İçeriğe atla

Hódmezővásárhely

Hódmezővásárhely
Hotel Fekete Sas (Siyah Kartal)
Hódmezővásárhely bayrağı
Bayrak
Hódmezővásárhely arması
Arma
Ülke Macaristan
İlCsongrád
Yüzölçümü
 • Toplam483.22 km²
Nüfus
 (2005)
 • Toplam47.258
 • Yoğunluk97.87/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu
6800
Alan kodu62

Hódmezővásárhely (Macarca telaffuz: [ˈhoːdmɛzøːvaːʃaːrhɛj]; Hırvatça: Vašarhelj) Macaristan’ın güneydoğusunda, Békés-Csanádi Bayırı ve Kil çayır toprağın Tisza Nehri’ni çevrelediği birleşme noktasında Büyük Macaristan Ovası’nda bir şehirdir. Kasabanın ismi kelimesi kelimesine "Kunduz çayırı/çayır çarşı (meydanı)" dır.

Tarih

Tarih öncesi

Modern kasabanın 6000 yıl öncesinde insan yerleşiminin kanıtı vardır ve arkeolojik kalıntılar alana o zamandan beri devamlı şekilde farklı kültür türlerinin yerleştiğini sezdirmektedir. Neolitik oturma yerleri toprağın içindeki girintiye eve ait eşyalardan tabaklar ve bereket sembolü Kökénydombi Vénusz u biriktirmiştir. Ayrıca Bakır Çağı, Bronz Çağı, Demir Çağı ve büyük göç dönemiden kalıntılar bulunur. Kasabanın arkeolojik hazineleri kalıcı arkeolojik müzesi olan Tornyai János Müzesi sergisinde görülebilir.

Ortaçağ dönemi

8nci yılın sonunda Macarların yerleşimi, çoğunlukla Bulgarlardan kaçan göçebe Slavların nüfusunun ve tarıma ait ve hayvan yetiştirme kalıntılarını buldu.

Hódmezővásárhely Macar bank

Moğolların Macaristan’ı istilasından önce bu alanda kiliseli en az sekiz köy vardı. Moğolların yakıp yıkma sonrası pek çok köy kuruldu. Fakat bunlar daha sonra Türklerin istilasının kurbanı haline geldi. Bu köyün toprakları daha sonra gelişen kasaba olarak Hódmezővásárhely tarafından zaptedildi. Yirmiden fazla Orta Çağ’dan gelen köy ve kilise kanıtı bulundu.

Hódmezővásárhely günümüz kasabası, 15nci yüzyılda Hód, Vásárhely, Tarján ve Ábrány sırasında gelişti, bir zamanlar küçük kasabalar birleşti ve pazarı olan kasabalar kuruldu. Kasabanın 1437 yılında Hódvásárhely olarak adlandırıldığı bilinir. Kasabanın Csongrád’dan Csanád’a yol gösteren yola yakınlık konumu ticari gelişmede avantajıydı. Orta Çağ pazarları ve özellikle çiftlik hayvanı ticareti onun büyümesini destekledi.

Hódmezővásárhely, Csongrád vilayeti comitatus’un parçasıydı. Bu vilayet’in parçası 1542 sonrası Türk’lerin kontrolü altındaydı. Tisza ve Tuna bölgesi arası, Hódmezővásárhely içeren Tisza‘nın doğu alanı Transilvanya’ya ait iken Osmanlı İmparatorluğu’na aitti. 1552 yılı askeri harekat sonrası Csongrád vilayetinin tümü Türkler tarafından alındı. Tüm alan, 1566 yılında Türk saldırısı tarafından tahrip edildi. Bölge Türkler tarafından 150 yıl sürecek olan bir zamanla işgal edildi.

Bağımsızlık

Rákóczi zamanı (1703-1711) bağımsızlık savaşında, kasaba Kont Miklós Bercsényi kontrolü altındaydı. Kraliyet mahkemesi mülke el koydu ve onu görkemli general Leopold Schlick’e verdi. Bağımsızlık savaşı süresinde Miklós Bercsényi kasabayı kuşatı ve onu Kurutlar general Sándor Károlyi’ye kiralanmış mal amacıyla verdi. Viyana’daki kraliyet mahkemesi Szatmár barışından sonra Károlyi'nin toprak talebini kabul etmedi ve o sadece araziyi onu satın alarak tekrar ele geçirebilirdi. 1722’ den 1818’e arazi sahibi yetkisi kaldırıldığında, Károlyi ailesi kasabaya sahip oldu.

Özgürlük için yapılan 1848-49 savaşlarında Hódmezővásárhely ulusal olaylarda önemli bir rol oynadı. Lajos Kossuth, kendisinin ikinci asker toplama kısa seyahatinde kasabaya 3 Ekim 1848 tarihinde ulaştı. Orada iken Macar ordusunun Pákozd’da savaşta olduğu haberini aldı ve vatanseverlik arzusu kasabayı kavradı. Hódmezővásárhely’den ordular, güney Sırbistan saldırlarını yenmede görev aldılar.

1860 larda Theiss kontrolü sonrası, göller ve çayırlar çevresi kurudu. İç alanlar ilerleyen bir şekilde dolduruldu ve kasabanın nüfusu arttı.

Hódmezővásárhely,1873 yılında eyaletten ayrıldı ve bağımsız belediye haklarını aldı. Endüstrileşmenin ilk işaretleri o zamandan itibaren görüldü. 1890 yılında Hódmezővásárhely, 55.475 ikamet edeniyle Macaristan’ın dördüncü en geniş kasabasıydı.

20nci yüzyıl

Belediye binası

Kasabanın modern tablosu, yüzyıl dönümünde kuruldu. Bu onluk yıllar pınarların yapımı, dinamik yapı operasyonları ve kanalların yapımı ile karakterize edildi. Nüfusun yüzde 70’i bununla beraber çiftçilik ve hayvan yetiştirmeyle uğraşıyordu.

Günümüzde kasaba, yabancı ve yerli turizmin bir durak yeridir. Müzeler, kiliseler, zafere ait kaynaklar, heykeller, parklar ve termal yüzme salonları dikkate değer çekici yerlerdir.

Kişiler

  • Lucien Hervé, fotoğrafçı
  • Robert Ilosfalvy, opera tenoru
  • Ede Kallós, heykeltıraş
  • IV. Ladislaus
  • Emil Lindenfeld, ressam
  • János Pásztor
  • János Tornyai, ressam
  • Franz Wittmann

Uluslararası ilişkiler

İkiz kasabalar — Kardeş şehirler

Hódmezővásárhely, aşağıdaki yerlerle ikizdir:

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan</span> Orta Avrupada bir ülke

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan tarihi</span> Macaristan ülkesinin tarihi

Macaristan tarihi, Macarların ya da Avrupa'da bilinen adları ile Hungarların kökenine ilişkin genel olarak kabul edilen görüş belirsiz ve tartışmalı olmasına karşın; onların milattan sonra 9. yüzyıla kadar Avrasya'nın ovalarında yaşayan göçebe topluluklar oldukları yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Makó</span>

Makó, Macaristan'ın Csongrád ilinin bir kasabasıdır. Szeged, Hódmezővásárhely ve Szentes'ten sonra Csongrád ilinin dördüncü büyük şehridir. Soğanı, kaplıcası ve termal banyosu ile ünlüdür. Her yıl Makó Uluslararası Soğan Festivali düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Békéscsaba</span>

Békéscsaba, Macaristan'ın güneyinde, Békés eyaletinin bir şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Érd</span> Macaristanʼda bir kent

Érd Macaristan'da Pest ili' nin merkez şehridir. Budapeşte Metropolitan Alanı' nda yer almakta olup, başkent Budapeşte' nin 22 km güneybatısındadır.

<span class="mw-page-title-main">Biyelina</span> Bosna-Hersekte şehir

Biyelina veya Belene Kuzeydoğu Bosna-Hersek'te bulunan bir şehir ve belediyedir. Şehir Banja Luka'dan sonra Sırp Cumhuriyeti'nin ikinci ve Bosna-Hersek'in ise beşinci en büyük şehridir. Semberija'nın zengin toprakları üzerindedir. Bijeljina, 140,000-150,000 civarında nüfus ile Sırp Cumhuriyeti'nin Doğu bölümünün gayri-resmi merkezi halindedir. Bijeljina konum olarak Sırbistan'dan 6 km (4 mi) ve Hırvatistan'dan ise 40 km (25 mi) uzaklıktadır. Üretken toprakları ile bölgenin gıda üretimi ve ticaretinde önemli yer almaktadır. Bijeljina geniş şehir merkezi ile dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Segedin</span>

Segedin, ya da Macarca Szeged, Macaristan'ın Csongrád ilinde bulunan ülkenin en büyük üçüncü şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Mişkofça</span>

Miskolc, Osmanlı kaynaklarında Miskofça, Macaristan'ın kuzeydoğusunda yer alan bir şehirdir. Bir ağır sanayi şehri olan Miskofça, 2013 yılı sayımına göre nüfus olarak Budapeşte ve Debrecen' in ardından ülkenin üçüncü büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Macaristan</span>

Osmanlı döneminde Macaristan, Orta Çağ'ın sonlarında Macaristan Krallığı'nın güney ve orta kısımlarıydı ve 1541'den 1699'a kadar Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi ve yönetildi. Osmanlı egemenliği, Büyük Macar Ovası ve Güney Transdanubia'nın neredeyse tamamını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

Macaristan Ulusal Ayaklanması, Macaristan'ı işgal eden Nazi Almanyası'nı ülkeden kovmak ve onların hükûmete atadığı Ok Haç Partisi rejimi devirerek demokratik Macaristan'ı kurmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Gyula Károlyi</span>

Gyula Károlyi de Nagykároly muhafazakâr Macar politikacı. 1931-1932 yılları arasında Macaristan başbakanlığı yapmıştır. Daha önce 191'da birkaç aylığına Szeged'de bulunan karşı devrim hükûmetine de başbakanlık yapmıştır. Başbakan olarak selefi István Bethlen'in ılımlı muhafazakâr politikasını sürdürmeye çalışsa da daha az başarılı oldu.

<span class="mw-page-title-main">István Tisza</span> Macar siyasetçi (1861-1918)

Kont István Tisza de Borosjenő et Szeged Macar siyasetçi, siyaset bilimci, başbakan ve Macar Bilimler Akademisi üyesi. Yaşamının en öne çıkan dönemi ikinci defa başbakan olduğu sırada Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesidir. Daha sonra Krizantem Devrimi sırasında aynı zamanda Macaristan'ın Avusturya ile olan siyasi birliğini bitirdiği gün olan 31 Ekim 1918'de suikaste uğrayarak öldürülmüştür. Tisza Avusturya Macaristan imparatorluğu'nun çifte monarşi rejimini desteklemiştir ve o zamanların liberal-muhafazakâr ittifakı içinde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">István Bethlen</span> Macaristan başbakanı (1874-1946; hd. 1921-1931)

Kont István Bethlen de Bethlen Macar aristokrat ve siyasetçi. 1921 ila 1931 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1526-1867)</span>

Macaristan Krallığı, 1526 ve 1867 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dışında bir devlet olarak mevcuttu; ancak 1804'te Avusturya İmparatorluğu haline gelen Habsburg Monarşisi'nin topraklarının bir parçasıydı. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrası ülke iki taçlı kral tarafından yönetilmiştir. Başlangıçta, Habsburg yönetimi altındaki toprakların kesinliği tartışmalıdır çünkü her iki yönetici de tüm krallığı talep ediyorlardı. Bu istikrarsız dönem, János Sigismund Zápolya'nın İmparator II. Maximilian'ın lehine Macaristan Kralı olarak tahttan feragat ettiği 1570 yılına kadar sürmüştür.

20. yüzyıl Macaristan tarihi, özellikle büyük ölçekli süreçler ve uzun vadeli önemi olan sosyal, politik, kültürel ve ekonomik olaylar açısından, Macaristan'da 1900'den 1999 sonuna kadarki yüz yıllık dönemde meydana gelen olaylara işaret eder. Bu süre zarfında, sonuçları çok önemli ve etkisi bugüne kadar süren birçok radikal bir değişiklik meydana geldi; Macaristan'da birçok farklı rejim iktidara gelmiştir; ülkenin sınırları büyük ölçüde değişmiştir; iki dünya savaşı ve çeşitli devrimler yaşamıştır; zaman zaman muhafazakâr-milliyetçi dünya görüşü liberal, solcu ideolojilerle rekabet etti; Bundan sonra ise Macar halkı, çoğu kez Macaristan'da yaşayan milletler, dini gruplar ve sınıflar arasındaki gerilimlerle gündeme geldi. Macaristan, işgal altında yüzyılın azımsanmayacak bir bölümünü geçirdi, ülkede yaklaşık elli yıl komünizm bayrağı dalgalanmıştır; yüzyılın son bölümlerinde ise ulusal bağımsızlığını ve aynı zamanda istikrarlı, demokratik bir sistem elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rákóczi Bağımsızlık Savaşı</span>

Rákóczi Bağımsızlık Savaşı (1703–11), Habsburgların Macaristan üzerindeki egemenliğini sona erdirmeye yönelik ilk önemli girişimdi. Savaş, bir grup soylu, zengin ve üst düzey aydın tarafından yürütüldü ve II. Francis Rákóczi tarafından yönetildi ve istifa eden askerler ve köylüler soyluların yanında savaştı. Ayaklanma başarısız oldu ve Szatmár Antlaşması ile sona erdi; ancak Macar soyluları Macar çıkarlarını kısmen karşılamayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Segedin (ilçe)</span> Macaristanda ilçe

Segedin ilçesi, Macaristan'ın Csongrád-Csanád ilinde bulunan bir ilçedir. Yüzölçümü 741,10 km² olan ilçenin nüfusu 2011 yılı itibari ile 197.615'tir. İlçenin merkezi Segedin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Stephen Tacı Toprakları</span>

Aziz Stephen Tacı Toprakları, gayri resmi olarak Transleithaya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Macaristan bölümünün topraklarına denir. 1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması ile kurulan bölge Birinci Dünya Savaşının sonunda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasıyla sona erdi. İsim, Macaristan Krallığı için sembolik bir öneme sahip olan ve Macaristan'ın Aziz Stephen Tacı olarak bilinen Macaristan'ın tarihi taç giyme seremonisine atıfta bulunuyordu.