İçeriğe atla

Hüseyin Tenecioğlu

Aşık Hüseyin Tenecioğlu
UnvanıAşık Hüseyin
DoğumHüseyin Tahtacı
1 Temmuz 1896
Kahramanmaraş / Elbistan
Ölüm25 Şubat 1945
MesleklerHalk Ozanı
ÇalgılarBağlama
ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Hüseyin Tenecioğlu, gerçek adıyla Hüseyin Tahtacı veya yaygın adıyla Âşık Hüseyin (1 Temmuz 1896, Elbistan - 25 Şubat 1945, Çukurova), Türk halk ozanı.[1]

Hayatı[2]

Aşık Hüseyin, Kahramanmaraş'ın Afşin[3] ilçesi, Erçene köyünde dünyaya gelmiştir. Osman isminde bir erkek, Melek isminde de iki kardeşi genç yaşta hayatını kaybettikten sonra Aşık Hüseyin Çukurova'ya yerleşme kararı alır. Burada tanıştığı Miyase isimli bir kadınla gayriresmi evliliğinden 3 erkek çocuğu olur. Miyase Hanım hakkında başka kayıt bulunmamaktadır. Daha sonra, Hatice Hanım ile yaptığı ikinci evliliğinden 2 kız 1 erkek çocuğu daha olur.

2 Ocak 1935 yılında çıkan soyadı kanunu ile Tahtacı soyismini edinir.

1915 yılındaki yaşanan seferberlik döneminde, Elbistan ilçesinin Afşin köyünde Aşık Hüseyin dahil toplam 40 kişi asker kaçağı olarak yakalanıp idam edilmek üzere Gaziantep'e götürülüp, dar ağacına çıkartılır. İdamdan önce, idam mahkûmlarının son dilekleri sorularak makul olanlar gerçekleştirilir. 32 kişi idam edildikten sonra sıra Aşık Hüseyin'e gelir, son dileği sorulur. Aşık Hüseyin bir sigara ve gözlerinin ve ellerinin bağının açılmasını ister. Sigarasını içerken Tahsin Beye Arzuhal isimli türküsünü çığırır. Sanata ve Sanatçıya kıymet veren Komutan ise Aşık Hüseyin'i affederek serbest bırakır.[2][4]

İhtilaflar

Söz ve müziği Neşet Ertaş'a ait olan Acem Kızı adlı türkünün söz yazarının aslında Âşık Cananî ve Hüseyin Tenecioğlu olduğuna dair ihtilaflar bulunmaktadır. Hüseyin Tenecioğlu şiiri gerek kafiyelerdeki uyum gerekse sözlerin doğruluğu açısından daha sağlam bir metindir.[5] İrfan Can tarafından kaleme alınan Kadirli Bohçası adlı kitap içerisindeki röportajlarda bahsi geçen Acem Kızı türküsünün Aşık Hüseyin'e ait olduğu iddiası,[6] Aşık Feymani tarafından, kendisinin Ceyhan'da bu türküyü, Neşet Ertaş söylemezden önce defalarca duyup dinlediğini, Neşet Ertaş'ın babasının da Ceyhan taraflarından birçok türkü bulup derlediğinin bilindiğini söyleyerek desteklenir.[7]

Ek olarak "Bilemedim Kadrini Kıymetini" ve "Gayri Dayanamam Ben Bu Hasrete" türkülerinin de yine Aşık Hüseyin'e ait olduğu iddiaları bulunmaktadır.[8]

Kaynakça

  1. ^ Kendi Penceremden Beş Ünlü Ozan. Efsus Yayınları. Şubat 2020. s. 110. 
  2. ^ a b Kendi Penceremden Beş Ünlü Ozan. Efsus Yayınları. Şubat 2020. ss. 109-121. 
  3. ^ "Kahramanmaraş'tan MESAM'a 'Acem Kızı' Çağrısı". 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  4. ^ "TENECİOĞLU ÂŞIK HÜSEYİN VE ACEM KIZI TÜRKÜSÜ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Ocak 2022. 
  6. ^ Dr. Öğt. Üyesi Seher Atmaca (2020). "Tenecioğlu Aşık Hüseyin ve Acem Kızı Türküsü Üzerine Bir Değerlendirme". Türük Uluslararası Dil, edebiyat ve Halkbilimi araştırmaları Dergisi. 
  7. ^ İrfan Can. Kadirli Bohçası. Ekrem Matbaası. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yılmaz Güney</span> Türk sinema sanatçısı (1937–1984)

Yılmaz Güney, Kürt kökenli Türk oyuncu, yönetmen, senarist, yapımcı, yazar, şair ve aktivisttir. Oyuncu olarak yer aldığı Çirkin Kral, hem senaristi hem de yönetmeni olduğu Umut, Ağıt, Baba, Arkadaş ve Duvar, senaryosunu yazdığı ancak 1974–1981 yılları arasında cinayet nedeniyle hüküm giymesi sebebiyle çekimlerinde bulunamadığı eş yönetmenli Yol ve Sürü gibi filmleriyle tanınmaktadır. Güney, eserlerinin birçoğunu sol perspektiften üretmiş ve bunları Türkiye'deki işçi sınıfı insanlarının içinde bulunduğu kötü duruma adamıştır. Filmlerinde Türkiye'deki toplumsal yapı ile birlikte Kürt kültürünün, halkının ve dilinin tasvirini etkin bir şekilde kullanmıştır. Sinemada elde ettiği başarılar, uluslararası bir üne ulaşmasını sağlamıştır.

Arif Sağ, Türk halk müziği sanatçısı, bağlama virtiözü, söz yazarı, besteci, yapımcı, aranjör, sunucu, akademisyen ve eski milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Şarkışla</span> Sivasın ilçesi

Şarkışla, Sivas ilinin bir ilçesidir. Kuzeyinde Yıldızeli, doğusunda Sivas merkez ve Altınyayla, güneyinde Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesi, güneybatısında Gemerek ve batısında ise Yozgat'ın Akdağmadeni ilçesi bulunur. 2021 istatistiklerine göre toplam nüfusu 37,708 olan Şarkışla, merkez dışında Sivas'ın en kalabalık ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">12 Eylül Darbesi</span> Türkiyede siyasal şiddet ve istikrarsızlığa karşı yapılan askerî darbe

12 Eylül Darbesi veya 1980 İhtilali, resmî isimlendirmeleriyle 12 Eylül 1980 Harekâtı veya Bayrak Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 12 Eylül 1980 günü emir komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği askerî darbe. 27 Mayıs Darbesi ve 12 Mart Muhtırası'nın ardından Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Silahlı Kuvvetlerin yönetime karşı gerçekleştirdiği üçüncü ve son başarılı açık müdahaledir.

<span class="mw-page-title-main">Bektaşîlik</span> Sufi/tasavvufî tarikat

Bektâşîlik, adını 13. yüzyıl Anadolu'sunun İslâmlaştırılması sürecinde etkin faaliyet gösteren ve Hoca Ahmed Yesevî'nin öğretilerinin Anadolu'daki uygulayıcısı konumunda olan Hacı Bektaş-ı Veli'den alan, daha sonra ise 14. ilâ 15. yüzyıllarda Azerbaycan ve Anadolu'da yaygınlaşan Hurûfilik akımının etkisiyle ibahilik, teslis (üçleme), tenasüh ve hulul anlayışlarının da bünyesine katılmasıyla 16. yüzyılın başlarında Balım Sultan tarafından kurumsallaştırılan, On İki İmam esasına yönelik sufi/tasavvufî tarikat.

<span class="mw-page-title-main">Nesimi Çimen</span> Türkmen halk ozanı

Nesimi Çimen, Türk halk ozanı.

Âşık halk edebiyatı, halk diliyle ve hece vezniyle meydana getirilen, saz eşliğinde söylenen şiirlerden oluşan geleneksel Türk edebiyatı dalıdır. âşıkların oluşturduğu eserlerin bütününe verilen isimdir.Halk edebiyatı içerisinde yer alır. Anonim ürünlerin dışında kalan şiirlerin oluşturduğu edebi ürünler toplamıdır. Kimi âşıkların başından geçen ve yaygınlaşıp ünlenen hikâyeler de âşık edebiyatı içinde incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Elbistan</span> Kahramanmaraşın bir ilçesi

Elbistan, Kahramanmaraş iline bağlı bir ilçedir. Akdeniz Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgelerinin kesiştiği noktada konumlanmıştır. Şehir merkezinin nüfusu yaklaşık olarak 110.000'dir. TÜİK 2023 yılı ADNKS nüfus sayımına göre tüm ilçe nüfusu belde ve köyleriyle birlikte 127.755'dir.

<span class="mw-page-title-main">Emetullah Râbia Gülnûş Sultan</span> IV. Mehmedin tek hasekisi iki oğlunun döneminde Valide Sultanlık yaptı. Haseki Sultan ünvanını kullanan son kadındır.

Emetullah Râbia Gülnûş Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultan'ı, İki ayrı padişahın annesi ve Sultan IV. Mehmed'in tek hasekisi. Osmanlı İmparatorluğunda Haseki Sultan unvanını kullanan son kadın sultan.

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

Saniye Gülden Göktürk ya da bilinen adıyla Gülden Karaböcek, Türk şarkıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Güler Duman</span> Türk şarkıcı, söz yazarı, besteci, sunucu ve müzik hocası

Güler Duman, Türk halk müziği sanatçısı, söz yazarı, besteci, sunucu ve müzik öğretmeni. 1980'li yılların başından itibaren sık sık çıkardığı albümlerle Türk halk müziği'nin başarılı sanatçılarından biri oldu. Aslen Erzurum, Aşkale'lidir. İlkokul eğitimi döneminde Ruhi Su dostlar korosuna katıldı. Koroda bulunan sanatçının sesini keşfeden Mustafa Budan, Erden Kıral'ın yönettiği ve başrolünde Genco Erkal'ın yer aldığı Hakkâri'de Bir Mevsim filminde seslendirdiği uzun hava ile sanat dünyasında ismini duyurmuştur. İlk albümünü 1980 yılında 13 yaşında Dost Garip ile yapmıştır. Bu albüm 3 milyon 800 bin satış rakamına ulaşarak büyük bir satış yaptı.

TRT 1'de daha önce yayınlanmış ve günümüzde yayınlanmakta olan televizyon programlarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkmenleri</span> Anadoluda yaşamını sürdüren çoğunlukla Oğuz kökenli Türk halkları

Türkiye Türkmenleri ya da Anadolu Türkmenleri, Anadolu Oğuzları veya kısa söylenişiyle Türkmenler, Selçuklular döneminde Anadolu ve çevresinde Türkmeneli denen bölgelerde yerleşmeye başlayan, dilleri Türkiye Türkçesine bağlı Anadolu ağızları içinde ele alınan ve Türkiye Türklerini oluşturan Oğuz oymakları Müslüman olup, Hanefi Sünni ve Anadolu Aleviliği olarak görülür. Anadolu’nun Türkleşmesi sürecinde etkili olmuşlardır. Türkmen (تركمنلر) ve Yörük (يوروك) kelimeleri tarihî belgelerde eş anlamlı olarak da kullanılmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinde, yerleşim durumuna ve şekline bağlı olarak köylü «Türk» olarak adlandırılırken, göçer veya yarı-göçer topluluklar «Türkmen» ya da «Yörük» tabiriyle anılmışlardır. Aşiretler, yerleşik veya konar-göçer olma durumlarına ve bulundukları bölgelere göre «Türkmen» ya da «Yörük» adını almışlardır. Kimilerine göre Kızılırmak'ın doğusundakilere Türkmen batısındakilere ise Yörük denir. Maraş ve çevresinde yaşayan Dulkadirli Türkmenleri için Osmanlı kaynaklarında hem Türkmen hem de Yörük tabiri birlikte kullanılmıştır. Etnik olarak akraba oldukları Türkmenistan Türkmenleri ile aynı adı taşıdıkları gibi kimi uruğ/oymak adları da ortaktır.

Türkiye'de idam edilenler listesi, ülkede mahkemelerce ölüm cezası almış ve cezası TBMM ya da diğer yetkili organlarca onaylanarak infaz edilmiş insanların listesidir. Türkiye'de ölüm cezası en son 1984'te uygulanmış, 2004'te hukuk sisteminden tamamen çıkarılmıştır.

Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne giden süreç ; Türkiye'de siyasi, ekonomik, sosyal krizlerin yaşandığı ve 4.250'den fazla kişinin öldürüldüğü dönemdir. "Örtülü iç savaş" ve "küçük çaplı iç savaş" olarak da tanımlanmıştır.

Âşık Cananî, gerçek adıyla Ahmet Çelik, Türk halk ozanı.

Acem Kızı, Repertuar numarası 1398, yöresi Kırşehir, kaynak kişisi Çekiç Ali, derleyeni Osman Özdenkçi olan türküdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.