İçeriğe atla

Hüseyin Cöntürk

Hüseyin Cöntürk
Doğum1918
İzmir
Ölüm22 Haziran 2003
Ankara
MilliyetTürk
Meslekeleştirmen

Hüseyin Cöntürk (d. 1918, İzmir - ö. 22 Haziran 2003, Ankara) Türk eleştirmen.

İlk ve orta öğrenimini İzmir’de tamamladı. 1941’de İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi’ni bitirdi. İnşaat mühendisi ve yönetici olarak çeşitli devlet kurumlarında çalıştı. Cöntürk, özellikle 1950’li ve 1960’lı yıllarda, Yenilik, Pazar Postası, Türk Dili, Yeni Ufuklar, Varlık ve Ataç gibi edebiyat dergilerinde, ayrıca yayıncıları arasında yer aldığı Dönem ve Yordam dergilerinde çıkan yazılarıyla "öznel eleştiri"ye ya da eleştiride denemeci tavıra karşı çıkarak Türkiye’de “nesnel eleştiri” anlayışının öncülerinden oldu.

Genç şair, yazar ve eleştirmenlere verdiği destekle tanındı; özellikle 1960 Kuşağı'nın bir eleştiri kuşağı olarak yetişmesine büyük emeği geçti. Yıllarca her çarşamba evinde gerçekleştirdiği "Çarşamba Toplantıları" ile, ilgi alanları birbirinden çok farklı gençleri bir araya getirdi, pek çok konunun gençler arasında derinlemesine irdelenip tartışılmasını sağladı.

1958'de çıkan ilk kitabı "Eleştirmeden Önce"de, New Criticism (Yeni Eleştiri) hareketinden etkilenerek (kendi deyişiyle) “eleştirme” kuramı üzerinde durdu.

İkinci kitabı "Çağının Şairi"nde (1960) ise şiir kuramını ele aldı. Sonraki kitaplarında kuramdan uygulamaya geçti: "Günlerin Götürdüğü"nde (1962) eleştirmen Suut Kemal Yetkin’i, "Turgut Uyar" (1961) ile "Behçet Necatigil ve Edip Cansever Üstüne" (1964) kitaplarında ise bu şairleri inceledi. 1960'lardan sonra edebiyattan uzaklaştı ama özellikle genç yazar ve şairlere ilgisini ve desteğini sürdürdü. Ölümünden sonra, kitaplarıyla birlikte, makaleleri, tartışma yazıları, deneme yazıları, daha önce kitaplaşmayan "Eleştirme Sözlüğü" ve "Şairler Sözlüğü" çalışmaları, Haluk Aker ve Nuran Tezcan'ın da katkılarıyla, Ege Berensel tarafından kitaplaştırıldı ve Yapı Kredi Yayınları tarafından iki cilt olarak basıldı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ataol Behramoğlu</span> Türk şair, yazar ve çevirmen

Ataol Behramoğlu, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen ve edebiyatçı.

Yaşar Nabi Nayır, Türk şair, yazar ve yayıncıydı.

Ahmet Oktay asıl adı ile Ahmet Aktay Börtecene Türk şair, yazar, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Ali Püsküllüoğlu</span> Türk yazar, şair ve sözbilimci

Ali Püsküllüoğlu, Türk yazar, şair ve sözbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Fernando Pessoa</span> Portekizli şair, ressam

Fernando Pessoa Portekizli şair ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Memet Fuat</span> Türk yazar ve eleştirmen

Memet Fuat , Türk eleştirmen, yazar, yayıncı ve eğitimci.

Eser Gürson, Türkiye'de bilimsel ve nesnel eleştiri anlayışının gelişmesine önemli katkılarda bulunan 1960 kuşağı eleştirmenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Nijat Özön</span> Türk sinema eleştirmeni ve kuramcısı,  çevirmen, dilbilim uzmanı

Nijat Özön, Türk sinema eleştirmeni ve kuramcısı, mütercim, dilbilim uzmanıdır. Türkiye'de sinema hakkında ilk süreli yayını çıkaran Özön, ilk sinema ansiklopedisini de yazdı.

Şükran Kurdakul, Türk şair, yazar ve araştırmacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nurullah Ataç</span> Türk yazar, şair

Nurullah Ataç, Türk eleştirmen, denemeci, yazar, şair.

<span class="mw-page-title-main">Asım Bezirci</span> Türk yazar ve eleştirmen

Asım Bezirci, Türk yazar, eleştirmen, şair ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Vicente Aleixandre</span>

Vicente Pío Marcelino Cirilo Aleixandre y Merlo, İspanyol şair.

Veysel Çolak, Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat eleştirmeni, düşünür.

Bâki Asiltürk, Türk şair.

Edebiyat ve Eleştiri, 1992 yılının Mart - Nisan ayında Ankara'da çıktı. Kuruluş çalışmaları, sahiplik ve ilk sayının parasını ödeme ve yönetme işini Ahmet Yıldız ve Barbara Maria Kuhn birlikte yaptı. Ankara'da Kazım Karabekir Caddesi'nin işhanlarından birinde bir matbaada sabahlayarak dergiyi çıkardılar. Derginin çıkmasına katkıda bulunmak üzere söz verenlere sürpriz yaptılar. Dergi, "Edebiyat Dostları" gibi önemli bir derginin kapanmasından sonra bir ihtiyaç olarak doğdu. En önemlisi de yazar/şair ve aydınlarımız arasında Sovyetler Birliği'nin çöküşünün yarattığı dağılma ve şaşkınlık, derginin çıkmasına neden oldu. Dergi, olup bitenleri anlamak ve biraz da bu şaşkın çevrenin kendini tanıması, suretini görmesini sağlamak için bir arayış olarak çıktı. Bir anlamda da yararlı oldu.

Hikmet Altınkaynak, Türk yazar, eleştirmen ve öğretim görevlisi.

Mehmet H. Doğan (d. 28 Haziran 1931, Adana - Türk yazar, eleştirmen ve çevirmendir.

İkinci Yeni sonrası toplumcu şiir, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında 1960-1980 yılları arasındaki şiir eğilimidir. 1961 Anayasası ile, daha önce yasaklı olan Nazım Hikmet'in eserleri tekrar yayınlanmaya başladı, bu dönemde siyasal ve sosyal alandaki dergi ve gazete gibi türler daha yoğun ilgi görmüştür. Siyasal ve sosyal ortamdaki bu değişimler sonrası ortaya çıkan ve kendilerini toplumcu olarak değerlendiren şairlerin oluşturduğu şiir eğilimi, Türk edebiyatında "İkinci Yeni sonrası toplumcu şiir" olarak değerlendirilmiştir. Bu dönem şairleri, eserlerini Halkın Dostları, Yeni Gerçek, And ve Militan gibi dergiler etrafında vermiştir. Ataol Behramoğlu, İsmet Özel, Süreyya Berfe ve Özkan Mert, 1969'da Ant dergisinde "Toplumcu Genç Şairler Savaş Açıyor" başlıklı yazılarıyla İkinci Yeni şiir anlayışına karşı olduklarını belirtmişlerdir.

Tahir Abacı Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat eleştirmeni, düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Öneş</span>

Mustafa Öneş, Türk şair ve eleştirmendir.