İçeriğe atla

Hüseyin Nâzım Paşa

Hüseyin Nâzım Paşa
Doğum1854
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm8 Aralık 1927 (73 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MeslekDevlet adamı, Yazar, Gazeteci
[1] Beyrut Valisi cedidi Nazım Paşa

Hüseyin Nâzım Paşa (d. 1854, İstanbul - ö. 1927, İstanbul), Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde valilik mevkilerinde bulunmuş, ayrıca yazarlık ve gazetecilik yönü de bulunan bir Osmanlı devlet adamıdır.

İttihat, Tercüman-ı Hakikat ve Takvîm-i Vekâyi gazetelerinde uzun süre edebî makaleler yazdı. Beyoğlu Mutasarrıflığı, Zaptiye Nezâreti ve çeşitli illerde valilik yaptı.

Hayatı

1854 yılında İstanbul'da Dünya'ya geldi. Batum hanedanından olan babası Tahsin Efendi,[2] Harbiye Nezâreti nüfus kalemi kâtiplerinden idi.[3]

Beyazıt Rüştiyesi'nde okuyup Beyazıt Camii'nde dersler görmüştür.[2][3] Babasının sürgünü dolayısıyla Kıbrıs'ta bulundu,[2] burada Farsça öğrendi. İstanbul'a dönüşünde Mahrec-i aklâm'da Fransızca, cebir, geometri, felsefe, tarih ve coğrafya okudu.[3]

1872'de 19 yaşında Tahrîrât-ı Ecnebiye Odası'na girdi.[3] Bir yıl sonra Paris'e hukuk eğitimi için gönderildi. Avrupa'daki öğrencilerin ülkeye çağrılmasıyla İstanbul'a geri döndü.[2] ve Nafia Nezareti Tercüme Odası'na memur oldu. Bir süre sonra gazetecilik yapmak için bu görevinden istifa etti.[2]

1877'de Galata Rüştiyesi Türkçe öğretmenliğine, daha sonra Hilâl-i Ahmer Cemiyeti ve Komisyon-u Mahsûs kâtipliğine tayin edildi. 1889'un sonlarında Beyoğlu mutasarrıflığına, 1890 yılında Zaptiye Nazırlığı'na getirildi. 1894 yılında vezir rütbesi aldı Sağlık sebeplerinden dolayı 1896 yılında Zaptiye Nazırlığı'ndan alındı. Dört ay sonra Beyrut ve Suriye valiliklerine; 1906'da Cezâyir-i Bahr-ı Sefîd Valiliği vekâletine atandı. Bir süre sonra Aydın ve Edirne valiliklerine tayin edildi. Murassa Osmânî ve Mecîdî nişanları, gümüş ve altın imtiyaz, altın liyakat ve hicaz demiryolları madalyalarına layık görüldü.[2]

İstanbul'da ölen paşa, Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.[3]

Edebî hayatı

Hüseyin Nâzım Paşa, devlet adamlığının yanı sıra bir şair, yazar ve tercümandı. İttihad, Tercüman-ı Hakikat ve Takvîm-i Vekâyi adlı gazetelerde uzun süre yazarlık yaptı, Hülasa-i Efkâr adlı bir gazete çıkardı.[2] Engizisyon Esrarı ve Endülüs isimli iki tarihi, Aleksaviç, Sohum ve Hicret isimli üç tiyatro eserleri vardır.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Servet-i Fünun Dergisi - Sayı: 313". Redaktör: Ahmed İhsan. 27 Şubat 1312 - 11 Mart 1897. 
  2. ^ a b c d e f g Murat Kasap (8 Eylül 2008). "Hüseyin Nâzım Paşa". Osmanlı Gürcüleri. Gdd. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015. 
  3. ^ a b c d e f AKTAŞ, OĞUZ, KÜÇÜK (1993). "HÜSEYİN NÂZIM PAŞA'NIN HAYATI" (PDF). ERMENİ OLAYLARI TARİHİ I Hüseyin Nâzım Paşa. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015. 

Eserleri

  • Hüseyin Nazim Paşa, Hatıralarım. Ermeni Olaylarının İçyüzü. Istanbul: Selis Kitaplar 2003. ISBN 9758724223 (İlk olarak 1931 senesinde Yeni Gün gazetesinde tefrika edilmiştir)


İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Takvîm-i Vekâyi</i> 1831de yayımlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk resmî gazetesi

Takvim-i Vekayi, Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde 11 Kasım 1831'de yayımlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk resmî gazetesidir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Sarim Paşa</span> 181. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Sarim Paşa, Osmanlı devlet adamı ve diplomattır. Abdülmecid saltanatında 29 Nisan 1848-12 Ağustos 1848 tarihleri arasında üç ay on üç gün sadrazamlık yapmıştır. Ayrica Hariciye Nazırlığı, Maliye Nazırlığı ve Ticaret Nazırlığı görevleri yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cenanizade Mehmed Kadri Paşa</span> 202. Osmanlı sadrazamı

Cenanizade Mehmed Kadri Paşa, II. Abdülhamid saltanatında 9 Haziran 1880 - 12 Eylül 1880 tarihleri arasında üç ay üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Ayrıca 6 Ağustos 1874 - 7 Eylül 1874 ve 11 Şubat 1876 - 4 Şubat 1877 tarihleri arasında İstanbul Şehremini olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hekim İsmail Paşa</span>

Hekim İsmail Paşa ya da Sakızlı Sotori,, Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Midhat</span> Osmanlı yazar, gazeteci ve çevirmen

Ahmed Midhat, Türk yazar, gazeteci ve yayıncı. Tanzimat dönemi yazarlarındandır. Türk edebiyatının gerçek anlamda ilk popüler yazarıdır. 1870'te Devir (Çağ) adıyla bir gazete çıkardı ancak ilk sayıda kapandı. Çok kısa zaman sonra Bedir adıyla çıktı. 1878'de çıkarmaya başladığı ve yayın hayatını 1921'e kadar sürdürmüş olan Tercüman-ı Hakikat gazetesi Osmanlı basın tarihinin en uzun ömürlü ve etkili yayınlarından biri olmuştur. Kabri Fatih Camii içinde II. Mehmed'in türbesinin de bulunduğu ayrı kısımdadır.

<span class="mw-page-title-main">Agâh Efendi</span> Osmanlı devlet adamı ve aydın

Çapanzade Agâh Efendi, Tercüme Odasından yetişen Genç Osmanlı Cemiyeti üyesi, gazetecilik de yapmış Osmanlı devlet adamı ve aydını.

<span class="mw-page-title-main">Server Paşa</span>

Mahmud Server Paşa, Adliye, Dahiliye, Hariciye Nazırı, Şura-yı Devlet Reisliği ve Ayan Meclisi Reisliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

Pepe Salih Paşa, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Galib Paşa</span>

Abdullah Galib Paşa, Osmanlı siyasetçi.

Hüseyin Hasib Bey,, Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hariciye Nezâreti</span> Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürüten kurum

Hariciye Nazırlığı ya da Hariciye Nezareti Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürütmekle görevli, günümüzdeki Dışişleri bakanlığı'na karşılık gelen kurumdur. İstanbul'da günümüzde İstanbul Valiliği işlevini gören Babıali binasında sadrazamlıkla aynı binayı paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Harbiye Nezâreti</span>

Harbiye Nazırlığı veya Harbiye Nezareti, Osmanlı Devleti'nde savaş işlerine bakmakla görevli bakanlığın adıydı. Bütün Osmanlı ordusu günümüzde yerini Millî Savunma Bakanlığına bırakmış olan bu bakanlığa bağlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hüsnü Paşa (1856-1926)</span> Türk asker

Hüseyin Hüsnü Paşa Osmanlı askeri ve devlet adamıydı. 31 Mart Olayı sırasında Hareket Ordusu'nda önemli bir rol oynadı. Kısa bir süre Harbiye Nazırlığı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti</span>

Evkaf Nâzırlığı veya Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti,, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde vakıf kurumlarından sorumlu olan nâzırlıktır.

Ramazanoğlu Hüseyin Rıza Paşa (1838-1904) Osmanlı Devleti'nin son döneminde valilik ve nazırlık yapmış devlet adamı ve yazardır. Türkçe, Arapça ve Farsça eserleri mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Kâzım Kadri</span> Osmanlı Devletinin son yıllarında valilik ve nazırlık yapmış devlet insanı ve yazar (1870 - 1934)

Hüseyin Kazım Kadri ya da Hüseyin Kazım Bey Osmanlı Devleti'nin son yıllarında valilik ve nazırlık görevlerinde bulunmuş devlet adamı ve yazar.

Hasan Rıza Paşa ya da Cihan Seraskeri Rıza Paşa Osmanlı Devleti'nin en yüksek askeri rütbesi olan Seraskerlik rütbesine ulaşmış bir asker ve çeşitli hükûmet nazırlıkları ve valiliklerde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Gerede</span>

Mehmet Ali Gerede, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde bakanlıklar yapmış bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Zühdü Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Ahmed Zühdü Paşa, Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de basın</span> Türk basınına genel bakış

Türkçe olarak ilk gazete II. Mahmut'un emriyle 1 Kasım 1831'de kurulan Takvîm-i Vekâyi'dir ve bu adım, Osmanlı'de baskı makinesinin kurulmasından uzun bir süre sonraya denk gelmektedir. Takvîm-i Vekâyi, yayın hayatı boyunca birkaç kez kapatılmış ve 1922 itibarıyla meclis tarafından Resmî Ceride ve daha sonra Resmî Gazete adıyla yayımlanmıştır. İngiliz diplomat ve gazeteci William Churchill tarafından 1840 yılında yayın hayatına başlayan ve 1866'da kapanan Cerîde-i Havâdis, ikinci Türkçe gazetedir. 1860 yılında Osmanlı devlet adamı ve gazeteci Agâh Efendi tarafından hazırlanan Tercümân-ı Ahvâl, basılan ilk özel gazetedir. Yazarları arasında İbrahim Şinâsî ve Ahmed Vefik Paşa da yer almıştır. Sonraki yıllarda ise kurucusu Şinasî olan Tasvîr-i Efkâr yayımlanmış fakat 1866'da kapanmıştır.