İçeriğe atla

Hüsamettin Cindoruk

Hüsamettin Cindoruk
Türkiye Cumhurbaşkanı Vekili
Görev süresi
17 Nisan 1993 - 16 Mayıs 1993
Başbakan Süleyman Demirel
Yerine geldiğiTurgut Özal
Yerine gelenSüleyman Demirel
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Görev süresi
16 Kasım 1991 - 1 Ekim 1995
Yerine geldiğiKaya Erdem
Yerine gelenİsmet Sezgin
Doğru Yol Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
14 Mayıs 1985 - 24 Eylül 1987
Yerine geldiğiYıldırım Avcı
Yerine gelenSüleyman Demirel
Türkiye Büyük Millet Meclisi
17 ve 19. Dönem Milletvekili
Görev süresi
24 Kasım 1983 - 16 Ekim 1987
Seçim bölgesi1986 - Samsun
Görev süresi
14 Kasım 1991 - 24 Aralık 1995
Seçim bölgesi1991 - Eskişehir
Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
7 Ocak 1997 - 20 Nisan 1999
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenİsmet Sezgin
Demokrat Parti Genel Başkanı
Görev süresi
16 Mayıs 2009 - 15 Ocak 2011
Yerine geldiğiSüleyman Soylu
Yerine gelenNamık Kemal Zeybek
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Haziran 1933 (91 yaşında)
İzmir, Türkiye
Partisi
Evlilik(ler) Dilek Cindoruk
Akraba(lar) Emin Çölaşan (kuzeni)
Çocuk(lar) 3
Ebeveyn(ler) Mustafa Vasfi Cindoruk[1]
Fatma Zehra Ganimet Cindoruk[1]
Bitirdiği okul Ankara Atatürk Lisesi
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği Avukat, siyasetçi

Ahmet Hüsamettin Cindoruk[1] (8 Haziran 1933; İzmir), Türk hukukçu ve siyasetçidir. 17. dönem Samsun, 19. dönem Eskişehir milletvekilliği, 1991-1995 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı ve 1993'te vekâleten cumhurbaşkanlığı görevlerinde bulunmuştur. Aynı zamanda Doğru Yol Partisi ve Demokrat Türkiye Partisi genel başkanlığı yapmıştır.

İlk yılları ve eğitimi

8 Haziran 1933 tarihinde İzmir'de doğdu. İlkokulu Ankara'daki Çankaya İlkokulu'nda, liseyi ise Ankara Atatürk Lisesi'nde tamamladı. Yükseköğrenimini tamamlamak için girdiği Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 1954 yılında mezun oldu ve 1955 yılında avukatlığa başladı.

Siyasi kariyeri

Siyasi kariyerine Demokrat Parti gençlik kollarında başlayan Hüsamettin Cindoruk, 1958 yılında bu partiden ayrılarak Hürriyet Partisi kurucuları arasında yer aldı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra Demokrat Parti yöneticilerinin yargılandığı Yassıada'da, aralarında eski meclis başkanı Refik Koraltan'ın da bulunduğu 18 eski milletvekilinin avukatlığını yaptı.[2] Yargılama sürecinde Yüksek Adalet Divanı'na hakaret ettiği gerekçesiyle iki buçuk ay Balmumcu Sıkıyönetim Cezaevi'nde tutuklu olarak yattı.[3]

Hapisten çıktıktan sonra Adalet Partisi ve Demokratik Parti'de faaliyet gösterdi. 12 Eylül Darbesi ile birlikte siyasi yaşamının kesintiye uğramasının ardından, 1983 yılında Büyük Türkiye Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı. Ancak bu siyasi parti, kuruluşundan 15 gün sonra Millî Güvenlik Konseyinin 79 sayılı bildirisiyle kapatıldı ve aynı bildiri ile Hüsamettin Cindoruk, Süleyman Demirel ve birlikte hareket ettikleri diğer isimlerin Zincirbozan Garnizonu'nda zorunlu ikamete tabi tutulmaları kararlaştırıldı.[4] Cindoruk burada 4 ay tutuklu kaldı.[3]

14 Mayıs 1985 tarihinde Doğru Yol Partisi genel başkanlığına seçildi.[5] Genel başkanlık makamını, siyasi yasağı biten Süleyman Demirel'e bıraktıktan sonra 1991-1995 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı yaptı.[6] 17 Nisan 1993 günü, cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümü üzerine cumhurbaşkanlığını vekâleten üstlendi ve 16 Mayıs'a kadar bu görevi sürdürdü.[7] Süleyman Demirel cumhurbaşkanı seçilince boşalan Doğru Yol Partisi genel başkanlığı için aday olmadı.

Tansu Çiller'in Doğru Yol Partisi genel başkanı olduğu dönemde partiden ayrılıp Demokrat Türkiye Partisi'ni kurdu. 1997'de Demokrat Türkiye Partisi, Mesut Yılmaz başbakanlığındaki koalisyon hükûmetine katıldı ama Cindoruk hükûmette görev almadı.[8] Parti 1999 genel seçimlerinde oyların %0,58'ini aldı ve barajı aşamayarak meclis dışında kaldı. Cindoruk, bu seçimin ardından Demokrat Türkiye Partisi genel başkanlığından ayrıldı ve yerine İsmet Sezgin geçti.[9]

16 Mayıs 2009 tarihinde yapılan Demokrat Parti 5. Olağanüstü Büyük Kongresi'nde, 3. turda 559 oy alarak partinin genel başkanlığına seçildi.[10] Genel başkanlığa gelmesinin ardından, Demokrat Parti ile Anavatan Partisi'nin birleşme sürecinde etkin rol aldı.[11] İki parti 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti çatısı altında bütünleşti ve Hüsamettin Cindoruk da bu bütünleşmenin başındaki isim oldu.[12] Siyasi kariyerini Demokrat Parti genel başkanı olarak sürdürdü ve Ocak 2011'e kadar bu görevde kaldı.[13]

Ödülleri

27 Ekim 2017 tarihinde Türkiye Barolar Birliği tarafından verilmeye başlanan Onur Ödülü'nün ilkine layık görülmüştür.[14]

Özel yaşamı

Dilek Cindoruk ile evli ve üç çocuk babasıdır.[15] Emin Çölaşan'ın kuzenidir.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b c "TBMM Albümü 3. Cilt (1983-2010)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 11 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ Cindoruk: Aksini söyleyen mi var 11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Samanyolu Haber, 8 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
  3. ^ a b Hüsamettin Cindoruk biyografisi 11 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Demokrat Parti, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
  4. ^ Cindoruk: Askeri garnizonda kurulan ilk parti DYP'dir 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 24 Haziran 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
  5. ^ Dünden Bugüne Siyaset Tarihinde Demokrat Parti 20 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Demokrat Parti, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
  6. ^ Meclis Başkanlarımız 29 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türkiye Büyük Millet Meclisi, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
  7. ^ Ayın Tarihi - Nisan 1993 5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
  8. ^ "Cumhuriyetin seyir defterinden". Hürriyet gazetesi. 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009. 
  9. ^ Ülsever, Cüneyt (13 Mayıs 1999). "Cüneyt Ülsever: DTP: Bir devlet partisi hikáyesi". Hürriyet. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  10. ^ DP'nin yeni lideri Cindoruk 17 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTVMSNBC, 16 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
  11. ^ Birleşme DP çatısı altında, liderlik Cindoruk'ta 26 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 23 Temmuz 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
  12. ^ ANAVATAN ve Demokrat Parti birleşti 17 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CNN Turk, 31 Ekim 2009, erişim tarihi: 15 Mart 2010.
  13. ^ "Cindoruk aday olmadı". Yeni Asya. 16 Ocak 2011. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  14. ^ "Cindoruk'a onur ödülü". 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017. 
  15. ^ Yavuz Donat, Hüsamettin Cindoruk 18 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah, 16 Mayıs 2009, erişim tarihi: 16 Mayıs 2009.
  16. ^ Emin Çölaşan (25 Nisan 2020). "MİT'çi". 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
İsmet Kaya Erdem
17. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
16 Kasım 1991 - 1 Ekim 1995
Sonra gelen:
İsmet Sezgin
Önce gelen:
Turgut Özal
Türkiye Cumhurbaşkanı Vekili
17 Nisan 1993 - 16 Mayıs 1993
Sonra gelen:
Süleyman Demirel
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Süleyman Soylu
Demokrat Parti Genel Başkanı
16 Mayıs 2009 - 15 Ocak 2011
Sonra gelen:
Namık Kemal Zeybek
Önce gelen:
Yeni makam
Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı
7 Ocak 1997 - 20 Nisan 1999
Sonra gelen:
İsmet Sezgin
Önce gelen:
Yıldırım Avcı
Doğru Yol Partisi Genel Başkanı
14 Mayıs 1985 - 24 Eylül 1987
Sonra gelen:
Süleyman Demirel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Demirel</span> 9. Türkiye cumhurbaşkanı (1993–2000)

Süleyman Sami Demirel, 1993-2000 yılları arasında Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Türk mühendis, siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Tansu Çiller</span> 22. Türkiye başbakanı

Tansu Çiller, Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve 22. Türkiye Başbakanı. Başbakanlık görevini 1993-1996 yılları arasında sürdüren Çiller, Türkiye siyasi tarihindeki ilk ve tek kadın başbakandır. 1993-2002 yılları arasında Doğru Yol Partisi genel başkanlığı görevini yürütmüştür. 1996-1997 yılları arasında Başbakan yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsmet Sezgin</span> 18. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

İsmet Abdullah Sezgin, Türk siyasetçi. "İsmet Abi" diye anılmış, uzun yıllar Türk siyasetinde birçok görev üstlenmiş ve aynı zamanda Süleyman Demirel'in yakın çalışma arkadaşı olarak bir kariyer sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

Adalet Partisi, hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr olarak tanımlanan eski bir Türk siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

Büyük Türkiye Partisi, 12 Eylül Darbesi'den sonra kapatılmış Adalet Partisi'nin (AP) siyasi mirasçısı olarak kurulan sağ eğilimli siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">1983 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 17. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1983 Türkiye genel seçimleri, 12 Eylül Darbesinin ardından yapılan ilk genel seçimdir. Bu genel seçim ile TBMM 17. dönem milletvekilleri seçildi. Seçimlere Millî Güvenlik Konseyi'nin izin verdiği üç parti katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Türkiye Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1997–2005)

Demokrat Türkiye Partisi (DTP), 1997 ile 2005 yılları arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti. Doğru Yol Partisi içindeki fikir ayrılıkları sonucunda bu partiden istifa eden Hüsamettin Cindoruk, İsmet Sezgin ve Gökberk Ergenekon gibi isimler tarafından 7 Ocak 1997'de kurulan DTP, 55. hükûmetin parçası oldu. 3 Kasım 2002 seçimlerine DYP listelerinden katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (2007)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokrat Parti, 23 Haziran 1983 tarihinde kurulan, 27 Mayıs 2007 tarihinde Demokrat Parti adını alan, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DP" şeklindedir. Simgesi kırattır. TBMM'de 3 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel Başkanı Gültekin Uysal'dır. Yargıtay kayıtlarına göre Türkiye'de kayıtlı olan en eski kuruluşlu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Hürriyet ve Değişim Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2005–2008)

Hürriyet ve Değişim Partisi (HÜRPARTİ), Türkiye Cumhuriyeti'nde bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">54. Türkiye Hükûmeti</span> Erbakan Hükûmeti (1996–1997)

54. Türkiye Hükûmeti, Erbakan Hükûmeti veya REFAHYOL Hükûmeti, 28 Haziran 1996-30 Haziran 1997 tarihleri arasında görev yapan, Refah Partisi ve Doğru Yol Partisi koalisyonunun oluşturduğu Türkiye hükûmetidir.

Aydın Menderes, Türk siyasetçi. Adnan Menderes'in en küçük çocuğudur. 16. dönem Konya, 20. ve 21. dönem İstanbul milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Soylu</span> Türk siyasetçi

Süleyman Soylu, Türk siyasetçi ve eski Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanıdır. 2015-2016 yılları arasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak görev yaptı. Adalet ve Kalkınma Partisine katılmadan önce 2008-2009 yılları arasında Demokrat Parti Genel Başkanlığı yaptı. İlk defa Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi, Trabzon milletvekili olarak Meclis'e girdi.

20 Mayıs 1969 askerî müdahalesi, Türkiye tarihinde 27 Mayıs Darbesi sonrası siyasi yasaklı olan eski Demokrat Partili Celal Bayar ve arkadaşlarının siyasi haklarının iadesi sürecinde ordu üst kademesi ve siyasiler arasında yaşanan kriz sonucu meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">49. Türkiye Hükûmeti</span> VII. Demirel Hükûmeti (1991–1993)

49. Türkiye Hükûmeti veya VII. Demirel Hükûmeti, 1991 erken genel seçimlerinin ardından DYP ve SHP ortaklığıyla kurulmuştur. Hükûmet 20 Kasım 1991 tarihinde 164 red oyuna karşılık 280 kabul oyuyla kurulmuştur. Yedinci Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">39. Türkiye Hükûmeti</span> IV. Demirel Hükûmeti (1975–1977)

39. Türkiye Hükûmeti, IV. Demirel Hükûmeti veya I. Milliyetçi Cephe Hükûmeti, Süleyman Demirel'in başkanlığında, 31 Mart 1975 tarihinde kuruldu. Adalet Partisi, Millî Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisinin koalisyonu ile kurulan hükûmet, 21 Haziran 1977 tarihine kadar görev yaptı. Dördüncü Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">31. Türkiye Hükûmeti</span> II. Demirel Hükûmeti (1969–1970)

31. Türkiye Hükûmeti veya II. Demirel Hükûmeti, Süleyman Demirel'ın başkanlığında, 3 Kasım 1969 tarihinde kuruldu. Adalet Partisi tarafından kurulan hükûmet, 6 Mart 1970 tarihine kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Merkez Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1990–1991)

Demokrat Merkez Partisi, 1990-1991 yıllarında Türkiye'de var olmuş merkez sağ eğilimli bir siyasi parti.

Zincirbozan, Çanakkale'nin Lapseki ilçesinde sahil kesiminde bulunan ve daha çok 12 Eylül Darbesi sonrasında Millî Güvenlik Konseyi kararları neticesinde dönemin siyasetçilerinin zorunlu ikamete tabi tutulduğu yer olarak bilinen askeri tesis.