İçeriğe atla

Hüseyin Tosun

Hüseyin Tosun Bey
Meclis-i Mebûsan
4. ve 5. Dönem Mebusu
Görev süresi
18 Nisan 1912 - 21 Aralık 1918
Seçim bölgesi1912 – Erzurum
1914 – Erzurum
Kişisel bilgiler
Ölüm 7 Ocak 1930
İstanbul, Türkiye
Bitirdiği okul Mekteb-i Sultani
Mekteb-i Harbiye

Hüseyin Tosun Bey, Osmanlı siyasetçi.

19. yüzyıldaki Çerkes Sürgünü'nde Anadolu'ya yerleşen "Şhaplı" adlı Ubıh bir ailenin çocuğudur.[1] Mekteb-i Sultani ve Mekteb-i Harbiye'de öğrenim gördü. Osmanlı ordusunda görev aldı. İhtilalci eylemleri takibe uğradı, 1896'da Trablus Askeri Rüşdiyesi'ne Fransızca öğretmeni olarak gönderildi. 1902'de Paris'te toplanan Osmanlı Hürriyetperveran Kongresi'ne Çerkes göçmenleri temsilcisi sıfatıyla katıldı ve bu kongredeki anlaşmazlıkların uzantısı olarak Prens Sabahaddin ile Teşebbüs-i Şahsî ve Adem-i Merkeziyeti Cemiyeti kurucuları arasında yer aldı.[2]

Avrupa'dan Kafkasya yoluyla geçtiği Anadolu'da 1907 Erzurum İsyanı'ndaki rolü dolayısıyla ömür boyu hapse mahkûm edildi. Jön Türk Devrimi sonrasında toplanan ikinci ve üçüncü Meclis-i Mebûsan'da Erzurum bağımsız mebusu olarak yer aldı. Mart 1914'te ekonomik ve politik bağlar oluşturmak amacıyla Türk ve Rus üyelerin birlikte kurduğu Osmanlı-Rus Cemiyeti'nin kurucuları arasında bulundu ve cemiyetin veznedarlığını yaptı. Çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti, Türkiye'deki Kuzey Kafkasya Siyasi Göçmenleri Komitesi ve Şimali Kafkas Cemiyeti gibi Kuzey Kafkasya diaspora örgütlerinde aktif şekilde çalışmıştı. Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecinde, başında bulunduğu Osmanlı Milli Telgraf Ajansı'nın olanaklarını seferber etti. İstanbul'un İşgali sonrasında Mayıs 1919'da Malta'ya sürülenler arasında yer aldı. Malta dönüşü Kuzey Kafkasyalı bazı politik göçmenlerin Batı ülkelerine yerleşmesine yardım etti. Mülteciler tarafından Varşova'da oluşturulan Kafkasya Dağlıları Halk Partisi'nin kuruluşuna katkı sağladı. 7 Ocak 1930 tarihinde İstanbul'da öldü.[2]

Kaynakça

  1. ^ Süren, Jiy Zafer (1 Kas 2015). "Biz bize!". 16 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024. 
  2. ^ a b Mustafa Çetin Baydar (19 Kasım 2013). "Hüseyin Tosun". Erzurum Araştırmaları Web Sitesi. erzurumluyum.net. 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Emin Yurdakul</span> Türk şair ve milletvekili

Mehmet Emin Yurdakul, Türk şair ve milletvekili. "Türk Şairi", “Millî Şair” olarak anılır.

Rıfkı Burçak, Türk akademisyen ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Sami Kunduh</span> Türk siyasetçi

Bekir Sami Kunduh ya da Kunduk, ilk TBMM hükûmetinin, bu anlamda da Türkiye'nin ilk dışişleri bakanı olma unvanını taşıyan siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Celalettin Arif</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Celalettin Arif, İstanbul Barosu'nun eski başkanlarından olan Celalettin Arif, TBMM'nin kurulması ile birlikte yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti ve (ismen) II. İcra Vekilleri Heyeti'nde Adliye Vekilliği ve TBMM 1. Dönemde Erzurum milletvekilliği yapmış hukukçu ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Heyet-i Temsiliye</span> Türk Kurtuluş Savaşı’nın, TBMM öncesi yürütme organı

Heyet-i Temsiliye, Mondros Mütarekesi’nden sonra Anadolu topraklarının İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi üzerine başlayan ulusal direniş sırasında, ulusal bir meclisin (TBMM) kuruluşuna dek Millî Mücadelenin yürütme organı olarak görev yapmış kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Servet Akdağ</span> TBMM 1. Dönem Bursa Milletvekili

Şeyh Abdullah Servet Efendi TBMM 1. Dönem Bursa milletvekilliği yapmış, Nakşibendi Şeyhi sıfatıyla İrşad Heyetleri ve Yeşil Ordu Cemiyeti konularında faaliyetleri bulunmuş, Cumhuriyet'in ilanından sonra Türkiye adına yurtdışı faaliyetleri de yürütmüş bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Antlaşması (1829)</span>

Edirne Antlaşması, 14 Eylül 1829 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında Edirne şehrinde imzalanan barış antlaşması.

<span class="mw-page-title-main">Karakol Cemiyeti</span> Osmanlı İmparatorluğu‘nda istihbarat örgütü

Karakol Cemiyeti, Mütareke döneminde Osmanlı istihbarat örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Muhtar Paşa</span> 211. Osmanlı sadrazamı

Ahmed Muhtar, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkasya cephesi komutanı, asker, gök bilimci, yazar, eğitimci ve devlet adamıydı. 1912 yılında kısa bir süreyle Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını da yapmıştır. Darüşşafaka Cemiyeti'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Avni Lifij</span> Çerkes asıllı Türk vatandaşı ressam

Hüseyin Avni Lifij, Çerkes asıllı Türk vatandaşı ressam.

<span class="mw-page-title-main">Muhacir</span>

Muhacir, Osmanlı Devleti tarafından kendi vatanlarındaki etnik temizlik veya savaş gibi sebeplerden dolayı Osmanlı İmparatorluğu'na göç eden Müslümanlara verilen genel isimdir. Türkçeye "Mekke'den Medine'ye göç eden" anlamındaki Arapça sözcükten geçmiştir.

<i>Ğuaze</i> İstanbulda yayımlanmış Çerkes gazetesi

Ğuaze, Türkiye'de yayın yapan Çerkes gazetesi. Türkçe ve Çerkesçe yayın yapmaktadır. 1911'de İstanbul'da yayın hayatına başlayan gazete günümüzde internet üzerinden yayın yapmaktadır. Gazete, daha çok politik, tarihi ve kültürel içerikli yazılara yer vermiş, yeniden Kafkasya'da bir araya gelme olanaklarını araştırmıştır.

Aziz Meker,, Çerkes asıllı Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Efendi</span>

Musa Kazım Efendi (1858–1920), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 4 kez şeyhülislamlık görevini üstlenmiş din adamı. Kendisi Nakşibendi'ydi. Ayrıca İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Süreyya Yiğit</span>

İbrahim Süreyya Yiğit, Türk yönetici ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sabri Akgöl</span> Türk siyasetçi

Eyüp Sabri Akgöl,, Türk asker, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Şemseddin Paşa</span>

Mehmed Şemseddin Paşa, Osmanlı Devleti döneminde önemli görevlerde bulunan Çerkes - Ubıh kökenli bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Şamil Şhaplı</span>

Mehmet Şamil Şhaplı;, Diplomat, Gazeteci, Spor yöneticisi, Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün kurucu üyesi ve 1. başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Necati Güneri</span>

Süleyman Necati Güneri -, Türk gazeteci ve siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.