İçeriğe atla

HMS E20


HMS E20 limandayken
Tarihçe
Adı HMS E20
İnşa eden Vickers
Denize indirilişi 25 Kasım 1914
Bitirilişi 30 Ağustos 1915
Akıbet Torpido saldırısı sonucu battı, 6 Kasım 1915
Genel karakteristik
Sınıf ve tipiE sınıfı denizaltı
Deplasman 667 emperyal ton (678 t) su üstünde
807 emperyal ton (820 t) su altında
Uzunluk 181 fit (55 m)
Genişlik 15 fit (4,6 m)
İtme gücü 2 × 1.600 beygir gücü (1.193 kW) dizel motor
2 × 840 beygir gücü (626 kW) elektrik motoru
2 pervane
Hız 15,25 knot (28,24 km/sa; 17,55 mph) su üstünde
10,25 knot (18,98 km/sa; 11,80 mph) su altında
Menzil 10 kn (19 km/sa; 12 mph) hızla 3.000 nmi (5.600 km) su üstünde
5 kn (9,3 km/sa; 5,8 mph) hızla 65 nmi (120 km) su altında
Kişi kapasitesi 30
Silah donanımı 5 × 18 in (457 mm) torpido tüpü (2 pruvada, 2 yanlarında, 1 kıçta)
1 × 12-libre silah

HMS E20,[Not 1] E sınıfı denizaltılara mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Vickers Limited tarafından inşasına 25 Kasım 1914'te, Barrow-in-Furness'ta başlanıldı ve 30 Ağustos 1915 tarihinde inşası tamamlandı. Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı harekâtlarına katılan E20, 6 Kasım 1915 günü uğradığı torpido saldırı sonucu battı.

Hizmet geçmişi

İnşasının tamamlanmasının ardından E20, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı'na katılmak için, Ön Yüzbaşı Clyfford Warren komutası altında 21 Ekim 1915 günü üsten Marmara Denizi'nde devriye göreviyle ayrıldı. Ancak Osmanlı Donanması tarafından teslim alınan Fransız denizaltısı Turquoise'ın ele geçen belgelerinden bu denizaltının E20 ile Marmara Denizi'nde buluşma tarih ve koordinatları öğrenilmişti. Alman denizaltısı UB-14'e, İngiliz denizaltısını batırma görevi verildi. Bir gambot eşliğinde hareket eden UB-14, Taşoz ve Durak Reis gambotlarından 27 Ekim'de suda torpido izleri saptandığı raporlarını aldı. Bu torpidoların E20'ye ait olduğu düşünüldü. Buluşma bölgesinde dalıp bekleyen denizaltı, 6 Kasım 1915 günü saat 16:00'da E20'yi 5 mil kuzeyinde tespit etti. Saat 16:20'de taarruz manevralarına başlayıp, 1.200 metre kadar yaklaştı. Burada periskobunu sürdü ve yaklaşarak 500 metreden bir torpido gönderdi. E20, saat 17:16'da vuruldu ve hemen battı. 21 kişi yaşamlarını yitirirken, kaptanın da aralarında olduğu 3 subay ve 6 er UB-14 tarafından kurtarıldı.[1]

Notlar

  1. ^ "HMS", (açılımı "His/Her Majesty's Ship"), İngilizcede "Majestelerinin Gemisi" anlamındadır.

Kaynakça

  1. ^ Çanakkale Boğaz Komutanlığı (2008). Çanakkale Deniz Savaşları 1915. Kültür Yayınları. ss. 33-34. ISBN 9754092826. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Denizaltı</span> Su altında bağımsız çalışabilen deniz taşıtları

Denizaltı, su altında ve su yüzeyinde hareket edebilen bir deniz aracıdır. Deniz Kuvvetlerinde görev yapan diğer tüm gemiler gibi denizaltılar da ön ada sahiptir.

TCG <i>Dumlupınar</i> (D-6) 4 Nisan 1953te 86 kişilik mürettebatı ile batan Türk denizaltısı

TCG Dumlupınar (D-6), Türk Donanması'na 16 Kasım 1950 - 4 Nisan 1953 tarihleri arasında hizmet etmiştir. 4 Nisan 1953 günü I. İnönü denizaltısı ile Akdenizdeki NATO Blue Sea tatbikatından dönerken 86 kişilik mürettebatı ile deniz kazası sonucu batan Türk denizaltısıdır.

Bu liste, Çanakkale Savaşı süresince bölgede görev almış savaş gemilerini göstermektedir.

Yarhisar, Osmanlı Devleti'nde Donanma Cemiyeti tarafından 1907 yılında Fransa'dan satın alınan, Durandal sınıfı temel alınarak tasarlanmış dört Samsun sınıfı muhripten biridir. 1907'de Osmanlı donanmasına katılan muhrip, 1911-1912'de gerçekleşen Trablusgarp Savaşı'nda Osmanlı filosunun geri kalanı gibi İtalyanlarla aktif bir çatışmada yer almadı. 1912-1913'te Balkan Savaşları esnasında Varna Deniz Muharebesi, İmroz Deniz Muharebesi ve Mondros Deniz Muharebesi gibi tüm önemli çatışmalarda yer aldı, ayrıca devriye görevlerinde bulundu. I. Dünya Savaşı'nda özellikle Marmara Denizi'nde eskort ve önleme görevlerinde yer aldı. Marmara'ya giren Müttefik Devletler denizaltılarıyla birçok çatışmaya girdi. 3 Aralık 1915'te tarihinde Yalova açıklarında Birleşik Krallık'ın E11 denizaltısı tarafından torpidolanarak batırıldı. Bu olayda 7 subay ve 33 er öldü. Birleşik Krallık denizaltısı geminin kalan mürettebatını denizden alarak bir Osmanlı yelkenlisine teslim etti.

Samsun, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1907 yılında Fransa'dan satın alınan dört "Durandal" sınıfı muhripten biridir. Gemi, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı esnasında Osmanlı donanmasında görev yaptı.

HMS <i>E11</i>

HMS E11, Kraliyet Donanması'nın 23 Nisan 1914 tarihinde suya indirilen E sınıfı denizaltısıdır. 1915 yılı Çanakkale deniz harekâtlarındaki en etkili denizaltılardan birisidir. Marmara Denizi'ne yaptığı üç akın seferinde 27'si buhar gücü ile çalışan ve 58'i daha küçük yelkenli tekneler olmak üzere farklı büyüklüklerde 80'den fazla gemiyi batırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri</span>

Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.

HMS <i>B11</i>

HMS B11, B sınıfına mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Vickers Limited tarafından inşasına 12 Şubat 1906'da, Barrow-in-Furness'ta başlanıldı ve 11 Temmuz 1906 tarihinde inşası tamamlandı. I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı harekâtına katılmış ve düzenlediği saldırı sonucu Osmanlı zırhlısı Mesudiye'yi batırmıştır.

<i>Sultanhisar</i> (torpido botu) Osmanlı torpido gemisi

Sultanhisar, Osmanlı Donanması ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmete giren torpidobotu.

HMS <i>E15</i>

HMS E15, İngiliz Kraliyet Donanması'nda görev yapan bir E sınıfı denizaltıdır. Denizaltı, denize indirildiği yıl olan 1914'te Osmanlı İmparatorluğu'na karşı yürütülen Çanakkale Savaşı denizaltı harekâtları'na katılmıştır.

HMS E12, E sınıfı denizaltılara mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Kraliyet Donanması tarafından inşasına 5 Eylül 1914'te, Chatham Tersanesi'nde başlanıldı ve 14 Ekim 1914 tarihinde inşası tamamlandı.

HMAS <i>AE2</i>

HMAS AE2, E sınıfı denizaltılara mensup, Avustralya Kraliyet Donanması'na ait bir denizaltı. Vickers Armstrong tarafından inşasına 18 Haziran 1913'te, Barrow-in-Furness'nde başlanıldı ve 28 Şubat 1914 tarihinde inşası tamamlandı. İnşasının ardından kardeş denizaltı AE1 ile birlikte Avustralya'ya hareket eden denizaltı, o tarihe kadarki en uzun mesafeli denizaltı yolculuğunu da gerçekleştirmiş oldu.

HMS <i>E7</i> Birleşik Krallıka ait E sınıf bir denizaltı

HMS E7, E sınıfına mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Kraliyet Donanması tarafından inşasına 2 Ekim 1913'te, Chatham Tersanesi'nde başlanıldı ve 14 Mart 1914 tarihinde inşası tamamlandı.

SM <i>UB-14</i> Alman UB I tipi bir denizaltı

SM UB-14, Alman İmparatorluğu'na ait UB I tipi bir denizaltıdır. Bir dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda da görev yapan denizaltı, bu dönemde SM U-26 adını taşımıştı.

SM <i>UB-3</i>

SM UB-3, Alman İmparatorluğu'na ait UB I tipi bir denizaltıydı. 15 Ekim 1914'te sipariş edilmesinin ardından 3 Kasım 1914'te Kiel'deki Germaniawerft tersanesinde kızağa kondu. İnşası 5 Mart 1915'te tamamlandı ve ilk görevini aynı yıl 14 Mart'ta aldı. UB-3, sınıfının ilk sekiz denizaltısıyla aynı özelliklere sahipti. 28,09 m uzunluğundaki UB-3'ün deplasmanı, su yüzeyi ve su altında olmasına göre 127 ile 142 ton arasında değişiyordu. Pruvasında ikişer adet torpido tüpü ile torpido bulunduran denizaltının güvertesinde de bir makineli silah yer alıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Heino von Heimburg</span> I. Dünya Savaşı sırasında Alman İmparatorluğu Donanmasında U-Bot komutanı olarak görev yapmış olan bir deniz subayı

Heino von Heimburg, I. Dünya Savaşı sırasında Alman İmparatorluğu Donanması'nda U-Bot komutanı olarak görev yapmış olan bir deniz subayıdır. II. Dünya Savaşı'nda ise Nazi Almanyası Donanması'nda (Kriegsmarine) Koramiral olarak görev yapmıştır.

HMS <i>H1</i>

HMS H1, H sınıfına mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Canadian Vickers tarafından inşasına Montreal'da başlanıldı ve Nisan 1915'te inşası tamamlandı.

Henry Hugh Gordon "Dacre" Stoker, ÜHM KD yaygın olarak filmlerde HG Stoker ya da Dacre Stoker adıyla anılan sinema ve tiyatro oyuncusu olmasıyla birlikte Birinci ve İkinci Dünya Savaş'larında Kraliyet Donanması subayı olarak görev yapmıştır. Ayrıca polo, kroket, hurling ve tenis sporlarında aktif sporculuk yapmış, Osmanlı'ya esir düşmüştür. 77 yaşında iken Wimbledon Tenis Turnuvası'nda rekabet etmiştir. 1962 yılında ise İrlanda'da kroket şampiyonu olmuştur. Yazar Bram Stoker kuzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Saphir (1908 denizaltısı)</span>

Saphir, Fransız Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan Émeraude sınıfına ait denizaltıydı. Ekim 1903'te kızağa konuldu, 6 Şubat 1908'de suya indirildi ve 10 Aralık 1910'da inşası tamamlandı. I. Dünya Savaşı sırasında faaliyet gösteren Saphir, Yüzbaşı Henri Fournier komutasında 28 Ocak 1915 günü Çanakkale Boğazı'na girdi. Bir süre sonra geminin seyir pusulasının bozuk olduğu görüldü. Daha sonra kumsala saplanan denizaltı, buradan kurtulduktan sonra Nara Burnu yakınlarındaki Köse Burnu Kalesi'nin 200 metre kadar açığında yüzeye çıktı. Yakınlardaki İsa Reis gambotu ve Nusret mayın gemisi denizaltıya ateş açtı. Denize atlayan 13 denizci söz konusu gemiler tarafında sudan alındı, denizaltıda kalan 14 kişi ise yaşamının yitirdi.

<i>Draç</i> (torpido botu) Osmanlı torpido botu

Draç, Osmanlı donanmasına ait 1907'de hizmete giren bir torpido botudur. Balkan Savaşları ile I. Dünya Savaşı'nda görev yapmıştır.