Pilaki, Türk mutfağının zeytinyağlı, başlıca soslu yemeklerinden birkaçına verilen isimdir. En bilineni "Barbunya Pilaki"nin içinde ana malzeme olarak benekli kuru hali kullanılan bir çeşit fasulye olan barbunyadır. "Balık Pilaki" ise yazın Levrek, kışın palamut veya uskumru ile yapılır.
Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)(ملجأ الطباخين), Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne hocalarından Mehmed Kâmil’in yazdığı ve 1844’te taşbaskı halinde yayımlanan ilk yemek kitabıdır. Çorbalar, kebaplar, et yemekleri, külbastılar, yahniler, köfteler, pilakiler, börekler, sıcak ve soğuk tatlılar, zeytinyağlılar, pilavlar, hoşaflar, şuruplar vs. olmak üzere on iki fasıldan oluşmaktadır.
Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Osmanlı'da yazılan ikinci yemek kitabıdır.1856 - 57 yıllarında Ali Eşref Dede, Melceü’t-Tabbâhîn yemek kitabından on iki on üç sene sonra bu kitabını yazmıştır.İçindekiler çorbalar, salata ve turşular, kebaplar, külbastılar, helvalar ve kadayıflar, paluzeler ve dondurmalar, kurabiyeler, revani ve benzerleri, turşular, hamurdan yapılan yemekler, lalanga ve börekler ,dolma çeşitleri, patlıcandan yapılmış paçalar ve mücverler, köfteler, ıspanak ve kabak türü sebze yemekleri, ilik yapımı ve yahniler,pilav çeşitleri, hoşaflar ve kompostolar ve suyu buz dondurmanın yoludur.
Külbastı közde veya ızgarada pişirilen yemektir. Aslında kebaptan çok az farkı olan külbastı fileto etin ızgara üzerinde pişirilmesi ve daha sonra az bir sıvı içinde ısıtılmasıyla hazırlanmıştır.
Hamsi balığı tavası, hamsilerin şişe geçirilerek kızartılması ile hazırlanan bir tava türüdür.Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.
Buğdaylı balık çorbası balık ile yapılan bir çorbadır.
İçi dolmuş kuzu kebabı, kuzu ile yapılan bir kebaptır.
Uskumru balığının kebabı, uskumru balığı ile yapılan bir kebaptır.
Tavuk külbastısı tavuk ile yapılan bir külbastıdır.
Koyun ve kuzu külbastısı, koyun ve kuzu eti ile yapılan bir külbastıdır.
Dana ve sığır etinden tencere külbastısı dana ve sığır eti ile yapılan bir külbastıdır.
Kılıç ve palamut külbastısı kılıç ve palamut balığı eti ile yapılan bir külbastıdır.
Lüfer balığı külbastısı lüfer balığı eti ile yapılan bir külbastıdır.
Tarak ve istiridye külbastısı Tarak ve istiridye eti ile yapılan bir külbastıdır.
Uskumru balığı külbastısı Uskumru balığı eti ile yapılan bir külbastıdır.
Peynir külbastısı peynir ile yapılan bir külbastıdır.
Beyaz yahni haşlanmış nohut ile yapılan bir yahnidir.
Papaz yahnisi bir çeşit yahnidir. Mecmuâ-i Fevâid de isminin sebebinin keşiş ve papazların perhiz yemeği olmasından dolayı bu isimle adlandırıldığı yazılmaktadır. Papaz yahnisi Kırklareli mutfağının yemeklerinden birisidir.
Uskumru balığından papaz yahnisi bir çeşit uskumru balığı ile yapılan papaz yahnisidir.
Balık papaz yahnisi bir çeşit balık papaz yahnisidir.Melceü’t-Tabbâhînde yapımı en kolay papaz yahnisidir. Türk mutfağında balık buğulama olarak da bilinir.Günümüz tarifinde limon dilimler halinde konulur.
