İçeriğe atla

Habeş (eyalet)

Eyalet-i Habeş
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti

1555–1885

Flag of Habeş Eyaleti

Bayrak

Habeş Eyaleti harita üzerinde
Habeş Eyaleti harita üzerinde
MerkezMassawa,[1] Suakin,[2] Cidde[2]
Tarih
 - Kuruluş 1555
 - Kaldırılış 1885
Bugün parçası Sudan
 Eritre
 Cibuti
 Somali
 Etiyopya

Habeş Eyaleti, Kızıldeniz kıyısındaki bir Osmanlı Devleti eyaleti. Eyalet, Afrika'daki Massawa, Hergigo, Sevakin ve onların iç bölgelerini kapsamıştır (bugünkü Eritre'nin bölgeleri). Ardından Zeila ve batı Somaliland eyalete katılmıştır. Eyalet bugünkü Eritre ve Cibuti'nin tamamıyla Somali ve Etiyopya'nın kuzey bölgelerini kapsıyordu.

19. yüzyılda bugünkü Etiyopya'daki Harar şehri alınmış, yüzyılın sonuna doğru eyaletin yönetimi Mısır Hıdivlerine geçmiştir.

Eyaletin adı, Etiyopya-Sami terimi olan Etiyop kelimesinin Arapça karşılığından (al-Ḥabašah, Bilād al-Ḥabašah) gelmektedir.

İdari yapı

Eyaletin sancakları:[3]
  1. İbrim Sancağı
  2. Sevakin Sancağı
  3. Hargigo Sancağı
  4. Massawa Sancağı
  5. Zeyla Sancağı
  6. Cidde Sancağı
1831 yılında eyaletin livaları:[4]
  1. Mekke-i Mükerreme Livası
  2. Medine-i Münevvere Livası
  3. Cidde-i Mamure Livası
  4. Yenbuğ Livası
  5. Taif Livası
  6. Nil Livası

Konuyla ilgili yayınlar

  • Cengiz Orhonlu, Osmanlı İmparatorluğu'nun Güney Siyaseti Habeş Eyaleti (İstanbul 1974)
  • Cengiz Orhonlu, Turkish archival sources on Ethiopia (Roma 1974)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Google Kitaplar'da Africa from the sixteenth to the eighteenth century, s. 145, By Bethwell A. Ogot
  2. ^ a b Google Kitaplar'da A political chronology of Africa, s. 403, By David Lea, Annamarie Rowe
  3. ^ Siegbert Uhlig (2005). Encyclopaedia Aethiopica: D-Ha. Harrassowitz Verlag. s. 951. ISBN 978-3-447-05238-2. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2013. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eritre</span> Doğu Afrika ülkesi

Eritre veya Eritre Devleti, Doğu Afrika'nın kuzeyinde bir ülke. Batıda Sudan, güneyde Etiyopya ve güneydoğusunda Cibuti ile çevrilmiştir. Ülkenin doğusu ve kuzeydoğusu Kızıldeniz sahili boyunca uzanır. Suudi Arabistan ve Yemen tam karşısındadır. Dahlak Takımadası ve Hanish Adalarının birkaçı Eritre'ye aittir. Başkenti Asmara'dır.

<span class="mw-page-title-main">Etiyopya</span> Afrikanın doğusunda, Afrika Boynuzunda, bir devlet

Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Afrika Boynuzu'nda yer alan büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa'dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali ve Kenya, Etiyopya'nın komşularıdır. Afrika kıtasının en kalabalık ikinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karaman (eyalet)</span>

Karaman Eyaleti veya Karaman Beylerbeyliği, 1397-1402 ve 1470'te Konya merkez olmak üzere kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Eyaletin merkezi 1522-1562 arası Kayseri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Massava</span>

Massava veya Masavva, eskiden kullanılan adıyla Mitsiwa, Eritre'nin Kızıl Deniz sahilinde bulunan bir liman şehri.

<span class="mw-page-title-main">Cibuti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Cibuti bayrağı günümüzde de kullanılan hâli ile ülkenin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 27 Haziran 1977 tarihinde kabul edilerek göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adana (eyalet)</span>

Adana Eyaleti veya Adana Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti eyaletidir. 1608 yılında Adana civarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Silistre (eyalet)</span> günümüzdeki Edirne, Dobruca ve Odessa illerini kapsayan ve Karadenize kıyısı olan Osmanlı eyaleti

Silistre Eyaleti veya Silistre Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti eyaletidir. Bugünkü Türkiye'nin Kırklareli ve Edirne illerini, Bulgaristan'ın kuzey kısmını, Romanya'nın Dobruca bölgesiyle, Ukrayna'nın Odessa ve Mikolayiv illerini kapsamaktadır. Eyaletin Karadeniz'e kıyısı vardır. Eyaletin yüzölçümü 127.675 km² kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Halep (eyalet)</span>

Halep Eyaleti veya Halep Beylerbeyliği, 1516 yılında kurulan Osmanlı eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Rakka (eyalet)</span> III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rakka Eyaleti veya Rakka Beylerbeyliği, 1594 yılında III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Eritre Bağımsızlık Savaşı</span>

Eritre Bağımsızlık Savaşı 1 Eylül 1961'de başlayıp, Eritre'nin bağımsızlık tarihi olan 29 Mayıs 1991'e kadar 30 yıl boyunca devam etmiş bir savaştır. Savaş, Etiyopya hükûmeti ve Eritreli özerkçilikçiler arasında çıkmıştır. Bu 30 yıllık savaş içerisinde, 1972 - 1974 ve 1980 - 1981 yılları arasında Eritre'yi temsil eden Eritre Halk Cephesi ve Eritre Liberal Cephesi arasında Eritre İç Savaşı yaşanmıştır. 1974 - 1992 yılları arasında ise Etiyopya İç Savaşı yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğu eyaleti

Ankara Eyaleti, Eyalet Bosok veya Bozok Eyalet olarak da bilinen, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zülkadriye (eyalet)</span>

Zülkadriye Eyaleti veya 1831'den sonraki adıyla Maraş Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 19. yüzyıldaki yüzölçümü 77.352 milkare (200.340 km2) kadardı.

<span class="mw-page-title-main">Kars (eyalet)</span>

Kars Eyaleti veya Kars Beylerbeyliği, bir Osmanlı eyaletidir. 19. yüzyılda yüzölçümü 16,090 km2'dir. Kars, önceden Süleyman zamanında da ele geçirilmişti. 1616 yılında Kars eyaleti ve sancakları yeniden Çıldır Eyaletine bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Musul (eyalet)</span>

Musul Eyaleti veya Musul Beylerbeyliği, 1517'de kurulan Osmanlı eyaleti. 19. yüzyılda 7.832 milkare (20.280 km2) alan kapladığı bilinmektedir. 1517'de I. Selim tarafından böylece alınmasına karşın 1520'lerde yeniden Safevîlerin eline geçen Musul, 1534'te yeniden fethedilmiştir. 1864 yılında yeni vilayet sistemine geçilmesiyle Musul eyaleti ortadan kaldırılmasına rağmen 1867'den 1918'e de değin Osmanlı sınırları altında kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon (eyalet)</span>

Trabzon Eyaleti ya da Trabzon Beylerbeyliği 1598 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. 1461'de Rum Eyaleti'ne bağlı Trabzon sancağı olarak kuruldu. 1520'de Erzurum Eyaleti'ne bağlanan sancak 1598'de ayrı bir eyalet oldu. Sınırları bir ara Anapa'ya kadar uzanan eyaletin 19. yüzyılda sınırları yaklaşık 27.210 km2 idi. 1864 yılında yeni vilayet sistemine geçilmesiyle Trabzon Vilayeti adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum (eyalet)</span>

Erzurum Eyaleti ya da Erzurum Beylerbeyliği 1533 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. Eyaletin merkezi Erzurum'dur.

<span class="mw-page-title-main">Trablusşam (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğuna bağlı bir eyalet

Trablusşam Eyaleti veya Trablusşam Beylerbeyliği, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet. 1516'daki Mercidabık Muharebesi'nde Suriye ve civar bölgenin kazanılmasının ardından, 1517 yılında eyalet olan Şam Eyaleti'nin ve 1534'te eyalet yapılan Halep Eyaleti'nin içerdiği topraklar idari bakımdan düzenlenerek, 1579 yılında eyalet olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kastamonu (eyalet)</span>

Kastamonu Eyaleti bugünkü Kastamonu ili ve çevresinde bulunan eski bir Osmanlı eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Orhonlu</span> Tarihçi

Cengiz Orhonlu, özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun iskân siyaseti ve Habeş Eyaleti üzerine yaptığı araştırmalar ile tanınan Osmanlı tarihçisi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı'nın Habeş'i fethi</span>

Osmanlı'nın Habeş fethi, Osmanlı Devleti tarafından 1557 yılından itibaren kademeli bir biçimde daha sonraları Habeş Eyaleti olarak bilinecek olan günümüz Eritre'sinin kıyı kesimleri, Massava ve Hirgigo şehirlerinin yanı sıra Kuzey Etiyopya'nın bir kısmının da fethedildiği olaydır. Özdemir Paşa fethin ilk aşamalarında liman şehri Massava ve bitişiğindeki Debarwa ve Hirgigo şehirlerini fethederek, bölgenin ele geçirilmesinde büyük rol oynamıştır. O tarihlerde bölgede hüküm sürün Bahr Negus Yeshaq'ın köylüler ile birlikte çıkardığı isyanlar sonucu, kaybedilen bazı toprakları geri aldığı bilinmektedir. Ancak Yeshaq sonraki dönemlerde Etiyopya İmparatoru'na olan memnuniyetsizliğinden dolayı Osmanlı desteği ile bu kez Etiyopya'ya karşı çeşitli isyanlara sebep olmuşsa da, 1578 yılında hayatını yitirmiştir.