İçeriğe atla

Hırvatistan vatandaşlık yasası

Hırvatistan Vatandaşlık Yasası
Hırvat Parlamentosu
Tam ad
  • Hırvat vatandaşlığına ilişkin kanun
Gündeme alanHırvat Parlamentosu
İmzalayanHırvatistan hükûmeti
Durum: Yürürlükte

Hırvatistan vatandaşlık yasası 26 Haziran 1991'de kabul edilmiş, 8 Mayıs 1992, 28 Ekim 2011 ve 1 Ocak 2020'de değişikliklere uğramış ve 1993'te Anayasa Mahkemesi tarafından yorumlanmıştır.[1][2][3] Bu yasa Hırvatistan Anayasasına dayanmaktadır (Bölüm II, 9 ve 10. maddeler). Esas olarak jus sanguinis ilkesine dayanır.

Hırvat vatandaşlığının kazanılması

Hırvat vatandaşlığı aşağıdaki şekillerde elde edilebilir:[1][2]

  1. LatinceJus sanguinis: Ebeveynlerden en az birinin Hırvat vatandaşı olması durumunda soydan
  2. LatinceJus soli: Hırvatistan'da doğumla (ebeveynlerden biri Hırvat vatandaşlığına sahip olmalıdır) veya ebeveynleri bilinmeyen Hırvatistan'da bulunan bir çocuk ise
  3. Vatandaşlığa kabul yoluyla
  4. Uluslararası anlaşmalarla

Soydan vatandaşlık

Hırvatistan Vatandaşlığı Yasasının 4. maddesi uyarınca, bir çocuk aşağıdaki durumlarda Hırvat vatandaşlığını kazanır:[1]

  1. çocuğun doğumunda her iki ebeveynin de Hırvat vatandaşı olması durumunda;
  2. çocuğun ebeveynlerinden birinin çocuğun doğduğu sırada Hırvat vatandaşı olması ve çocuğun Hırvatistan Cumhuriyeti'nde doğması;
  3. çocuğun anne ve babasından biri çocuğun doğduğu tarihte Hırvat vatandaşı ise, diğer ebeveynin vatandaşlığı yoksa veya vatandaşlığı bilinmiyorsa ve çocuk yurt dışında doğmuşsa.

Yurtdışında doğan bir çocuk, doğum anında anne ve babasından biri Hırvat vatandaşı ise, "çocuk 21 yaşına kadar yurtdışında veya Hırvatistan Cumhuriyeti'nde Hırvatistan Cumhuriyeti'nin yetkili bir makamında Hırvat vatandaşlığı için tescil edilirse veya Hırvatistan Cumhuriyeti'ne yerleşirse" veya çocuk başka bir şekilde herhangi bir vatandaşlık kazanamayacaksa Hırvat vatandaşlığını soy ve tescil yoluyla da elde edilebilir.[1]

Etnik Hırvatlar için vatandaşlık

Göçmenler ve onların soyundan gelenlerin (ve onların eşlerinin) 11. madde uyarınca Hırvat vatandaşlığı talep etmeleri de mümkündür. Bir göçmen ve onun soyundan gelenler, vatandaşlığa kabul yoluyla Hırvat vatandaşlığı alabilirler. Bu yolla vatandaşlık elde etmek isteyenler bu koşulları sağlamak zorunda değiller:

  1. Hırvatça bilgisine sahip olmak
  2. herhangi bir yabancı vatandaşlıktan vazgeçmek
  3. Hırvatistan Cumhuriyeti topraklarında yaşamış olmak

Eski Yugoslavya'nın diğer bölgelerine göç etmiş kişiler muhtemelen 11. madde uyarınca Hırvat vatandaşlığına hak kazanamayacaklardır.[4]

Vatandaşlığa kabul yoluyla vatandaşlık

Hırvatistan Vatandaşlık Yasasının 8. maddesi uyarınca, bir yabancı, talepte bulunması ve aşağıdaki şartları yerine getirmesi halinde, vatandaşlığa kabul yoluyla Hırvat vatandaşlığı kazanabilir:[3]

  1. 18 yaşını doldurmuşsa
  2. yabancı vatandaşlığından vazgeçmişse veya Hırvat vatandaşlığı verilirse vazgeçeceğine dair kanıt sunmuşsa;
  3. talebin sunulmasına kadar en az 8 yıl kesintisiz olarak Hırvatistan Cumhuriyeti'nde yaşamış, kayıtlı ikametgâhı bulunmakta ve kendisine süresiz ikamet izni verilmiş yabancı statüsünde ise
  4. Hırvatça ve Latin alfabesi bilgisi varsa ve Hırvat kültürü ve sosyal düzenine aşina ise
  5. Hırvatistan Cumhuriyeti'nin hukuk düzenine saygı duyuyor, kamu katkı payı ödüyor ve Hırvat vatandaşlığı alması önünde herhangi bir güvenlik engeli bulunmuyorsa

Çifte vatandaşlık

Hırvatistan, vatandaşlarının Hırvat vatandaşlığına ek olarak yabancı vatandaşlığa sahip olmalarına izin verir.

Hırvatistan Vatandaşlığı Kanununun 8. maddesi uyarınca, Hırvat vatandaşlığına geçiş, diğer ülke tarafından izin verildiği takdirde, diğer ülkenin vatandaşlığından feragat edilmesini gerektirir. Ancak bu durum, Hırvat göçmenlerin torunları, Hırvatistan'ın ulusal çıkarları ve başka bir ülkede meslek icra etmek için Hırvat vatandaşlığından vazgeçen eski Hırvat vatandaşları için geçerli değildir.[1]

Avrupa Birliği vatandaşlığı

Hırvatistan Avrupa Birliği'nin bir parçasını oluşturduğundan, Hırvat vatandaşları da Avrupa Birliği hukuku uyarınca Avrupa Birliği vatandaşlarıdır ve bu nedenle serbest dolaşım haklarından yararlanır ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanma hakkına sahiptir.[5] Hırvat büyükelçiliğinin bulunmadığı AB üyesi olmayan bir ülkedeyken Hırvat vatandaşları, o ülkede bulunan diğer herhangi bir AB ülkesinin büyükelçiliğinden konsolosluk koruması alma hakkına sahiptir.[6] Hırvatistan vatandaşları, AB Antlaşması'nın 21. maddesinde tanınan serbest dolaşım ve ikamet hakkı sonucunda AB içindeki herhangi bir ülkede yaşayabilir ve çalışabilir.[7]

Hırvatistan vatandaşlarının seyahat özgürlüğü

Hırvat vatandaşlarının tabi olduğu vize uygulamaları

Hırvat vatandaşları için vize gereklilikleri, diğer devletlerin yetkilileri tarafından Hırvatistan vatandaşlarına getirilen idari giriş kısıtlamalarıdır. 2018'de Hırvat vatandaşları 156 ülke ve bölgeye vizesiz veya varışta vize erişimine sahipti ve Henley vize kısıtlamaları indeksine göre Hırvat pasaportu dünyada seyahat özgürlüğü açısından 20. sırada yer aldı.[8]

2017 yılında Hırvatistan vatandaşlığı, Milliyet Kalitesi İndeksi'nde (QNI) yirmi sekizinci sırada yer aldı. Bu indeks, pasaport gücü de dahil olmak üzere birtakım dış faktörlere odaklanan Vize Kısıtlamaları Endeksi'nden farklıdır. QNI, seyahat özgürlüğüne ek olarak barış ve istikrar, ekonomik güç ve insani gelişme gibi iç faktörleri de dikkate almaktadır.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Kamu Malı Bu madde bu kaynaktan gelen kamu malı içermektedir: "Law on Croatian Citizenship (unofficial translation) (originally enacted June 26, 1991, and as amended May 8, 1992 and October 28, 2011)" (PDF). EUDO. 19 Temmuz 2019. 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  2. ^ a b "Acquiring Croatian citizenship". Hırvatistan Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanlığı. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  3. ^ a b Kamu Malı Bu madde bu kaynaktan gelen kamu malı içermektedir: "Croatian Citizenship Act (unofficial translation) (originally enacted June 26, 1991, and as amended May 8, 1992 and October 28, 2011, and January 1, 2020)" (PDF). ZAKON. 13 Ekim 2020. 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  4. ^ "CROATIAN CITIZENSHIP ACT" (PDF). 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  5. ^ "Croatia". European Union. 5 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  6. ^ Article 20(2)(c) of the Treaty on the Functioning of the European Union.
  7. ^ "Treaty on the Function of the European Union (consolidated version)" (PDF). Eur-lex.europa.eu. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  8. ^ "Global Ranking - Visa Restriction Index 2017" (PDF). Henley & Partners. 13 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  9. ^ "The 41 nationalities with the best quality of life". www.businessinsider.de. 6 Şubat 2016. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk vatandaşlığı</span> Türkiye tâbiyeti

Türk vatandaşlığı, Türkiye Cumhuriyeti'nin tabiyetinde bulunan kişi. Yürürlükteki 1982 tarihli Anayasa'nın 66. maddesine göre, "Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk'tür." tanımı yapılmıştır. Temel olarak jus sanguinis ilkesine dayanan Türk vatandaşlığı kanununa göre, Türk vatandaşı olan erkek veya kadın herkesin çocukları Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında veya dışında doğmasına bakılmaksızın doğumla Türk vatandaşı olur.

Jus sanguinis, ülkelerin vatandaşlık kanunlarına göre, arzuları üzerine bireylerin kendi ailelerinin veya atalarının sahip oldukları vatandaşlığa geçebilmelerini sağlayan ve kan bağına bağlı olarak atfedilecek hukuk ilkesidir. (Latince jus ve sanguinis sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

Türkiye'de Mavi Kart, doğumla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup ancak çıkma izni alarak Türk vatandaşlığından ayrılan kişilere ve üçüncü dereceye kadar olan altsoylarına verilen resmi bir kimlik belgesidir. Kimlik gösterilmesi gereken durumlarda nüfus cüzdanı yerine geçer. Mavi Kart sahibi kişiler bazı istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan bütün haklardan yararlanabilirler. Mavi Kart sahipleri resmiyette yabancı olarak işlem görmez.

<span class="mw-page-title-main">Alman pasaportu</span> Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belge

Alman Pasaportu, Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belgedir. Bir Alman pasaportu, Alman kimlik kartının yanında, Alman yetkilileri tarafından da rutin olarak Alman vatandaşlarının kimliğinin kanıtı olarak kabul edeceği diğer tek resmi olarak tanınan bir belgedir. Pasaport, kimlik ve Alman uyruklu karinesinin delili olarak hizmetinin yanında, yurt dışında Alman konsolosluk görevlileri yapacakları yardımların güvence sürecini kolaylaştırır. Pasaport Almanya için benzersiz bir sert kapaklı da olsa, standart düzeni ile diğer AB pasaportları ile bordo tasarımı paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat pasaportu</span>

Hırvat pasaportu Hırvatistan vatandaşlarına uluslararası seyahat edebilmeleri amacıyla verilmektedir. Pasaport, Hırvat vatandaşlığının ve kimliğinin kanıtı olarak kabul edilir. Pasaport işlemleriyle ülke içerisinde İçişleri Bakanlığı, ülke dışında Hırvat büyükelçilikleri ve konsoloslukları ilgilenir. Hırvat pasaportları beş veya on yıl süreyle geçerli olup, uzatılamazlar. Süresi biten pasaportun yerine yeni bir pasaport alınmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız pasaportu</span>

Fransız pasaportu, uluslararası yolculuk için Fransa cumhuriyeti uyruklarına çıkarılan belgedir.. Fransız vatandaşlığın bir göstergesi olarak hizmet etmekten başka, Fransızlar her tarafta pasaportları kaybolursa Fransız konsolosluğunda veya diğer konsolosluklarda bulunan ilgili memurlardan yardım almalarını kolaylaştırır. Fransız pasaportları on yıl boyunca geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Moldova pasaportu</span>

Moldova pasaportu Uluslararası seyahat amacıyla Moldova vatandaşlarına verilen belgedir. Pasaport Devlet Kuruluş ve Bilgi Kaynakları Merkezi "Registru" tarafından ve yurt dışında Moldova dış temsilcilikleri tarafından verilir. Pasaportun geçerlilik süresi 7 yıldır. 7 yaş altındaki çocuklar için pasaport geçerlilik 4 yıldır. 1 Ocak 2006'dan beri Moldova vatandaşları aynı anda iki pasaport alma olasılığı için yerel pasaport dairesine ibraz edilmiş yazılı bir talep yapmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çek pasaportu</span>

Çek pasaportu herhangi bir yaşta olan Çek vatandaşlarına ve Çekya tarafından verilen uluslararası seyahat belgesidir. Çek Ulusal kimlik kartı ile birlikte pasaport Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinin herhangi birine seyahat ve ikamet hakları sağlar. Pasaportun veri sayfası, Çekçe, İngilizce ve Fransızca basılmış, kalan sayfaları tüm resmi AB dilleri ile Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Trinidad ve Tobago pasaportu</span>

Trinidad ve Tobago pasaportu, Trinidad ve Tobago vatandaşlarına yurt dışı seyahatleri için verilen belgedir. Normal bir Trinidad ve Tobago pasaportunun geçerlilik süresi 5 yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Jus soli</span> Latince deyim

Jus soli, doğuştan vatandaşlık olarak da bilinen, uyrukluk veya vatandaşlık ile ilgili devletin sınırları içinde doğan her birey için kabul edilebilir olan bir haktır.

<span class="mw-page-title-main">Saint Kitts ve Nevis pasaportu</span>

Saint Kitts ve Nevis pasaportu Uluslararası seyahat için Saint Kitts ve Nevis vatandaşlarına verilir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada'nın vize politikası</span>

Dünyadaki vizeden muaf 51 ülkelerden birinin vatandaşı olunmadığı sürece Kanada'ya girmek isteyen bir yabancı uyruklu vatandaş geçici ikamet vizesi alması gerekmektedir. Her yıl, 35 milyondan fazla kişi Kanada'yı ziyaret etmektedir. Kanada, Nisan 2015 tarihine kadar vizeden muaf ülkelerin vatandaşlarına elektronik seyahat izni programını tanıtmayı planlıyor.

Portekiz vatandaşlık yasası; Portekizli bir ebeveynden doğma, Portekiz'de oturma izniyle vatandaşlığa kabul veya Portekiz vatandaşıyla evlilik yoluyla edinilen, Portekiz vatandaşlığına erişimi düzenleyen yasal kurallar dizisidir.

Kıbrıs Milliyet Yasaları 1967 yılına dayanıyor. Esas olarak jus sanguinise dayanır.

Malta vatandaşlık kanunu, 1 Ağustos 1989'dan önce Jus soli ilkesini temel alıyor olduysa da, esasen Jus sanguinis ilkelerine dayanır.

Yunanistan milliyet yasası jus sanguinis ilkesine dayanmaktadır. Yunan vatandaşlığı, kan bağıyla veya vatandaşlık yoluyla edinilebilir. Yunan yasaları çifte vatandaşlığa izin vermektedir. Bir Yunan vatandaşı aynı zamanda Avrupa Birliği vatandaşıdır ve bu nedenle diğer AB vatandaşları ile aynı haklara sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çok vatandaşlık</span> aynı kişi tarafından birden fazla ülkenin eşzamanlı vatandaşlığa sahip olunma durumu

Çok vatandaşlık, çift vatandaşlık, çoklu vatandaşlık veya çifte vatandaşlık, bir kişinin eşzamanlı olarak bu ülkelerin yasalarına göre birden fazla ülkenin vatandaşı olarak kabul edildiği vatandaşlık statüsüdür. Kavramsal olarak vatandaşlık, ülkenin iç siyasi yaşamına odaklanır ve milliyet, uluslararası bir meseledir. Bir kişinin milliyetini veya vatandaşlık statüsünü belirleyen uluslararası bir sözleşme yoktur. Bu kavram, yalnızca birbiriyle farklılık gösterebilen ve çatışabilen ulusal yasalar tarafından tanımlanmıştır. Çok vatandaşlık, farklı ülkelerin vatandaşlık için farklı ve mutlaka birbirini dışlamayan kriterler kullanmasıyla ortaya çıkar. Halk dilinde, insanlar birden fazla vatandaşlığa sahip olabilirler, ancak teknik olarak her ulus, belirli bir kişinin kendi vatandaşı olarak kabul edildiğini iddia eder.

<span class="mw-page-title-main">Suriye vatandaşlık yasası</span> Suriye vatandaşlığının tarihi ve düzenlemeleri

Suriye vatandaşlık yasası, Suriye vatandaşlığının kazanılması, iletilmesi ve kaybedilmesine ilişkin yasadır. Suriye vatandaşlığı, Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı olma durumudur ve doğum veya vatandaşlığa kabul yoluyla elde edilebilir. Suriye Vatandaşlık Yasası 1969 yılında 276 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile çıkarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya vatandaşlık yasası</span>

Slovenya vatandaşlık yasası, öncelikle jus sanguinis ilkelerine dayanmaktadır. Çünkü Sloven bir ebeveynden gelme, Sloven vatandaşlığının kazanılması için birincil temeldir. Ancak Slovenya'da yabancı ebeveynlerden doğan çocuklar doğumla Sloven vatandaşlığı kazanmasalar da Sloven ebeveynlerin çocuğunun vatandaşlık kazanıp kazanmayacağını belirlemek için doğum yeri önemlidir.

Arjantin vatandaşlık kanunu, kişinin Arjantin vatandaşlığını nasıl edindiğini veya almaya uygun olduğunu düzenler. Uluslararası hukukta kullanıldığı şekliyle vatandaşlık, bir kişinin ulusal kimlik ve bir ulusa resmi üyelik elde etmesini sağlayan yasal yöntemleri tanımlar. Vatandaşlık, üyelik kazanıldıktan sonra bir ulus ile bir vatandaş arasındaki ilişkiyi ifade eder. Arjantin, doğuştan vatandaşlığın kazanılması için Jus soli ve Jus sanguinis'i kabul eden ikili bir sistemi tanıyor ve yabancı kişilerin vatandaşlığa geçmesine izin veriyor.