İçeriğe atla

H-II

H-II
Tsukuba bilim müzesi ve planetaryumdaki H-II roketi
AmaçFırlatma aracı
ÜreticiMitsubishi Heavy Industries
Menşei ülke Japonya
Boyut
Yükseklik49 m (161 ft)
Çap4 m (13 ft)
Ağırlık260.000 kg (570.000 lb)
Kademeler2
Kapasite
LEO için yük
Ağırlık10.060 kg (22.180 lb)
GTO için yük
Ağırlık3.930 kg (8.660 lb)
İlgili roketler
Roket ailesiH-II
TüretilenlerH-IIA, H-IIB
BenzerAriane 4
Fırlatma geçmişi
DurumHizmet dışı
Fırlatma yerleriLC-Y, Tanegashima
Toplam fırlatmalar7
Başarı(lar)5
Başarısızlık(lar)1
Kısmi başarısızlık(lar)1
İlk uçuş3 Şubat 1994
Son uçuş15 Kasım 1999
Ek motorlar
Ek motor sayısı2
Gücünü veren1 Katı
Maksimum itme kuvveti1.540 kN (350.000 lbf)
Özgül itici kuvvet273 s (2,68 km/s)
Yanma süresi94 saniye
YakıtKatı
Birinci kademe
Gücünü veren1 LE-7
Maksimum itme kuvveti1.078 kN (242.000 lbf)
Özgül itici kuvvet446 s (4,37 km/s)
Yanma süresi346 saniye
YakıtLH2 / LOX
İkinci kademe
Gücünü veren1 LE-5A
Maksimum itme kuvveti1.215 kN (273.000 lbf)
Özgül itici kuvvet452 s (4,43 km/s)
Yanma süresi600 saniye
YakıtLH2 / LOX

H-II, Japon yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, 1990'larda daha büyük uyduları fırlatma imkânı sunmak amacıyla NASDA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup[1] Japonya'nın yalnızca yerel teknolojiler kullanılarak üretilen ilk iki aşamalı sıvı yakıtlı roketidir.[2] 1994-1999 yılları arasında kullanıldıktan sonra güvenilirlik ve maliyet konular nedeniyle H-IIA roketi geçildi.

Uçuşlar

Uçuş Fırlatma (UTC) Yük takma adı Görev yükü Yörünge Sonuç
TF1 (test) 3 Şubat 1994
22:20
Ryūsei OREX (Orbital Re-entry Experiment) LEO Başarılı
Myōjō VEP (Vehicle Evaluation Payload) GTO
TF2 28 Ağustos 1994
07:50
Kiku 6 ETS-VI (Engineering Test Satellite-VI) GEO Başarılı
TF3 18 Mart 1995
08:01
Himawari 5 GMS-5 (Geostationary Meteorological Satellite-5) GEO Başarılı
SFU (Space Flyer Unit) LEO
F4 17 Ağustos 1996
01:53
Midori ADEOS (Advanced Earth Observing Satellite) LEO Başarılı
Fuji 3 Fuji OSCAR 29, JAS-2 LEO
F6 27 Kasım 1997
21:27
TRMM (Tropical Rainfall Measuring Mission) LEO Başarılı
Kiku 7 (Orihime & Hikoboshi) ETS-VII (Engineering Test Satellite-VII) LEO
F5 21 Şubat 1998
07:55
Kakehashi COMETS (Communications and Broadcasting Engineering Test Satellites) GEO Kısmen başarısız
F8 15 Kasım 1999
07:29
MTSAT (Multi-functional Transport Satellite) GEO Başarısız
F7 2001Kodama DRTS (Data Relay Test Satellite) GTO İptal
Tsubasa MDS-1 (Mission Demonstration Satellite-1) GTO

Kaynakça

  1. ^ "H-II Launch Vehicle No.4" (Basın açıklaması). NASDA. 11 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  2. ^ JAXA. "H-II Launch Vehicle". Launch Vehicles and Space Transportation Systems. JAXA Website. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Japonya Uzay Araştırma Ajansı</span> Japonyada uzay araştırmaları ile ilgilenen kurumdur.

Japonya Uzay Araştırma Ajansı,, Japonya'nın ulusal havacılık ve uzay ajansıdır. 1 Ekim 2003'te NASDA, ISAS ve NAL adlı üç kurumun birleştirilmesiyle kurulmuş olup bilimsel araştırma, teknoloji geliştirme ve yörüngeye uyduların fırlatılması ve yerleştirilmesinden sorumludur ve asteroid keşifleri ve olası insanlı Ay keşifleri gibi çok daha gelişmiş görevlerde yer almaktadır. Merkezi Tokyo'nun Chōfu kentinde bulunan Chōfu Havacılık Merkezi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 9</span> Merkezi Kaliforniyanın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesi

Falcon 9, merkezi Kaliforniya'nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesidir. Bu fırlatma araçları ailesi Falcon 9 v1.0, Falcon 9 v1.1, Falcon 9-R'den oluşmaktadır. Bu yörüngeye iki aşamada çıkan aracın her iki aşaması için de güç, yakıt olarak sıvı oksijen (LOX) ve roket-sınıfı kerosen (RP-1) kullanan roket motorları tarafından sağlanır. Falcon 9'un şu anki haliyle alçak Dünya yörüngesine 13150 kilogram (28990 lb) ağırlığında ve yer istasyonu transfer yörüngesine 4,850 kilogram (10,690 lb) ağırlığında görev yüklerini taşıyabilmektedir. Her üç Falcon 9 aracı da orta ölçekteki fırlatma sistemleri sınıfındadır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 1</span> SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir harcanabilir fırlatma sistemi

Falcon 1, SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir 'harcanabilir fırlatma sistemidir. Yörüngeye-iki-aşamalı-çıkan türdeki roket her iki aşama için de yakıt olarak LOX/RP-1 karışımını kullanmaktadır, ilk aşamada tek bir Merlin motoru ve ikinci aşamada ise tek bir Kestrel motoru kullanılmaktadır. Roket baştan sona SpaceX tarafından tasarlandı ve özel sermaye ile geliştirilerek yörüngeye çıkabilen ilk başarılı sıvı-yakıt-itkili fırlatma aracı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Falcon (roket ailesi)</span>

Falcon roket ailesi, Space Exploration Technologies (SpaceX) şirketi tarafından geliştirilen ve işletilen bir dizi fırlatma aracıdır. Tamamen 21. yüzyılda tasarlanmış ilk yörüngesel fırlatma araçlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon Heavy</span>

Falcon Heavy, SpaceX tarafından tasarlanmış ve üretilmiş, kısmen yeniden kullanılabilen bir ağır yük fırlatma aracıdır. Falcon Heavy, Falcon 9 fırlatma aracının bir uyarlamasıdır ve Falcon 9 roket çekirdeğinin yanı sıra, Falcon 9 ilk aşamasından türetilmiş olan, fazladan iki adet sonradan eklenen roketten oluşmaktadır. Bu yapılandırma Alçak Dünya yörüngesine (ADY) çıkarılabilen görev yükü miktarını yaklaşık 54 tona yükseltecektir, bununla karşılaştırılacak olursa Falcon 9 v1.1 aracı 13 ton'a kadar görev yükünü ADY'ye çıkarabilmektedir. Falcon Heavy için ilk fırlatma 6 Şubat 2018 tarihinde başarılı olarak gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Evrilmiş Harcanabilir Fırlatma Aracı</span>

Evrilmiş Harcanabilir Fırlatma Aracı - EHFA, ABD Hava Kuvvetleri (USAF) bünyesindeki bir harcanabilir fırlatma sistemi programıdır, ABD Savunma Bakanlığına ve ABD Hükümetine ait diğer görev-yüklerinin uzaya erişimini sağlama amacı gütmektedir. 1990'larda hükûmetin uzaya fırlatışlarını daha ucuz ve güvenilir hale getirme amacıyla başlatılan bu programın sonucunda Delta IV ve Atlas V isimli iki adet fırlatma sistemi geliştirilmiştir. Bu iki fırlatma sistemi, ABD askeri uydularının fırlatılmasında kullanılan asıl yöntemlerdir. ABD Hava Kuvvetleri, EHFA ailesindeki fırlatma araçlarını, en azından, 2030 sonlarına kadar kullanmayı planlamaktadır. Ayrıca geliştirme süreci devamında oluşan (Follow-on) teknolojiler üzerinde duruluyor, bunlardan birisi aslen, iptal edilene kadar, Tekrar-kullanılabilir Hızlandırıcı Sistemiydi.

<span class="mw-page-title-main">Fırlatma aracı</span> uzaya bir obje taşımayı sağlayan roket

Uzay yolculuğu alanında fırlatma aracı ya da taşıyıcı roket bir görev-yükünü Dünya'nın yüzeyinden uzaya taşımak için kullanılan bir rokettir. Bir fırlatma sistemi fırlatma aracından, fırlatma rampasından ve diğer çeşitli altyapı bileşeninden oluşmaktadır. Genelde taşıyıcı roketler yörüngeye yapay uydu yerleştirmek için kullanılırken, araştırma roketi gibi bazı uzay uçuşları Yörünge-altı uzay uçuşu olarak sınıflandırılır. Bazı roketler ise bir uzay aracının Dünya'nın yörüngesinden tamamen kurtulamasını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Naro-1</span>

Naro-1 veya daha önceki adıyla Korea Space Launch Vehicle (KSLV), Güney Kore yapımı iki kademeli katı yakıtlı bir fırlatma roketidir. Naro-1, Güney Kore'nin ilk fırlatma roketi olup aynı zamanda yörüngeye ulaşan ilk Güney Kore yapımı fırlatma aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tanegashima</span> Japonyanın Kagoshima prefektörlüğüne bağlı Ōsumi Adalarına ait bir ada

Tanegashima (種子島), Kagoshima Eyaleti, Japonya'ya ait Ōsumi Adaları'ndan biridir. Yüzölçümü 444,99 km2 'lik yüzölçümü ada, Ōsumi Adaları'nın ikinci en büyüğüdür ve 33,000 kişilik nüfusu vardır. Adaya ulaşım feribotla veya Yeni Tanegashima Havaalanı'na hava yoluyla yapılır. İdari olarak ada, Nishinoomote şehri ve Nakatane ile Minamitane adlı iki kasabaya ayrılır. Kasabalar Kumage Bölgesi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Tanegashima Uzay Merkezi</span>

Tanegashima Uzay Merkezi (TNSC), Japonya'da bulunan bir uzay geliştirme merkezidir. Merkez adını aldığı Tanegashima Adası'nda yer almaktadır. Üs 1969 yılında kurulmuş olup Japonya'nın en büyük uzay geliştirme merkezidir ve JAXA tarafından işletilir.

Bu yörünge fırlatma sistemlerinin bir karşılaştırmasıdır. Aşağıda geleneksel yörünge fırlatma sistemlerinin tam listesi sunulmuştur. Geleneksel fırlatıcı aileleri kısa, basit listesi için bkz: Yörünge fırlatma aileleri karşılaştırması.

<span class="mw-page-title-main">PSLV</span> Hindistan yapımı dört kademeli bir fırlatma roketidir. Roket Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) geliştirilmiş olup önceki Sovyet yapımı roketlerin yerini almıştır.

PSLV, Hindistan yapımı dört kademeli bir fırlatma roketidir. Roket Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) geliştirilmiş olup önceki Sovyet yapımı roketlerin yerini almıştır. PSLV, küçük boyutlu uyduları yer durağan aktarım yörüngesine fırlatma özelliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Space Launch System</span>

Space Launch System (SLS), NASA tarafından geliştirilen tek kullanımlık aşırı ağır yük fırlatma aracıdır. SLS, 2022 itibarıyla operasyonel hizmetteki herhangi bir roketten daha fazla yük taşıma kapasitesine ve aynı zamanda daha fazla havalanma itiş gücüne sahiptir. Artemis aya iniş programının ana fırlatma aracı olan SLS, mürettebatlı Orion uzay aracını ay ötesi yörüngeye fırlatmak için tasarlanmıştır. İlk mürettebatsız görev olan Artemis 1, 16 Kasım 2022'de fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">H-II Transfer Aracı</span>

H-II Transfer Aracı (HTV) veya Kōnotori, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir otomatik kargo uzay aracıdır. HTV, Japon Deney Modülü Kibō'yu (JEM) ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (ISS) ikmal amacıyla tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon (roket)</span>

Epsilon, Japon yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, JAXA tarafından 2007 yılında geliştirilmiş olup M-V roketinin yerini almıştır. Alçak Dünya yörüngesine 1,2 ton yük yükleyebilecek şekilde tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">H-IIA</span>

H-IIA (H2A), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek, ay yörüngesine uzay aracı göndermek ve Venüs'e gezegenler arası bir uzay sondası göndermek amacıyla kullanıldı. H-IIA, güvenilirliği artırmak ve maliyetleri en aza indirgemek için büyük ölçüde yeniden tasarlanan daha önceki H-II roketinin bir varyantıdır.

<span class="mw-page-title-main">H-IIB</span>

H-IIB (H2B), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek ve H-II Transfer Araçları'nı Uluslararası Uzay İstasyonu'na göndermek amacıyla kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">IKAROS</span>

IKAROS, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir uzay sondasıdır. 20 Mayıs 2010 tarihinde H-IIA roketi ile Tanegashima Uzay Merkezi'nden Akatsuki ve diğer dört uzay aracı ile birlikte fırlatıldı. IKAROS, gezegenler arası alanda uzay yelkeni teknolojisini başarıyla deneyen ilk uzay aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">RL10</span>

RL10, itici gazlar olan kriyojenik sıvı hidrojen ve sıvı oksijen yakan, Aerojet Rocketdyne tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde inşa edilen sıvı yakıtlı kriyojenik bir roket motorudur. Modern versiyonlar vakumda motor başına 110 kilonewton (25.000 lbf) kadar itme gücü sağlar. Atlas V'in Centaur üst fazı ve Delta IV'ün DCSS'si için üç RL10 versiyonu üretildi. Uzay Fırlatma Sisteminin Keşif Üst Fazı, OmegA roketinin üst fazı ve Vulcan roketinin Centaur V'i için üç versiyon daha geliştirilmektedir.