Dağlık Karabağ, Güney Kafkasya'da, Küçük Kafkas Sıradağları'nda Azerbaycan'a ait ancak uzun yıllar Ermeni işgali altında kalmış tarihi bölge. 2020 yılında Dağlık Karabağın bir bölümü 2. Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan tarafından geri alınırken kalan kısmı Rus barış güçleri denetiminde Ermeni kontrolünde bırakan 10 Kasım 2020 tarihli ateşkes anlaşması ile Ermenistan hükûmeti yenilgiyi resmen kabul etmiştir. Günümüzde Anti Terör Operasyonu sonrası Ermeni kontrolünde kalan kısımlar da Azerbaycan kontrolüne geçmesiyle bölgenin tamamı Azerbaycan hakimiyeti altındadır. 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası, 90'lı yılların başında bölgeden zorla göç ettirilen Azerbaycanlıların dönüşü peyderpey sağlanırken aynı savaş ve 2023 yılındaki Anti Terör Operasyonu sonrası bölgede yaşayan Ermenilerin neredeyse hepsi Ermenistan'a göç etmiştir.
Tayk, Çoruh Nehri'nin orta havzasında, bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Ermenistan Krallığı'nın tarihsel bölgelerinden biridir. Tarihte ilk kez MÖ 1112’de, Asur kralı I. Tiglat-Pileser'in yazıtında “Diaeni” adıyla söz edilmiştir. Bölge, Urartu kaynaklarında Diaohi, Gürcü kaynaklarında Tao adıyla geçer. MÖ 401 yılında Yunan tarihçi Ksenofon, bu topraklarda yaşayan insanlardan "Taohiler" adıyla söz etmiştir. Ksenefon, batıdaki Kartveli boyları Halibler ve Skvitinlerden de söz etmiştir. MÖ 1. binyılın başlangıcında Tayk, Kolhis Krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Doğudaki Kartveli boylarının batıya göçünün ve kültürel etkisinin bu dönemde başladığı sanılır. Sonraki dönemde Doğu Kartveli devleti olan Kartli Krallığı'nın sınırları içerisinde yer aldı. MÖ 2. yüzyılın başlangıcında Ermeni devletinin denetimine geçti. Sonraki yüzyıllarda, Kartli ve Ermenistan arasında sınır çatışmalarının yaşandığı bir yer oldu. MS 1-2. yüzyıllarda Kartli sınırlarına bağlandı. Sonrasında Ermeniler Tayk'ı yeniden ele geçirdi. Tayk, 4.-7. yüzyıllarda Mamikonyan ailesinin mülkü olarak kaldı. Mamikonyan ailesi, Nicholas Adontz ve Cyril Toumanoff gibi bazı tarihçilere göre Çan (Laz) kökenlidir.
Kilikya Ermeni Krallığı, Kilikya Ermeni Prensliği ya da kısaca Kilikya, 1080-1198 arası prenslik ve 1198-1375 arası krallık olan Çukurova bölgesinde bulunan bir devlettir. Bölgedeki I. Ruben adında olan bir Ermeni beyi tarafından Bizans İmparatorluğundan aldığı toprak üzerine kurulmuştur ve zamanla daha geniş bir alana yayılmıştır. 1375'te Memlük Sultanlığı tarafından varlığına son verilmiştir.
Albanya ya da Albania, bugünkü Azerbaycan ile Dağıstan'ın güneyini kapsayan eski bir krallık. Albanya Yunanca ve Latince "dağlık toprak" anlamına gelir, ülkenin yerli adı ise bilinmemektedir. MÖ 3. ve 4. yüzyıllarında kurulmuştur. 705'te ise Araplar tarafından yıkılmıştır. Başkenti önce Kebele, sonra Berde şehri oldu. Krallığın resmi dili ise Albanca'ydı.
Artsah, Ermenistan Krallığı'nın, 387 yılından sonra da Albanya Krallığı'nın toprağı olmuş, bugün büyük ölçüde Dağlık Karabağ sınırları içinde bulunan bir ildir. Artsah sözcüğü Ermenicede “Karabağ” demektir. Artsah ismi, Antik Ermenicede ormanlık alan anlamına gelen “tsah” kökünden türemiştir.
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti bayrağı, Güney Kafkasya'da yer alan de facto bir devlet olan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin 2 Haziran 1992 tarihinde kabul edilen resmî bayrağı. Azerbaycan'ın 19 Eylül 2023'teki operasyonunun ardından Dağlık Karabağ Cumhuriyeti, 1 Ocak 2024'e kadar kendisini feshetmeyi kabul etti.
Şaumyan, Dağlık Karabağ Cumhuriyetinin yarı de facto illerinden biridir. "Kafkasya'nın Lenini" lakabıyla hitap edilen Ermeni Bolşevik Stepan Şaumyan'ın ismi ile adlandırılmıştır.
Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).
Sırbistan Prensliği şu anlamlara da gelebilir::
- Sırbistan Prensliği, 8 ile 10 yüzyıllar arası erken Orta Çağ
- Sırbistan Büyük Prensliği, 11.yüzyıl ile 13. yüzyıl başı Orta Çağ
- Sırbistan Prensliği, 1371 ile 1402 arası geç Orta Çağ
- Sırbistan Prensliği (1817-1882), 1815 ile 1882 arası
Vaspurakan Krallığı, Büyük Ermenistan Krallığı'nın ilk ve en büyük eyaletiydi ve daha sonra Orta Çağ'da Van Gölü merkezli bağımsız bir krallık oldu. Günümüzde doğu Türkiye ve kuzeybatı İran'da yer alan tarihsel bölge, Ermeni medeniyetinin beşiği olarak kabul edilir.
Ermeni Krallığı aşağıdaki anlamlara gelebilir
- Ermeni Krallığı (antik) aynı zamanda Artaksiad Hanedanlığı veya Arsak Krallığı olarak da bilinen krallık. MÖ 190 ile MS 387/428 arası
- Ermeni Krallığı (ortaçağ) Pakraduni Hanedanlığı olarak bilinen krallık. MS 885 ile MS 1045 arası
Arnavutluk Krallığı şu anlamlara da gelebilir:
- Arnavutluk Krallığı - Capet Hanedanının Anjou alt kolu
- Arnavutluk Krallığı (1928-1939) - Zogu Hanedanı
- Arnavutluk Krallığı (1939-1943) - İtalyan işgali sırasında Savoy Hanedanı
- Arnavutluk Krallığı (1943-1944) - Zogu Hanedanı
Bagrationi Hanedanı, Gürcistan'da Orta Çağ'dan 19. yüzyılın başlarına kadar hüküm süren bir kraliyet hanedanıdır. Bagratlılar olarak da bilinir. Dünyadaki en eski Hristiyan hanedanları arasında yer alır. Kraliçe Tamar gibi pek çok ünlü Gürcü hükümdarı bu hanedandan gelir.
Hemşin Prensliği veya Hamamşen Prensliği, 790 yılında, Arapların Ermenistan'ı işgalinden ve bu işgalden sonra Müslüman Araplar tarafından kurulan Arminiya devletinden kaçan Ermeniler tarafından Doğu Karadeniz bölgesinde kurulan bir prensliktir. 1486 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından son verilmiştir.
Artsah Krallığı, Syunik, Artsah, Gardman ve Geğarkunik topraklarında Orta Çağ'da kurulmuş bir vassal Ermeni krallığıdır. Çağdaş kaynaklar buna Haçın Melikliği adını vermiştir. Kraliyet'in Haçın hanedanı, eski Syunid hanedanının bir koluydu ve ana kalesinden sonra Haçın olarak adlandırıldı. Krallık Hovhannes-Senekerim 1000 yılında kraliyet unvanını kazandığında ortaya çıktı.
Hereti Krallığı, Kafkasya'da İberya-Albanya sınırında ortaya çıkmış bir Orta Çağ monarşisiydi. Günümüzde kabaca Gürcistan'ın Kaheti bölgesinin güneydoğu köşesi ve Azerbaycan'ın kuzeybatı bölgelerinin bir bölümüne tekabül eder.
Ermeni edebiyatı, Ermenice olarak üretilmiş sözlü veya yazılı eserleri kapsar.
Ermenistan kültürü, Ermenistan'da yaşayan halkların ve Ermenistan tarihinde yer alan devletlerin kültürü.
Taşir-Dzoraget Krallığı, alternatif olarak daha sonraki tarihçiler tarafından Lori Krallığı veya Kiurikyan Krallığı olarak bilinir, Bagratuni Hanedanının bir kolu, Ermeni Bagratuni Krallığı'nın bir vasal krallığı olarak 979 yılında Kiurikyan hanedanı tarafından kurulan bir Orta Çağ Ermeni krallığıydı. Krallığın ilk başkenti, şu anda günümüz Azerbaycan'ının bir parçası olan Matsnaberd'di.
Ermenistan-Fransa ilişkileri, Ermenistan ve Fransa arasında ikili ilişkiler mevcuttur.
