İçeriğe atla

HMS Goliath (1898)

HMS Goliath'ın 1907 yılında çekilmiş bir fotoğrafı.

HMS Goliath, Kraliyet Donanmasına bağlı Canopus sınıfı bir ön-dretnottur. 23 Mart 1898 tarihinde denize indirildi.[1] 1900 yılında donanmada göreve başladı ve 1905 yılına kadar Uzak Doğu'da hizmet etti. Gemi 13.160 ton ağırlığında idi, uzunluğu 120, genişliği 23 ve yüksekliği de 7,6 metre idi. Çanakkale Savaşı'nda, 13 Mayıs 1915'te Muavenet-i Milliye muhribi tarafından gece 01:00 sularında morto koyunda torpillenerek, batırılmıştır. Gemi komutanı Albay Thomas Lawrie Shelford dahil 500 kişi bu taarruzda ölmüştür.[]

Dipnotlar

  1. ^ Gardiner, s. 35

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Barbaros Hayreddin</i> (zırhlı) Alman zırhlısı

Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.

<i>Turgut Reis</i> (zırhlı)

Turgut Reis veya SMS Weißenburg, Alman İmparatorluğu Donanması'nın ilk okyanus ötesi savaş gemilerinden biridir. Alman İmparatorluğu Donanması'nın ardından son olarak Osmanlı donanmasında görev yapmıştır. Alman İmparatorluğu'nda 1890'larda yapılan Brandenburg sınıfı dört ön-dretnot zırhlısından üçüncüsüdür. 1890 yılında AG Vulcan firmasının Stettin tersanesinde inşası başlamış, 1891'de denize indirilmiş, 1894 yılında tamamlanmıştı. Brandenburg sınıfı zırhlılar, üç adet ikiz tarette taşıdıkları altı büyük kalibre top ile, dönemin standardı olan iki adet ikiz taret taşıyan zırhlılardan farklıydılar. İngiliz Kraliyet Donanması, bu gemilere "whaler" adını vermişti. Turgut Reis, kendisiyle aynı sınıftan gemiler olan SMS Brandenburg, SMS Wörth ve SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ile aynı yıllarda suya indi.

Basra, Osmanlı Devleti'nde Donanma Cemiyeti tarafından 1907 yılında Fransa'dan satın alınan dört Durandal sınıfı muhripten biridir.

Taşoz, Osmanlı Devleti'nde Donanma Cemiyeti tarafından 1907 yılında Fransa'dan satın alınan dört Durandal sınıfı muhripten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı savaş gemileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı savaş gemileri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan zırhlılar yer alır. Jön Türkler'in 1908 yılında Osmanlı'da güç kazanmasının ardından İttihat ve Terakki cemiyeti iktidara yükseldi; güçlü bir Osmanlı Donanması hazırlamak için planlara başlandı. 1910 yılında yapılan Osmanlı Donanması geçit töreninde ciddi eksiklik açıkça görülmüştü. Girişilen zırhlı gemi inşa çalışmaları Abdülkadir'de olduğu gibi başarısızlıkla sonuçlanmıştı, bunun için Donanma Cemiyeti kuruldu; yerel bağışlar toplanması yoluyla gemi alımını hedeflemekteydi. Bu çabalara rağmen donanma kötü durumda kaldı. Donanmanın yetersizliği, Birinci Balkan Savaşı'nda kesin olarak görüldü. Bu savaşta Osmanlı Donanması, Yunan Donanması tarafından İmroz ve Mondros Deniz Muharebesi'nde iki defa yenilgiye uğratıldı.

<i>Abdülkadir</i> (zırhlı) tamamlanmayan ön dretnot savaş gemisi

Abdülkadir, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1890'da sipariş edilen, 1892'de İstanbul'daki Tersâne-i Âmire'de yapımına başlanan ancak inşası tamamlanmadan 1909'da hurdaya çıkartılan ön dretnot savaş gemisidir. On yıldan uzun bir aranın ardından Osmanlılar tarafından inşasına başlanan ilk büyük gemi olan Abdülkadir, aynı zamanda kendi sınıfının da ilk gemisiydi. Ana silah olarak dört 28 cm top taşıması ve kemer zırhının 230 mm kalınlıkta olması planlanmıştı. Maddi kaynak sorunu nedeniyle inşası yavaş ilerleyen geminin iki yıl sonunda yalnızca gövde iskeleti tamamlanabildi. 1906'da çalışmalara son verildiğindeyse yalnızca gövdenin bir kısmı plakalarla kaplanmış durumdaydı. Yapımı tamamlanamayan gemi, 1909 yılında hurdaya ayrılarak parçalandı.

<i>Reşadiye</i> sınıfı zırhlı

Reşadiye sınıfı zırhlı savaş gemisi veya Reşadiye sınıfı dretnot, Osmanlı donanması için planlanan ve 1910'larda Birleşik Krallık'tan sipariş edilen iki adet dretnot savaş gemisinin sınıfıdır. Sınıfın tasarımı İngiliz King George V sınıfının tasarımına dayanmakta olup kapsamlı geliştirmeler yapılmıştır. Gemilerde İngiliz gemileriyle aynı 13,5-inç (340 mm) ana batarya yer almakta, ikincil bataryalar ise 4-inç (100 mm) yerine 6-inç (150 mm) sınıfı toplardan oluşmaktadır. İlk gemi olan Reşadiye 1911'de kızağa konulmuş ve Ağustos 1914'te tamamlanmıştır.

HMS <i>Lord Nelson</i> (1906)

HMS Lord Nelson, Lord Nelson zırhlı savaş gemisi sınıfına mensup, Kraliyet Donanması'na ait son ön-dretnot. 1906'da denize indirildi ve 1908'de göreve başladı. Lord Nelson, I. Dünya Savaşı 1914 yılında başladığında Manş Denizi Filosunun bayrak gemisiydi. 1915 yılı başlarında Akdeniz'de görev yapmaya başladı ve Çanakkale Savaşı'ndaki deniz harekâtlarına katıldı. Harekâtlar sonrasında orada kaldı ve sonraları adı Ege Filosu olarak değiştirilen Doğu Akdeniz Filosu'nun bayrak gemisi oldu. 1918 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun teslimiyeti üzerine Karadeniz'e hareket etti ve 1919 yılında Birleşik Krallık'a geri dönüşüne kadar bayrak gemisi olarak görevini sürdürdü. 1920 yılında hurdaya çıkarıldı.

<i>Brandenburg</i> sınıfı zırhlı

Brandenburg sınıfı, Alman İmparatorluğu'nun okyanus ötesi ilk dört ön dretnot zırhlının dahil olduğu sınıf. Bu gemiler aynı zamanda kablosuz iletişim yapabilen ilk Alman savaş gemileridir. Bu sınıfta üretilen savaş gemilerinin adları SMS Brandenburg, SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, SMS Weißenburg ve SMS Wörth'tür. Dört geminin inşasına 1890 yılında başlandı, üçü 1893'te tamamlanırken SMS Weißenburg 1894'te bitirildi. Öncü gemi olan Brandenburg 9,3 milyon marka, Kurfürst Friedrich Wilhelm ise 11,23 milyon marka mal oldu. Birleşik Krallık Kraliyet Donanması, bu gemileri alaya alarak "balina avcıları" olarak nitelendirmiştir.

SMS <i>Wörth</i>

SMS Wörth, Alman Donanması'nın 1890'ların başında inşa edilen Brandenburg sınıfı dört ön dretnot zırhlısından biridir. Sınıftaki diğer gemiler SMS Brandenburg, SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ve SMS Weißenburg zırhlılarıdır. SMS Wörth, Alman Donanması için inşa edilen ilk okyanus aşırı gemilerden ve ilk ön dretnot gemidir. Geminin omurgası Mayıs 1890'da Kiel'deki Germaniawerft tersanesinde serildi. 6 Ağustos 1892'de denize indirilen gemi, donatımının tamamlanmasının ardından 31 Ekim 1893'te Alman Donanması'na katıldı. Wörth ve üç kardeş gemisi, taşıdıkları altışar ağır topla dönemin dört ağır top taşıyan zırhlılarına kıyasla daha modern tasarımlardı. Geminin adı 1870-71 Fransa-Prusya Savaşı'nın başındaki Wörth Çatışması'ndan gelmektedir.

<i>Deutschland</i> sınıfı zırhlı Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen beş ön dretnot savaş gemisinden oluşan gemi sınıfı

Deutschland sınıfı, Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen beş ön dretnot savaş gemisinden oluşan gemi sınıfıdır. Sınıf Deutschland, Hannover, Pommern, Schlesien ve Schleswig-Holstein gemilerinden oluşmaktaydı. 1903-1908 arasında inşa edilen gemiler, daha önceki Braunschweig sınıfı zırhlılara çok benzerdi; ancak daha iyi koruma sağlayan zırhları vardı. İngiliz Kraliyet Donanması'nın devrimci gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle daha inşaları tamamlanamadan teknolojinin gerisinde kalan Deutschland sınıfı, Alman donanmasına katılan son ön dretnot gemiler oldular. Deutschland sınıfının ardından inşa edilen Nassau sınıfı zırhlılar ise Almanya'nın ilk dretnot sınıfı oldu.

SMS <i>Yorck</i>

SMS Yorck, Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen Roon sınıfı zırhlı kruvazörlerden ikincisi ve sonuncusu idi. İsmini, Prusyalı mareşal Ludwig Yorck von Wartenburg'dan aldı. İnşasına 1903 yılında Hamburg'daki Blohm + Voss tersanesinde başlandı. 16.241.000 Goldmark'a malolan kruvazörün inşası Kasım 1905'te tamamlandı. Deplasmanı 9.875 metrik tona çıkabilmekteydi ve dört adet 21 cm'lik ana bataryalarla donatılmıştı. Azamî hızı 20.4 knot idi.

SMS <i>Friedrich Carl</i>

SMS Friedrich Carl, 1900'lü yılların başında Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilmiş bir zırhlı kruvazördür. Prinz Adalbert sınıfının ikinci ve son gemisidir. Friedrich Carl, Hamburg'daki Blohm + Voss tersanesinde inşa edildi. 1901'de kızağa konuldu, Aralık 1903'te tamamlandı, toplam maliyeti 15.665.000 Goldmark idi. Ana bataryaları dört adet 21 cm'lik toptan oluşuyordu ve 20,4 kn (37,8 km/sa) hız yapabilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Lord Nelson sınıfı zırhlı</span>

Lord Nelson sınıfı, 1905-1908 yıllarında inşa edilen iki gemiden oluşan Kraliyet Donanması'na bağlı bir ön-dretnot savaş gemisi sınıfıdır. Dreadnought savaş gemisinin 1906 yılında denize indirilmesiyle beraber son Britanya ön-dretnotları sayılırlar. 1914 yılında I. Dünya Savaşı başladığında sınıfın iki gemisi Lord Nelson ve Agamemnon, Manş Denizi Filosu'nda hizmet etmekteydi. 1915 yılının başlarında Çanakkale Savaşı deniz harekâtlarına katılmaları için her iki kardeş savaş gemisi Akdeniz'e transfer edildi. Alman muharebe kruvazörü Goeben ile hafif kruvazör Breslau'nun Akdeniz'e açılmasını önlemek için sonradan adı Ege Filosu olarak değiştirilecek olan Doğu Akdeniz Filosu'na katıldılar. 1919 yılında iki gemi Birleşik Krallık'a geri döndü. Lord Nelson, Haziran 1920'de hurdaya çıkarılana kadar pasif bırakıldı; ancak Agamemnon, 1927'de hurdaya çıkarılana kadar radyo kontrol hedef gemisi olarak hizmet etti. Hurdaya çıkarıldığında son İngiliz ön-dretnotuydu.

<i>Kilkis</i> (zırhlı)

Kilkis veya USS Mississippi, 1904-08 yılları arasında Amerikan Donanması tarafından inşa edilen 13.000 tonluk Mississippi sınıfı zırhlı idi. Amerikan donanmasında Mississippi adıyla görev yapan gemi 1914 yılında kardeş gemisi Idaho ile beraber Yunanistan Deniz Kuvvetleri tarafından satın alındı; Mississippi'nin ismi Kilkis, Idaho'nunki de Lemnos olarak değiştirildi. Kilkis ismi İkinci Balkan Savaşı'nda Yunan zaferiyle sonuçlanan Kılkış Muharebesi'nden gelmektedir. Kilkis dört adet 305 mm'lik ana bataryayla donatılmıştı, kardeş gemisi Lemnos ile Kilkis Yunan donanmasındaki en güçlü gemiler idi.

<i>Feth-i Bülend</i> sınıfı zırhlı korvet

Feth-i Bülend sınıfı, 1860'larda ve 1870'lerde Osmanlı donanması için inşa edilmiş iki zırhlı savaş gemisini içeren bir gemi sınıfıdır. Sınıftaki ilk gemi Feth-i Bülend, Birleşik Krallık'ta inşa edildi ve Haliç'teki Tersane-i Amire'de inşa edilen ikinci gemi Mukaddeme-i Hayr için temel görevi gördü. Gemilerin tasarımı daha önce yine Birleşik Krallık'ta inşa edilen Avnillah sınıfına dayanıyordu. Ortadan bataryalı zırhlı korvetler Feth-i Bülend ve Mukaddeme-i Hayır ana silah olarak kazamatlarda yer alan namludan dolma dört 222 mm Armstrong top taşımaktaydı.

<i>Hamidiye</i> (zırhlı) Osmanlı zırhlı gemisi

Hamidiye, 1885'te tamamlanan, Osmanlı donanması için inşa edilmiş sınıfının tek örneği zırhlı savaş gemisidir. Silahlarının çoğu merkezi bir kazamata monte edilmiş merkezi bataryalı bir gemiydi. Tersane-i Amire tarafından inşa edilen geminin tamamlanması yaklaşık yirmi yıl sürdü. Aralık 1874'te kızağa kondu, 1885'te denize indirildi ve 1894'te inşası tamamlandı. İnşasının görece uzun sürmesi nedeniyle hizmete girdiğinde modası geçmişti. Kötü dinamik karakteristikleri ve düşük kaliteli zırhı, neredeyse tamamını sabit bir eğitim gemisi olarak geçirdiği görece kısa bir kariyere yol açtı. 1897'deki Osmanlı-Yunan Savaşı sırasında bir süre kullanılsa da, eski Osmanlı filosunun geri kalanı gibi hizmete gireli sadece üç yıl olmasına rağmen kötü durumdaydı. Osmanlılar, savaşta donanmanın başarısızlığının ardından bir yeniden yapılanma programına başladı; ancak Hamidiye, 1903 yılında çok kötü bir durumdaydı; yeniden inşası mantıklı olmadığı için o yıl hizmetten çıkarıldı, 1909'da satışa çıktı ve 1913'te sökülmek üzere satıldı.

<i>Osmaniye</i> sınıfı zırhlı fırkateyn

Osmaniye, 1860'larda Osmanlı donanması için inşa edilmiş dört zırhlı fırkateynden oluşan bir gemi sınıfıdır. Sınıf; öncü gemi Osmaniye ile Aziziye, Orhaniye ve Mahmudiye'den oluşmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu için inşa edilecek demir zırhlı tipteki ilk gemilerdi. İlk üçü Robert Napier and Sons, dördüncüsü ise Thames Iron Works tarafından olmak üzere tamamı Birleşik Krallık'ta inşa edildi. Gemiler borda toplu zırhlılardı; taşıdıkları birer 229 mm top üst güvertenin ön kısmında, geri kalan on dörder 203 mm ve onar 36 librelik Armstrong top ise geminin bordalarında dizilmişti.

<span class="mw-page-title-main">İdra (zırhlı)</span>

İdra veya Hydra adını Yunan İsyanı sırasında deniz savaşında kilit rol oynayan Saron Körfezi adalarından biri olan İdra'dan alan, Yunan Donanması'na ait bir demir zırhlı savaş gemisiydi. İdra sınıfının öncü gemisi, Balkanlar'daki krize ve Osmanlı deniz kuvvetlerinin genişlemesine cevaben 1885'te sipariş edildi. Gemi 1889'da denize indirildi ve 1892'de Yunanistan'a teslim edildi. Üç adet 10,8 inç (270 mm) ve beş adet 5,9 inç (150 mm) toptan oluşan bir ana bataryaya sahipti, en yüksek hızı 17 knot idi.

<i>Lütf-ü Hümayun</i>

Lütf-ü Hümayun, Osmanlı İmparatorluğu'na ait 3. sınıf korumasız kruvazör.