İçeriğe atla

HD 10647

Koordinat:Sky map 01sa 42d 29,31509s; -53º 44' 27,0011″
HD 10647
Irmak takımyıldızının ve çevresinin sınırları ile yıldız konumlarını gösteren diyagram
Irmak takımyıldızı içinde HD 10647'nin konumu (daire içinde)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızIrmak
Sağ açıklık (α)01sa 42d 29,31509s[1]
Dik açıklık (δ)–53° 44′ 27,0011″[1]
Görünür büyüklük (V)5,52[1]
Görünür büyüklük (B)6,05[1]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
F9 V[1]
U−B renk ölçeği+0,00[2]
B−V renk ölçeği+0,53[2]
Astrometri
Dikey hız ()28,40 ± 0,47[1] km/s
Özdevinim (μ)RA: 166,33 ± 0,24[3] mys/y
Dec.: -106,52 ± 0,27[3] mys/y
Iraklık açısı (π)57,36 ± 0,25[3] mys
Uzaklık57[3] Iy
(17,476[3] pc)
Mutlak büyüklük (V)4,31[4]
Özellikler
Kütle (m)1,11 ± 0,02[5] M☉
Yarıçap (r)1,10 ± 0,02[5] R☉
Aydınlatma gücü1,66[4] L⊙
Yüzey kütle çekimi (log g)4,48 ± 0,08[6] cgs
Sıcaklık6218 ± 20[5] K
Metallik [Fe/H]-0,05 ±0,01[3]
Dönüş hızı ()4,9[5] km/s
Yaş1,4 ± 0,9[5] milyar
Katalog belirtmeleri
5 G. Eridani • q1 Eri • CPD-54 365 • GC 2104 • HD 10647 • HIP 7978 • HR 506 • 2MASS J01422932-5344271 • PPM 331261 • SAO 232501 • TYC 8475-527-1

HD 10647 (q1 Eridani), Irmak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 57 ışık yılı uzaklıkta bulunan sarı-beyaz F-tipi ana kol yıldızıdır. Yıldız, çok karanlık bir ortamda ve iyi gözlem koşullarında çıplak gözle gözlemlenebilir. Güneş'ten biraz daha sıcak ve parlak olan yıldız, 1,75 milyar yıllık yaşıyla oldukça gençtir. Gökada içinde Güneş'e göre 32,8 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 19.000 ile 24.500 ışık yılı aralığında tahmin edilmektedir.[3] 2003 yılında yörüngesinde bir güneşdışı gezegen keşfedilmiştir.

Gezegen sistemi

2003 yılında Michel Mayor ve ekibi yeni bir gezegen HD 10647 b'yi keşfettiklerini duyurdular. 2012 yılında CORALIE verileri analiz edilerek doğruluğu kesinleştirildi.[5]

IRAS kızılötesi uzay teleskobu, olası bir çöküntü çemberini gösteren yüksek miktarda kızılötesi radyasyon varlığını tespit etmiştir.[7] Bu veriler ve daha sonra Spitzer Uzay Teleskobu, Kızılötesi Uzay Gözlemevi (ISO) ve APEX ile yapılan gözlemler, ince (0.02 AU) halka benzeri yapısı ile diski ve gezegen olduğunu düşündüren belirgin kesilmeleri göstermiştir.[8] İlave olarak yapılan çalışmalar, Kuiper kuşağı'na benzeyen fakat çok daha uzun bir dalgaboyuna sahip, daha geniş bir kemerin varlığını ortaya koymuştur. Bu sistemin hiyerarşisi asteroit kuşağı olmadan biraz Epsilon Eridani'yi andırmaktadır.

HD 10647 sistemi
Bileşen
(yıldızından uzaklığına göre)		KütleYarı büyük eksen
(AU)		Yörünge süresi
(gün)		Dış merkezlikEğiklikYarıçap
b>0,94 ± 0,08 MJ2,015 ± 0,011 989,2 ± 8,1 0,15 ± 0,08 — —
Toz diski25 AU— —
Toz diski270–330 AU— —

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "HR 506 -- Star". SIMBAD. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2013. 
  2. ^ a b "Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2013. 
  3. ^ a b c d e f g q1 Eridani , a white main-sequence star in Eridanus[]
  4. ^ a b "Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson+, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020. 
  5. ^ a b c d e f Marmier, M. (2012). "The CORALIE survey for southern extrasolar planets XVII. New and updated long period and massive planets". arXiv:1211.6444 $2. 
  6. ^ "Santos et al. 2003". 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2013. 
  7. ^ Stencel and Backman; Backman, Dana E. (1991). "A survey for infrared excesses among high galactic latitude SAO stars". The Astrophysical Journal Supplement Series. Cilt 75. ss. 905-924. Bibcode:1991ApJS...75..905S. doi:10.1086/191553. 
  8. ^ Liseau; Risacher, C.; Brandeker, A.; Eiroa, C.; Fridlund, M.; Nilsson, R.; Olofsson, G.; Pilbratt, G. L.; Thébault, P. (2008). "q1 Eridani: a solar-type star with a planet and a dust belt". Astronomy and Astrophysics Letters. 480 (3). ss. L47-L50. arXiv:0803.1294 $2. Bibcode:2008A&A...480L..47L. doi:10.1051/0004-6361:20079276. 30 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gliese 581</span>

Gliese 581, Terazi takımyıldızında bulunan kırmızı cüce bir yıldızdır. Bilinen 6 gezegeni vardır. Bu gezegenlerden Gliese 581 b'nin kütlesi Dünya'dan 17 kat fazladır ve yıldızını 5,366 günde ortalama 6 milyon km uzaktan dolaşır. Yıldızına olan az uzaklıktan dolayı yüzey sıcaklığı yaklaşık 150 derecedir. Cüce yıldızı, 8 Dünya kütlesi olan ikinci bir gezegen, 84 günde bir dolaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">HD 209458 b</span>

HD 209458b, Dünya'dan 150 ışıkyılı uzakta bir Güneşdışı gezegendir. Bulucuları tarafından Mısırlıların verimlilik ve ölüm tanrıçası Osiris adıyla gayriresmî olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegen</span> Güneş Sistemi dışındaki gezegenler.

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegenler listesi</span>

Bu bir ötegezegenler listesidir. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. İlk kez 1984 yılında görece genç ve sıcak bir yıldız olan Vega çevresinde gözlenen Toz diski daha sonra yakınlardaki 100 kadar yıldızın çevresinde de gözlendi. Ancak gezegenlerin bu disk içinde oluşmak için fazlaca bir zamanları yoktur. Uluslararası bir gökbilim ekibince 84 yıldız üzerinde yapılan bir araştırma, 400 milyon yıldan daha genç yıldızların %60'ının toz diskine sahip olduğunu, yaşları 1 milyar yılı aşan yıldızlardaysa bu oranın %10'a düştüğünü ortaya koymuştur. Sonuç: Bir gaz ve toz diskinin ömrü, yalnızca 300 - 400 milyon yıl. Daha sonra toz diski çeşitli öğelerin etkileşimiyle dağılıyor. Disk içindeki toz zerrecikleri, başka zerreciklerle çarpışarak iyice ufalıyor. En küçükleri yıldızdan gelen ışınım basıncıyla uzaya atılıyor. Daha büyükleriyse yıldız ışığıyla etkileşim sonucu sarmal hareketlerle yavaş yavaş yıldızın içine düşüyorlar.

HD 41004 Ressam takımyıldızında yaklaşık olarak 139 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">HD 189733 b</span> Güneşdışı gezegen

HD 189733 b, Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 63 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ötegezegendir. 5 Ekim 2005 tarihinde Bouchy liderliğindeki Fransız gök bilimciler tarafından keşfedilmiştir.

Epsilon Reticuli b, HD 27442 olarak da bilinen Epsilon Reticuli'nin, birincil bileşeni olan yıldızın yörüngesindeki bir güneş dışı gezegendir. 16 Aralık 2000 tarihinde Anglo-Australian Gezegen Arama (Anglo-Australian Planet Search) ekibi tarafından son derece başarılı dikeyhız yöntemiyle keşfedilmiştir. Gezegenin kütlesi jüpiter kütlesinden %56 daha fazladır.

g Eridani

g Eridani, HD 24160, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 210 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı G9III olan sarı dev yıldızın görünen parlaklığı +4,17 kadirdir.

h Eridani

h Eridani, HD 23319, Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 184 ışık yılı uzaklıkta bulunan çift yıldızdır. Birincil bileşeni, tayf sınıfı K2.5III olan turuncu dev yıldızın görünen parlaklığı +4,59 kadirdir.

29 Eridani, Irmak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 246 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı F0 olan sarı-beyaz ana kol yıldızının görünen parlaklığı +6,73 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">32 Eridani</span>

32 Eridani, Irmak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 311 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Birincil bileşen, tayf sınıfı G8III olan sarı devin görünen parlaklığı +4,79 kadirdir. İkincil bileşen, tayf sınıfı A2V olan beyaz bir ana kol yıldızıdır ve görünen parlaklığı +6,14 kadirdir.

HD 10647 b, Irmak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 57 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir güneşdışı gezegendir. Yıldızına, Dünya'nın Güneş'e olan mesafesinden %103 daha uzak mid-Jovian türü bir gezegendir. 17,9 m/sn yarı-genlik ile yörünge süresi yaklaşık 33 aydır.

<span class="mw-page-title-main">HD 33554</span>

HD 33554, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 343 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Kepler-56</span>

Kepler-56, Kuğu takımyıldızında yaklaşık olarak 3.060 ışık yılı (940 pc) uzaklıkta bulunan ve Güneş'ten biraz daha fazla kütleye sahip bir kırmızı devdir.

HD 290327, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 183 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi sarı bir altdev yıldızdır. Güneş'ten çok az daha büyük olan yıldız, daha soğuk, soluk ve daha az kütleye sahiptir. Ayrıca metal zenginliği Güneş'le benzerdir. HD 290327, Gökada içinde Güneş'e göre 40,3 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 16.800 ile 24.300 ışık yılı aralığında değişmektedir.

Gliese 221, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 66 ışık yılı uzaklıkta bulunan M-tipi kırmızı bir ana kol yıldızıdır. Gliese 221, Gökada içinde Güneş'e göre 40,3 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 16.800 ile 24.500 ışık yılı aralığında değişmektedir.

HD 102272, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 800 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır. 2008 yılı itibarıyla yörüngesinde iki tane ötegezegen olduğu doğrulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2M1207b</span> kahverengi cüce 2M1207nin yörüngesinde bir güneşdışı gezegen

2M1207b, kahverengi cüce 2M1207'nin yörüngesinde bir güneşdışı gezegendir. Gezegen Dünya'dan yaklaşık 170 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Ayrıca doğrudan ve bir kahverengi cüce yörüngesinde keşfedilen ilk dış gezegendir. Gezegenin yaşının 5 milyon yıldan fazla olduğu ve Jüpiter gezegeninden daha büyük olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">HD 209458</span>

HD 209458, Kanatlıat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 159 ışık yılı uzaklıkta bulunan F9 V yıldız sınıflandırmasına sahip biraz daha kütleli Güneş benzeri bir yıldızdır. 7,65 kadir büyüklüğü ile mesafesi dikkate alındığında çıplak gözle görülemez, fakat iyi bir dürbün veya küçük bir teleskopla kolayca tespit edilebilir.

HD 20782 b, Ocak takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 117 ışık yılı uzaklıkta bulunan HD 20782 yıldızının yörüngesindeki bir ötegezegendir. HD 20782, kendisi de bir gezegen sistemine sahip olan HD 20781 ile birlikte büyük bir ikili sistemin parçası olan Güneş benzeri bir sarı cüce yıldızdır. 2023 yılı itibarıyla e=0,97 değeriyle bilinen en dış merkezli yörüngeye sahip gezegendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.