Dizel motor, içten yanmalı bir motor tipidir. Daha özel bir tanımla, dizel motor oksijen içeren bir gazın sıkıştırılarak yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşması ve silindir içine püskürtülen yakıtın bu sayede alev alması ve patlaması prensibi ile çalışan bir motordur. Bu yüzden benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme için bujiye ve yakıt oksijen karışımını oluşturmak için karbüratöre ihtiyaç yoktur.
İçten yanmalı motorlar, yakıt'ın motor içinde yanma odası adı verilen sınırlı bir alan içinde yakılması ile oluşan basıncın, piston denen parçayı hareket ettirmesi ile oluşan makinelerdir.
Piston veya itenek, bir silindir içine 1000'de 7 boşluk olacak şekilde yerleştirilmiş disk şeklinde parça. Motor, pompa ve kompresör gibi makinelerde silindirden dışarı uzanan (biyel) piston koluna bağlı olarak kullanılır. Motorlu araçlarda kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çeviren düzenektir.
Dört zamanlı motorlar, pistonun bir çevriminin (cycle) 4 aşamada tamamlandığı motor tipleridir. İçten yanmalı motorlar (internal combustion engines) sınıfında yer alırlar.
Sıralı tip motor, silindirlerin krank mili üzerinde bir çizgi üzerinde sıralandığı motor tipidir. Günümüzde otomobillerde kullanılan en yaygın modeldir.Silindirlerin yan yana dizilmesinden dolayı bu adı almıştır.Dizel veya benzinli olabilirler.
V tipi motor, silindirlerin krank şaftı üzerinde "V" şeklinde iki sıra halinde dizildiği motor tipi. Sıralı tip motorlara göre daha yüksek bir güç/hacim oranına sahip olan bu tip motorlar nispeten yüksek performans gereken uygulamalarda kullanılırlar.
"Krank mili" ya da "krank kolu", içten yanmalı motorlarda pistonun gidip gelme hareketi ile elde ettiği enerjiyi motor miline ileterek dönme hareketine çevirmeye yarayan parça. Bir tür hareketi diğerine dönüştürmek üzere oluşturulmuş düzenekler ise "krank mekanizması"nı oluşturur.
Boksör motor (boxer) ya da diğer adıyla düz motor pistonları yere paralel olan bir içten yanmalı motordur. Boksör motorda silindirler tek bir krank milinin her iki tarafına 2 sıra halinde yerleştirilmiş ve böylece tüm pistonların hareketinin tek bir düzlemde olması sağlanmıştır.
Bir zıt pistonlu motor, silindirleri çift taraflıdır ve her tarafta bir piston bulunur ancak silindirlerin kafaları yoktur. Çoğu zaman her silindir sırasının ayrı ve bağımsız krank mili varken Doxfordship motorları 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Commer OP kamyon motorları 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gibi bazı modeller tek mille çalışırlar. Bu tip motorları pistonları yine karşılıklı yerleştirilmiş olan Boksör motorlarla karşılaştırılmaması gerekir ki bu iki tip tamamen farklı iki motor tipidir.
Triger kayışı, motorlarda silindir kapağında bulunan eksantrik ile motor bloğunun en alt kısmında yer alan krank mili çıkıntısı arasında çalışan, kasnaklar ve rulmanlar yardımı ile boylamasına yerleştirilen kayıştır. Motor tiplerine göre enlemesine de yerleştirilebilirler. Egzoz ve emme supaplarını hareket ettirirler. İlk tahriki marş motorundan alan krank mili, motoru çalıştırmak için triger kayışı vasıtası ile eksantrikleri döndürmek isteyecek, böylece motorun çalışmasını sağlayacaktır. Triger kayışı etkin olmadığı sürece motorların krank milleri de hareketini devam ettiremeyeceği için triger kayışı motor supaplarından volan dişlisine kadar bağlantı kuran ana parçalardan biridir. Triger kayışı yapımında cam elyafı maddesi kullanılarak sağlamlığı arttırılmıştır. Yaklaşık olarak 1,5 ton yük taşıma kapasitesine sahiptir. Ancak buna rağmen sürekli metal dişlilere sürtündüğünden aşınıp kopabilmektedir. Bu yüzden her 5 yılda veya ortalama 40.000 ila 60.000 km arasında değiştirilmesi gerekir, ancak yeni jenerasyon motorlarda değiştirme periyodu 120.000 kilometreye kadar artırılmıştır. Bazı motorlu taşıtlarda zincir triger kayışı yerine kullanılır.
Biyel kolu, pistonla krank milini birbirine bağlayan parçadır. Bir ucu perno yardımıyla pistona ve diğer ucu veya büyük tarafı ise krank pimi ile krank miline bağlanan biyel kolları, pistonun silindir içinde yaptığı eksenel hareketi dönme hareketine çevirerek krank milinin dönmesini sağlar. Motorun piston pernosu ile birlikte mekanik olarak en çok yüklenen parçalarındandır.
Üstten subaplı motor, Overhead valve motor (OHV) veya pushrod motor, kam milinin silindir bloğunun iç kısmında ve genellikle krank milinin hemen yakınında yer aldığı, motorun emme ve egzoz valflerinin kam milinin ittiği itici çubuklar (pushrod) tarafından açılıp kapatıldığı bir içten yanmalı motor türü. Daha modern üstten egzantrikli motor sistemlerde kam mili, doğrudan motoru üzerinde yer alır ve ek olarak pushrodlar kullanılmaz.
Üstten eksantrikli motor veya Overhead cam motor (OHC), kam milinin silindir bloğunun üst kısmında yer aldığı, kranktan eksantrik zinciri vasıtasıyla tahrik aldığı motor türü. Üstten subaplı motorlara kıyasla subapların daha doğrudan açılıp kapatılmasına uygun bir motordur. OHV motorlara göre daha karmaşıktır, ancak daha iyi motor performansı elde edilebilmesini sağlar.
Sıralı dört silindir motor, dört silindirin de aynı çizgi üzerinde yer aldığı bir içten yanmalı motor tipi. Sıralı dört silindir motorlarda tek silindir sırasında yan yana yer alan dört silindir, tek bir krank milini çevirir. Eğimli olarak monte edilen sıralı dört silindir motorlara "eğik dört silindir" de denir.
İçten yanmalı bir motorda motor bloğu, silindirleri ve diğer parçaları içeren yapıdır. Eski bir otomotiv motorunda, motor bloğu yalnızca ayrı bir karterin takıldığı silindir bloğuydu. Modern motor bloklarında genellikle karter silindir bloğu ile tek parça olarak birleştirilmiştir. Motor bloklarının soğutma sıvı geçişleri ve yağ galerileri gibi kısımları da kapsar.
V8 motoru, 8 silindirli v tipi motordur. V8 motorunda ortak krank mili kullanılır. Bu motor uzunluk olarak düz 4 silindir boyundadır ve yüksek güç sağlayan bir motor türüdür.
Sıralı altı silindir motor, altı silindirin de aynı çizgi üzerinde yer aldığı bir içten yanmalı motor tipi. Sıralı altı silindir motorlarda tek silindir sırasında yan yana yer alan altı silindir, tek bir krank milini çevirir. Eğimli olarak monte edilen sıralı altı silindir motorlara "eğik altı silindir" de denir.
Sıralı üç silindir motor, silindirlerin ortak bir krank mili boyunca bir sıra halinde düzenlendiği üç silindirden oluşan bir sıralı tip motordur. Sıralı dört silindirli motorlardan daha az yaygın olup yine de çeşitli motosikletlerde, kompakt otomobillerde ve tarım makinelerinde kullanılmıştır.
Sıralı iki silindir motor, iki silindirin ortak bir krank mili boyunca bir çizgide konumlandığı iki silindirli bir pistonlu motordur. Sıralı iki silindir motorlar genellikle motosikletlerde kullanılır. Ancak, otomobiller, deniz taşıtları, kar motosikletleri, jetski'ler, arazi araçları, traktörler ve ultra hafif uçaklar da kullanılabilir.
Bir V4 motoru, silindirlerin ortak bir krank milini paylaştığı ve bir V konfigürasyonunda düzenlendiği dört silindirli bir pistonlu motordur .V4 motorlar, diğer sıralı dört motorlardan daha az yaygındır. Bununla birlikte, zaman zaman otomobillerde, motosikletlerde ve diğer uygulamalarda V4 motorları kullanılmıştır.
