HMS Erin
 Moray Firth'te olduğu sırada Erin (Ağustos 1915) | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 Osmanlı İmparatorluğu | |
| Adı | Reşad V |
| Adının geldiği yer/kişi | V. Mehmed |
| Sipariş | 8 Haziran 1911 |
| İnşa eden | Vickers |
| Maliyet | £2.500.000 (tahminî) |
| Yard numarası | 425 |
| Kızağa konuluşu | 6 Aralık 1911 |
| Denize indirilişi | 3 Eylül 1913 |
| Adının değişmesi | Reşadiye |
| Akıbet | 31 Temmuz 1914'te el konuldu |
 Birleşik Krallık | |
| Adı | HMS Erin |
| Adının geldiği yer/kişi | Erin |
| Görevlendirme | Ağustos 1914 |
| Hizmetten çıkışı | Mayıs 1922 |
| Akıbet | 19 Aralık 1922'de hurda olarak satıldı |
| Genel karakteristik | |
| Tipi | Dretnot |
| Deplasman |
|
| Uzunluk | 559 ft 6 in (170,54 m) (o/a) |
| Genişlik | 91 ft 7 in (27,9 m) |
| Çekiş | 28 ft 5 in (8,7 m) |
| Kurulu güç |
|
| İtme gücü | |
| Hız | 21 knot (39 km/sa; 24 mph) |
| Menzil | 10 knot (19 km/sa; 12 mph) hızda 5.300 nmi (9.800 km; 6.100 mi) |
| Kişi kapasitesi |
|
| Silah donanımı | 1914:
1917:
|
| Zırh | |
HMS Erin, Kraliyet Donanması'nda hizmet veren bir dretnot zırhlısıydı. İlk başta Osmanlı hükûmeti tarafından Britanyalı Vickers'tan sipariş edilmiş ve Osmanlı donanması ile hizmete girdiğinde gemiye Reşadiye adı verilmesi planlanmıştı. Reşadiye sınıfı, denizde veya yapım aşamasında olan tüm diğer savaş gemilerinden daha iyi veya en azından eşit olacak şekilde tasarlanmıştı.[1] I. Dünya Savaşı Ağustos 1914'te başladığında, Reşadiye neredeyse tamamlanmış durumdaydı, ancak Almanya ya da Alman müttefikleri tarafından kullanılmasını engellemek üzere Amiralliğin İlk Lordu Winston Churchill'in emriyle gemiye el koyuldu.
Mayıs 1916'daki Jutland Muharebesi'nde oynadığı küçük bir rol ve aynı yıl gerçekleşen sonuçsuz 19 Ağustos 1916 muharebesi dışında savaş sırasında HMS Erin'in hizmeti genellikle Kuzey Denizi'nde gerçekleştirdiği rutin devriye ve eğitim faaliyetlerinden oluşuyordu. Savaştan sonra gemi artık eskimişti; rezerv filoya alındı ve eğitim gemisi olarak kullanıldı. Erin, 1920 yılının çoğu bölümünde Nore'da yedek filonun amiral gemisi olarak hizmet etti. 1922'de hurda olarak satıldı ve ertesi yıl söküldü.
Tasarım
Tasarımı King George V sınıfına dayansa da Iron Duke sınıfının 6 inçlik (152 mm) ikincil bataryasına sahipti.[2] Erin'in toplam uzunluğu 170,54 m, genişliği 27,9 m ve su çekimi 8,7 metreydi. Normal yükte deplasmanı 22.780 emperyal ton (23.150 t), tam yükte ise 25.250 emperyal ton (25.660 t) idi. 1914'te mürettebatı 976 subay ve bahriyeli, bir yıl sonra ise 1.064 kişiydi.[3]
Erin, gücünü 15 Babcock & Wilcox buhar kazanından beslenen, her biri iki şaft süren bir çift Parsons doğrudan tahrikli buhar türbininden alıyordu. 26.500 mil beygir gücü (19.800 kW) olarak derecelendirilen türbinler, gemiyi maksimum 21 knot (39 km/sa; 24 mph) hıza ulaştırabiliyordu. Gemi 10 knot (19 km/sa; 12 mph) seyir hızında maksimum 5.300 deniz mili (9.800 km; 6.100 mi) menzile yetecek kömür ve akaryakıt taşıyordu.[3] Bu hareket menzili çağdaşı Britanya zırhlılarından biraz daha az olsa da Kuzey Denizi'ndeki faaliyetler için yeterliydi.[2]
Silahlar ve zırh
Gemi 10 adet BL 13,5 inç (343 mm) Mk VI toptan oluşan bir ana batarya ile silahlandırılmıştı. Toplar önden arkaya 'A', 'B', 'Q', 'X' ve 'Y' olarak adlandırılan beş top taretine çiftler halinde monte edilmişti.[a] Taretler üst yapının ilerisi ve gerisinde üst üste binmiş iki çift halinde düzenlenirken beşinci taret ise bacalar ile arka üst yapı arasında gemi ortasındaydı. Torpido botlarına karşı yakın mesafeli savunma, on altı BL 6 inç (152 mm) Mk XVI topundan oluşan ikincil batarya ile sağlanıyordu. Gemide ayrıca altı seri ateşli (QN) 6 librelik (57 mm) Hotchkiss top yer almaktaydı. Dönemin ana savaş gemileri için tipik olduğu üzere, bordada dört su altında yer alan 533 mm'lik torpido tüpü vardı. Erin, geminin hayati kısımları etrafında su hattında kalınlığı 305 mm olan zırhlı kemerle korunmaktaydı. Güverte zırhı kalınlığı 25–76 mm arasında değişmekteydi. Ana top taretlerinin zırhı 279 mm kalınlıktaydı ve barbetler 229–254 mm'lik zırhla korunmaktaydı.[8]
Savaş zamanındaki değişiklikler
6 librelik toplardan dördü 1915-1916'da kaldırıldı ve arka üst yapıdaki eski projektör platformuna bir QN 13 inç +120-cwt[b] uçaksavar topu yerleştirildi.[9] Mayıs ve Aralık 1916 arasında üç ayaklı direğe bir ateş kontrol direktörü kuruldu.[10] 1916-1917'de ikincil batarya için üç ayaklı direğin bacaklarına bir çift ateş kontrol direktörü yerleştirildi ve kıç üstyapısına bir adet üç inç uçaksavar topu daha eklendi. 1918'de yüksek açılı mesafe ölçer takıldı ve 'B' ve 'Q' kulelerinin çatılarına uçuş platformları kuruldu.[11]
İnşası ve kariyeri
Winston Churchill'in I. Dünya Savaşı tarihine göre, 1912'de benimsenen Britanya acil durum planlarında, savaş çıktığı takdirde Britanya tersanelerinde yapılmış tüm gemilere el konulması öngörülmekteydi. 1914'te savaş başladığında Britanya tersanelerinde Osmanlı, Şili, Yunanistan, Brezilya ve Hollanda için gemiler yapılıyordu. Churchill'e göre, kendisi 1912'de kabul edilen talimatnameyi uygulamaktan başka bir şey yapmamıştı. Osmanlı gemilerini özellikle ayırmadığını, o anda yapılmakta olan tüm gemilere el konulmasını mümkün kılacak emirler yayınlandığını söylemektedir. Bu tür gemilere el konulmasının, yıllar önce hazırlanmış ve 1912'de yeniden düzenlenmiş kapsamlı kapsamlı bir planın parçası olduğunu yazmıştır.[12]
Erin aslen Osmanlı İmparatorluğu tarafından 8 Haziran 1911'de tahminî £2.500.000 maliyetle, iktidardaki Osmanlı Sultanı V. Mehmed Reşad'ın onuruna Reşad V[2][13][14] adıyla sipariş edildi,[15] ancak adı inşaat sırasında Reşadiye olarak değiştirildi.[c] 6 Aralık 1911'de 425 tersane numarası ile Barrow-in-Furness'teki Vickers tersanesinde inşasına başlandı, ancak 1912'nin sonlarında Balkan Savaşları sırasında inşaat askıya alındı ve Mayıs 1913'te yeniden başlatıldı. Gemi Ağustos 1914'te tamamlanıp 3 Eylül'de denize indirildi.[13] 28 Haziran'daki Arşidük Franz Ferdinand suikastından sonra Britanyalılar, ödemelerinin tamamlanmasına ve deniz denemelerinin ardından Reşadiye ile diğer dretnot savaş gemisi Sultan Osman I'i teslim almak üzere Osmanlı heyetinin ve mürettebatın gelişine rağmen 21 Temmuz'da gemilerin teslimatını erteledi.[17] Amiralliğin Birinci Lordu Winston Churchill, Kraliyet Donanması'na 29 Temmuz'da gemileri alıkoymasını ve Osmanlı deniz personelinin gemilere binmesini engellemesini emretti; iki gün sonra Britanyalı denizciler onları resmen ele geçirdi ve Reşadiye, İrlanda için şiirsel bir isim olan Erin adını aldı. Churchill bu kararı, Kraliyet Donanması'nın Alman Açık Deniz Filosu üzerindeki üstünlük payını artırmak ve Almanya veya müttefikleri tarafından edinmelerini önlemek için kendi inisiyatifiyle almıştı.[18][19] İki gemiyi teslim almaya giden Osmanlı subay heyetinin içinde, Enver Paşa tarafından Sultan Osman gemisine süvari olarak atanan Rauf Orbay da vardı. Orbay'ın anılarını yazdığı "Cehennem Değirmeni" kitabında[20] belirttiği üzere, İngiltere Hükûmetinden 2 Ağustos 1914 günü Reşadiye dretnotu ile beraber teslim alınması gerekirken, Osmanlı Sancağının çekilmesi törenine yarım saat kala İngilizlerce el konmuştur. Osmanlı heyeti İstanbul'a döndüğünde seferberlik ilan edildiğini öğrenmiştir.[21]
Gemilere el konulması, gemilerin kısmen halk tarafından toplanan bağışlarla finanse edildiği Osmanlı İmparatorluğu'nda kötü izlenim yarattı. Osmanlı hükûmeti zırhlılara harcanan para sebebiyle mali bir kilitlenme içerisindeyken, Osmanlı Donanması için bağışlar tavernalardan, kahvehanelerden, okullardan ve pazarlardan gelmişti; büyük bağışlar Donanma İane Madalyası ile ödüllendirilmekteydi. Gemilere el konulmasının ardından Alman muharebe kruvazörü SMS Goeben'in Osmanlılara "armağan edilmesi", Osmanlı kamuoyunu İngiltere'den uzaklaştırmak ve Alman desteğini artırmak için önemli bir etmen oldu.[22] David Fromkin, Türklerin 1 Ağustos'ta gizli bir savunma ittifakı imzalama karşılığında Sultan I. Osman'ı Almanlara transfer edeceğine söz verdiğini iddia etmiştir. Buna göre Fromkin ayrıca resmî kanallardan gemilere el konulduğunu 3 Ağustos 1914 tarihinde kendilerine bildirilmiş olmasına rağmen Enver ve Talât Paşaların 29 Temmuz 1914'te İngilizlerin niyetinden haberdar olduklarını belirterek, daha bir hafta öncesine kadar Osmanlı İmparatorluğuyla müttefiklik anlaşması yapmaktan kaçınan Almanya'ya Osmanlı heyetinin ne vadetmiş olabileceğini sorgulamıştır. Fromkin, Osmanlı arşivlerine referans gösterdiği gizli belgelerde Enver ve Talât Paşaların Almanlara Sultan I. Osman gemisini devretmeyi vadettiklerini, gemiye İngilizlerin el konduğunu henüz bilmeyen Almanların ise bu koşulu kabul ettiklerini belirtir. Fromkin ayrıca Churchill'i yanlış bilgi vermekle suçlayarak 1912'de alınmış bu yönlü bir el koyma kararı olmadığını, o dönemin son teknolojisine sahip önemli bir savaş gemisini elden çıkartmamak fikrinin 1914 yazında aklına geldiğini belirtir.[23] Almanlarla ittifaka rağmen Osmanlı hükûmeti, Eylül ayında Rusların Doğu Prusya'nın işgaline dek tarafsızlığını sürdürme niyetindeydi, ancak Eylül ayında Rusların karşılaştıkları felaketler Osmanlı Harbiye Nazırı Enver Paşa ve Cemal Paşa'yı Rusların zayıflığından faydalanma düşüncesine itti. Sadrazam Said Halim Paşa dışındaki diğer hükûmet üyelerine haber vermeyen Enver ve Cemal, Osmanlı donanmasının Alman başkomutanı Koramiral Wilhelm Souchon'u Ekim ayı sonunda savaş gemilerini savunma bahanesiyle Karadeniz'deki Rus gemilerine saldırmaya yetkili kıldı. Osmanlı tarafsızlığından öfkeli olan Souchon, Enver'in rızası ve kendi inisiyatifiyle 29 Ekim'de Karadeniz'deki Rus limanlarına bir saldırı yaptı ve hükûmeti Almanya tarafında savaşa katılmak durumunda bıraktı.[24]
1914-1915
Bahriye albayı Victor Stanley, Erin'in kaptanı olarak atandı.[25] Gemi 5 Eylül'de Orkney Adaları'ndaki Scapa Flow'da, Amiral John Jellicoe tarafından yönetilen Büyük Filo'ya katıldı ve Dördüncü Savaş Filosu'na (BS) atandı.[13] Erin 17 Eylül'de İskoçya'daki Loch Ewe'den ayrılarak, ertesi gün Orkney Adaları'nın batısında gerçekleştirilecek topçu eğitimi için Büyük Filo gemileriyle birlikte yola çıktı. Tatbikattan sonra Alman gemilerine karşı Kuzey Denizi'nde bir arama başlatsalar da, olumsuz hava koşulları sebebiyle Almanları bulmada başarısız oldular. 24 Eylül'de Scapa Flow'a gelen Büyük Filo, ertesi gün Orkney Adaları'nın batısında daha fazla atış talimi yapmak üzere ayrıldı.[26][d] Ekim ayının başlarında Büyük Filo, Kanada birliklerini Nova Scotia'dan Halifax'tan taşıyan büyük bir konvoya uzaktan koruma sağlamak üzere Kuzey Denizi'ne ayrıldı, 12 Ekim'de Scapa'ya döndü. Scapa Flow'daki denizaltıların raporları Jellicoe'u, savunmaların yetersiz olduğu düşüncesine götürdü; Amiral 16 Ekim'de Büyük Filo'nun büyük kısmının İrlanda'daki Lough Swilly'ye dağıtılmasını emretti. Jellicoe 3 Kasım'da topçu eğitimi ve savaş tatbikatları için Büyük Filo'yu denize aldı; 4. BS altı gün sonra Scapa'ya döndü. 22 Kasım akşamı Büyük Filo Kuzey Denizi'nin güney yarısında başka bir tarama daha yaptı; Erin, Amiral Yardımcısı David Beatty'nin 1. Muharebe Kruvazörü Filosunu desteklemek üzere ana filo ile birlikte kaldı. Filo 27 Kasım'da Scapa Flow'a döndü. 16 Aralık'ta Büyük Filo Scarborough, Hartlepool ile Whitby'ye yapılan Alman baskını sırasında sortiye çıktı, ancak Alman Açık Deniz Filosu'yla çatışmaya girilemedi. Erin ve Büyük Filo'nun geri kalanı, 25-27 Aralık tarihlerinde Kuzey Denizi'ni yeniden taradı.[28]
Erin de dahil olmak üzere Jellicoe'nun gemileri, 10-13 Ocak 1915'te Orkney ve Shetland Adaları'nın batısında topçu tatbikatları yaptı.[29] 23 Ocak akşamı Büyük Filo'nun büyük bölümü Beatty'nin muharebe kruvazörlerini desteklemek için yola çıktı, ancak filo ertesi günkü Dogger Bank Muharebesi'ne katılamayacak kadar uzaktaydı.[30] Filo 7-10 Mart arasında kuzey Kuzey Denizi'nde bir tarama daha yaptı, bu sırada eğitim manevralarında bulundu. 16-19 Mart tarihlerinde başka bir sefer gerçekleştirildi. 11 Nisan'da Büyük Filo, Kuzey Denizi'nin ortasında devriye gezdi ve 14 Nisan'da limana döndü; bölgedeki bir başka devriye 17-19 Nisan'da gerçekleşti, ardından 20-21 Nisan'da Shetland açıklarında topçu tatbikatları yapıldı.[31]
Büyük Filo, 17-19 Mayıs ve 29-31 Mayıs tarihleri arasında Kuzey Denizi'nin ortalarını taradı, ancak Alman gemileriyle karşılaşmadı. 11-14 Haziran boyunca filo Shetland'ın batısında topçu ve savaş tatbikatları ve 11 Temmuz'dan itibaren Shetland açıklarında eğitim gerçekleştirdi.[32] 2-5 Eylül'de filo, Kuzey Denizi'nin kuzeyinde başka bir sortiye çıktı ve topçu tatbikatları yaptı. Ayın geri kalanında Büyük Filo eğitim tatbikatlarına devam etti, 13-15 Ekim tarihleri arasında Kuzey Denizi'ne bir kez daha taradı. Erin, 2-5 Kasım'da Orkney'in batısındaki başka bir filo eğitim operasyonuna katıldı.[33] Gemi, Eylül ve Aralık ayları arasında 2. Harp Filosu'na transfer edildi.[34][35]
1916-1918
Filo 26 Şubat 1916'da Kuzey Denizi'nde bir sorti için limandan ayrıldı; Jellicoe Harwich Kuvveti'ni Helgoland Körfezi'ni taramak için kullanmayı düşünüyordu. Kötü hava Kuzey Denizi'nin güneyindeki operasyonları engelledi ve operasyon denizin kuzey ucuyla sınırlı kaldı. Başka bir tarama 6 Mart'ta başladı, ancak ertesi gün hava şartları destroyer eskortlar için çok kötü olduğu için iptal edildi. 25 Mart gecesi Erin ve filonun geri kalanı, Beatty'nin muharebe kruvazörleri ile Tønder'deki Alman zeplin üssüne baskın düzenleyen diğer hafif kuvvetlerini desteklemek için Scapa Flow'dan yola çıktı. Büyük Filo 26 Mart günü bölgeye vardığında, Britanya ve Alman kuvvetleri çatışmayı sona erdirmişti, kuvvetli fırtınanın hafif gemilere hasar vermesi olasılığına karşı filoya üsse dönme emri verildi.[36] 21 Nisan'da Büyük Filo, Rus Donanması Baltık Denizi'ndeki savunma mayın tarlalarını yeniden döşerken, Horns Rev'de Almanların dikkatini dağıtmak üzere bir tatbikat yaptı. Filo, 24 Nisan'da Scapa Flow'a döndü, Almanların Lowestoft'a baskın başlatmak üzere olduğunu belirten istihbarat raporları üzerine güneye yol almadan önce yakıt ikmali yaptı. Almanlar, filo gelmeden önce geri çekilmişti. 2-4 Mayıs'ta Büyük Filo, Almanların Kuzey Denizi üzerinde dikkatini çekmek için Horns Rev'de bir manevra daha yaptı.[37]
Jutland Muharebesi
31 Mayıs 1916 sabahı, 16 dretnot, 6 ön dretnot ve destekleyici gemilerden oluşan Amiral Reinhard Scheer komutasındaki Alman Açık Deniz Filosu, Büyük Filo'nun bir kısmını üzerine çekmek ve yok etmek için erken saatlerde Jade Bight'tan ayrıldı. Filo, Tümamiral Franz von Hipper'in beş muharebe kruvazörü ile birlikte yola çıktı. Britanya Amiralliğindeki şifre çözümünden sorumlu olan Oda 40, operasyon planlarını içeren Alman radyo trafiğini dinlemiş ve şifresini çözmüştü. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, 28 dretnot ve 9 muharebe kruvazörü ile Büyük Filo'ya bir gece önce yola çıkmasını, Açık Deniz Filosu'nun yolunu kesmesini ve yok etmesini emretti.[38]
31 Mayıs'taki Jutland Muharebesi sırasında Beatty'nin muharebe kruvazörleri, Scheer ve Hipper'ı Büyük Filo'nun ana grubuna doğru çekmeyi başardılar. HMS Erin, Jellicoe'nun savaş hattında baştan dördüncü sırada yer alıyordu.[39] Scheer'in Büyük Filo'yu tespit ettikten sonraki manevraları genellikle Jellicoe'nun önde gelen gemilerinden uzaklaşmaya yönelikti; zayıf görüş şartları sebebiyle Britanya gemileri Almanlarla etkili bir çatışmaya giremedi ve Scheer havanın kararmasıyla beraber çatışmadan çekilmeyi başardı. Muharebe sırasında ateş etme fırsatları nadirdi, gemi ikincil silahlarından sadece altı adet 6 inç mermi ateşledi. Erin, Jutland'da ana silahlarını ateşlemeyen tek Britanya zırhlısıydı.[40]
Sonraki faaliyetler
Büyük Filo, Kuzey Denizi'nin güneyine doğru ilerleyen Alman Açık Deniz Filosu'nu pusuya düşürmek için 18 Ağustos'ta sortiye çıktı, ancak yanlış iletişim ve hatalar Jellicoe'nin limana dönmeden önce Alman filosunu durdurmasını engelledi. Operasyon sırasında iki hafif kruvazör Alman U-botları tarafından batırıldı, Jellicoe Alman denizaltıları ve mayınlarının yaygınlığı nedeniyle büyük gemilerini 55° 30' Kuzey enleminin güneyinde riske atmamaya karar verdi. Amirallik, Alman filosu Britanya'yı işgal etmeye çalışmadığı ya da dezavantajlı bir çatışmaya zorlamadığı sürece Büyük Filo'nun sortiye çıkmamasını kabul etti.[41] Stanley, 26 Nisan 1917'de tümamiralliğe terfi ettiğinde, yerine Kaptan Walter Ellerton geçti.[42][43]
Nisan 1918'de Açık Deniz Filosu, Norveç'e giden Britanya konvoylarına karşı sortiye çıktı. Alman filosu telsiz sessizliği uyguladı, bu da Oda 40 kriptoanalistlerinin Büyük Filo'nun yeni komutanı Amiral Beatty'yi uyarmasını engelledi. Britanyalılar operasyonu ancak muharebe kruvazörü SMS Moltke gemisindeki bir kaza sebebiyle telsiz sessizliğini bozmak ve Alman komutanına durumu hakkında bilgilendirmek zorunda kalınca öğrendi. Beatty, Büyük Filo'ya Almanlara müdahale etmesi için denize açılmayı emretti, ancak gemiler Alman Açık Deniz Filosu'na Almanya'ya dönmeden önce ulaşamadı.[44] I. Dünya Savaşı'nın teslim olan Alman Açık Deniz Filosu 21 Kasım'da Rosyth, İskoçya'ya vardığında Erin de oradaydı; 1 Mart 1919'a kadar 2. BS'nin bir parçası olarak kaldı.[45][46]
Savaş sonrası
Kaptan Herbert Richmond 1 Ocak 1919'da komutayı devraldı.[47] 1 Mayıs'ta Erin, Anavatan Filosu'nun 3. Savaş Tümeni'ne atandı.[48] Ekim ayında, Nore'da yedeğe alındı ama 18 Kasım itibarıyla Portland Limanı'nda konuşlandı.[13][49] Richmond'ın yerine 1 Aralık'ta Kaptan Percival Hall-Thompson geçti. Erin, Ocak 1920'de Nore'a döndü ve Şubat'a kadar orada topçu eğitim gemisi görevinde bulundu.[50][51] Haziran'da gemi, Tümamiral Vivian Bernard'ın Nore Rezerv Filosunun amiral gemisi haline geldi.[52] Temmuz ve Ağustos 1920'de Devonport Tersanesi'nde tamir edildi.[13] 18 Aralık 1920'de Erin, Bernard'ın amiral gemisi olarak kaldı ve topçu eğitim gemisi olarak hizmet vermeye devam etti.[53] Kraliyet Donanması başlangıçta 1922 Washington Denizcilik Antlaşması uyarınca bir eğitim gemisi olarak tutulmasını amaçlamıştı, ancak plan değişikliği ile bu rolün HMS Thunderer tarafından gerçekleştirilmesi nedeniyle gemi, Mayıs 1922'de sökülecek gemiler listesine eklendi. 19 Aralık'ta Cox and Danks adlı gemi söküm firmasına satıldı ve ertesi yıl Queenborough'da parçalandı.[13]
Notlar
- ^ Kaynaklar, gemiye monte edilen her topun Mk VI olduğu konusunda hemfikir değildir, ancak çoğunun Mk VI toplar olduğunu belirtmektedir. Friedman, iki BL 13,5 inç Mk V donanma topu monte edildiğini ve bunun geminin tamamlanmasını hızlandırdığını iddia ediyor. Campbell Erin'in bir süre Mk V top taşıdığını söylüyor. Campbell ve Friedman, Erin'deki Mk V silahlarına Mk VI silahlarının balistik yörüngelerine uyması için azaltılmış barut yükü kullandığını söylüyor.[4][5] Preston, topların tamamının Mk VI olduğunu söylerken Parkes ve Silverstone tam türleri tanımlamamaktadır.[2][6][7]
- ^ "Cwt" 100 libreye eşit olan hundredweight veya centum weight kısaltmasıdır; 20 cwt topun ağırlığını belirtmektedir.
- ^ Kaynaklar geminin ilk adı konusunda aynı fikirde değildir. Langensiepen ve Güleryüz Osmanlı Donanması tarihi kitabında geminin Britanyalılar tarafından el konulmadan önceki tek isminin Reşadiye olduğunu belirtir, Silverstone da aynı fikirdedir.[15][16]
- ^ 1919 tarihli kitabında, Jellicoe gemileri sadece bireysel eylemlerde bulundukları zaman adıyla anmıştır. Genellikle Büyük Filo ya da tümenlerden bahsetmiştir. Aksi belirtilmedikçe, bu makale Erin'in Büyük Filo'nun faaliyetlerine katıldığını varsaymaktadır.[27]
Kaynakça
- Özel
- ^ Burt 2012, s. 245.
- ^ a b c d Preston 1985, s. 36.
- ^ a b Burt 2012, s. 248.
- ^ Friedman 2011, s. 52.
- ^ Campbell 1981, s. 97.
- ^ Parkes 1990, s. 597.
- ^ Silverstone 1984, ss. 192, 405.
- ^ Burt 2012, ss. 247-248.252.
- ^ Burt 2012, ss. 252-253.
- ^ Brooks 1996, s. 168.
- ^ Burt 2012, ss. 253.256.
- ^ Churchill, Winston S. (1923). The World Crisis 1911-1914 (İngilizce). Londra: Thronton Butterworth. ss. 208-209.
- ^ a b c d e f Burt 2012, s. 256.
- ^ Parkes 1990, s. 599.
- ^ a b Silverstone 1984, s. 409.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 141.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 29.
- ^ Silverstone 1984, s. 230.
- ^ Fromkin 1989, ss. 56-57.
- ^ Orbay, Hüseyin Rauf (1993). İsmet Bozdağ (Ed.). Cehennem Değirmeni: Siyasi Hatıralarım. 2 (2 bas.). İstanbul: Emre Yayınları. s. 118. ISBN 978-9-75736-912-7. 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Keleşyılmaz, Vahdet (2012). I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti'nin Afganistan'a Yönelik Girişimleri (PDF). Ankara: Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi. s. 1832. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ Hough 1967, ss. 143-144.
- ^ David Fromkin, A Peace to End All Peace, Holt Books, 2009 s.61
- ^ Fromkin 1989, ss. 58-61, 67-72.
- ^ "The Navy List". Internet Archive. Londra: His Majesty's Stationery Office. 18 Kasım 1914. s. 312. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ Jellicoe 1919, ss. 129-133.
- ^ Jellicoe 1919, s. 129.
- ^ Jellicoe 1919, ss. 135-137, 143, 156, 158, 163-165, 179, 182-184.
- ^ Jellicoe 1919, s. 190.
- ^ Monograph No. 12, s. 224
- ^ Jellicoe 1919, ss. 194-196, 206, 211-212.
- ^ Jellicoe 1919, ss. 217-219, 221-222.
- ^ Jellicoe 1919, ss. 228, 243, 246, 250, 253.
- ^ "Supplement to the Monthly Navy List Showing the Organisation of the Fleet, Flag Officer's Commands, &c". National Library of Scotland. Londra: Admiralty. Eylül 1915. s. 10. 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "Supplement to the Monthly Navy List Showing the Organisation of the Fleet, Flag Officer's Commands, &c". National Library of Scotland. Londra: Admiralty. Aralık 1915. s. 10. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ Jellicoe 1919, ss. 271, 275, 279-280.
- ^ Jellicoe 1919, ss. 284, 286-290.
- ^ Tarrant 1999, ss. 54-55, 57-58.
- ^ Corbett, cephe haritası ve s. 428
- ^ Campbell 1986, ss. 96, 148, 197-198, 248, 273-274, 346, 358.
- ^ Halpern 1995, ss. 330-332.
- ^ "Victor Albert Stanley" (İngilizce). The Dreadnought Project. 6 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "The Navy List". National Library of Scotland. Londra: His Majesty's Stationery Office. 18 Kasım 1918. s. 788. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ Halpern 1995, ss. 418-420.
- ^ "Operation ZZ" (İngilizce). The Dreadnought Project. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017.
- ^ "Supplement to the Monthly Navy List Showing the Organisation of the Fleet, Flag Officer's Commands, &c". National Library of Scotland. Londra: Admiralty. 1 Mart 1919. s. 10. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "The Navy List". National Library of Scotland. Londra: His Majesty's Stationery Office. 18 Kasım 1919. s. 770. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "Supplement to the Monthly Navy List Showing the Organisation of the Fleet, Flag Officer's Commands, &c". National Library of Scotland. Admiralty. 1 Mayıs 1919. s. 5. 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "The Navy List". National Library of Scotland. Londra: His Majesty's Stationery Office. 18 Kasım 1919. s. 709. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "The Navy List". National Library of Scotland. Londra: His Majesty's Stationery Office. Ocak 1920. ss. 707, 770. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "The Navy List". National Library of Scotland. Londra: His Majesty's Stationery Office. 18 Kasım 1919. s. 770. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017.
- ^ "The Navy List". National Library of Scotland. Londra: His Majesty's Stationery Office. Ekim 1920. s. 695-6. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ "The Navy List". National Library of Scotland. Londra: His Majesty's Stationery Office. 18 Aralık 1920. ss. 695-696, 770-771. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017 – Internet Archive vasıtasıyla.
- Genel
- Brooks, John (1996). "Percy Scott and the Director". McLean, David; Preston, Antony (Ed.). Warship 1996. Londra: Conway Maritime Press. ss. 150-170. ISBN 978-0-85177-685-9.
- Burt, R. A. (2012). British Battleships of World War One. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-053-5.
- Campbell, N. J. M. (1981). "British Naval Guns 1880-1945, Number Two". Roberts, John (Ed.). Warship V. Londra: Conway Maritime Press. ss. 96-97. ISBN 978-0-85177-244-8.
- Campbell, N. J. M. (1986). Jutland: An Analysis of the Fighting. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-324-3.
- Corbett, Julian (1997). Naval Operations. History of the Great War: Based on Official Documents. III (1940 tarihli ikinci basımın yeniden bas.). Londra ve Nashville, Tennessee: Imperial War Museum in association with the Battery Press. ISBN 978-1-870423-50-2.
- Friedman, Norman (2011). Naval Weapons of World War One (İngilizce). Barnsley: Seaforth Publishing. ISBN 978-1-84832-100-7.
- Fromkin, David (1989). A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East. New York: H. Holt. ISBN 978-0-8050-0857-9.
- Halpern, Paul G. (1995). A Naval History of World War I. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-352-7.
- Hough, Richard (1967). The Great Dreadnought: The Strange Story of H.M.S. Agincourt: The Mightiest Battleship of World War I. New York: Harper & Row. OCLC 914101.
- Jellicoe, John (1919). The Grand Fleet, 1914-1916: Its Creation, Development, and Work. New York: George H. Doran Company. OCLC 13614571.
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828-1923. Londra: Conway Maritime Press. ISBN 978-0-85177-610-1.
- Monograph No. 12: The Action of Dogger Bank–24th January 1915 (PDF). Naval Staff Monographs (Historical). III. The Naval Staff, Training and Staff Duties Division. 1921. ss. 209-226. OCLC 220734221. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2020 – Royal Australian Navy vasıtasıyla.
- Parkes, Oscar (1990). British Battleships 1860-1950 (İngilizce). Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-075-5.
- Preston, Antony (1985). "Great Britain". Gray, Randal (Ed.). Conway's All the World's Fighting Ships, 1906-1921. Londra: Conway Maritime Press. ss. 1-104. ISBN 978-0-85177-245-5.
- Silverstone, Paul H. (1984). Directory of the World's Capital Ships. New York: Hippocrene Books. ISBN 978-0-88254-979-8.
- Tarrant, V. E. (1999) [1995]. Jutland: The German Perspective: A New View of the Great Battle, 31 May 1916 (yeniden bas.). Londra: Brockhampton Press. ISBN 978-1-86019-917-2.
