İçeriğe atla

Haçapuri

Acaruli haçapuri
Acaruli haçapuri

Haçapuri (Gürcüce: ხაჭაპური), içi peynirle doldurulmuş ekmekten oluşan geleneksel bir Gürcü yemeğidir.[1]

Etimoloji

Gürcüce Haçapuri (ხაჭაპური), "haço" (ხაჭო) ve "puri" (პური) kelimelerinden oluşur. "Haço" bir çeşit peynirin adıdır. "Puri" ise, buğday ekmeğine verilen isimdir. İki kelimeden oluşan bu tamlama Türkçeye "peynirli ekmek" olarak çevrilebilir.[2][3] Nitekim geleneksel olarak haçapuri sadece peynirle hazırlanmaktadır. Ancak günümüzde barbunya fasulyeli ve peynirli-ıspanaklı haçapuri de yapılmaktadır.

Tarihçe

Uzmanlar haçapurinin kronolojisi konusunda ikiye bölünmüş durumdadır. Yemek hakkında The Georgian Feast kitabını yazan Darra Goldstein'a göre, haçapuri muhtemelen Gürcistan'ın bir rönesans dönemi yaşadığı 12. yüzyıla kadar uzanmaktadır, ancak spesifik kökü belirsizliğini korumaktadır.[4] Gürcistan Mutfak Akademisi eski profesörü Dali Tzatava, haçapurinin "pizzanın kuzeni" olabileceğini, bu yemek konseptinin 16. yüzyılda yemeklere domatesin eklenmesinden çok önce Avrupa'yı geçen Romalı askerler tarafından getirilmiş olabileceğini öne sürmüştür.[5]

Haçapuri Gürcistan'dan diğer Sovyet ülkelerine de yayılmıştır. Gürcistan'dan İsrail'e göç eden Yahudiler tarafından bu yemek İsrail'e de taşınmıştır.[6][7][8][9][10] Ülke içindeki bölgeler arasındaki enflasyon farkını bulmak için yapılan akademik araştırmalarda Haçapuri fiyatları temel alınmıştır.[11][12]

Çeşitleri

  • Acaruli haçapuri - Acara bölgesine özgüdür. Kayık şeklinde yapılan acaruli haçapurinin ortasında peynir, tereyağı ve yumurta sarısı bulunmaktadır.[13]
  • Guruli haçapuri - Guria bölgesine özgüdür.
  • İmeruli haçapuri - İmereti bölgesine özgüdür. İçinde peynir olan İmeruli haçapuri, yuvarlak ve düzdür.
  • Megruli haçapuri - Samegrelo bölgesine özgüdür. İmeruli haçapuriye ek olarak üstte bir katman peynir daha vardır.
  • Svanuri haçapuri - Svaneti bölgesine özgüdür.
  • Raçuli haçapuri - Raça bölgesine özgüdür.
  • Penovani haçapuri - Düz biçimde hazırlanır ve kenarları kıvrılmaz.
  • Osuri haçapuri - Oset bölgesine özgüdür.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  2. ^ "ხაჭო" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 20 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  3. ^ "პური" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 20 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  4. ^ "Georgian cheese boat Adjaruli Khachapuri - New York Essential Dish". Georgian Journal. 27 Nisan 2018. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023. 
  5. ^ Eva (5 Nisan 2019). "Khachapuri, Georgian cheese bread". Bake-Street. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2023. 
  6. ^ Mosolova, Tanya (15 Nisan 1998). "WHAT IS IT? : Georgian Cheese Pies Come in Many Varieties". The Moscow Times (İngilizce). 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. One of the indispensable dishes of a celebratory meal in Georgia, khachapuri, has become very popular in Russia as well. 
  7. ^ Bryant, Jordan (2 Mart 2013). "Хачапури: The Big Cheese!". sras.org (İngilizce). Woodside, CA: School of Russian and Asian Studies. 18 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  8. ^ "В Сочи гости Олимпиады съели 175 тысяч хачапури и 34 тонны шашлыка" В Сочи гости Олимпиады съели 175 тысяч хачапури и 34 тонны шашлыка. Argumenty i Fakty (Rusça). 24 Şubat 2014. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  9. ^ Grigoryan, Hasmik (7 Ağustos 2011). "Arşivlenmiş kopya" Ի՞նչ է մատուցվում այսօր դպրոցների բուֆետներում (Ermenice). Radio Free Europe/Radio Liberty Armenian Service. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  10. ^ Norris, Anna (3 Temmuz 2014). "10 mouthwatering dishes of Israel you should really try" (İngilizce). From The Grapevine. 24 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  11. ^ Svensson, Therese (Nisan-Mayıs 2010). "Tracking monetary policy one big mac - and one khachapuri - at a time". Investor.ge (İngilizce). American Chamber of Commerce. 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2010. 
  12. ^ "Khachapuri Index Project" (İngilizce). International School of Economics at Tbilisi State University. 26 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2010. 
  13. ^ Hudin, Kholodilina, Miquel, Daria (2017). Georgia: A guide to the cradle of wine. Vinologue. s. 75. ISBN 1941598056. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Peynir</span> Bir süt ürünü

Peynir, süt proteini kazeinin pıhtılaştırılmasıyla çeşitli tat, doku ve formlarda üretilen bir süt ürünüdür. Genellikle inek, manda, keçi veya koyun sütünden elde edilen proteinler ve yağdan oluşur. Üretim sırasında süt genellikle asitlendirilir ve kazeinin pıhtılaşmasını sağlamak için peynir mayası enzimleri veya benzer aktiviteye sahip bakteriyel enzimler eklenir. Katı lorlar, daha sonra sıvı peynir altı suyundan ayrılır ve preslenerek bitmiş peynir haline getirilir. Bazı peynirlerin kabuğunda, dış katmanında veya tamamında aromatik küfler bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Gürcüler</span> Gürcistana özgü Kafkas etnik grubu

Gürcüler veya Kartveliler, günümüzde büyük bölümü Gürcistan’da yaşamakta olan Kafkasya halkı. Gürcüler ayrıca Azerbaycan, İran, Rusya, Türkiye, ABD ve Avrupa’nın bazı ülkelerine de dağılmıştır. Tarihsel antropoloji açısından Gürcüler; Svanlar, Lazlar ve Megreller ile aynı kökenden gelen bir Kartveli halkı olarak kabul edilir. Halkın büyük çoğunluğu bir Kartveli dili olan Gürcüce konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pizza</span> İtalyan mutfağında bir mayalı hamur işi, üstüne birçok malzeme konulabilir

Pizza, domates, peynir ve genellikle çeşitli diğer malzemelerle yenen bir yemektir. Üstü genellikle yuvarlak, düz bir mayalı buğday bazlı hamur tabanından oluşan İtalyan kökenli bir yemektir. Geleneksel olarak taş fırında yüksek sıcaklıkta pişirilir. Küçük bir pizzaya bazen pizzetta denir. Pizza yapan bir kişi pizzaiolo olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kodor Vadisi</span>

Kodor Vadisi, Tek yanlı olarak bağımsızlığını ilan eden Abhazya sınırları içinde bulunan fakat hukuken Gürcistan sınırları içerisinde bulunan bölge. Vadinin ana yerli halkı çoğunluğu oluşturan Svanlar olup Gürcistan devleti tarafından "Gürcü" adıyla anılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Alman mutfağı</span> Alman ulusunun yemek tarzı

Alman mutfağı, Alman ulusunun yemek tarzından ileri gelmektedir. Yüzyıllar boyunca bölgeden bölgeye gerçekleşen sosyal ve politik değişiklikler etkisiyle mutfak gelişimini sürdürmüştür. Almanya'nın güney bölgeleri olan Bavyera ve Svabya, birçok ortak yemek kültürünü paylaşmaktadır. Malzeme ve yemekler eyaletlere göre değişmektedir. Hem ulusal, hem bölgesel nitelikte birçok önemli yöresel yemek bulunmaktadır. İlk zamanlar yöresel haldeki birçok yemek, günümüzde değişiklikler geçirerek ülke çapına yayılmışlardır. Alman mutfağı heterojen toplum yapısı ve karışık kültürü ile çeşitlilik göstermektedir.

Gürcistan, İsveç'in başkenti Stockholm'da yapılan 2016 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Gürcistan'ın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი (GBP) tarafından belirlenen Görevlendirme yöntemi doğurultusunda belirlenmiştir. Gürcistan'ı Nika Kocharov & Young Georgian Lolitaz, Midnight Gold adlı şarkıyla temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nachos</span>

Nachos, kuzey Meksika kökenli bir Tex-Mex mutfağı yemeği. Yemek, totopo ekmeklerinden, bilinen adıyla tortilla cipslerin peynir ya da peynir bazlı bir sosla kaplanmasıyla oluşur. Genellikle atıştırmalık olarak servis edilir. İlk olarak 1943'te Ignacio "Nacho" Anaya tarafından yaratılmıştır. Anaya'nın yarattığı orijinal nachos, kızarmış mısır tortilla'larının çedar peyniri ile kaplanması ve dilimlenmiş jalapeño biber eklenmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sulguni</span>

Sulguni, Gürcistan’ın Megrelya bölgesine özgü taze peynir. İmereti bölgesine özgü ve “İmeruli” denilen taze peynirin haşlanmasıyla hazırlanır. Haşlanmış peynire yassı ve yuvarlak biçim verilir. Peynir kütlesi soğuyunca, olgunlaşması için 1-3 gün tuz ve süt ilave edilmiş suda bekletilir. Böylece peynirin uzun süre dayanması sağlanır. Sulguni inek, manda ya da keçi sütünden ya da bu sütlerin karışımından elde edilir. Gürcistan’da Megruli haçapuride ve pizzalarda bu peynir kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hinkali</span>

Hinkali, Gürcü mutfağına özgü bir yemektir. Temel olarak kıyılmış etin hamurla sarılmasıyla hazırlanır, ancak hamurun içine et yerine peynir gibi başka malzeme de konabilir. Mantıya benzetilmekle birlikte hinkali yoğurt veya başka bir sosla servis edilmez.

<span class="mw-page-title-main">Kosova mutfağı</span>

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antojito</span> Meksika mutfağından atıştırmalık

Antojitos olarak adlandırılan Meksika sokak yemekleri, sokak satıcıları tarafından ve Meksika'daki küçük geleneksel pazarlarda hazırlanır. Sokak yemekleri arasında taco, tamal, gordita, quesadilla, empalme, tostada, chalupa, elote, tlayuda, cemita, pambazo, empanada, nachos, chilaquiles, fajita ve torta gibi yemeklerin yanı sıra taze meyve, sebze, içecek ve menudo, pozole ve pancita gibi çorbalar yer alır. Gün içinde ana yemek genellikle öğleden sonra yendiği için bu gıdalar çoğunlukla sabah ve akşam yenir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Gürcistan ilişkileri</span>

Amerikan-Gürcistan ilişkileri çok yakın olmaya devam ediyor ve çok sayıda ikili işbirliği alanını kapsıyor. Teröre karşı savaşta önemli bir Amerika Birleşik Devletleri müttefiki olan Gürcistan, Irak Savaşı'na en büyük üçüncü asker katkısı yapan ülkeydi ve şu anda Afganistan'daki ABD liderliğindeki misyona kişi başına en büyük katkıda bulunan ülkedir. Amerika Birleşik Devletleri de Gürcistan'a, kuzey komşusu Rusya'nın artan baskısı karşısında devlet kurumlarını güçlendirmede aktif olarak yardım ediyor ve 1991'den bu yana ülkeye 3 milyar doları aşan mali yardım sağladı. 2009 yılından bu yana, Gürcistan-Amerikan ilişkileri, demokrasinin öncelikli alanları üzerine dört tane ikili çalışma grubu oluşturan ABD-Gürcistan Stratejik Ortaklık Şartı ile geliştirilmektedir; savunma ve güvenlik; ekonomi, ticaret, enerji sorunları, insanlar arası ve kültürel alışverişler.

Gebjalia veya gebjalya, geleneksel olarak Megrelya'ya özgü haşlanmış sulguni peyniri, yoğurt, nane ve acı biberle yapılan bir Megrel yemeğidir. Bazı tariflerde sulguni peyniri yerine mozzarella peyniri kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Livno peyniri</span>

Livno peyniri ilk olarak 19. yüzyılda Livno, Bosna Hersek bölgesinde üretilen bir peynir türüdür. Gravyer benzeri altın sarısı bir renge sahiptir ve ceviz çekirdeğinden dolayı keskin bir tadı vardır. Meze, ana yemek veya tatlı olarak yenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Vlašić peyniri</span> Bosna-Hersekin Vlašić yöresine özgü bir peynir türü

Vlašić peyniri veya Travnik peyniri, salamura edilmiş, çoğunlukla koyun sütünden yapılan, az yağlı, beyaz bir peynirdir. Peynir, adını Bosna-Hersek'teki Travnik kasabasının yakınlarındaki Vlašić Dağı'ndan alır. Peynirde tutulan salamura miktarına bağlı olarak, dokusu ve tadı değişebilir ancak genellikle kuru ve oldukça tuzludur.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda mutfağı</span> Pişirme tarzı

Hollanda mutfağı, Hollanda'ya özgü yemek pişirme tarzıdır. Ülkenin mutfağı, Avrupa Ovası'nın verimli Kuzey Denizi nehir deltasındaki konumu ile şekillenmekte, bu da balıkçılık, çiftçilik ve deniz üzerinden ticarete, eski sömürge imparatorluğuna ve baharat ticaretine yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa mutfakları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste maddesi, Avrupa mutfaklarının bir listesidir. Mutfak, genellikle belirli bir kültürle ilişkilendirilen karakteristik pişirme uygulamaları ve geleneklere denmektedir. Avrupa mutfağı toplu olarak Avrupa ve diğer Batı ülkelerinin mutfaklarını içine alır. Avrupa mutfağı, Avrupa'daki mutfakları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal yemek</span> Belirli bir ülkeye özgü veya o ülkeyle sıkça anılan yemek

Ulusal yemek yemeğin belirli bir ülkeye özgü olması ve o ülkeyle anılmasından gelir. Yemek, çeşitli sebeplerden dolayı ulusal yemek olarak düşünülebilir:

<span class="mw-page-title-main">Litvan mutfağı</span>

Litvan mutfağı, Litvanya'nın serin ve nemli kuzey iklimine uygun ürünleri içerken bir mutfak kültürü gösterir. Arpa, patates, çavdar, pancar, yeşil sebzeler, çilek ve mantar yerel olarak yetiştirilmektedir ve süt ürünleri ülkenin uzmanlık alanlarından biridir. Kışın yiyecekleri saklamak için çeşitli turşulama yöntemleri kullanılır. Çorbalar son derece popülerdir ve yaygın olarak sağlıklı beslenmenin anahtarı olarak kabul edilir. İklim ve tarım uygulamalarını Kuzey Avrupa ile paylaştığı için, Litvanya mutfağının Baltık komşuları ve genel olarak kuzey ülkeleri ile pek çok ortak noktası bulunur. Uzun süren tarım ve yiyecek arama gelenekleri, ülkenin tarihi boyunca çeşitli etkilerle birlikte Litvanya mutfağını oluşturmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.