İçeriğe atla

Hüsamettin Güven

Hüsamettin Güven

Hüsamettin Güven (15 Haziran 1925; Hopa, Artvin - 2 Nisan 1980, Zonguldak), Türk siyasetçi ve gazeteci. Zonguldak'taki işçi hareketinin kurucularından biri olarak kabul edilmektedir.

Hayatı

Güven, 1925 yılında Hopa'nın Esenkıyı köyünde fakir bile ailenin çocuğu olarak doğdu. 1930'lu yıllarda ailesiyle birlikte Zonguldak'a göç etti. Sosyalizm ve işçi sınıfı ile ilgili ilk bilgilerini Ekim Devrimi sırasında Batum'da çalışan babası Hasan Şükrü'den öğrendi.[1] Ekonomik sebeplerle ilkokulu 5. sınıfta bıraktı ve 28 yıl boyunca önce maden işçisi, sonrasında mekanik ustabaşısı olarak çalıştı.[2][3] 1961'te Zonguldak'ta yayımlanan Sancak ve Millet gazetelerinde yazmaya başladı. İki yıl sonra Türkiye İşçi Partisi'nin Zonguldak il yönetimini oluşturdu. EKİ'de çalışırken Teknik Sanatkârlar Sendikası'nı kuran grupta yer aldı. 4 Ekim 1967'de Türkiye İşçi Partisi'nin Zonguldak'taki yayın organı olan ve her 15 günde bir çıkan[4] Sömürücüye Yumruk gazetesini kurdu. 33 sayısı yayımlanan gazetenin son sayısı 23 Nisan 1971'de yayımlandı.[5] 1969 Türkiye genel seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi'nin radyo konuşmalarından birini yaptı ve Zonguldak milletvekili adayı oldu. Aynı zamanda İşçi Partisi'nin Zonguldak il başkanlığını yaptı.[6] İşçi Partisi'nin 4 Nisan 1970'de gerçekleşen olağanüstü genel kurulunda İşçi Partisi'nin genel sekreterliğine aydınların temsilcisi olarak Behice Boran, emekçilerin temsilcisi olarak Hüsamettin Güven seçildi. 12 Mart Muhtırasında 15 yıl hapis cezası aldı.[7] İstanbul, Ankara ve Niğde'de hapis yattı. Eylül 1974'te Niğde Hapishane'sinden tahliye edildi. Sonraki yıllarda Sivas'taki madenlerde ve İstanbul'daki Sungurlar Fabrikası'nda çalıştı. Sungurlar Fabrikası'nda çalışırken Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nu örgütledi. Sonrasında öncü işçilerle beraber işten çıkarıldıysa da, işverenle imzalan protokolle kendi dışındaki tüm işçiler işe geri alındı. Beyin tümörü nedeniyle 25 Nisan 1980'da öldü.[8]

Kişisel hayatı

Komünist Asım Özbostancı'nın kızı Ayşe ile 1953 yılında evlenen Güven'in 3 oğlu ve 1 kızı vardı.[9][10]

Mirası

Güven'in İşçi Partisi ve Sömürücüye Yumruk gazetesinden arkadaşı A. Hamdi Dinler, 1990 yılında T.İ.P. Tarihinden Kesitler, 1961-1971. Sosyalizmin Yılmaz Savaşçısı Hüsamettin Güven'in Anısına isimli kitabı yazdı. Yaşar Kemal, Zulmün Artsın adlı kitabında Hüsamettin Güven'i şu şekilde tasvir etmiştir:[11]

Çattığınız kişiler varya, çattığınız olumsuz davranışlar var ya, onların hakkından hayat geliyor, onların hakkından Zonguldaklı maden işçisi Hüsamettin Güven geliyor. Hüsamettin Güven'i tanısaydınız mutlaka bir güzel resmini yapardınız. Belki ellerinin, belki uzun, yakışıklı boynunun, belki çocuksu gülüşlerinin...

— Yaşar Kemal

A. Bülent Karataş, ÖDP'nin yayın organı Gökkuşağı gazetesinde Bir Sosyalist Öncü: Hüsamettin Güven ve Zonguldak'da Yayınlanan İlk Sosyalist Gazete: Sömürücüye Yumruk isimli bir makale yayımladı.[12]

Kaynakça

  1. ^ Kadir Tuncer (31 Mart 2014). ""Hüsamettin Güven" Ustamızın Anısına". halkinsesi.com.tr. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022. 
  2. ^ Aşut, Atılgan, Attila, Gökhan (2021). Proletaryanın Büyülü Kutusu: Türkiye İşçi Partisi Radyoda. YORDAM KİTAP. s. 451, 452. ISBN 9786051724256. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  3. ^ Aşut, Atılgan, Attila, Gökhan (2021). Proletaryanın Büyülü Kutusu: Türkiye İşçi Partisi Radyoda. YORDAM KİTAP. s. 275. ISBN 9786051724256. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  4. ^ Zonguldak il yilliǧi, 1967. Ajans-Türk Matbaacilik Sanayii. 1967. s. 298. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  5. ^ Can Şafak (20 Ağustos 2018). "Zonguldak: Sömürücüye Yumruk ve İşçi Davası – Can Şafak". sendika.org. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022. 
  6. ^ Zonguldak il yilliǧi, 1967. Ajans-Türk Matbaacilik Sanayii. 1967. s. 43. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  7. ^ Ekinci, Tarık Ziya (2010). Lice'den Paris'e anılarım. İletişim. s. 843. ISBN 9789750508332. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  8. ^ Ahmet Öztürk (14 Mayıs 2020). "Zonguldak'tan bir Hüsamettin Güven geçti". halkinsesi.com.tr. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022. 
  9. ^ Baydar, Çiçekoğlu, Oya, Feride (1998). Cumhuriyet'in aile albümleri. Tarih Vakfı Yayınları. s. 139. ISBN 9789757306368. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  10. ^ "Tarih böyle yazılır". hurriyet.com.tr. 27 Eylül 1998. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022. 
  11. ^ Kemal, Yaşar (2013). Zulmün Artsın. Yapi Kredi Yayınları. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 
  12. ^ Karataş, A. Bülent (2005). Konca yazışmaları. TÜSTAV. ISBN 9789758683482. 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu</span> Türkiyede bir işçi sendikaları konfederasyonu

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, 13 Şubat 1967 tarihinde Türk-İş'ten ayrılan Maden-İş, Lastik-İş, Basın-İş ve bağımsız Gıda-İş, Türk Maden-İş (Zonguldak) sendikaları ve onların genel başkanları olan Kemal Türkler, Rıza Kuas, İbrahim Güzelce, Mehmet Alpdündar ve Kemal Nebioğlu tarafından kurulan işçi sendikaları konfederasyonudur. 12 Eylül Askeri Darbesi ile kapatılmasının ardından 19 Ocak 1992 tarihinde yeniden kurulmuştur. DİSK, bağımsız bir sınıf ve kitle örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İşçi Partisi (1961)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1961–1971, 1975-1981)

Türkiye İşçi Partisi (TİP), 1961 yılında Türkiye'de kurulan siyasi parti. 1946 sonrası çok partili dönemde TBMM'ye milletvekili seçtirebilen ilk sosyalist parti olmuştur. 12 Mart 1971 Muhtırası ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında kapatılmış, 1988 yılında TKP ile birleşerek TBKP kurulmuştur.

Oya Baydar, Türk yazar, gazeteci ve sosyolog.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Cem</span> Türk politikacı ve gazeteci

İsmail Cem, Türk siyasetçi ve gazeteci. 1997 ile 2002 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Suikast sonucu hayatını kaybeden gazeteci-yazar Abdi İpekçi ile kuzenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">İşçi Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1992–2015)

İşçi Partisi, 10 Temmuz 1992 tarihinde kapatılan Sosyalist Parti'nin yerine Doğu Perinçek tarafından 11 Temmuz 1992 tarihinde kurulmuş olan Türk siyasî parti. Rus milliyetçisi Aleksandr Dugin'in Neo-Avrasyacılık düşüncesini desteklemekteydi.

Ahmet Hüsamettin Cindoruk, Türk hukukçu ve siyasetçidir. 17. dönem Samsun, 19. dönem Eskişehir milletvekilliği, 1991-1995 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı ve 1993'te vekâleten cumhurbaşkanlığı görevlerinde bulunmuştur. Aynı zamanda Doğru Yol Partisi ve Demokrat Türkiye Partisi genel başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Ecevit</span> 16. Türkiye başbakanı

Mustafa Bülent Ecevit, Türk gazeteci, şair, yazar, çevirmen ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin eski başbakanı, çalışma bakanı, devlet bakanı ve başbakan yardımcısıdır. 1974, 1977, 1978-1979 ve 1999-2002 yıllarında beş kez Türkiye başbakanlığı görevini üstlenmiştir. 1972-1980 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığında, 1987-2004 yılları arasında ise Demokratik Sol Parti genel başkanlığında bulunmuştur. 1961-1965 yılları arasında İsmet İnönü tarafından kurulan hükûmetlerde çalışma bakanı olarak yer almıştır. Ecevit, 20 Temmuz 1974 tarihinde ilk Kıbrıs Harekâtı'nı, 14 Ağustos 1974 tarihinde ise "Ayşe tatile çıksın." parolasıyla ikinci harekâtı başlatmıştır. 1999'da PKK'nın kurucusu Abdullah Öcalan'ın Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilmesini sağlamıştır. 1974'te genel af, 2000'de eşi Rahşan Ecevit'in etkisi ile Rahşan Affı'nı çıkarmıştır. Anne tarafından dedesi olan Medine Harem Şeyhi Hacı Emin Paşa'dan kendisine kalan Medine'deki yüklü mirası 2005 yılında Türk hacılarının yararlanması koşuluyla devlete, Diyanet İşleri Başkanlığına bağışlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1969 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 14. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1969 Türkiye genel seçimleri, 12 Ekim 1969 tarihinde TBMM 14. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Güven Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1967–1981)

Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP), Millî Güven Partisi (MGP) ile Cumhuriyetçi Partinin birleşmesinden doğmuş ve 12 Eylül Darbesi'ne (1980) kadar faaliyetini sürdürmüş siyasi parti.

Ahmet Naim Çıladır Türk yazar.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (2007)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokrat Parti, 23 Haziran 1983 tarihinde kurulan, 27 Mayıs 2007 tarihinde Demokrat Parti adını alan, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DP" şeklindedir. Simgesi kırattır. TBMM'de 3 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel Başkanı Gültekin Uysal'dır. Yargıtay kayıtlarına göre Türkiye'de kayıtlı olan en eski kuruluşlu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de komünizm</span>

Türkiye'de komünizm, 1920 yılında Türkiye Komünist Partisi ile partileşme sürecine giren ve günümüzde devam eden siyasi hareket.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci İşçi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Devrimci İşçi Partisi, Haziran 2007'de İşçi Mücadelesi adlı Marksist gazetenin çağrısıyla kuruluşuna başlanan, Şubat 2011'de yapılan kongresiyle kuruluşunu tamamlayan, Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Enternasyonal Komünist Akım</span>

Enternasyonal Komünist Akım (EKA), 1975'te kurulmuş ve Fransa, Birleşik Krallık, Meksika, Belçika, Hollanda, Almanya, İspanya, Venezuela, Brezilya, İsveç, Hindistan, İtalya, ABD, İsviçre, Filipinler ve Türkiye'de şubeleri bulunan uluslararası merkezileşmiş sol komünist bir örgüttür. Türkiye'de Enternasyonalist Komünist Sol isimli grup Ocak 2009 tarihinde kendisini feshederek EKA'nın Türkiye şubesi olarak Dünya Devrimi ismini almıştır. Dünya Devrimi'nin üyelerinin tamamı 2014 Aralık ayında EKA'dan ayrılmıştır.

Öncü parti ya da öncücülük, klasik Marksizm'de yer alan sınıf mücadelesi teorisine, Lenin tarafından "Proletarya Partisi" kapsamında yaptığı katkıyı ifade eden terim. Bu kavram Lenin tarafından Ne Yapmalı? adlı eserinde detaylı olarak açıklanır. Sovyet Anayasası 6. maddesi bu teoriye göre hazırlanmıştır.

Bu maddede; Rus sosyalist devrimci, Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'e ait kitap, yazı, konuşma, makale ve mektup gibi eserler ile kendi hakkında yazılmış kitaplar yer almaktadır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin öncüsü ve Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) ilk lideridir. Lenin, dünyada eserleri yabancı dile en fazla tercüme edilen kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Mieczysław Rakowski</span> Polonya başbakanı (1926-2008; hd. 1988-1989)

Mieczysław Franciszek Rakowski 1988-1989 yılları arasında Polonya Başbakanı olan polonyalı bir komünist politikacı, tarihçi ve gazeteciydi. 1989-1990 yılları arasında Polonya Birleşmiş İşçi Partisi Merkez Komitesinin Birinci Sekreteri olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İşçi Partisi (2017)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye İşçi Partisi, 7 Kasım 2017 tarihinde Erkan Baş ve Barış Atay liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TİP" şeklindedir. Simgesi iç içe geçmiş çark, başak ve yıldızdır. TBMM'de 3 milletvekili bulunmaktadır. Genel başkanı Erkan Baş'tır. 25 Ağustos 2022 tarihinden beri Emek ve Özgürlük İttifakı bileşenidir.

<span class="mw-page-title-main">Borçka Asma Köprü</span>

Borçka Asma Köprü, Borçka Asma Köprüsü, Dilek Köprüsü veya Yeniyol Asma Köprüsü, Artvin'in Borçka ilçesinde konumlanmış, yolu ahşaptan yapılma bir asma köprüdür. Karadeniz Bölgesindeki en uzun asma köprü olma özelliğini taşıyan yapı, Çoruh nehrinin üzerinde konumlanmıştır. Köprünün uzunluğu 1967 Artvin il yıllığında 140 metre olarak geçse de, 105 metredir.

Talat Dinç Türk siyasetçi. 1963 ve 1973 yılları arasında Artvin Belediye Başkanı olarak görev yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.