Hüseyin Anka Özkan
| Hüseyin Anka Özkan | |
|---|---|
| Doğum | 1909 Edirne, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 13 Eylül 2001 |
| Uyruk | Türk |
| Alanı | Heykel |
| Sanat eğitimi | İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi |
Hüseyin Anka Özkan, (d. 1909, Edirne - ö. 13 Eylül 2001), Türk heykeltıraş.
Türkiye’nin ilk kuşak heykeltıraşlarındandır. Ankara'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi bahçesindeki Mimar Sinan Anıtı ve Anıtkabir'deki heykelleri en bilinen eserleridir.
Yaşamı
1909 yılında dünyaya geldi. İlk resim zevkini Edirne Öğretmen Okulu'nda resim öğretmeni olan Ratip Aşir Acudoğu'dan aldı. Edirne Öğretmen Okulu'nu ziyarete gelen Millî Eğitim Bakanı Mustafa Necati'nin dikkatini çekmesi üzerine İstanbul'a öğretmen olarak atandı ve böylece 1931'de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nin heykel bölümüne kaydolabildi.[1] Bu okulda önce Osgan Efendi, İhsan Özsoy ve Mahir Tomruk'tan dersler gördü; 1937'den sonra Rudolf Belling'in öğrencisi oldu. Okulu 1940'ta bitirdi.
Okulu bitirdikten sonra çalışmalarını serbest olarak sürdüren sanatçı, genellikle anıtsal heykeller yaptı. Figüre bağlı olarak çalıştı; antik klasik Yunan heykellerinden esinlendi.
1951-1953 yılları arasında Rudolf Belling denetiminde Anıtkabir'in değişik yüzey ve mekanlarındaki heykel ve kabartma uygulamalarını gerçekleştiren heykeltıraşlara arasında yer aldı.
1956 yılında Türkiye Emlak ve Kredi Bankası'ndan aldığı sipariş üzerine Mimar Sinan'ın ilk heykelini yapan sanatçının bu eseri Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Binası bahçesine yerleştirilmiştir.
1960 sonrasında Türkiye’nin çeşitli yöreleri için anıtsal Atatürk heykeli yaptı. Van, Aydın, Antakya Manisa, Trabzon, Gönen, İskenderun, Diyarbakır Atatürk anıtları Hüseyin Anka'nın eseridir.[2]
İlk ve tek soyut çalışması olan “Yankı” adlı heykel, Cumhuriyetin 50. yılı şerefine gerçekleştirilmiştir ve İstanbul'da Taksim-Dolmabahçe yolu kenarındaki park alanında yer alır.
Özkan, 1991'de devlet sanatçısı unvanını aldı.[3]
Sanatçı, 2001 yılında öldü.
Eserleri
- Anıtkabir’de İstiklal Kulesi önündeki Kadın Heykel Grubu, Ankara
- Anıtkabir’de Hürriyet Kulesi önündeki Erkek Heykel Grubu, Ankara
- Anıtkabir Aslanlı Yol Heykel Grubu, Ankara
- Mimar Sinan Anıtı, Ankara, 1956
- Mithat Paşa Anıtı, Ulus, Ankara, 1966
- Atatürk ve Gençlik Anıtı, Cebeci Atatürk Öğrenci Yurdu bahçesi, Ankara
- Antakya Atatürk Anıtı, 1963
- Diyarbakır Atatürk heykeli, 1964
- Aydın Atatürk Anıtı, 1964
- Van Atatürk Anıtı, 1966
- Hürriyet Gazetesi binası rölyefi, İstanbul (Babıali Caddesi'nden Güneşli'deki Hürriyet Medya Towers'a taşınmıştır[4])
- Yankı heykeli, Gümüşsuyu Parkı, İstanbul, 1973
- İskenderun Atatürk Anıtı, 1983
- Topçu Seyit Onbaşı Heykeli, Çanakkale (2006'da Eceabat’taki Mecidiye Tabyası'ndan alınıp Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nün bahçesine kaldırılmıştır[5][6]), 1996
Ödüller
- 1991: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı
Kaynakça
- ^ "Sanatçı biyografileri, Sanalmuze.org sitesi, Erişim tarihi:04.12.2012". 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
- ^ "Murat Özgür, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Atatürk Anıtları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van, 2005". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
- ^ "1991 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları, Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü web sitesi Erişim tairhi:04.12.2012". 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
- ^ Kanat Atkaya, Bir Gazete Bir Rölyef, Hürriyet Gazetesi, 29.01.2012[]
- ^ "Umut Erdem, Efsane Onbaşı Atölyede Kaldı, Hürriyet Gazetesi, 21.03.2007". 10 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012.
- ^ Ersan Küçükduru, Bu heykel olmadı, Hürriyet gazetesi, 21.03.2006[]
