İçeriğe atla

Haakon Sigurdsson

Haakon Sigurdsson
De facto Norveç kralı
Hüküm süresi975-995
Önce gelenII. Harald
Sonra gelenI. Olaf
de jure Norveç kralıI. Harald
Doğumy. 937
Ölüm995

Haakon Sigurdsson; (Eski Norsça: Hákon Sigurðarson Eski Norsça telaffuz: [ˈhɑːˌkon ˈsiɣˌurðɑz̠ˌson], Norveççe: Håkon Sigurdsson; y. 937–995), Haakon Jarl (Eski Norsça: Hákon jarl) olarak da bilinir, yaklaşık 975'ten 995'e kadar Norveç'in De facto hükümdarıdır. Bazen Güçlü Haakon olarak da isimlendirilir. Ancak Ágrip ve Historia Norwegiæ daha az gurur verici bir isim olan Kötü Haakon (Hákon Illi) kullanır.

Arka plan

Haakon, Lade Kontu Sigurd Haakonsson'un oğlu ve Trøndelag ile Hålogaland'ın hükümdarıdır. Annesi, Møre Kontu Tore Ragnvaldsson'un kızı Bergljot Toresdatter'dı. Adam von Bremen, "Ivar'ın (ya İvar Ragnarsson ya da Ivar Vidfamne ) soyundan olduğunu ve bir dev ırkından geldiğini" yazar.[1] Destanlarda Haakon, Odin'in oğlu Sæming'in ilahi soyundan geldiğini iddia edilir. İsveç'teki Hakon Jarl Rün Taşları ona gönderme yapıyor olabilir.

Hükümdarlığı

Haakon Jarl ve Gri Kürklü Harald'un kardeşleri arasındaki muharebe, Christian Krogh (1899)
Haakon Jarl din adamlarına kıyıya dönmelerini emrediyor, Christian Krogh (1899)

Haakon, babasının 961'de Kral Gri Kürklü Harald'ın adamları tarafından öldürülmesinin ardından kont olmuştur. Haakon Jarl, Danimarka'ya kaçmak zorunda kalana kadar Kral Harald ile bir süre savaşmış ve burada Mavi Diş Harald Harald ile Gri Kürklü Harald'a karşı komplo kurmuştur.

İkili, 971 civarında Gri Kürklü Harald'ın ölümünü ayarlamış ve ardından Mavi Diş Harald, üvey oğlunu yeni Danimarka tımarlarına yatırım yapmaya davet etmiştir. Haakon Jarl ile Gri Kürklü Harald'ın hayatta kalan kardeşleri arasında iç savaş çıkmış, ancak Haakon galip gelmiştir.[2] Bundan sonra Haakon Jarl, Norveç'i Mavi Diş Harald'ın tebaası olarak yönetmiş, ancak gerçekte bağımsız bir hükümdar olarak görev yapmıştır. Harald adına Götaland'a saldırmış ve hükümdarı Ottar Jarl'ı öldürmüştür.

973-974 civarında, Kutsal Roma İmparatoru II. Otto'ya karşı savunmasında Danimarka'dan Mavi Diş Harald'a yardım etmek için Danimarka'ya gitmiştir. Otto'nun güçleri, Harald'ın Alman boyunduruğunu kırma girişimine başarıyla karşı çıkmışlardır. Bundan sonra Haakon, Danimarka'ya vergi ödememiştir.

980'de Ruthenian kuzeni Büyük Vladimir'e Novgorod'u I. Yaropolk'dan geri almada yardım etmiştir.[3]

Haakon, 975 civarında Mavi Diş Harald'ın onu vaftizi kabul etmeye zorlamasından ve Hıristiyanlığı yaymak üzere Norveç'e götürmesi için din adamlarını görevlendirmesinden sonra bile, eski İskandinav tanrılarına güçlü bir şekilde inanmaya devam etmiştir. Haakon'un gitmesi için uygun bir rüzgar geldiğinde din adamlarına karaya dönmelerini emretmiş[4] ve Danimarka'ya olan bağlılığını bozmuştur. 977'de I. Vladimir, Novgorod'u kurtarmasına yardımcı olmak için toplayabildiği kadar Viking savaşçısını toplayarak ona kaçmşı ve ertesi yıl dönüşünde I. Yaropolk'a karşı yürümüştür. 986'da, efsanevi Jomsvikingler'in liderliğindeki Danimarka işgal filosu Hjörungavágr Muharebesi'nde yenilgiye uğratılmıştır.

995'te, Güzel Saçlı Harald'ın soyundan Olaf Tryggvason'un geldiği sırada Haakon ve Trøndelag arasında bir tartışma çıkmıştır. Haakon hızla tüm desteğini kaybetmiş ve Melhus'taki Rimul çiftliğindeki domuz ahırında saklanırken kendi kölesi ve arkadaşı Tormod Kark tarafından öldürülmüştür. Jarlshola, Melhus'ta, Haakon Jarl ve Tormod Kark'ın Rimul'daki meşhur cinayetten önceki son gecelerinde saklandıkları yer olduğu düşünülen yerdir. Onun ölümünden sonra Haakon Jarl'ın iki oğlu Eirik Håkonson ve Sveinn Hákonarson, korunmak için İsveç kralı Olof Skötkonung'a kaçmışlardır.

Bir dizi (metinsel olarak ilgili) kaynak, Earl Haakon'un, ister soyluların ister halktan kişilerin kızları olsun, kadınlara tecavüz etmeyi tercih ettiğini anlatır.[5]

Çocuklar

  • Erik Haakonsson (960'lar - 1020'ler), Svolder Muharebesi'nde babasının intikamını alacak ve ardından üvey kardeşi Sveinn Hákonarson ile Norveç'i yönetecekti.
  • Sweyn Haakonsson (ö. 1016), Norveç'in eş hükümdarı
  • Yngvars destanı víðförla'ya göre Aud Haakonsdottir, İsveç kralı Muzaffer Erik ile evlendi.
  • Bergljót Haakonsdottir, Einar Tambarskjelvar ile evlendi
  • Sigrid Haakonsdottir, Oppland Kontu Ivar Hvide'nin annesi
  • Sigurd Haakonsson
  • Ragnhild Haakonsdatter
  • Erling Haakonsson
  • Erland Haakonsson
  • Hemming Haakonsson
  • Ramvieg Haakonsdatter

Kaynak: Foundation for Medieval Genealogy

Şairler

Haakon Jarl, Jomsviking'lere karşı zafer haberini alırken, Christian Krogh (1899)

Skáldatal'a göre Haakon'un sarayında şu şairler vardı:

  • Eyvindr Finnsson
  • Einarr skálaglamm
  • Tindr Hallkelsson
  • Skafti Þóroddsson
  • Þórólfr munnr
  • Eilífr Guðrúnarson
  • Vigfúss Víga-Glúmsson
  • Şorleifr jarlsskáld
  • Hvannár-Kálfr

Korsvikaspillet

Haakon Jarl, her yıl Trondheim'daki Korsvika'daki Korsvikaspillet festivalinde gerçekleştirilen Håkon og Kark'ın merkezi figürüdür. Oyun, Snorri Sturluson'un Saga'larda canlandırdığı Haakon Jarl ve Tormod Kark'ın hikâyesine dayanmaktadır. İlk oyun, 1989 yılında Lade Kilisesi'nin (Lade kirke ) 800. yıl dönümü dolayısıyla yapılan ve iki yıl sonra tekrarlanan şiirsel bir tabloydu. 1995 yılında Idar Lind yeni bir senaryo yazmıştır. Müzik Frode Fjellheim tarafından bestelenmiştir.

Birincil kaynaklar

Haakon Jarl'ın kaynak temelleri dikkate değerdir. Heimskringla'daki Snorri Sturluson, Ágrip af Nóregskonungasögum ve daha fazlası dahil olmak üzere birçok destanda yer almıştır. Hallfreðar sagasına göre şair Hallfreðr, kavanozun üzerine bir skald besteledi. Hallfreðr'in Skáldskaparmál'daki birkaç ayrık kıtasının genellikle bu kayıp şiire ait olduğu düşünülmektedir.

Oehlenschläger trajedisi

Haakon Jarl'ın hayatı, Danimarkalı şair Adam Oehlenschläger tarafından, Snorri'nin Heimskringla'sını okuduktan sonra 1805'te Halle'de kaldığı sırada altı hafta içinde yazdığı trajedisi Hakon Jarl'da edebi açıdan ele alınmıştır. Konu paganizm ile Hristiyanlık arasındaki çatışmadır. J. C. Lindberg tarafından İngilizceye çevrilmiş baskısı vardır.[6] Oehlenschläger'in oyunu daha sonra Smetana'nın senfonik şiiri Hakon Jarl'ın temelini oluşturmuştur.[7]

Kaynakça

  1. ^ Adam von Bremen, Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum II xxv (§ 22), tr. Francis J. Tschan, History of the Archbishops of Hamburg-Bremen. New York, 1959.
  2. ^ [1] Sturluson, Snorri ; Eiríkr Magnúson (trans.) ; Óláfs saga Tryggvasonar, chapters 12 to 14, in Heimskringla. History of the Kings of Norway, 1905
  3. ^ "Den hellige Vladimir av Kiev (~956–1015)". 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 
  4. ^ Haakon Sigurdsson, Jarl of Lade (The Unification of Norway ca. 820 to ca. 1020 AD) 23 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Bakınız John McKinnell, ‘On Heiðr’, Saga-Book of the Viking Society, 25 (2001), 394-417, www.vsnrweb-publications.org.uk/Saga-Book XXV.pdf#page=420.
  6. ^  Yukarıdaki metinlerin bir veya birden fazla yerinde şu anda belirtilen kamu malı kaynaktan metinler bulunmaktadır: |}}Gisle Bothne (1920). "Hakon Jarl". Rines, George Edwin (Ed.). Encyclopedia Americana. 
  7. ^ DeLong, Kenneth (1998). "Hearing His Master's Voice: Smetana's 'Swedish' Symphonic Poems and their Lisztian Models" in Michael Saffle (ed.), Liszt and His World, pp. 295–334. Pendragon Press.

Diğer kaynaklar

  • Foote, P. G., and D. M. Wilson (1970) The Viking Achievement (Macmillan Company) 978-0-312-03510-5
  • Gjerset, Knut (1915) History of The Norwegian People (Macmillan Company) 978-0-217-93246-2
  • Jones, Gwyn (1973) A History of the Vikings (Oxford University Press) 0-19-285063-6
  • Krag, Claus (2000) Norges historie fram til 1319 (Universitetsforlaget) 978-82-00-12938-7
  • Larsen, Karen (1948) A History of Norway (Princeton University Press) 978-0-691-05127-7
  • Stylegar, F.A. (2013) Håkon jarl (Spartacus forlag) 978-82-430-0579-2

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Norveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Norveç, resmî adıyla Norveç Krallığı, Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülke. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Kıyıları binlerce fiyordla çizilidir.

<span class="mw-page-title-main">İzlandaca</span> İzlandanın resmî dili olan Kuzey Cermen dili.

İzlandaca, Cermen dillerinden biri ve İzlanda'nın resmî dilidir. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir. İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir. İzlanda'nın konumu Amerika'ya daha yakın olmasına rağmen, İzlandaca bir İskandinav dilidir.

İzlanda tarihi, Norveç ve Büyük Britanya'dan gelen Viking yerleşimcilerle başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Norveç hükümdarları listesi 872'de başlamaktadır. Geleneksel olarak anlatıya göre bu tarihte Hafrsfjord Muharebesi yapılmış ve bu muharebede galip gelen İ. Harald Güzelsaçlı birkaç küçük Norveç krallıklarını babasının hükümdarlık yaptığı küçük devlete ilhak ederek tüm Norveç'i tek bir hükümdarlık içinde birleştirmiştir. Harald'in kral olduğu bu tek krallık sonradan "Norveç Krallığı" olarak bilinmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Harald (Danimarka kralı)</span> Danimarka ve Norveç kralı

I. Harald, lakabı mavi diş Harald, Danca Harald Blåtand, ülkesinin birliğini sağlayan Danimarka kralı.

<span class="mw-page-title-main">I. Harald (Norveç kralı)</span> Efsanevi ilk Norveç Kralı

I. Harald, lakabı Sarışın Harald ya da Güzel saçlı Harald olan ve 872 ile 933 yılları arasında hüküm sürmüş Norveç kralı. Tüm Norveç üzerinde egemenlik iddiasında bulunan ilk kraldır. 9. yüzyılda yaşamış barbar İskandinav şeflerinin en büyüklerinden biridir. Gerçekte ülkenin batı kıyıları haricinde gerçek bir denetim kuramamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Heimskringla</span>

Snorri Sturluson tarafından 1220 - 1235 yılları arası yazılan ve Norveç krallarının yaşam öykülerini anlatan saga türü destanın adıdır. Heimskringla 16 bölümden oluşmakta ve her bölüm ayrı bir kralın öyküsünü anlatmaktadır.

Danimarka tarihi, bugünkü Danimarka Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Runik taş</span>

Runik Taşlar, runik tarzı yükseltilmiş taş yazıtı ama bu terim kayalar ve kaya üzerinde yazıtlar için de kullanılır. Bu gelenek 4. yüzyılda başlamış ve 12. yüzyılda da sürmüştür. En çok İskandinavya'da bulunur, ancak Viking Çağı'nda ziyaret ettikleri yerlere de dikilmiş taşlar vardır. Genellikle ölen erkekler için dikilmiş anıtlardır. Renkleri yıpranmış ve artık belli olmamasına rağmen, genellikle dikildikleri zaman parlak renkliydiler. Kelime olarak "büyülü taş" şeklinde anlamlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">III. Harald</span> 11. Norveç Kralı

Harald Sigurdsson, 1047 ile 1066 yılları arası Norveç Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Sweyn</span> Çatalsakal Sweyn

Çatalsakal Sweyn Danimarka kralı, İngiltere kralı ve Norveç kralı. İsmi Anglosakson Kroniklerde Swegen olarak geçer. Mavi diş Harald'ın oğlu, Büyük Knud'un babasıdır. 987 yılında Wendland'a kaçan babasına karşı isyan etti. I. Olaf'ın 995 yılında Norveç tahtına geçmesinden sonra Olaf ile anlaşmazlığa düştü ve Olaf'a karşı İsveç kralı Olaf Skötkonung ve Lade Kontu Erik ile ittifak yaptı. 1000 yılında üç müttefik I. Olaf'ı Svolder Savaşı'nda yendi. Böylece Sweyn hükümdarlığını müttefikleri ile paylaşmasına rağmen Norveç kralı oldu. Sweyn bu olaylardan sonra 13 Kasım 1002'de İngiltere Danimarkalılara karşı yapılan katliamın öcünü almak için 1003 ve 1004 yıllarında İngiltere'ye karşı yapılan seferlere öncülük etti.

<span class="mw-page-title-main">II. Harald (Norveç kralı)</span> Norveç Kralı

Gri kürklü Harald (935-970): Norveç Kralı (961-970). I. Erik’in oğlu. Kısmen babasının yöresel kral olduğu İngiltere'de, kısmen de dayısı Danimarka kralı Mavi diş Harald'ın yanında büyüdü.

<span class="mw-page-title-main">III. Olaf</span> Norveç kralı

III Olaf veya Olaf Haraldsson, Barışçıl Olaf olarak bilinir, 1067'den 1093'teki ölümüne kadar Norveç kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Skald</span>

Skald veya skáld (Eski İskandinav : [ˈSkald], sonra [ˈSkɒːld] ; İzlandacada: "Şair" anlamına gelen, genellikle Viking Çağı, MS 793-1066'da İskandinav liderlerinin mahkemelerinde beste yapan ve Orta Çağ'a kadar devam eden şairler için kullanılan bir terimdir. Skaldik şiir, Eski İskandinav şiirinin iki ana grubundan birini oluşturur, diğeri ise anonim Eddic şiiridir.

<span class="mw-page-title-main">Kievli Elisiv</span>

Kievli Elisiv, Kiev Prensesidir ve Norveç Kralı III. Harald'ın Konsort kraliçesiydi.

I. Sigurd Magnusson, Haçlı Sigurd olarak da bilinir), 1103'ten 1130'a kadar Norveç Kralıdır. Onun yönetimi, üvey kardeşi Øystein ile birlikte, tarihçiler tarafından Orta Çağ Norveç Krallığı için altın bir çağ olarak kabul edilir. Ayrıca Norveç Haçlı Seferi'ne (1107-1110) liderlik etmesi nedeniyle "Haçlı" ünvanını almıştır; kişisel olarak bir haçlı seferine katılan ilk Avrupa kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Magnus (Norveç kralı)</span> Norveç ve Danimarka kralı

Magnus Olafsson, daha çok İyi Magnus olarak bilinir, 1035'ten Norveç kralı ve 1042'den 1047'deki ölümüne kadar Danimarka kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">II. Olaf (Norveç kralı)</span> 1015 ile 1028 arası Norveç kralı

II. Olaf Haraldsson, daha sonra Aziz Olaf ve Kutsal Olaf olarak anılacaktır, 1015'ten 1028'e kadar Norveç Kralıdır. Norveç'in Vestfold kentinde küçük bir kral olan Harald Grenske'nin oğlu, kendisine ölümünden sonra Rex Perpetuus Norvegiae ve 29 Temmuz 1030'da Stiklestad Muharebesi'ndeki ölümünden bir yıl sonra Piskopos Grimketel tarafından Nidaros'ta aziz ilan edilmiştir. Kalıntıları, mezarının üzerine inşa edilen Nidaros Katedrali'nde muhafaza edilmiştir. Onun azizliği, İskandinavya'daki Vikingler / İskandinavlılar tarafından Hıristiyanlığın yaygın biçimde benimsenmesini teşvik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Knýtlinga Hanedanı</span> Orta Çağda İskandinavya ve İngiltereyi yöneten kraliyet hanedanı

Danimarkalı Knýtlinga Hanesi Orta Çağ İskandinavyası ve İngiltere'de yönetici bir hanedandır. En ünlü kralı bu hanedana adını veren Büyük Knut'tur. Diğer önemli üyeler arasında Knut'un babası Çatalsakal Sweyn, büyükbabası Mavi Diş Harald ve oğulları Harthacnut, Tavşan Ayak Harold ve Svein Knutsson vardır. Aynı zamanda Knud Hanedanı, Danimarka Hanedanı, Gorm Hanedanı veya Jelling Hanedanı olarak da adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gunnhild Kralların Annesi</span>

Gunnhildr konungamóðir ya da Gunnhildr Gormsdóttir, adı genellikle Gunnhild olarak İngilizceleştirilen, İzlanda da yer alan yarı-tarihsel bir figürdür ve Norveç kralı I. Erik’in karısıdır. Erik'ten olan birçok çocuğu onuncu yüzyılın sonlarında Norveç'in ortak hükümdarı oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.