İçeriğe atla

Hırçın Kız

Hırçın Kız
The Taming of the Shrew
The Taming of the Shrew
Hırçın Kız'dan bir sahne Ressam: Augustus Egg
Hırçın Kız'dan bir sahne
Ressam: Augustus Egg
YazarWilliam Shakespeare
İlk gösterim1593
Ülke İngiltere
Orijinal dilİngilizce
TürKomedi
Hırçın Kız - Birinci Folyo baskısı başsayfası

Hırçın Kız (İngilizce özgün adı: The Taming of the Shrew), William Shakespeare'in komedilerinden biridir. 1590-1591 yıllari arasinda yazıldığı varsayılır ve ilk temsili 1593'tedir.

Kaynakları ve ilk basımı

Bu oyunun ana olay örgüsü 14. yüzyılda İspanya'da Kastil diliyle yazılmış olan "çok serbest karakterli ve çok ateşli bir tabiatlı kadınla evlenen genç bir adam" hakkında bir hikâyedir. Diğer bir olay örgusü kaynağı Ludivico Ariosto'nun yazmış olduğu I Suppositi adli oyundur. Shakespeare'in eserini orijinal İtalyanca eserden mi yoksa 1566'da temsil edilen George Gascoigne tarafından Supposes adıyla telif edilip oynanan eserinden aldığı bilinmemektedir.

Bu oyunun Shakespeare tarafından ilk defa oynandığı yılın 1593 olduğu iddia edilmekle beraber, bunu hiç şüphesiz olarak tespit etmek imkânsızdır. Çünkü bu oyunun hikâyesinin epeyce değişik bir sekli Londra sahnelerinde Hırçın Kızın Yola Getirilmesi adi ile temsil edilmiştir. Fakat bu eserin ya Shakespeare'in eserinden mülhem olarak adapte mi edilmiş olduğu yoksa doğrudan kötü bir kopya mı olduğu bilinmektedir, çünkü basılı şekli şu anda elimizde bulunmamaktadır.

1594, 1596 ve 1607 tarihli Hırçın Kız adı altında basılmış eserler elimizde bulunmaktadır. Ancak Shakespeare'in eseri olarak bilinen Hırçın Kız, ilk defa Shakespeare'in eserlerinin birlikte basıldığı 1623'te Birinci Folyo edisyonunda bulunmaktadır.

Karakterler

C. R. Leslie'nin 4. perde 3. sahneden bir anı betimleyen çizimi, Illustrated London News, 3 Kasım 1886
  • Christopher Sly - Sarhoş tenekeci
  • Bartholomew - Bir soylu hizmet edici (sonra Sly'in karısı kılığında)
  • Baptista Minola - Katherina ve Bianca'nın babası
  • Vincentio - Lucentio'nun babası
  • Katherina (Kate) - Başroldeki "hırçın kız"
  • Petruchio - Katherina'nın talibi ve sonra kocası
  • Bianca - Katherina'nın kızkardeşi; biraz saf bir kız
  • Lucentio - Bianca'nın talibi (sonra öğretmen Cambio kılığında)
  • Gremio - Bianca'nın yaşlıca bir talibi
  • Hortensio - Bianca'nın talibi (sonra öğretmen Litio kılığında)
  • Titiz bir kişi - (Tranio'nun aldatıcı sözlerine uyarak sonra Vincentio'yu taklit eder.)
  • Tranio - Lucentio'nun uşağı (sonra Lucentio'un taklitcisi)
  • Biondello - Lucentio'nun uşağı
  • Grumio - Petruchio'nun uşağı
  • Curtis - Petruchio'nun uşağı
  • Nathaniel - Petruchio'nun uşağı
  • Joseph - Petruchio'nun uşağı
  • Peter - Petruchio'nun uşağı
  • Bir tuhafiyeci
  • Bir lord
  • Bir terzi
  • Bir dul kadın - sonunda Hortensio ile evlenir
  • Birahanede çalışan bir kadın
  • Lord'un avcıları
  • Oyuncular
  • Hizmetkarlar
  • Ulak

Konusu

Oyuna ait 1815 tarihli bir çizim: "Tameing a Shrew; or, Petruchio's Patent Family Bedstead, Gags & Thumscrews".

Zengin Baptista'nın evlilik çağına gelmiş Katharina ve Bianca adlı iki kızı vardır. Küçük kızı Bianca görgülü ve kibar biridir, pek çok erkek onunla evlenmek istemektedir. Katharina ise çekilmez ve ağzı bozuk biri olduğu için pek talibi yoktur. Babtista, küçük kızı Bianca ile evlenmek isteyen Hortensio ve Gremio'ya bir şart koşar: "Önce Katherina'nın evlenmesini sağlayın. Onu alacak bir adam bulun, Bianca'nın ikinizden biri ile evlenmesine izin veririm..." İki arkadaş bir çare ararken, Hortensio, Verona'dan yeni gelen dostu Petruchio'ya durumu açar. Anlattıkları Petruchio'nun ilgisini çeker ve Katharina'yı yola getirmek için kolları sıvar. Ancak bu sandığından daha zor olacaktır...

Bir ön oyun ve beş perdeden oluşan Hırçın Kız dünya tiyatrosunun en sevilen ve en çok sahnelenen oyunları arasında yer alır. Pek çok kez müzikallere ve komedi filmlerine uyarlanmıştır.

Film uyarlamaları

  • Taming of the Shrew (1908 film): D.W.Griffith uyarlaması. Sessiz film
  • Taming of the Shrew (1929 film): İlk sesli uyarlama. Başrollerde Mary Pickford ve Douglas Fairbanks. Sam Taylor tarafından ek dialog.
  • The Quiet Man (1952 film): İrlanda'da yaşayan bir emekli boksör tarafından hırçın kız Maureen O'Hara'nın yola getirilmesi.
  • Kiss Me Kate (1953) : George Sidney uyarlaması. Cole Porter'in muzikal oyununun film uyarlaması. Başrollerde Howard Keel, Katherine Grayson ve Ann Miller.
  • Taming of the Shrew (1967 film): Franco Zeffirelli uyarlaması. Başrollerde Elizabeth Taylor ve Richard Burton.
  • 10 Things I Hate About You (1999 film): Burada olaylar ve kişiler ABD üniversite gençliğine uyarlanmış. Gil Junger'ın yönettiği başarılı komedide Katharina rolünü Julia Styles üstlenmişti. Patrick Verona'ya dönüştürülen Petruchio karakterini ise Heath Ledger canlandırıyordu.
  • Deliver Us From Eva (2003 film)

Türkçeye Çeviriler

  • Yola Getirilen Hırçın Kız. Çev. Mehmet Şükrü. İstanbul, Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi, 1934
  • Hırçın Kız. Çev. Nureddin Sevin. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1946.
  • Huysuz Kız. Çev. Bülent Bozkurt. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1997.
  • Hırçın Kız. Çev. Özdemir Nutku. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010
  • Hırçın Kız. Çev. Yeşim Mısırcı. İstanbul: Paraf Yayınları, 2011

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Hırçın Kız ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">William Shakespeare</span> İngiliz oyun yazarı ve şair (1564–1616)

William Shakespeare, İngiliz şair, oyun yazarı ve oyuncu. Genellikle İngilizce dilinin en büyük yazarı ve dünyanın en iyi dram oyunu yazarı olarak anılır. İngiltere'nin ulusal şairi ve "Avon'un Ozanı" olarak da bilinir. Günümüze ulaşan eserleri, bazı ortaklaşa yazılanlarla birlikte 38 oyun, 154 sone, iki uzun öykü şiir ve birkaç kaynağı belirsiz şiirden oluşur. Oyunları bütün önemli dillere çevrildi ve diğer bütün oyun yazarlarından daha çok sergilendi.

<i>Venedik Taciri</i>

Venedik Taciri, İngiliz oyun yazarı ve düşünür William Shakespeare tarafından yazılmış tiyatro oyunu. Shakespeare'in en çok bilinen oyunlarından birisidir.

<i>Romeo ve Juliet</i> William Shakespeareın trajedisi

Romeo ve Juliet, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur. İngiliz edebiyatının klasiklerinden biri olan eser, yazarın en iyi bilinen oyunlarından birisidir. 1591-1596 arasında yazıldığı düşünülür. Dünya edebiyatlarında klasik bir konu olan iki düşman ailenin birbirini seven gençlerinin aşk macerasını işler. Eser, ilk kez 1594 yılında sahnelenmiş; defalarca operaya, baleye ve sinemaya uyarlanmıştır.

<i>On İkinci Gece</i>

On İkinci Gece Shakespeare'in 1599 ile 1601 arasinda yazdığı düşünülen 5 perdelik bir komedisidir. Tam adı Onikinci Gece ya da Siz Nasıl İsterseniz diye çevrilebilir. Alternatif bir başlığı olan tek Shakespeare oyunudur. Onikinci Gece başlığının Shakespeare döneminde kutlanan Noel'in Onikinci Günü şenlikleriyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu şenliklerde her şey "tepetaklak" ya da "tersyüz" olurmuş. Bu da oyunun konusuyla yakından bağlantılıdır. Diğer birçok Shakespeare eseri gibi bu oyunun da birkaç farklı film uyarlaması bulunmaktadır.

<i>Othello</i>

Othello, William Shakespeare'in yazdığı trajedilerden biri ve aynı zamanda oyunun baş erkek kahramanıdır. Shakespeare'in bu oyunu Cinthio tarafından yazılan "Moor of Venice" adlı kısa hikâyesine dayanarak, yaklaşık 1603 yılında yazdığı sanılıyor.

<i>Size Nasıl Geliyorsa</i> Shakespearein oyunu

Size Nasıl Geliyorsa ya da Nasıl Hoşunuza Giderse veya Beğendiğiniz Gibi,, William Shakespeare'in komedilerinden biridir. 1600'lerin ilk yıllarında yazıldığı varsayılmaktadır. Paul Czinner ve Laurence Olivier tarafından 1936'da filme çekilen oyunun farklı film uyarlamaları bulunmaktadır. Yazarın ünlü repliği "Dünya bir sahnedir ve biz de oyuncuları" bu oyunda geçmektedir.

<i>Fırtına</i> (oyun) Shakespeare oyunu

Fırtına, William Shakespeare'in beş perdeden oluşan, trajik-komik hatta fantastik, oyunlarından biridir. Genellikle 1610 ya da 1611'de yazıldığı varsayılmaktadır ama bazı otoritelere göre daha önce yazılmıştır. Shakespeare'in başka yazarlarla işbirliği yapmadan, tek kendisinin yazmış olduğu son tiyatro eseridir. Türü konusunda kesin bir anlaşma yoktur. İlk 1623de yayınlanmasında, Birinci Folyo edisyonunda, komedi olarak adlandırılmıştır ama çağımızda birçok modern otorite tarafından romans olarak sınıflandırılmaktadır. 1642de Cromwell'in devrim idaresi tarafından İngiliz tiyatrolarının kapatılmasına kadar pek az dikkat çekmiştir. Kraliyet idaresinin Restorasyonu ile tiyatrolar tekrar açıldıkları zaman çok ilgi görmüş ve popüler olarak sahnelerde birçok defa tekrarlanmıştır; ama bu oyunlarda çok defa orijinal metin değil değiştirilmiş telif metinler kullanılmıştır. Ondokuzuncu yüzyıl ortalarında tiyatrolar orijinal metinleri kullanmaya başlanmışlardır. Yirminci yüzyılda kritikler ve edebiyat bilimcileri tarafından çok köklü bir yeniden değerlendirmeden geçirilmiştir ve çağımızda Fırtına Shakespeare'in en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<i>Kral Lear</i> William Shakespearein bir oyunu.

Kral Lear, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur. Yaklaşık olarak 1605 yılında yazıldığı tahmin edilen oyun, Shakespeare'in önemli trajedilerinden biridir.

<i>Kuru Gürültü</i> William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türünde bir oyun

Kuru Gürültü veya Yok Yere Yaygara, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türündeki bir oyundur. İlk defa 1600 yılında basılmış olmakla beraber tiyatroda ilk oynanma tarihinin büyük olasılıkla 1589-1590 kış sezonunda olduğu belgelerden bilinmektedir. Bir tiyatro oyunu olarak Shakespeare'in en popüler komedilerinden biri olarak halen şöhretini korumakta devam etmektedir. Genel olarak modern romantik komedilerin birçok genel karakterlerini içinde bulundurmaktadır. Özellikle romantik başrollerde olan bir çift sevgili, Klaudio ve Hero ve onların komik karşıtları olan Benedik ve Beatris çifti modern tiyatro sahnesinde hala beğeni ile seyredilmeye devam edilmektedir.

<i>Titus Andronicus</i> Shakespeare oyunu

Titus Andronicus tanınmış İngiliz yazar William Shakespeare'in ilk trajedi eseridir. Bu oyunun ilk yazılma tarihinin 1590'lı yılların başlarında olduğu sanılmaktadır. İlk basılmış biçiminin 1594'te olduğu bilinmektedir.

<i>Julius Caesar</i> (oyun) Shakespearein beş perdelik bir trajedisi

Julius Caesar, tanınmış İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından 1599'da yazılmış beş perdelik bir trajedidir.

<i>Veronalı İki Centilmen</i>

Veronalı İki Gentilmen, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından tiyatro yazarlığı mesleğinin başlarında yazılmış komedi janrında bir oyundur. Shakespeare'in oyunları arasında en az sayıda oyuncu ile oynananıdır ve bir kadın kahramanın erkek çocuk elbiseleri ile sahneye çıkması ilk defa bu oyunda olmuştur. Oyunda işlenen ana temalar arkadaşlık ve sadakatsizliktir. Bazı yazarlar, oyunun en önemli olayının Proteus'un uşağı olan Launce'ın, köpeği ile birlikte sahnede soytarılık yapması ve böylelikle bir bakıma oyunu esas kahramanlarından çalmaları olduğunu iddia ederler.

<i>Atinalı Timon</i>

Atinalı Timon İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış beş perdeden oluşan bir oyun olup konusu klasik Yunan çağlarında Atina'da tanınmış Timon hakkındadır. Shakespeare olasılıkla bu şahsı tanınmış Klasik Yunan filozofu Timon ile karıştırmıştır.

<i>Sonu İyi Biterse</i>

Sonu İyi Biterse ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur. Ne zaman yazıldığı kesin olarak bilinmemekle beraber 1601 ile 1608 arasında Shakespeare kariyerinin ikinci yarısının başlangıç yıllarında yazıldığı tahmin edilmektedir. Bu eser 1623te Shakespeare eserlerinin tümünü kapsayan Birinci Folyo içinde yayınlanmıştır. Önceleri bu oyun komedi olarak sınıflandırılmakta idi. Ancak çağımızda bu sınıflama değiştirilmiş kolayca komedi veya trajedi olarak sınıflandırma yapılamadığı için bu eserin problem oyunlar olarak sınıflanması kabul edilmektedir

<i>Aşkın Çabası Boşuna</i>

Aşkın Çabası Boşuna İngiliz yazar William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu eser yazarın ilk komedileri arasında olup 1590'lı yılların ortalarında yazılmış olduğu sanılmaktadır. İlk defa basılıp yayınlanması 1598'dedir. Bu eser ilk defa 1598'de Kraliçe I. Elizabeth huzurunda sahneye konulmuş; ikinci defa yıllarca sonra 1605'te bir büyük malikanede oynamıştır. Sonra 1839'da Covent Garden Tiyatrosunda oynanıncaya kadar tiyatro repertuvarlarına hiç girmememiştir.

<i>Yanlışlıklar Komedisi</i>

Yanlışlıklar Komedisi ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu oyun Shakespeare'in oyun yazarlığı kariyerinin başlangıçında hazırlandığı oyunlardan birisi olup 1589 ile 1594 arasında yazıldığı sanılmaktadır. Bu Shakespeare'in oyunları arasında en kısa sürenidir. Bu oyun Shakespeare'in komedileri içinde en çok bir fars karakterli olanıdır ve içinde soytarılık ve hüviyet karışıklıkları, cinaslar ve söz oyunları çok yer almaktadır. Yanlışlıklar Komedisi'nde Shakespeare'in klasik tiyatronun üç birlik prensibine uyduğu nadir iki oyundan birisidir

<i>İki Soylu Akraba</i>

İki Soylu Akraba İngiliz Kralı I. James çağında 1613-1614'te yazılmış, 1634'te basılmış bir trajedi-komedi oyunudur. Bu oyunun zamanın İngiliz yazarlarından John Flecther ile daha ünlü William Shakespeare tarafından birlikte yazıldığı edebiyat otoriteleri tarafından genel olarak kabul edilmektedir. Araştırmacılar çok geniş kapsamlı testler ve teknikler uygulayarak hangi kısımların Shakespeare hangilerinin Fletcher tarafından yazıldığını şöyle tahmin etmektedirler: Shakespeare -

I.Perde, 1.-3.Sahneler;
II.Perde, 1.Sahne;
III.Perde, 1.Sahne;
V.Perde, 1.Sahne 34-173 satirlar ve 3.-4. Sahneler
Fletcher -
Prolog;
II.Perde, 2.-6. sahneler;
III.Perde, 2.-6. sahneler;
IV.Perde, 1. ve 3.sahneler;
V.Perde: 1.Sahne, 1-33 satırlar, 2.Sahne ;
Epilog.
Bilinmeyen-
I.Perde, 4.-5. sahneler;
IV.Perde 2.Sahne
<i>Pygmalion</i> (film, 1938) 1938 filmi

Pygmalion 1938 Britanya yapımı romantik komedi filmidir. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de özgün adı ile gösterilmiştir.

<i>Kış Masalı</i>

Kış Masalı ünlü İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir tiyatro eseridir. 1611'de ilk defa I. James'in sarayında sahnelenmiştir. İlk yazılı baskısı, 1623'te William Shakespeare'in toplu eserlerini ıhtivâ eden "Birinci Folyo" baskısında kaydedilmiştir. Oyun ilk sahnelendiğinde komedi olarak tanımlanmakla beraber, bazı modern eleştirmenler eseri "romans" türüne dahil etmektedir. Birtakım eleştirmenler ve araştırmacılar da eseri bir "problem oyun" olarak görmektedirler; çünkü oyunun başındaki üç perde çok güçlü psikolojik dram türünde fakat son iki perde de komedi unsuru ağırlık kazanmakta ve oyun nihâyetine mutlu sonla sona ermektedir.

<i>Senden Nefret Etmemin 10 Sebebi</i> 1999 yapımı, Gil Jungerın yönettiği bir romantik komedi film

Senden Nefret Etmemin 10 Sebebi, 1999 yapımı, Gil Junger'ın yönettiği bir romantik komedi filmidir. Filmin başrollerinde Heath Ledger, Julia Stiles, Joseph Gordon-Levitt, Larisa Oleynik, David Krumholtz ve Larry Miller yer almıştır. William Shakespeare'in eserinden uyarlanan filmin senaryosunu Karen McCullah Lutz ve Kirsten Smith yazmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.