İçeriğe atla

Hüseyin Avni Ulaş

Hüseyin Avni Ulaş
DoğumHüseyin Avni
1887
Kümbet, Palandöken, Erzurum, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm23 Şubat 1948 (61 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriKandilli Mezarlığı
MilliyetTürk
MeslekSiyasetçi, avukat
Dinİslam
Çocuk(lar)Fethiye, Mehmet Ulaş

Hüseyin Avni Ulaş (1887, Erzurum - 23 Şubat 1948, İstanbul), son Osmanlı Mebusan Meclisi ve Birinci TBMM milletvekili.

Hayatı

Hüseyin Avni Ulaş, 1887'de bugün Erzurum'un Palandöken ilçesi'ne bağlı Kümbet köyünde doğdu.[1]

İstanbul'da hukuk öğrenimi gördü. 1919'da Erzurum ve Sivas Kongrelerine katıldı. 12 Ocak 1920'de İstanbul'da ilk toplantısını yapan son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin, İstanbul'un 16 Mart 1920'de işgali sonrasında kapatılmasından sonra,[2] 23 Nisan 1920'de Ankara'da açılan TBMM'ye katıldı. Kendisi gibi Erzurum mebusu olan Celalettin Arif Bey'le Doğu'da yönetim oluşturma çabaları başarısız olunca, 1. mecliste Mustafa Kemal'in güçlenmesine karşı olan hareket içinde yer aldı ve 1921'in sonlarında İkinci Grup'u örgütleyen kişilerin başında yer aldı. Bu grubun desteğiyle 9 Kasım 1922'de TBMM ikinci başkanlığına seçildi. 1923 seçimlerinde meclis dışı kaldı.

İzmir Suikastı'na adı karışmış olup İstiklâl Mahkemelerinde yargılansa da suçsuzluğu kanıtlanarak beraat etmiştir.

1945'te kurulan Millî Kalkınma Partisi'nin kurucuları arasındadır.

23 Şubat 1948'de İstanbul'da öldü ve Beykoz Küçüksu Mezarlığına defnedildi.

Hüseyin Avni Ulaş'ın kızı Fethiye, Türk yazar ve fikir adamı Nurettin Topçu (Osman Nuri) (1909-1975) ile evlenmiştir.

Her yıl vefat yıldönümlerinde mezarı başında, Öner Özbek'in organize ettiği bir etkinlik ile anılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Çelik, Muammer (2015). Erzurum'un Yüzleri: Hüseyin Avni Ulaş. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları. s. 7. ISBN 978-975-442-736-3. 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017. 
  2. ^ Aslan, Yavuz (2001). 'TBMM Hükümeti Kuruluşu, Evreleri, Yetki ve Sorumluluğu (23 Nisan 1920-30 Ekim 1923). Ankara. s. 16. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Büyük Millet Meclisi</span> Türkiye Cumhuriyetinin parlamentosu

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti'nin yasama organıdır. 23 Nisan 1920'de Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgaline direniş göstermek üzere kurulmuştur. Asli görevi yürütmeyi denetlemektir ve yasama erkini kullanır. "Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi, TBMM'nin varoluşunun temel dayanağını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Orbay</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Rauf Orbay, Türk asker, siyasetçi. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, Kurtuluş Savaşı'nda ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde önemli görevlerde bulunmuştur. Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda gösterdiği başarıdan ötürü Hamidiye Kahramanı olarak tanındı. 1918 Ekim'inde Osmanlı Devleti'nin Bahriye Nazırı olarak görev yapan Orbay, devletin çöküş belgesi olan Mondros Mütarekesi'ni hükûmet adına imzalayan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Gerede</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüsrev Gerede, Türk Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihinin önemli isimlerinden olan Türk asker, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Celalettin Arif</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Celalettin Arif, İstanbul Barosu'nun eski başkanlarından olan Celalettin Arif, TBMM'nin kurulması ile birlikte yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti ve (ismen) II. İcra Vekilleri Heyeti'nde Adliye Vekilliği ve TBMM 1. Dönemde Erzurum milletvekilliği yapmış hukukçu ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">TBMM 1. dönem milletvekilleri listesi</span> 1920 genel seçimleri sonucu (1920–1923)

Birinci Dönem Büyük Millet Meclisi ya da kısaca Birinci Meclis, 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanmış, 1 Nisan 1923'te yeni seçim kararı alarak 15 Nisan 1923'te son oturumunu yapmıştır. Yeni Türk devletinin kurucu meclisi olarak kabul edilir. Meclisin açılış günü olan 23 Nisan, Türkiye'de millî bayram olarak kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Kemal Tengirşenk</span> Türk politikacı ve diplomat

Yusuf Kemal Tengirşenk Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ında ve TBMM'nin ilk dönemlerinde milletvekilliği, İstanbul Barosu başkanlığı, ayrıca farklı hükûmetlerde İktisat, Hariciye ve Adliye Vekilliği görevleri yürütmüş, 91 yıllık ömrünün son 40 yılını akademisyen olarak sürdürmüş bir siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Heyet-i Temsiliye</span> Türk Kurtuluş Savaşı’nın, TBMM öncesi yürütme organı

Heyet-i Temsiliye, Mondros Mütarekesi’nden sonra Anadolu topraklarının İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi üzerine başlayan ulusal direniş sırasında, ulusal bir meclisin (TBMM) kuruluşuna dek Millî Mücadelenin yürütme organı olarak görev yapmış kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Lütfi Argeşo</span>

Ömer Lütfi Argeşo, Türk asker ve siyasetçi. Osmanlı Meclis-i Mebûsanı Son Osmanlı Meclis-i Mebusanında ve TBMM 1. Dönem'de Karahisar-ı Sâhib (Afyonkarahisar) milletvekilliği yapmış asker ve siyasetçidir.

1920 Osmanlı Meclis-i Mebusanı ya da VI. Meclis-i Mebusan, 12 Ocak - 18 Mart 1920 tarihleri arasında görev yapan son Osmanlı Meclis-i Mebûsanı'dır. 16 Mart 1920'de İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi nedeniyle 18 Mart'ta çalışmalarını sonlandırdı. Bu meclisteki mebusların büyük bölümü 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara'da açılan Büyük Millet Meclisi'ne katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Vasıf Karakol</span>

Mustafa Vasıf Karakol, , Türk asker ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde yaşamış birden fazla Hüseyin Avni vardır. Doğum tarihine göre bunlar;

<span class="mw-page-title-main">Cevat Abbas Gürer</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Cevat Abbas Gürer, Türk asker, siyasetçi, Mustafa Kemal Paşa’nın başyaveri, Meclis-i Mebûsan ve TBMM I., II., III., IV. ve V. dönem Bolu milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un İşgali</span> Mağlup Osmanlı İmparatorluğunun başkentinin İtilaf Devletleri tarafından işgali

İstanbul'un İşgali, Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Bırakışması ile Birinci Dünya Savaşı'nın bu ülkeler arasında sona erdiğinin ilan edilmesinin ardından gerçekleşmiştir. Osmanlı başkenti İstanbul, önce 13 Kasım 1918, sonra 16 Mart 1920'de olmak üzere iki kez işgal edildi. İlk işgalde, İstanbul'un önemli ve stratejik noktaları kontrol altına alındı ancak idareye el konulmadı; ikinci işgal ile idareye el konuldu. Eylül 1922'ye gelindiğinde, İzmir'in Kurtuluşu'ndan sonra, Mustafa Kemal Paşa İstanbul'u kurtarmak için Türk birliklerine İngiliz ve Fransız işgalindeki Çanakkale'ye hareket etmeleri emrini verdi. Bu emir üzerine Çanakkale Krizi patlak verdi. Türkler Kurtuluş Savaşı verdiği sırada İrlanda sorunuyla uğraşan Birleşik Krallık, Ankara Hükûmeti ile savaşın eşiğine geldi. Liberal Başbakan David Lloyd George Mustafa Kemal'in birliklerine karşı taarruza geçilmesini istediyse de müttefiklerinin desteğini alamadı ve ülkesindeki savaş karşıtı muhalefet ile dominyonların güçlü direnişiyle karşılaştı. Lloyd George'u gereksiz bir savaş başlatmaya çabalamakla itham eden Muhafazakâr Parti'nin 19 Ekim 1922'de Carlton Club deklarasyonu ile koalisyondan ayrılması sonucu Lloyd George hükûmeti düştü. İlerleyen süreçte diplomatik olaylar Türklerin lehine gelişti. İşgal, son İtilaf birliklerinin 4 Ekim 1923'te şehri terk etmesinden sonra, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu birliklerinin 6 Ekim 1923'te tören eşliğinde şehre girmesiyle sona erdi.

İhsan Sağlam, Kurtuluş Savaşı'nda görev almış Türk subay, Osmanlı Meclis-i Mebûsan III. Dönem Mardin Mebusluğu ile I. Dönem Siverek ve II. Dönem Ergani milletvekilliği yapmış siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şefik Avni Özüdoğru</span> Türk siyasetçi

Şefik Avni Özüdoğru, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Şükrü</span> Türk siyasetçi

Ali Şükrü Bey, Türk asker, gazeteci ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Necati Güneri</span>

Süleyman Necati Güneri -, Türk gazeteci ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">1920 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 1. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1920 Türkiye genel seçimleri, Büyük Millet Meclisi'nin birinci dönem milletvekillerini belirlemek için Mart-Nisan 1920 tarihlerinde Osmanlı İmparatorluğu'nda düzenlenmiştir. Seçimlere İtilaf Devletleri'nin işgalini protesto eden Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde yerel gruplardan oluşan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (ARMHC) önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Nuri Bey</span> Osmanlı Devlet adamıdır

Mustafa Nuri Bey (1851-1923), Osmanlı siyasetçi.