İçeriğe atla

Hızlı radyo patlaması

Lorimer Patlaması - Lorimer ve diğerleri (2007) tarafından tanımlanan ilk tespit edilen hızlı radyo patlamasının gözlemi.[1]

Radyo astronomide hızlı radyo patlaması (İngilizce: Fast Radio Burst, FRB), henüz anlaşılamamış bazı yüksek enerjili astrofiziksel süreçlerin neden olduğu, ultra hızlı radyo patlaması[2][3] için milisaniyenin çok küçük bir kısmından 3 saniyeye kadar[4] değişen uzunlukta geçici bir radyo atımıdır. Gök bilimciler, FRB'lerin milisaniyede Güneş'in üç günde açığa çıkardığı kadar enerji çıkardığını tahmin ediyorlar.[5] Bu dalgalar kaynağından çıkarken son derece yüksek enerjiye sahip olsa da, Dünya'ya ulaştıklarında Ay'daki bir cep telefonundan gelen sinyal gücünden 1000 kat daha az oldukları belirtiliyor.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Duncan Lorimer (West Virginia University, US); Matthew Bailes (Swinburne University); Maura McLaughlin (West Virginia University, US); David Narkevic (West Virginia University, US); Fronefield Crawford (Franklin & Marshall College, US) (Ekim 2007). "A bright millisecond radio burst of extragalactic origin". Australia Telescope National Facility. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2010. 
  2. ^ Tognetti, Laurence (22 Ekim 2023). "Now Astronomers have Discovered "Ultra-Fast Radio Bursts" Lasting Millionths of a Second". Universe Today. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
  3. ^ Snelders, M.P. (19 Ekim 2023). "Detection of ultra-fast radio bursts from FRB 20121102A". Nature Astronomy. arXiv:2307.02303 $2. doi:10.1038/s41550-023-02101-x. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
  4. ^ "Astronomers detect a radio "heartbeat" billions of light-years from Earth". 13 Temmuz 2022. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  5. ^ Petroff, E.; Hessels, J. W. T.; Lorimer, D. R. (24 Mayıs 2019). "Fast radio bursts". The Astronomy and Astrophysics Review (İngilizce). 27 (1): 4. arXiv:1904.07947 $2. Bibcode:2019A&ARv..27....4P. doi:10.1007/s00159-019-0116-6. ISSN 1432-0754. With peak flux densities of approximately 1 Jy, this implied an isotropic energy of 10^32 J (10^39 erg) in a few milliseconds 
  6. ^ Lee Billings (9 Temmuz 2013). "A Brilliant Flash, Then Nothing: New 'Fast Radio Bursts' Mystify Astronomers". Scientific American. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pulsar</span> yüksek oranda manyetize olmuş ve hızlı dönen bir nötron yıldızı veya beyaz cüce

Atarca ya da pulsar [İngilizce: pulsating radio source'dan ], mıknatısal kutuplarından elektromanyetik ışınım yayan, oldukça mıknatıslanmış, dönen bir nötron yıldızıdır. Bu ışınım, yalnızca bir ışın Dünya'ya doğrultulduğunda gözlemlenebilir ve bu, yayınımın titreşimli (atımlı) görünümünden sorumludur. Nötron yıldızları çok yoğundur ve kısa, düzenli döngülere sahiptir. Bu, tek bir atarca için milisaniyeden saniyeye kadar değişen atımlar arasında çok kesin bir aralık oluşturur. Atarcalar, yüksek enerjili evrensel ışınların olası kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3031</span> galaksi

Messier 81, Büyük ayı takımyıldızında yaklaşık olarak 11,74 MIy (3,6 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük tasarım sarmal gökadadır. 31 Aralık 1774 tarihinde Johann Elert Bode tarafından keşfedilmiş olup bazen kaşifinin onuruna Bode Gökadası olarak adlandırılır. 1993 yılında bir süpernova içerdiği anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ağız (yıldız)</span>

Ağız, Irmak takımyıldızının en parlak ve gökyüzünün de sekizinci en parlak yıldızıdır.

Sıkışık yıldız veya sıkışık nesne, gökbiliminde beyaz cüceleri, nötron yıldızlarını ve karadelikleri toplu olarak tanımlamak için kullanılır. Ayrıca, varsayımsal yoğun cisimlerin varlığı doğrulanırsa egzotik yıldızları da içerebilir. Tüm sıkışık nesneler yarıçaplarına oranla daha büyük bir kütleye sahiptir ve bu da onlara, sıradan atomik maddeye kıyasla çok yüksek bir yoğunluk kazandırır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Virginia</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Batı Virginia, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Güneydoğuda Virginia'yla, güneybatıda Kentucky'yle, kuzeybatıda Ohio'yla ve kuzeydoğuda ise Pensilvanya ve Maryland ile sınırdır. Başkenti ve en büyük şehri Charleston'dur.

<span class="mw-page-title-main">Galaksiler listesi</span> Vikimedya Liste Maddesi

Aşağıda dikkate değer gökadaların bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aktif galaksi çekirdeği</span>

Gözlemleyebildiğimiz galaksilerin bir kısmı "aktif" olarak sınıflandırılır. Galaksiden çıkan toplam enerjinin önemli bir kısmı yıldızlar, toz ve yıldızlararası ortamdan değil, bir başka kaynaktan yayılmaktadır. Aktif galaksi çekirdeği için standart örnek, çekirdek bölgesindeki bir dev karadeliğin (SMBH) çevresinde oluşan bir yığılım diskine dayanır. Bir aktif galaksi çekirdeğinin ışınımı maddenin diskten hareketle kara deliğe doğru düşmesi sırasındaki kütleçekimsel enerjiden kaynaklanır. Bu tür kozmik cisimlerin %10'unda, yarıçapları bakımından birbirine zıt bir enerji akışı çifti, çekirdekten ışık hızına yakın hızlarda parçacıklar fırlatır. Bu akışları üreten mekanizma, yani bu akışların işleyişi henüz anlaşılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gama ışını patlaması</span>

Gama ışını patlamaları (GIP), önceden öngörülemeyen zamanlarda ve uzay konumlarında, oldukça kısa süreler içinde meydana gelen, çoğunlukla yüksek enerjili (≥100KeV) fotonların atımlarıyla oluşan patlama olaylarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erboğa A</span> galaksi

Erboğa A veya Centaurus A, Erboğa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 35,87 MIy (11 Mpc)uzaklıkta bulunan bir merceksi veya dev eliptik gökadadır. James Dunlop tarafından 29 Nisan 1826 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 153 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 5128, Dünya'ya en yakın radyo gökadalardan birisidir, bu nedenle etkin gökada çekirdeği, profesyonel gök bilimciler tarafından yoğun olarak incelenmiştir. Ayrıca gökyüzündeki en parlak beşinci gökadadır ve bu da onu sadece düşük kuzey enlemlerinden ve güney yarımküreden görülebilmesine rağmen ideal bir amatör gökbilim hedefi haline getirir.

<span class="mw-page-title-main">GRB 970508</span> 1997de tespit edilen gama ışını patlaması

GRB 970508, 8 Mayıs 1997 günü, saat 21.42'de (UTC) tespit edilmiş bir gama-ışın patlamasıdır. Bir gama-ışın patlaması, uzak galaksilerde meydana gelen ve gama ışını üreten patlamalar ve bunların yol açtığı çok parlak parıltıdır. Genelde uzun süren bir "artık parıltı" tarafından izlenirler.

Radyo yayını bozma, Sahte sinyaller gönderilerek radyo yayınının bozulması. Bu şekilde, gürültü oranı, radyo yayınının sinyalini azaltarak iletişimi bozabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sagittarius A*</span> Samanyolu Galaksisinin merkezinde yer alan süperkütleli kara delik

Sagittarius A*, Samanyolu'nun Galaktik Merkezi'ndeki süper kütleli kara deliktir. Yay ve Akrep takımyıldızlarının sınırında, ekliptiğin yaklaşık 5,6° güneyinde, Kelebek Kümesi (M6) ve Lambda Scorpii'ye görsel olarak yakın bir konumda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Eridani</span>

Epsilon Eridani, Irmak takımyıldızında yaklaşık olarak 10,5 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. 3,73 kadir görünür büyüklüğüyle çıplak gözle görülebilen üçüncü en yakın bireysel yıldız veya yıldız sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">WR 104</span>

WR 104, Dünya'dan yaklaşık 2.580 parsek uzaklıkta bulunan üçlü yıldız sistemidir. Birincil yıldız, yakın yörüngede bir B0.5 anakol yıldızına ve daha uzakta daha soluk bir eşe sahip olan bir Wolf-Rayet yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Galaksi iplikçiği</span> evrendeki büyük boşluklar arasındaki sınırları oluşturan iplik benzeri yapılar

Gökada iplikçikleri kozmolojide kütleçekimsel olarak bağlı olan gökada süperkümelerinin duvarlarından oluşan evrendeki bilinen en büyük yapılardır. Bu devasa iplik benzeri oluşumlar, 80 megaparsek h−1'e ulaşabilir ve büyük boşluklar arasındaki sınırları oluşturur.

Herkül-Kuzeytacı Büyük Duvarı veya sadece Büyük Duvar, yaklaşık 10 milyar ışık yılını aşan uzunluğuyla gözlemlenebilir evrende boyut ve kütle olarak bilinen en büyük yapıdır. Bu devasa süper yapı, gama ışını patlamalarının (GRB) veri kümesi haritalamasında görülen ve beklenen ortalama dağılımdan benzer uzaklıktaki GRB'lere göre alışılmadık derecede daha yüksek konsantrasyona sahip olduğu tespit edilen gökyüzünün bir bölgesidir. Kasım 2013'ün başlarında István Horváth, Jon Hakkila ve Zsolt Bagoly liderliğindeki Amerikalı ve Macar gök bilimcilerden oluşan bir ekip tarafından Swift Gama Işını Patlaması Görevi'nden elde edilen veriler ve yer tabanlı teleskoplardan elde edilen diğer veriler analiz edilirken keşfedildi. Daha önce keşfedilen Huge-LQG'nin boyutunu yaklaşık iki kat aşan, evrendeki bilinen en büyük oluşumdur.

<span class="mw-page-title-main">Grote Reber</span> Amerikalı gökbilimci (1911 – 2002)

Grote Reber, amatör astronomi ve W9GFZ çağrı işareti ile amatör telsizcilik hobileriyle uğraşmış ve bunları tek bir alanda birleştirerek radyo astronomisi alanının öncülerinden olmuş ABD vatandaşıdır. Reber, Karl Jansky'nin öncü çalışmalarının araştırılmasında ve genişletilmesinde etkili oldu ve radyo frekanslarıyla ilk gökyüzü araştırmasını gerçekleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Atarca rüzgarı bulutsusu</span> atarca tarafından üretilen rüzgarlarla güçlendirilmiş süpernova kalıntısı kabuğunun içinde bulunan bir bulutsu

Atarca rüzgarı bulutsusu, bazen merkezindeki bir atarca tarafından üretilen rüzgarlarla güçlendirilmiş süpernova kalıntısı (SNR) kabuğunun içinde bulunan bir bulutsu türüdür. Yunanca "πλήρης", "pleres", yani "tamamlamak" anlamına gelen kelimeden türetilen pleryon olarak da adlandırılır. Bu bulutsular, 1976 yılında süpernova kalıntılarının içinde radyo dalga boylarında artışlar gösteren bir sınıf olarak önerildi. O zamandan beri bunların, kızılötesi, optik, milimetre, X-ışını ve gama ışını kaynakları olduğu bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">En büyük kozmik yapılar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, şu ana kadar keşfedilen en büyük kozmik yapıların bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Astrofiziksel jet</span> Dönen bir astronomik cismin ekseni boyunca akan iyonize madde ışını

Astrofiziksel jet, iyonize olmuş maddenin dönüş ekseni boyunca uzamış ışınlar şeklinde dışarı atıldığı astronomik bir olgudur. Işındaki büyük ölçüde hızlandırılmış madde ışık hızına yaklaştığında, astrofiziksel jetler özel görelilik etkileri gösterdiği için relativistik jetler haline gelir.