78 yaşlarında)
Almanya
Defin yeriİstanbul
MilliyetTürk
Meslekİş insanı ve gazete yayımcısı

Habib Edip Törehan (1890, Bursa - 25 Mayıs 1968, Almanya), Türk iş insanı ve gazete yayımcısıdır.

II. Dünya Savaşı yıllarındaki ticarî faaliyetleri ile büyük bir servet edindi, sermayesi ile 1949 yılında Yeni İstanbul gazetesini yayımlamaya başladı.

Hayatı

Habib Edip Törehan, 1890 yılında Bursa'da dünyaya geldi.[1] İstanbul'da Mercan İdadîsi'nden mezun oldu. 1914'te Mekteb-î Mülkiye-î Şâhane'den mezun oldu. Mülkiye Mektebi'nde bir sene müderris muavinliği yaptı. 1916'da Mülkiye Mektebi'ni bitirince öğrenimine devam etmek üzere Berlin'e gitti.

Berlin'de hukuk ve iktisat öğrenimi gören Habip Edip Bey, I. Dünya Savaşı sonunda Türk halkına yapılan hukuksuzluğu anlatan yazıları kaleme alıp Alman gazetelerinde yayımladı. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanından sonra yeni devleti tanıtmak amacıyla yazılar yayımlatmayı sürdürdü. Yazılarını Die Türkei (1919) ve Die Türkei Von Gestern Und Heute (1928) başlıklı kitaplarda topladı. Berlin'deki öğrencilik yıllarında ayrıca Almanlar'a Türkçe öğretmeyi amaçlayan bir kitap ve Türk yazarların hikâyelerinin çevirilerinden oluşan bir kitap yayımladı. Berlin yıllarında tanıştığı Riga doğumlu Lola Hanım ile evlendi.[1]

Almanya'da şark tütünlerini elle sararak başladığı sigara üretimini 250-300 kişilik bir fabrikaya ve yaygın bir dağıtım ağına çevirdi. Ne var kî, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı sırasında iflas etti ve eşi ile birlikte Türkiye'ye döndü.[1]

Türkiye'ye döndükten sonra Ticaret Vekaleti'nde çalışmaya başladı. Habip Edip mahlasıyla Siyaset ve İktisadiyat Kütüphanesi başlığıyla bir dizi kitap yayımladı. Celâl Bayar'ın iktisat vekili olmasından bir süre sonra bakanlıktaki görevinden ayrıldı.[1]

Almanya'ya geri dönüp Türkiye'den pamuk, tiftik, meyve ithalâtı ile uğraşan Törehan, II. Dünya Savaşı yıllarında Alman savaş sanayinin ihtiyaç duyduğu hammadeyi Türkiye'den temin ederek Karadeniz ve Tuna nehri üzerinden Almanya'ya getirterek büyük bir servet edindi. 1949 yılında Türkiye'de Yeni İstanbul gazetesini kurdu. Yeni İstanbul, her gün emtia borsalarını ve menkul kıymet hareketlerini yayınlayarak ekonomi haberciliğinin öncülerinden oldu. Gazete, ikramiye kampanyaları sayesinde yüksek tiraja ulaştı.

Törehan, 1965 yılına kadar İsviçre'de ikamet ettikten sonra vergi kanunlarının ağırlaşması üzerine işlerini Monako'ya nakletti. 1966 yılında Monako fahrî başkonsolosluğu ile görevlendirildi.

25 Mayıs 1968 tarihinde tedavi gördüğü Almanya'da ölen Törehan'ın cenazesi İstanbul'a getirilip defnedildi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Rıfat Bali, Unutulmuş bir tüccar ve gazete patronu: Habip Edip Törehan" (PDF). 10 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orhan Seyfi Orhon</span> Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı

Orhan Seyfettin Orhon, Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Yunus Nadi Abalıoğlu</span> Türk gazeteci ve siyasetçi

Yunus Nadi Abalıoğlu, Cumhuriyet gazetesini kuran Türk gazeteci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ferit Tek</span> Türk politikacı

Ahmet Ferit Tek, Türk siyasetçi, diplomat, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Munis Tekinalp</span> Türk gazeteci, yazar ve hukukçu

Munis Tekinalp, gönüllü olarak Türkleşmiş Osmanlı Yahudisi yazar, filozof ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya Sertel</span> Türk gazeteci ve yayıncı (1890-1980)

Mehmet Zekeriya Sertel, Türk gazeteci ve yayıncı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Cahit Yalçın</span> Türk gazeteci ve politikacı

Hüseyin Cahit Yalçın, Türk gazeteci, yazar, çevirmen, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İhsan Tokgöz</span> Türk bürokrat, siyasetçi, yazar, çevirmen ve spor yöneticisi

Ahmet İhsan Tokgöz, Türk gazeteci, tercüman, matbaacı, yayımcı, siyasetçi ve spor yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Halid Ziya Uşaklıgil</span> Türk romancı ve yazar (1866–1945)

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Emin Yalman</span> Türk gazeteci ve yazar (1888-1972)

Ahmet Emin Yalman, Türk liberal gazeteci ve yazar.

Yeni İstanbul, 1949 yılından itibaren İstanbul’da aynı adla farklı dönemlerde yayınlanan Türkçe gazete.

İsmail Habip Sevük ya da İsmail Hakkı Sevük, Türk yazar, edebiyat tarihçisi, gazeteci, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ulvi Yenal</span> Türk futbolcu

Ulvi Ziya Yenal, Türk eski millî futbolcu ve spor yöneticisi. Futbolculuk kariyerinin büyük bir kısmında kaleci pozisyonunda oynamış, bazı maçlarda ise forvet hattında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Süreyya Aydemir</span> Türk ekonomist ve tarihçi

Şevket Süreyya Aydemir, Türk yazar, düşün insanı, iktisatçı ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Nedim Tör</span> Türk siyasetçi

Vedat Nedim Tör,, Türk siyasetçi, yazar ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Alaettin Gövsa</span> Türk yazar, şair, eğitimci, mizahçı ve siyasetçi (1889 - 1949) Hayatı boyunca hemen her türlü edebiyat dalında yapıt vermiş değerli bir eğitim insanıdır

İbrahim Alaettin Gövsa , Türk yazar, şair, eğitimci, mizahçı ve siyasetçi.

Ahmet Şükrü Esmer, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Nafi Atuf Kansu</span>

Nafi Atuf Kansu, Türk siyasetçi ve eğitimci.

Eşref Edip Fergan, Türk gazeteci, hukuk doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi</span> Ankara Üniversitesine bağlı fakülte

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara Üniversitesi Cebeci Yerleşkesi'nde eğitim ve öğretim veren, Ankara Üniversitesine bağlı bir fakültedir. Osmanlı Devleti döneminde sivil yönetici sınıfını yetiştirme amacıyla açılmış ve Türkiye'de siyaset bilimi ve iktisadın birçok alanında yükseköğrenim sağlayan ilk kurumdur.

Esat Adil Müstecaplıoğlu, hukukçu ve siyasetçi, 1946'da çok partili yaşama geçildiğinde kurulan Türkiye Sosyalist Partisinin kurucusu.