İçeriğe atla

HAL

HAL, (Hardware Abstraction Layer), "İşletim sistemlerinin mimarisinde önemli yer tutan ve donanımlar ile yazılımlar arasında köprü görevi yapan bir yapı; HAL (Hardware Abstraction Layer), NT tabanlı işletim sistemlerinde oluşan bu sorundan ötürü geliştirilmiş bir fonksiyondur. Fiziksel donanımlar ile yazılımlar arasındaki bağlantıyı kurarak çalışır hale getirilmesini sağlar. İşletim sistemi çekirdeğinde bulunan ve kendini otomatik olarak düzenleyen bu fonksiyon sayesinde farklı donanımlarda uyum sorunu yaşanmasını engeller. Çalışma prensibi ise; HAL temelde anakart için sürücü olarak kabul edilebilir ve daha yüksek düzeyde bilgisayar dillerinden talimatları doğrudan donanım gibi alt seviye bileşenleri ile iletimi sağlar. Dolayısıyla kendini buna göre programlar ve değişikliklerde sorunsuz bir kullanım sağlar. Windows XP işletim sisteminden sonra tüm tanımlamalar ve değişiklikler tamamen otomatik hale getirilmiştir. BSD, Mac OS X, Linux, CP/M, DOS ve Solaris işletim sistemlerinde de HAL'a benzer bir mimari mevcuttur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Java</span> açık kaynak kodlu, nesneye yönelik, zeminden bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye, adım adım işletilen bir programlama dili

Java, Sun Microsystems mühendislerinden James Gosling tarafından geliştirilmeye başlanmış açık kaynak kodlu, nesneye yönelik, platform bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye, hem yorumlanan hem de derlenen bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Sunucu (bilişim)</span> bilgisayar ağlarında, diğer ağ bileşenlerinin (kullanıcıların) erişebileceği, kullanımına ve/veya paylaşımına açık kaynakları barındıran bilgisayar birimi

Sunucu, bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">DOS</span> bilgisayarlar için ufak ve basit işletim sistemi

DOS, bilgisayarlar için ufak ve basit bir işletim sistemi türü olup, ana görevi disket ve sabit disk gibi saklama ortamlarının yönetimidir.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım</span> bilgisayarın somut olmayan çalıştırılabilir bileşeni

Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makine komutlarıdır.

Windows NT, Microsoft tarafından geliştirilen ve ilk sürümü 27 Temmuz 1993'te yayımlanan bir işletim sistemi ailesidir. İşlemciden bağımsız, çoklu işlem ve çoklu kullanıcı desteği sunan bir işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi ekran</span> Windows işletim sisteminin çözemeyeceği bir problem ile karşılaştığınıda kullanıcının sorun hakkında bilgilenmesini sağlayan, monitöre iletilen ekran

Mavi ekran ya da BSoD Microsoft Windows'un bir şekilde üstesinden gelemediği sorunlarda kilitlenip ekrana getirdiği, üzerine birçok esprinin yapıldığı hata ekranı. Windows 98, tanıtıldığı ve tüm dünyada canlı olarak yayınlanan toplantıda bilgisayara bir tarayıcı takılması ile kilitlenmiş ve mavi ekran vererek daha piyasaya sürülmeden herkesin gözü önünde çöken ilk işletim sistemi unvanını almıştı.

<span class="mw-page-title-main">Windows 2000</span> 2000 yılında piyasaya sürülen ve Windowsun NT tabanlı olan bir sürümü

Windows 2000, Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen beşinci ana sürümüdür. NT 4 sürümünden 3.5 yıl sonra, 17 Şubat 2000 tarihinde piyasaya sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">AmigaOS</span> Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemi

AmigaOS, Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemidir. Grafik arabirimi olan Workbench, CLI komut satırı arabirimi ile birlikte AmigaDOS ve çoğu Amiga modelinde ROM'da yer alan Kickstart'tan oluşur.

Donanım yazılımı (İng: firmware), sayısal veri işleme yeteneği bulunan her tür donanımın kendisinden beklenen işlevleri yerine getirebilmesi için kullandığı yazılımlara verilen addır. Elektronikte ve bilişimde donanım yazılımı, kalıcı bellek, program kodu ve veri deposudur. Donanım yazılımının bulunduğu cihazlara tipik örnekler; gömülü sistemler, bilgisayar çevre birimleri, cep telefonu, dijital fotoğraf makinesi verilebilir. Bu cihazlarda bulunan yazılım, cihazın kontrol programını barındırır. Donanım yazılımı ROM, EPROM, flaş bellek gibi kalıcı bellekte saklanır. Bir cihaz yazılımının değiştirilmesi, cihazın ömrü boyunca ya hiç yapılmaz ya da sadece birkaç kez yapılır. Bazı cihazların yazılımları üretim aşamasından sonra değiştirilemez. Donanım yazılımında güncelleştirme ya yazılım hatası ya da cihaza yeni bir özellik eklemek için yapılır. Bunun için mikroçip ROM'u değiştirilmesi gerekebilir veya flaş belleğin özel bir yöntemle tekrar programlanması gerekir. Bilgisayardaki BIOS yazılımı yalnızca, cihazın temel işlevlerini saklar, işletim sistemi gibi yüksek seviye yazılımlara önayak olur.

<span class="mw-page-title-main">BIOS</span> EPROM adı verilen bir yonga üzerinde ROM Bellek biçiminde yer alan yazılım

BIOS,. EPROM adı verilen bir yonga üzerinde ROM Bellek biçiminde yer alan bir tür yazılımdır. Bilgisayar açıldığı anda işlemciye tüm diğer donanımları sırasıyla tanıtır. Donanımların temel iletişim protokollerini belirler. İşletim sisteminin başlangıç öğelerinin herhangi bir sürücüden yüklenmesini sağlar. İşletim sistemi çalışırken donanım ve işletim sistemi arasındaki ilişkileri düzenler.

<span class="mw-page-title-main">Sanal makine</span>

Sanal makine, bilgisayar biliminde programları gerçek bir bilgisayar sistemindeki gibi çalıştıran mekanizmaların yazılım uyarlamasıdır. Sanal Makine, işletim sistemi ile bilgisayar platformu arasında bir sanal ortam yaratır ve bu sanal ortam üzerinde yazılımların çalıştırabilmesine imkân verir.

Betik dili, betik yorumlamak için yazılmış özel çalışma-zamanı sistemlerinin yorumlayabileceği programlama dilleridir. Diğer programlama dilleri ile yazılan kodlar makine koduna çevrilip çıkan program doğrudan çalıştırılırken betik kodları interpreter tarafından doğrudan okunur ve yorumlanarak işlemler yorumlayıcının kendisi tarafından yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft OneNote</span> sanal not defteri

Microsoft Office OneNote, yalnızca notlarınızı değil çok daha fazlasını bir araya getirmeniz ve düzenlemeniz için esnek bir yol sağlayan dijital bir not defteridir. Microsoftun önceki sistemlerinde bu işlevleri Windows Journal yapıyordu. Güçlü arama özelliği, taranmış belge veya resimlerdeki metinler gibi daha önce bulamadığınız bilgileri bulmanıza olanak tanır. Paylaşılan not defterleri ekiplere notları ve bilgileri bir araya getirmek ve değişiklikler ister çevrimiçi ister çevrimdışı olsun, kişilerin katkılarını otomatik olarak birleştirmek ve güncelleştirmek için ortak bir konum sağlar. Microsoft Office sistemiyle bütünleştirilmesi ise bildik ve kolay kullanılır bir program olduğunu gösterir. Office OneNote, bilgileri yönetmek yerine çalışmanıza odaklanmanıza olanak sağlar.

<span class="mw-page-title-main">OS X Yosemite</span> işletim sistemi

OS X Yosemite veya OS X 10.10 Yosemite, OS X işletim sisteminin 11. büyük sürümü olup, kişisel bilgisayar Macintosh bilgisayarlar için Apple'ın masaüstü ve sunucu işletim sistemidir. 14A389 yazılımda yapılmıştır. Bu sürümün temelini Darwin işletim sistemi oluşturur. Sürümün Unamesi Darwin 14.0.0'dır. OS X Yosemite 2 Haziran 2014 tarihinde WWDC 2014 etkinliğinde açıklandı ve geliştiriciler için sunuldu. 24 Temmuz 2014 tarihinde kamu beta test için yayınladı. 17 Ekim 2014 tarihinden Mac App Store'da ücretsiz indirmek için kullanılabilir. Kaliforniya dönüm noktası tabanlı adlandırma şemasının OS X Mavericks ile tanıtılmasının ardından, yeni tanıtılan OS X sürümünün "Yosemite" ismi Milli Park olan Yosemite Ulusal Parkının adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">OS X Mountain Lion</span> işletim sistemi

OS X Mountain Lion veya OS X 10.8 Mountain Lion OS X işletim sisteminin 9.büyük sürümü olup, Macintosh bilgisayarlar için Apple Inc.in masaüstü ve sunucu işletim sistemidir. Sürümün takma ismi "dağ aslanı"dır. 12A269 (GM) yazılımda yapılmıştır.Bu sürümün temelini Darwin işletim sistemi oluşturur.Sürümün Unamesi "Darwin 12.0"dir.Geliştiricilere göre, yeni versiyon Mac OS X Lion ile karşılaştırıldığında 200'ün üzerinde yeni özellik içerir.OS X Mountain Lion, 25 Temmuz 2012 tarihinde satın almak için yayımlandı ve Apple'ın Mac App Store üzerinden indirmek için serbest bırakıldı. Şu ana kadar tanıtılmış olan OS X sürümleri Apple Software Update aracılığı ile sunuldu, Mountain Lion bu bakımdan Mac App Store üzerinden indirilen ilk sürüm oldu. İşletim sistemi, Apple'ın Online Game Center ve iCloud servisleri ile entegrasyon ve yeni malware engelleme sistemi Gatekeeper sistemini kazandı, Safari web tarayıcısı ise sürüm 6-ya güncellendi.Mountain Lion, 10.8.1 sürüm için bir güncelleştirme Ağustos 23, 2012 tarihinde serbest bırakıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Lion</span> Mac OS X işletim sisteminin 2011 tarihli, 8. büyük sürümü

Mac OS X Lion veya Mac OS X 10.7 Lion Mac OS X işletim sisteminin 8. büyük sürümü olup, Macintosh bilgisayarlar için Apple Inc.in masaüstü ve sunucu işletim sistemidir. 11A511 yazılımda yapılmıştır. Bu sürümün temelini Darwin işletim sistemi oluşturur.Sürümün Unamesi "Darwin 11.0"dir. Sürümün ilk önizlemesi "Maca geri dön" sloganı altında Apple Özel Etkinliğinde (Stevenote) 20 Ekim 2010 tarihinde açıldı. Bu, Apple'ın iOS sisteminde yapılan birçok gelişmeler, Mac yüklü uygulamaların kolayca gezilebilir olan ekran gibi yenilikler getiriyor, Mac OS X Snow Leopard sürümündeki gibi, Mac App Store için destek içerir.Sürümün yüklenmesi Apple Software Update aracılığı ile oluyor. 24 Şubat 2011 tarihinde, Lion-un ilk geliştiriciler için önizlemesi (11A390) Apple Developer programına abonelerine serbest bırakıldı. Diğer geliştirici önizlemesi sonra dan WWDC 2011'de serbest bırakıldı. Lion, 1 Temmuz 2011 tarihinde üretim için serbest bırakıldı, 20 Temmuz 2011 tarihinde Mac App Store üzerinden son sürümü ile izledi. İlk günde şirket bir milyon satış olduğunu bildirdi. Ekim 2011 itibarıyla, Mac OS X Lion, dünya çapında altı milyon kopya sattı.

<span class="mw-page-title-main">Google Kişiler</span>

Google Contacts Google'ın iletişim yönetimi aracıdır, bağımsız bir hizmet ve Google'ın iş odaklı paketinin Google Apps web uygulamaların bir parçası olarak, e-posta hizmeti Gmail'de mevcuttur.