İçeriğe atla

Hür Demokrat Parti (Türkiye)

Hür Demokrat Parti
KısaltmaHDP
KurucuMehmet Yazar
Kuruluş tarihi9 Mayıs 1986
Kapanış tarihi30 Kasım 1986[1]
ÖnceliMilliyetçi Demokrasi Partisi
ArdılıAnavatan Partisi

Hür Demokrat Parti (kısaca HDP), kendisini fesheden Milliyetçi Demokrasi Partisi'nin (MDP) yerine 9 Mayıs 1986'da kurulan kısa ömürlü siyasi parti. 12 Eylül rejiminin siyasi partiler hayatında yarattığı boşlukta ortaya çıkmış, ancak bir varlık gösterememesi üzerine kurulduğu yıl içinde kendini feshetmiştir.

Emekli orgeneral Turgut Sunalp başkanlığındaki MDP, 12 Eylül sonrasındaki ilk genel ve yerel seçimlerde beklenen başarıyı gösterememiş ve giderek güçlenen Anavatan Partisi karşısında erimeye başlamıştı. Birinci kongrede Sunalp'ın yerine Kahramanmaraş milletvekili Ülkü Söylemezoğlu'nun genel başkanlığa getirilmesi de bu süreci durduramadı. Mayıs 1985'te DYP kongresinde kaybeden eski TOBB başkanı Mehmet Yazar ve çok sayıda eski Demokrat Partili, Tokat eski senatörlerinden Ali Altuntaş'ın yeğeni ve Arcan Çamsoy'un kayınpederi Ömer Faruk Altuntaş, Afyon'dan Yusuf Özer, Ankara'dan Veysi Çamsoy 1986 başlarında MDP yönetimi ile yakınlaşma içine girdi. TBMM'de 52 üyesi bulunan MDP'nin 4 Mayıs 1986'da kendini feshetmesinin ardından,[2] eski MDP yönetici ve üyeleriyle Yazar ve DYP'den ayrılanlar tarafından HDP kuruldu.[3] Yeni partinin genel başkanlığına Mehmet Yazar getirildi. Partinin amblemi 16 köklü çınar ağacıydı.

28 Eylül 1986 milletvekilli ara seçimlerinde toplam oyların ancak %1,3'ünü alan HDP, 30 Kasım 1986'da kendini feshederek Anavatan Partisi'ne katılmayı kararlaştırdı.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Cumhuriyet Döneminde Kurulan ve Kapanan Siyasi Partiler 20 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", tesav.org.tr
  2. ^ Milliyet Gazetesi, 05.05.1986, sf. 1
  3. ^ Milliyet Gazetesi, 09.05.1986, sf. 8
  4. ^ Milliyet Gazetesi, 30.11.1986, sf. 8

İlgili Araştırma Makaleleri

Erkan Mumcu, Türk politikacı, eski Kültür ve Turizm Bakanı, Anavatan Partisi eski Genel Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2009)

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması "ANAP" şeklindedir. 1983'ten 1991'e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyaldemokrat Halkçı Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti (1985–1995)

Sosyaldemokrat Halkçı Parti, 12 Eylül Darbesi'nden sonra Türkiye Cumhuriyeti'nde, kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Kısaltması "SHP" şeklindedir. Aynı kulvarda kurulmuş olan Halkçı Parti ve Sosyal Demokrasi Partisi'nin arasında yaptığı protokol ile kurulmuştur. Halkçı Parti, 2 Kasım 1985 tarihli kurultayında adını ve logosunu Sosyaldemokrat Halkçı Parti olarak değiştirmiş, 3 Kasım 1985 tarihinde Sosyal Demokrasi Partisi'nin kendini feshedip SHP'ye katılmasıyla parti son halini almıştır. Partinin amblemi zeytin dallarıyla çevrelenmiş Altı Ok olarak benimsenmişti. Sosyaldemokrat Halkçı Parti 18 Şubat 1995'te Cumhuriyet Halk Partisi ile birleşmiş, böylece hukuki varlığı sona ermiştir.

Ahmet Hüsamettin Cindoruk, Türk hukukçu ve siyasetçidir. 17. dönem Samsun, 19. dönem Eskişehir milletvekilliği, 1991-1995 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı ve 1993'te vekâleten cumhurbaşkanlığı görevlerinde bulunmuştur. Aynı zamanda Doğru Yol Partisi ve Demokrat Türkiye Partisi genel başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–1986)

Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP), Türk siyasi partisidir.

<span class="mw-page-title-main">1983 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 17. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1983 Türkiye genel seçimleri, 12 Eylül Darbesinin ardından yapılan ilk genel seçimdir. Bu genel seçim ile TBMM 17. dönem milletvekilleri seçildi. Seçimlere Millî Güvenlik Konseyi'nin izin verdiği üç parti katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Turgut Sunalp</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Cihadettin Turgut Sunalp, Boşnak asıllı Türk asker, diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Birlik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1966–1981)

Türkiye Birlik Partisi (TBP), 1966-1981 arasında etkinlikte bulunan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Türkiye Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1997–2005)

Demokrat Türkiye Partisi (DTP), 1997 ile 2005 yılları arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti. Doğru Yol Partisi içindeki fikir ayrılıkları sonucunda bu partiden istifa eden Hüsamettin Cindoruk, İsmet Sezgin ve Gökberk Ergenekon gibi isimler tarafından 7 Ocak 1997'de kurulan DTP, 55. hükûmetin parçası oldu. 3 Kasım 2002 seçimlerine DYP listelerinden katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Birlik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Büyük Birlik Partisi, 29 Ocak 1993 tarihinde Muhsin Yazıcıoğlu liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "BÜYÜK BİRLİK" şeklindedir. Simgesi hilal içerisinde güldür. Genel başkanı Mustafa Destici'dir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (2007)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokrat Parti, 23 Haziran 1983 tarihinde kurulan, 27 Mayıs 2007 tarihinde Demokrat Parti adını alan, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DP" şeklindedir. Simgesi kırattır. TBMM'de 3 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel Başkanı Gültekin Uysal'dır. Yargıtay kayıtlarına göre Türkiye'de kayıtlı olan en eski kuruluşlu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (1992)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1992–2005)

Demokrat Parti, Türkiye'de 29 Kasım 1992'de, kapatılmış olan siyasi partilerin kurulmasına izin verilmesinden sonra eski Demokrat Partililerin kurduğu Demokratlar Kulübü'nün girişimiyle siyaset arenasına katıldı. 29 Kasım 1992'de yapılan kongresinde eski bakanlardan Hayrettin Erkmen genel başkanlığa seçildi. 16 Ocak 1994 tarihinde yapılan olağanüstü kongrede parti genel başkanlığına Aydın Menderes seçildi. Hemen ardından Hayrettin Erkmen ve arkadaşları Genel Kurula itiraz ederek yargıya gittiler, aynı kongrede genel başkanlığa aday olan Besim Tibuk ise Demokrat Partiden ayrılarak kısa bir süre sonra Liberal Demokrat Partiyi kurdu. 1995 genel seçimlerinden hemen önce Aydın Menderes'in görevinden ve partiden istifa edip Refah Partisine katılması üzerine, Demokrat Parti Murat Uzman'ın genel başkanlığı altında faaliyetine devam etti.

<span class="mw-page-title-main">1989 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

1989 Türkiye yerel seçimleri, 26 Mart 1989 günü yapılmıştır. Toplam 7 siyasi partinin katıldığı seçimlerde, il Genel Meclisi seçimleri baz alındığında % 28.7 oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) birinci parti olmuştur. 1984 yerel seçimleriyle karşılaştırıldığında oyları yaklaşık 20 puan gerileyen iktidardaki Anavatan Partisi (ANAP), SHP ve Doğru Yol Partisi'nin (DYP) ardından üçüncü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Millet Partisi (1948)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1948–1954)

Millet Partisi, 1948-1954 yılları arasında etkin olan Türk siyasi partisi. Partinin kurulmasının en önemli nedenlerinden biri Demokrat Parti'nin Cumhuriyet Halk Partisi'ne sert muhalefet yapmamasıydı.

<span class="mw-page-title-main">1984 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

1984 Türkiye yerel seçimleri, 25 Mart 1984'te yapılan yerel yönetim seçimleridir. 12 Eylül Darbesinden sonra yapılan ilk mahalli idareler seçimi olan bu seçimlerde İl Genel Meclisi oy oranları baz alındığında Anavatan Partisi (ANAP) %41,5 oy alarak birinci parti olmuştur. ANAP'ın Belediye Başkanlığı Seçimlerindeki oyu %43'ken, Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimlerindeki oyu ise %50'dir. Bu sonuçlara göre 67 ilden İstanbul, Ankara ve İzmir ile birlikte 55'inde ANAP, 8'inde SODEP, 2'sinde MDP ve 2'sinde Refah Partisi seçimleri kazandılar.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi (2007)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Doğru Yol Partisi (DYP), 28 Mayıs 2007'de kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–1985)

Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983'te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin tabanını sahiplenmek için kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Değişim Partisi</span> Türkiyede eski bir siyasi parti (1993-1994)

Büyük Değişim Partisi (BDP), Mayıs 1993'te Aydın Menderes tarafından kurulan ve 1994 yılının Ocak ayında kendini feshederek Demokrat Parti'ye katılan Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti.