İçeriğe atla

Hüsameddin Çoban

Hüsameddin Çoban Bey
1. Çobanoğulları Beyi
Görev süresi
1211 - (?)
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu.
Yerine gelenAlp Yürek

Hüsamettin Çoban, Türkiye Selçuklu Devleti'nin önde gelen beylerinden olup Çobanoğulları Beyliğinin kurucusudur. 13. yüzyılda yaşamıştır. Melîk'ül-ümera unvanıyla anılmaktadır.[1]

Soyu

Kayı boyuna mensup olduğu, Selçuklu Emîrlerinden Karatekin'in soyundan geldiği kaynaklarda rivayet edilmektedir.[2]

Hükümdarlığı

Beyliğin ne zaman kurulduğu bilinmese de, Hüsameddin Çoban Bey 1211 yılına ait kaynaklarda Kastamonu Beyi olarak gözükmektedir. II. Kılıç Arslan (1156-1192) döneminde bey olduğu sanılmaktadır.[3]

I. İzzeddin Keykavus Dönemi

Hüsameddin Çoban, Anadolu Selçuklu Devletinin önde gelen beylerindendi. Öyle ki I. İzzeddin Keykavus ile kardeşi I. Alaeddin Keykubad arasındaki taht kavgasından sonra yapılan barış esnasında (1212) orada Hüsameddin Çoban da bulunmaktaydı.[4] Hüsameddin Çobanın I. İzzettin Keykavus'un saltanatı döneminde Bizans'a karşı akınlar düzenlediği, bu akınlar sonucunda büyük ganimetler elde etiği bilinmektedir.[2]

I. Aleddin Keykubad Dönemi

Hüsameddin Çoban, I. İzzeddin Keykâvus'un ölümünden sonra tahta geçen I. Alâeddin Keykubad'ın Konya'daki cülus törenine katılmış, birçok değerli hediye getirerek bağlılığını kendisine arz etmiştir.[4] 1223 yılında, Suğdak liman kenti Rumların eline geçti. Bunun üzerine I. Alâeddin Keykubad, Suğdak'a bir sefer kararı aldı. Suğdak Seferi için Hüsameddin Çoban Beyi görevlendirdi.[5] Sefer sonucunda Hüsameddin Çoban Bey, Suğdak'ı teslim aldı. Bu kente bir camii yaptırıp müezzin, imam ve kadı atadı; ayrıca Kıpçak Hanı ve Rus Knezlerini kendisine tabi kıldı.[2] Daha sonra elde ettiği ganimetlerle Kastamonu'ya geri döndü.

Hüsameddin Çoban Beyin Suğdak Seferinden sonraki hayatı hakkında elimizde bilgi bulunmamaktadır. Yalnız bir dönem Ertuğrul Gazi, Gündüz Alp ve Gök Alp'in I. Alâeddin Keykubad tarafından Hüsameddin Çoban Beye tabi kılındıkları bilinmektedir.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel

  1. ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 36.
  2. ^ a b c Taneri, Aydın. "Hüsâmeddin Çoban". TDV İslâm Ansiklopedisi. 18. (1998 bas.). Türkiye Diyanet Vakfı. s. 513. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020. 
  3. ^ Yücel, Yaşar. "Çobanoğulları". TDV İslâm Ansiklopedisi. 8. (1993 bas.). Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 354-355. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020. 
  4. ^ a b Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 37.
  5. ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 38.
  6. ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 39.

Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Candaroğulları Beyliği</span> 1291–1461 yıllarında Karadeniz bölgesinde hüküm sürmüş Beylik

Candaroğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılışından sonra Kastamonu ve çevresinde kurulan bir Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Alâeddin Keykubad</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (s. 1220–1237)

I. Alâeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarıdır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne en parlak günlerini yaşatan sultandır. Büyük Keykubad olarak da bilinir. Saltanatı boyunca inşa ettirdiği ve çoğu günümüze kadar ulaşan eserler, idari ve askeri bakımdan hem şahsına hem de devletine kazandırdığı prestij nedeniyle Türkiye ve dünya literatürünün en ünlü Anadolu Selçuklu sultanıdır. Konya'daki Alâeddin Camii, Niğde'deki Niğde Kalesi, Antalya'daki Yivli Minare Camii ve Beyşehir'deki Kubadabad Sarayı, Sultan Alâeddin'in yaptırdığı en önemli eserlerdir.

III. Alâeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Sultanı ve II. İzzeddin Keykavus'un torunudur.

<span class="mw-page-title-main">I. İzzeddin Keykâvus</span> 10. Anadolu Selçuklu sultanı

I. İzzeddin Keykavus,, Türkiye Selçuklu Sultanı'dır (1211-1220).

II. Alâeddin Keykubad Anadolu Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev ile Gürcü Hatun'un küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Çobanoğulları Beyliği</span> 13. ve 14. yüzyıl arasında Kastamonu çevresinde hüküm sürmüş beylik

Çobanoğulları Beyliği, 1211(?)-1309 yılları arasında Kastamonu ve çevresinde hüküm sürmüş Anadolu Beylikleri'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kemâleddin İsmâil Bey</span>

Candaroğlu İsmâil Bey,, 1443-1461 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi. Vakıf kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla Kemaleddin unvanını kullanmıştır.

Şemseddin Yaman Candar, Anadolu'da tahmini 1291-92 yıllarında kurulmuş olan Candaroğulları Beyliğinin kurucu beyi.

İsfendiyar Bey, 1392-1440 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyidir. Osmanlı ile olan münasebetlerden dolayı kendi isminden ithafen Candaroğulları Beyliği'ne İsfendiyaroğulları olarak da hitap edilmektedir.

Şücaeddin I. Süleyman Bey ya da yaygın kullanılan ismiyle I. Süleyman Paşa, tahmini olarak 1309-1340 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi. Oğlu İbrahim'in tertip ettiği bir zaviyenin vakfiyesine göre Padişah unvanını kullandığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. İbrahim Bey</span>

Gıyaseddin İbrahim Bey ya da İbrahim Şah, tahminen 1340 yılında tahta geçmiş Candaroğulları Beyi. 1344 tarihli bir vakfiyeye göre "Sahibü'l-ilm ve'l-kalem ve's-seyf" unvanını kullanmıştır. Ölüm yılı hakkında bilgi yoktur.

Emir Adil Bey, tahminen 1345-1361 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi.

Kötürüm Bayezid veya Celaleddin Bayezid, 1361-1385 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyidir.

II. Süleyman Paşa ya da II. Süleyman Bey, 1385-1392 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi.

II. İbrahim Bey, 1440-1443 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyidir. Vakfiye kayıtlarından "Taceddin" unvanını kullandığı görülmektedir. Ayrıca babası İsfendiyar Beyin emriyle kendisine ithaf edilmiş "Cevahiru'l-Esdâf" adlı tefsir mukaddimesinde "Sahibü's-seyf ve'l-kalem" olarak anılır.

Celaleddin Kızıl Ahmed Bey, 1461 yılında birkaç ay hüküm sürmüş son Candaroğulları Beyi. Beylik, kendisine ithafen zaman zaman kaynaklarda Kızılahmedlüler şeklinde de anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alp Yürek</span> Çobanoğulları hükümdarı

Alp Yürek, Çobanoğulları Hükümdarı.

Muzaffereddin Yavlak Arslan, 1280-1292 yılları arası hüküm sürmüş Çobanoğulları Beyi. Saltukname'de Melik Muzaffereddin olarak da anılmaktadır.

Candaroğlu Yakup Bey ya da Yakup Paşa, olasılıkla Candaroğulları Beyi.

Çobanoğlu Mahmud Bey, 1292-1309 yılları arası hüküm sürmüş son Çobanoğulları Beyi.