İçeriğe atla

Hüsrev Tayla

Hüsrev Tayla’nın Fatin Uluengin ile birlikte tasarladığı Kocatepe Camii'nden bir görünüm
Karacaahmet Mezarlığı’nın hemen girişinde yer alan Şakirin Camii Hüsrev Tayla’nın son dönemde tasarladığı camiler arasında en tanınmış olanlarından birisidir

Hüsrev Tayla (d. 1925, Bursa - ö. 17 Mart 2014, İstanbul) Türk mimar. En çok Ankara'da yer alan Kocatepe Camii ve İstanbul'da yer alan Şakirin Camii tasarımlarıyla tanınmıştır.

1925 yılında Bursa'da dünyaya gelen Hüsrev Tayla aynı şehirde ilk ve ortaögrenimini tamamlamıştır. 1942 yılında girdiği Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nden 1948 yılında mimar olarak mezun olmuştur. Ayrıca daha sonradan 1952 ile 1953 yıllarında İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nde de okumuştur.

Mesleki kariyeri boyunca ağırlıklı olarak Bursa'da ve İstanbul'da çalışmıştır. Sırasıyla Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü gibi kurumlarda görev almıştır. Ayrıca 1972 ile 1974 yılları arasında Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak da çalışmıştır.

Ayrıca serbest mimarlık da yapmış ve birçok mimarlık yarışmasına katılmıştır. Ayrıca birçok kervansaray, hamam, türbe, konak ve cami rölövelerini yapmıştır. Ek olarak İstanbul'da yer alan Şirinevler Camisi ve Maltepe Camisi ile Adana'da yer alan Paktaş Fabrikası Camii gibi cami projeleri tasarlanmış ve uygulanmıştır.

Ancak tasarlamış olduğu ve uygulama fırsatı elde etmiş olduğu camilerden en tanınmışı Ankara'da yer alan Kocatepe Camii'dir. 1967 yılında inşası başlayan ve ancak 1987 yılında tamamlanabilen Kocatepe Camii, gelenek ile modernizmin çatışmasına iyi bir örnektir. Ayrıca Türkiye mimarlık tarihinde önemli bir yere sahiptir. Daha sonra Pakistan'ın başkenti İslamabad'ta Faysal Camii'nin tasarımını yapacak olan Vedat Dalokay, 1957 yılında açılan Kocatepe Camisi Projesi Yarışması'nı Doğan Tekelioğlu ile birlikte kazanmıştı.[1] 1962 yılında temelleri atılıp inşaatına başlanan ve modern üsluba sahip olan bu caminin projesi ilerleyen yıllarda camiyi yaptırılacak derneğin başkanlığı tarafından durdurulmuştur. 1967 yılında ise dernek, mimari yarışma yapılamdan doğrudan sipariş yöntemi ile, bu caminin tasarlanması görevini Hüsrev Tayla ve Fatin Uluengin'e vermiştir.[2] İlk modern tasarıma kıyasla, sonradan inşa edilen caminin üslubunun klasik Osmanlı cami üslubuna yakın olması tartışma ve eleştiri konusu (olumlu veya olumsuz) olmuştur.[3][4]

Ayrıca 2005 ile 2009 yılları arasında İstanbul'un Karacaahmet Mezarlığı girişine inşa edilmiş Şakirin Camii mimarın oldukça tanınmış başka bir projesidir.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye'de 20. Yüzyıl Cami Mimarisi, Doç. Dr. Kemal Kutgün Eyüpgiller, İTÜ Mimarlık Bölümü". Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011. 
  2. ^ "Kocatepe Camisi ve İlyas Bey Camisi, Doğan Hasol". Yapı Dergisi 75, Ekim 1987. 8 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011. 
  3. ^ ""Kocatepe Camisi'ni Yaptım ama Bu Hiçbirinin Kopyası Değil", Mayıs 2009". Arkitera.com. 23 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011. 
  4. ^ "Modernizmin Gelenekle Uzlaşma Çabası Olarak Cami Mimarlığı, Doç. Dr. C. Abdi Güzer, ODTÜ Mimarlık Bölümü". Mimarlık Dergisi, Sayı 348. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011. 
  5. ^ "İstanbul'a modern mimarisiyle göz kamaştıran bir cami". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 24 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nusretiye Camii</span> İstanbulda cami

Nusretiye Camii, İstanbul'un Tophane semtinde bulunan 19. yüzyılda inşa edilmiş selatin camidir. Halk arasında daha çok “Tophane Camii” olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sinan Paşa Camii (Beşiktaş)</span> İstanbulda cami

Sinan Paşa Camisi İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yer alan Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş bir Osmanlı camisidir. İlçenin merkezinde yer alan Sinanpaşa mahallesine adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kocatepe Camii</span> Ankara, Kocatepede bir ibadethane

Kocatepe Camii, Ankara'nın Kocatepe semtinde 1967'de inşaatına başlanan ve Türkiye Diyanet Vakfı tarafından 1987'de inşaatı tamamlanan camidir.

Şahadet Camii veya diğer adlarıyla Kale Camii veya Saray Camii, Bursa'da Tophane semtindeki tarihî cami.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mimarisi</span> Osmanlı mimarisine genel bakış

Osmanlı mimarisi, Osmanlı İmparatorluğu'nun beylik olarak kurulup, imparatorluk olarak yayıldığı ve hüküm sürdüğü dönemlerde inşa ettiği veya fikir öncülüğü yaptığı mimari üslupları ve eserleri kapsar. Osmanlı mimarisi kendinden önce gelen Erken dönem Anadolu Türk mimarisi, Selçuklu mimarisi, Bizans mimarisi, İran mimarisi ve Memlük mimarisi'nden etkilenmiştir. Osmanlı mimarisinin, Akdeniz ile Ortadoğu mimari geleneklerinin sentezi olduğunu düşünen mimarlık eleştirmenleri de vardır. Her ne kadar farklı dönemlerdeki ihtiyaca ve teknolojiye göre farklı yapı türleri inşa edildiyse de, genelde Osmanlı'nın hakim olduğu bölgelerde camiler ve çevresinde yapıların inşa edilmesi sıklıkla rastlanan bir olguydu. Camiler, çevrelerine yapılan sosyal yapılarla birlikte bir külliye teşkil ediyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Şakirin Camii</span> İstanbul, Üsküdardaki bir cami

Şakirin Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinde, Karacaahmet Mezarlığı girişinde yer alan; 7 Mayıs 2009 gününde hizmete açılmış camidir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Ulusal Mimarlık Akımı</span> Türkiyede mimari akım

Birinci ulusal mimarlık akımı, neoklasik Türk üslûbu veya millî mimarî rönesansı; ağırlıklı olarak 1908 ile 1930 yılları arasında yaygın olan mimarî üslûptur. Her ne kadar Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış bir üslûp olsa da esas etkisini cumhuriyet döneminde göstermiştir.

İkinci Ulusal Mimari Akımı veya Yeni Yöreselcilik, 1939 ile 1950 yılları arasında Türkiye’de etkisini göstermiş ve dönemin yükselen totaliter ve milliyetçi düşünce ve üsluplarından etkilenmiş bir mimarlık üslubudur.

Türkiye'de cami mimarisi 1923’te Türkiye devletinin kurulmasıyla başlayan ve günümüze kadar gelen süreçte, Türkiye toprakları üzerinde süregelen camii mimarisi ve bu mimari uygulamalarla ilgili süreçleri inceler.

Doğan Tekelioğlu, Türk mimar. En tanınmış eseri Vedat Dalokay ile birlikte tasarladıkları ve inşaatına başlandığı halde, sonradan projenin değiştirilmesiyle uygulama fırsatı bulunmayan Kocatepe Camii projesidir.

Fatin Uluengin, Türk mimardır. En çok Ankara'da yer alan Kocatepe Camii tasarımıyla tanınmıştır. Ayrıca Osmanlı mimarisi'nin klasik yapı detayları alanında önemli bir uzmandır.

TBMM Camii Kompleksi, TBMM kompleksindeki milletvekillerine ve meclis çalışanlarının kullanımı için inşa edilmiş bir cami ve camiyle birlikte inşa edilmiş kitaplık binası ile meydanı içeren yapı grubudur.

Yeşilvadi Camii İstanbul'un Ümraniye ilçesinin Tepeüstü semtinde yer alan ve modern mimarlık üslubuna uygun tasarlanmış olan bir camidir.

Erken dönem Osmanlı mimarisi veya Bursa üslubu 1299 yılında Osmanlı Devleti’nin Osman Gazi tarafından Söğüt'de Osmanlı'nın tarafından kurulması ile 1501 yılında Bayezid Camii'nin (1501-1505) inşaatının başlaması arasındaki mimari dönemi kapsar. Bazı araştırmacılar ise bu dönemin Edirne'de yer alan Üç Şerefeli Cami inşaatının 1437 yılında tamamlanmasıyla bittiğini kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy Camii</span> Tarihi bir camii

Karaköy Camii veya diğer adıyla Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii, 1903'te Karaköy Meydanı'nda Raimondo D'Aronco tarafından inşa edilen cami. 1956'da dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından başlatılan “İstanbul’da İmar Hareketi” kapsamında Karaköy Meydanı'ndaki tarihi caminin de yerinden sökülerek Kınalıada'da yeniden inşa edilmesine karar verildi; bu yüzden günümüzde, camii Karaköy Meydanı'ndaki yerinde bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çamlıca Camii</span> İstanbulun Çamlıca semtinde bir cami

Çamlıca Camii, Türkiye'nin İstanbul şehrinde yer alan bir camidir. Çamlıca, Üsküdar'da yapımına 29 Mart 2013'te başlanan ve 3 Mayıs 2019'da açılışı yapılan cami, cumhuriyet tarihinin en büyük camisidir. 63 bin kişi kapasiteli ve 6 minareli cami 57 bin 500 metrekarelik alana sahiptir. Cami külliyesinde aynı zamanda müze, sanat galerisi, kütüphane, bin kişilik konferans salonu, 8 sanat atölyesi ve 3 bin 500 araçlık otopark bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marmara İlahiyat Camii</span> Cami

Marmara İlahiyat Camii, İstanbul'un Üsküdar semtinde yer alan cami ve kültür merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Camii</span> İstanbul, Türkiyede bir cami

Taksim Camii, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki Taksim Meydanı'nda bir camidir. Caminin mimarları Şefik Birkiye ve Selim Dalaman'dır. Caminin inşaatına 9 Şubat 2017 tarihinde başlanmıştır. 28 Mayıs 2021'de Cuma namazı sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle ibadete açılmıştır.

Bu liste; Ankara'daki camiler hakkında bir listedir.