İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
Windows NT, Microsoft tarafından geliştirilen ve ilk sürümü 27 Temmuz 1993'te yayımlanan bir işletim sistemi ailesidir. İşlemciden bağımsız, çoklu işlem ve çoklu kullanıcı desteği sunan bir işletim sistemidir.
Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin sürüm olarak altıncı üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista, 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür. Microsoft Türkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmî lansmanını yapan ilk Microsoft şubesi olmuştur. Windows Vista eski sürümle oranla birçok yeni özellik ve değişikliğe sahiptir. Bu değişim geliştirilmiş grafiksel kullanıcı arayüzü, görsel stil, yeniden tasarlanmış arama fonksiyonları, multimedya araçları, yeniden tasarlanmış ağ iletişimi, görüntü ve yazıcı gibi çeşitli fonksiyonları kapsamaktadır.
Windows 3.x, Microsoft firması tarafından 18 Mart 1992 tarihinde piyasaya sürülen MS-DOS tabanlı grafik arayüzü.1992 yılında ön sürümleri çıkan 3.x serisi, güvenlik ve geliştirme gereklilikleri nedeniyle tam olarak ancak 1994 yılında piyasaya sürülmüştür.
Windows Millennium Edition ya da bilinen adıyla Windows ME, Microsoft tarafından üretilen işletim sistemi ailesi Windows'un MS-DOS üzerinde yükselen altıncı ve son ana sürümüdür. 14 Eylül 2000 tarihinde piyasaya sürülmüştür. 16-bit/32-bit işletim sistemidir. Microsoft Windows ailesinin NT çekirdekli olmayan son temsilcisidir. Windows 98 sürümünün eksiklerini tamamlamak, ev ortamında kullanmak için geliştirilmiştir. Internet Explorer 5.5, Windows Media Player 7 ve yeni Windows Movie Maker gibi programları içermektedir. Ayrıca Microsoft, bunun yanında grafiksel kullanıcı arayüzünü güncellemiştir. Windows Me diğer Windows sürümlerine oranla daha az bir raf ömrüne sahip olmuştur. Nedeni ise 2001 yılında çıkan Windows XP ile aynı özelliklere sahipti ve Microsoft'un Windows XP'yi pazarlama politikası Windows Me'ye göre daha ağır basmıştır. Kısa zaman içinde Windows Me, Windows NT tabanlı Windows XP sürümü ile yer değiştirmiştir.
Windows Server 2003, 25 Nisan 2003'te piyasaya çıkan, Windows 2000 Server gibi, küçük ve merkezi yönetimli kuruluşlardan geniş çaplı kuruluşlara kadar her çapta kuruluşun gereksinimlerine yanıt vermek üzere tasarlanmış, ayrıca kuruluşların .NET Framework özelliğinden tam olarak yararlanabilmesini sağlayacak biçimde geliştirmiş sunucudur.
Windows 95, Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un MS-DOS üzerinde yükselen dördüncü ana sürümüdür.
Windows 2.0 Microsoft'un MS-DOS adlı işletim sistemi üzerinde oluşturduğu grafik arayüz (GUI) içeren işletim sistemi ailesi Windows'un ikinci sürümüdür. Microsoft'un meşhur Word ve Excel yazılımları, ilk kez bu işletim sistemi üzerinde kullanılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda bu sürüm, ciddi bir biçimde MacOS'a benzemekle suçlandı. Apple 1988 yılında Microsoft ve Hewlett-Packard'a lisanslı Macintosh yazılımını ve/veya yazılımın öğelerini izinsiz kullanmak suçlamasıyla dava açtı.
PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.
Akıllı telefon, cep telefonunun sağladığı klasik özelliklere, bilgisayar dünyasının bir ürünü olan PDA’lerin özelliklerinin de eklenmesiyle tasarlanan gelişmiş mobil iletişim cihazıdır. Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri bulunur bu sayede birçok farklı amaç için daha aktif bir şekilde kullanılabilir ve neredeyse her iş için bir uygulama bulunabilir.
Hyper-V, Microsoft Hyper-V, Viridian kod adındaki ve önceleri Windows Sunucu Sanallaştırma olarak bilinen, x64 bilgisayarlar için hypervisor tabanlı bir sanallaştırma sistemidir. Birden fazla sunucu rolünü tek bir fiziksel ana makinede çalışan ayrı sanal makineler olarak birleştirerek sunucu donanımı yatırımlarını iyileştirmek için bir araç sağlar. Hyper-V ayrıca, Windows haricinde Linux gibi işletim sistemleri de dahil olmak üzere birden fazla işletim sistemini verimli bir şekilde tek bir sunucuda çalıştırmak ve 64-bit bilgi işlemin gücünden faydalanmak için de kullanılabilir.Windows Server 2008'in belirli x64 sürümleriyle birlikte Hyper-V'nin bir betası sevk edilmiş ve kesinleşmiş sürüm 26 Haziran 2008'de piyasaya çıkmıştır. Yeni çıkacak olan Windows Server 2012® Hyper-V® ile de birden fazla işletim sisteminin paralel olarak aynı sunucu üzerinde çalıştırılmasını sağlamaktadır.
Windows Phone, Microsoft tarafından geliştirilmiş ve Windows Mobile serilerinin devamı olan bir mobil işletim sistemidir. Windows Mobile işletim sistemine son verildikden bu sisteme geçiş yapıldı. 2010 Şubat ayında Mobil Dünya Kongresi'nde ilk kez duyurulan sistem; Windows Mobile'daki kurumsal kullanıcı kitlesine nazaran Windows Phone'da hedef kitlesi Microsoft tarafından sadece son kullanıcılar olarak belirlemiştir.
Windows Server 2012, Microsoft tarafından sunulan Windows Server serisinin bir sürümüdür. 4 Eylül 2012 tarihinde tam sürümü yayınlanmıştır, deneme sürümü ise 9 Eylül 2011 tarihinde MSDN kullanıcılarına sunulmuştur. Bu sürümün en avantajlı yanı Özel Bulut sistemine entegre olmuş olmasıdır. Windows Server 2008 R2-nin ardılı, Windows Server 2012 R2-nin öncülü olarak tanıtılmıştır.
Windows Phone 8.1, Windows Phone 8'den sonra Microsoft'un Windows Phone mobil işletim sisteminin üçüncü neslidir. "Firmware over the air" aracılığı iledir. 2 Nisan 2014 tarihinde, San Francisco, Kaliforniya'da Microsoft'un Build Konferansı'nda tanıtılmıştır. Bu, 14 Nisan 2014 tarihinde Windows Phone geliştiricilerine son şeklini yayınlandı ve 15 Temmuz 2014 tarihinde genel kullanılabilire varıldı. Windows Phone 8 sürümünü çalıştıran tüm Windows Telefonlar, Windows Phone 8.1'e yükseltilebilir. Sürümün güncellenme yöntemi "Firmware over the air" ve Windows Phone Store aracılığı iledir. Bu sürümde ilk kez hızlı ayarlar sağlayan ve kullanıcılara tüm hızlı ayarları gösteren Bildirim Merkezi - Eylem Merkezi tanıtıltı.
Mac OS X Tiger, Mac OS X'in, Mac bilgisayarlar için Apple'ın masaüstü ve sunucu işletim sisteminin beşinci büyük sürümüdür. Takma isim olarak yeni sürüme Kaplan ismi verilmiştir. Sürüm Apple Software Update yöntemi ile güncellenmekte. Tiger Mac OS X Pantherin halefi olarak 129.95 dolara 29 Nisan 2005 tarihinde kamuoyuna sunuldu. Yeni özelliklerden bazılarına 64-bit PowerMac G5 için geliştirilmiş destek, Spotlight adlı bir hızlı arama sistemi, Safari web tarayıcısının yeni bir sürümü dahildir.
HTC Titan , High Tech Computer (HTC) tarafından Haziran 2007 yılında üretilen bir Windows Mobile Pocket PC telefon modelidir. Daha fazla ROM, GPS, ilave sabit tuşlar, kaydırma tekerleği, yaylı klavye ve daha yüksek çözünürlüklü bir kamera ekleyerek iyileştirdiği HTC Apache'nin halefidir. Windows Mobile 6.0 işletim sistemi, Microsoft Office Mobile ve Outlook Mobile üzerinden HTML e-postası içerir. Titan'ın dijital bir ses ve dijital film oynatıcı olarak çalışmasına izin veren özellik Windows Media Playerdir. Bir başka model olan HTC Titan Ekim 2011 yılında tanıtıltı, aygıt Windows Phone sisteminin Windows phone 7 sürümünde çalışır.
Microsoft tarafından üretilen ve satılan bir işletim sistemi satırı olan Windows NT'nin mimarisi, kullanıcı modu ve çekirdek modu olmak üzere iki ana bileşenden oluşan katmanlı bir tasarımdır. Tek işlemcili ve simetrik çok işlemcili (SMP) tabanlı bilgisayarlarla çalışmak üzere tasarlanmış, önleyici, yeniden gelen bir işletim sistemidir. Giriş/çıkış isteklerini işlemek için, I / O istek paketlerini (IRP'ler) ve zaman uyumsuz G / Ç'yi kullanan paket odaklı G / Ç kullanırlar. Windows XP'den başlayarak, Microsoft Windows'un 64 bit sürümleri hazırlanmaya başladı; Bundan önce, bu işletim sistemleri yalnızca 32-bit sürümlerde mevcuttu.
Windows API ya da WinAPI, Microsoft'un Microsoft Windows işletim sistemlerinde bulunan çekirdek uygulama programlama arayüzü kümesidir (API). Windows API adı, genellikle kendi adlarıyla atıfta bulunulan birçok farklı platform uygulamasına atıfta bulunur. Neredeyse tüm Windows programları Windows API ile etkileşime girer. Windows NT işletim sistemi satırlarında, az sayıda Native API'yi kullanır.
Windows Server 2022, Microsoft'un Windows Server işletim sistemi ailesinin son sürümüdür. Diğer Windows Server işletim sistemlerinden farkı Microsoft Edge Chromium ile beraber gelmektedir.
Bu, Microsoft Windows bileşenlerinin bir listesidir.