İçeriğe atla

Hüsamettin Ertürk

Hüsamettin Ertürk
DoğumHüsamettin
1874
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm6 Haziran 1961 (87 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriİstanbul Beylerbeyi Küplüce Mezarlığı
Bağlılığı Osmanlı (1894-1919)
 Türkiye (1919-1931)
Hizmet yılları1894-1931
Rütbesi Miralay
BirimiTeşkilât-ı Mahsusa
Komutası7. Süvari Alayı
Çatışma/savaşlarıTrablusgarp Savaşı
Balkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriKırmızı şeritli İstiklâl Madalyası2.derece mecidi nişanı
Ailesi
BabasıAli Eşref
EşiSaime,Rana
ÇocuklarıCavidan,Hayrettin,Safi,Sabahattin vicdan.

Hüsamettin Ertürk (1874, İstanbul - 1961[]), Türk asker ve istihbaratçı. Teşkilât-ı Mahsusa'nın son başkanı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat örgütü Müdafaa-i Milliye Grubu'nun Başkanı.

13 Haziran 1891 tarihinde girdiği Mekteb-i Harbiye'yi, 20 Mart 1894 tarihinde bitirerek Mülâzım-ı sânî rütbesiyle orduya katıldı. 13 Kasım 1899 tarihinde yüzbaşı ve 19 Ekim 1912 tarihinde binbaşı rütbesine terfi etti. 25 Kasım 1913 tarihinde 1 sene izin verilerek Teşkilât-ı Mahsusa'ya katıldı. Teşkilatın merkezinde çalıştı. 12 Temmuz 1916 tarihinde Kaymakam rütbesine terfi ettirildi.

I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması öncesinde Enver Paşa ülkeden ayrılırken onun tarafından Teşkilât-ı Mahsusa başkanlığına getirildi. Teşkilatın ismi Enver Paşa tarafından "Umum-u Âlem-i İslam İhtilali Teşkilatı" olarak değiştirildi.

Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlaması üzerine İstanbul'dan Anadolu'ya personel ve silah geçirilmesinde önemli görevler aldı. Daha sonra 1921 yılında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat örgütü Müdafaa-i Milliye Grubu'nun Başkanı olarak görevlendirildi. Savaştan sonra Miralay rütbesine terfi ettirilerek Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ve Takdirname ile taltif edildi.

Savaştan sonra İstanbul'da istihbarat faaliyetlerine devam etti. 1923 genel seçimleri öncesi Alevi ve Bektaşi Dedelerini muhalefete geçmemeleri ve İkinci Grup'u desteklememeleri için etkilemeyi başardı. 12 Ağustos 1931 tarihinde Miralay rütbesinde 7. Süvari Alayı komutanı olarak görev yaparken emekli oldu.

Soyadı Kanunu çıktıktan sonra "Ertürk" soyadını aldı.

Emekli olduktan sonra kısa bir süre Ankara'da yaşadı ve Ankara belediyesi İmar Müdürlüğü İstimlâk şubesinde çalıştı.Daha sonra İstanbul'a dönerek ömrünün sonuna kadar yaşamını beylerbeyinde sürdürdü. Mezarı, Beylerbeyi Küplüce Mezarlığı'nda bulunmaktadır. Çengelköy semtinde adına bir sokak bulunmaktadır. (Albay Hüsamettin ERTÜRK Sokağı)

Popüler kültürdeki yeri

2020 yılında TRT 1'de yayınlanan Ya İstiklal Ya Ölüm dizisinde Deniz Hamzaoğlu tarafından canlandırılmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Millî İstihbarat Teşkilatı</span> Türkiye Cumhuriyetinin ulusal istihbarat teşkilatı

Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı (MİT), Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığına bağlı resmî istihbarat örgütüdür. MİT'in mevcut merkezi, Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki KALE binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Reşat (Çiğiltepe)</span> Türk asker

Reşat Çiğiltepe, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Altay</span> Türk asker ve siyasetçi

Fahrettin Altay Türk asker ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki Büyük Taarruz'dan sonra Yunan ordusunun geri çekilmesini sağlayarak İzmir'e giren 5. Süvari Kolordusunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Deli Halid Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi (1883–1925)

"Deli" Halid Paşa veya Halid Karsıalan, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Teşkîlât-ı Mahsûsa</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda faaliyet göstermiş gizli bir örgüt

Teşkîlât-ı Mahsûsa, İttihat ve Terakki Cemiyeti bünyesinde Enver Paşa'ya bağlı olarak kurulan gizli teşkilattır. II. Meşrutiyet dönemi sonrası 1913-1918 yılları arasında etkinlik gösteren istihbarat ve propaganda işleri yürüten bir topluluktur. İttihat ve Terakki'nin Türkçü ve İslamcı siyasi görüşleri doğrultusunda, yurt içi ve yurt dışında, karşı istihbarat, propaganda, örgütlenme, suikast eylemlerinde bulunmuştur. Oluşumun isim babası Miralay Rasim Bey’dir. Çeşitli şahit ifadelerine göre 1911'den itibaren etkin olmuş, 17 Kasım 1913’te resmen kurulmuş ve daha sonrasında da 5 Ağustos 1914'te Harbiye Nezareti'ne bağlı resmî bir örgüte dönüştürülmüştür. 8 Ekim 1918'de İttihat ve Terakki hükûmetinin iktidardan ayrılması ile birlikte Teşkîlât-ı Mahsûsa da resmen tasfiye edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karakol Cemiyeti</span> Osmanlı İmparatorluğu‘nda istihbarat örgütü

Karakol Cemiyeti, Mütareke döneminde Osmanlı istihbarat örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Tayyar Eğilmez</span> Türk asker ve siyasetçi

Cafer Tayyar Eğilmez, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Askerî</span> Osmanlı askeri ve istihbaratçısı (1884–1915)

Süleyman Askerî, Osmanlı askeri.

<span class="mw-page-title-main">Naci Tınaz</span> Türk asker ve siyasetçi

Ahmet Naci Tınaz, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Zeki Soydemir</span> Türk asker ve siyasetçi

Ahmet Zeki Soydemir, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Naci Eldeniz</span> Türk asker ve siyasetçi

Abdüllâtif Naci Eldeniz, Türk asker, siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra milletvekili olarak görev yapmıştır. Sadrazam Kıbrıslı Kâmil Paşa'nın damadı, Yusuf Hikmet Bayur'un eniştesi, Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun'un kayınpederi ve XI. dönem İzmir milletvekili Perihan Arıburun'un babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Sait Akbaytogan</span>

Ali Sait Akbaytogan, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Kenan Dalbaşar</span> Türk asker

Mehmet Kenan Dalbaşar Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Halis Bıyıktay</span> Türk asker

Ömer Halis Bıyıktay, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Nuri Berköz</span> Türk asker ve eski Jandarma Genel Komutanı

Mehmet Nuri Berköz, Türk asker. 11. Jandarma Genel Komutanı (1949-1950).

<span class="mw-page-title-main">Alaâddin Koval</span>

Alâaddin Koval, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Mim Mim Grubu</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda istihbarat teşkilatı

Mim Mim Grubu, kuruluşunda Enver Paşa ve Talat Paşa'nın da rolünün bulunduğu, Türkiye Büyük Millet Meclisinin resmen tanıdığı bir istihbarat grubudur. Asıl adı Müsellâh Müdâfaa-i Milliye'dir ve baş harfleri olan "M. M."nin Osmanlıca alfabedeki okunuşu olan "Mim Mim" kısaltmasıyla tanınmıştır.

Selahattin Selışık, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Topkapılı Cambaz Mehmet Bey</span> İstihbaratçı

Topkapılı Cambaz Mehmet Bey, Türk tulumbacı, asker ve kabadayı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat Teşkilatı Mim Mim Grubu Başkanı.