İçeriğe atla

Hîre Muharebesi

Hîre Muharebesi
Müslümanların İran'ı fethi ve
Halid bin Velid'in seferleri
TarihMayıs 633 A.D
Bölge
SonuçRâşidîn Halifeliği zaferi.[1]
Taraflar
Râşidîn HalifeliğiSasani İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Halid bin Velid Iyas ibn Qabisah al-Ta'i,[2]
Abd al-Masih
Güçler
~10,000-15,000[3][4] Bilinmiyor
Kayıplar
Az Az

Hîre Muharebesi (Arapçaمعركة الحيرة), yılında Râşidîn Halifeliği ile Sasani İmparatorluğu arasındaki savaştır. Bu, Müslümanların İran'ı fethinin ilk savaşlarından biridir.

İçerik

Büyüklüğü ve zenginliği ile tanınan Hîre kenti, Perslerin Irak eyaletinin başkenti olduğu gibi bir Sasani düklüğüydü.[5] Lahmî Arap sakinlerinin çoğu, Sasaniler adına çölde devriye geziyorlardı.[1] Roma tarihçisi Procopius'a göre, Lahmîler savaşta deneyimli (ve) Persler'e tamamen sadıktılar (608'den önce, Sasanilere onlara karşı döndükleri zaman).[6] Hilâfet hükümdarlığı sırasında, Ebu Bekir, Halid bin Velid'e "Hîre ve Kufa'nın fethi size emanet edildi" yazan bir mektup gönderdi.[7]

Halid bin Velid komutasında, Müslüman Araplar, Lahmîli savunucuların Müslümanlara karşı atkılar kullandığı, bu güçlendirilmiş şehre saldırdılar. Mücadele kısa sürdü ve şehir sakinleri kolayca teslim oldular ve Halid bin Velid'e hediyeler verdiler.[8] Sonra, şehirde çok güzel süslenmiş beş kale Müslümanların eline geçti ve şehir sakinleri vergi ödemeyi kabul ettiler. Ayrıca şehirde yaşayanlar, Ullais sakinlerinin yaptıkları gibi, Sasanilere karşı casusluk yapmak konusunda da mutabık kaldılar.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b Conflict and Cooperation: Zoroastrian Subalterns and Muslim Elites in Medieval Iranian Society By Jamsheed Kairshasp Choksy, pg. 14
  2. ^ Muhammad's People: An Anthology of Muslim Civilization By Eric Schroeder,pg.160
  3. ^ After the battle of Ullais (15,000 Muslim army) in which around 2000 muslims died the army strength must be ~10,000-15,000 along with reinforcement or possible new recruits from Misna ibn Haris's tribe of Bani Bakr in Iraq.
  4. ^ Sword of Allah: chapter no: 23 by Lieutenant-General Agha Ibrahim Akram Nat. Publishing. House, Rawalpindi (1970) 978-0-7101-0104-4
  5. ^ The Battles That Changed History By Fletcher Pratt, pg. 80
  6. ^ The History of Iran By Elton L. Daniel, pg. 65
  7. ^ Lives of Mahomet and His Successors By Washington Irving, pg. 177
  8. ^ The Caliphate, Its Rise, Decline, and Fall. From Original Sources By William Muir, pg. 56
  9. ^ Iraq After the Muslim Conquest By Michael G. Morony, pg. 233

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer</span> İslam Devletinin ikinci halifesi, sahabe

Ömer bin Hattab, İslâm peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve İslâm Devleti'nin Ebû Bekir'den sonraki ikinci halifesidir. Ehl-i Sünnet, Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer'ul-Farûk" diye anarlar. Şiiler ise Ömer'in hâlifeliğini tanımazlar. 23 Ağustos 634 tarihinde Râşidîn Halifeliği'nin ikinci hâlifesi oldu ve bu görevi, öldürüldüğü yıl olan 644'e kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir</span> İslam Devletinin ilk halifesi, sahabe

Ebû Bekir ya da tam adıyla Ebû Bekir Abdullah bin Ebî Kuhâfe Osmân bin Âmir el-Kureşî et-Teymî, İslam peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve Dört Halife'nin ilki. Muhammed sonrası Müslüman toplumda 632-634 arası liderlik ve yöneticilik yapması, bu sebeple Muhammed'in halefi olması kendisine ilk halife unvanını kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hâlid bin Velîd</span> Arap asker ve komutan, sahabe (y. 585–642)

Hâlid bin el-Velîd Seyfullah olarak da bilinen Arap komutan. Hudeybiye Antlaşması sonrasında Müslümanlığı seçene kadar Kureyşlilerin saflarında, İslam dinine geçtikten sonra ise İslam devletinin emrinde savaşmıştır. Kureyşlilerin Uhud Savaşı'nda yenilmemelerinde kilit rol oynamış, emrindeki süvarilere yaptırdığı manevra ile Müslümanların yenilmesini sağlamıştır. Müslüman olduktan sonra Bizans ve Sasanilere karşı zaferler kazanmıştır. Bunların en dikkat çekeni Yermük nehri kıyısında Bizans ordusunu bozguna uğrattığı savaştır. İslami kaynaklara göre katıldığı yüzü aşkın savaşta hiçbir yenilgiye uğramamış nadir komutanlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">İran'da İslam</span>

İran'da İslam, (633-656) Sasani İmparatorluğu'nun sonunu getirmiş ve İran'da Zerdüştlük dininin ortadan kalkmasına neden olmuştur. Ancak Pers uygarlığının gelenekleri kaybolmamış yeni İslam siyaseti içine büyük ölçüde yedirilmiştir.

Ecnadeyn Muharebesi, 30 Temmuz 634 tarihinde Bizans İmparatorluğu ve Râşidîn Halifeliği ordusu arasındaki gerçekleşen ilk büyük çaplı savaştır. Savaşın sonucu Müslümanların kesin zaferidir. Bu savaşın ayrıntıları en iyi biçimde Müslüman kaynaklarında, Vâkidî'de yer almaktadır.

Firaz Muharebesi, Müslüman Arap kumandanı Halid bin Velid'in Mezopotamya Irak'ta Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Hristiyan Araplar'a karşı yapmış olduğu son muharebedir. Halid'in ordusu 15.000 kişiyi içeriyordu. Buna karşın Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Hristiyan Araplar'dan kurulu birleşik güç orduları Halid'in ordusundan birkaç kat fazlaydı. Bazı kaynaklara göre onlar on kat fazlaydı.

<span class="mw-page-title-main">Yermük Muharebesi</span> Müslüman Arap ordularının Bizans İmparatorluğu ile yaptığı muharebe (636)

Yermük Muharebesi, Halid bin Velid komutasındaki İslam ordusuyla Bizans İmparatorluğu'nun Yermük'te yaptığı, Arap-Bizans savaşlarının en büyük muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Köprü Muharebesi</span> Râşidîn Halifeliği ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir muharebe

Köprü Muhrebesi, 634 yılında Ebû Ubeyd es-Sekafî önderliğindeki Müslüman Araplar ile Bahman Jaduya liderliğindeki Sasani İmparatorluğu arasında Kufe'de gerçekleşen muharebedir. Sasanilerin zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap-Bizans savaşları</span> 7. yüzyıl ile 11. yüzyıl arasında savaşlar serisi

Arap-Bizans savaşları, 7. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar Müslüman Araplar ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan savaşlardır. Çatışmalar, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in, Raşidun ve Emevi halifelerinin ilk Müslüman fetihleri sırasında başladı ve halefleri tarafından 11. yüzyılın ortalarına kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Râşidîn Halifeliği</span> Kurulan ilk İslam halifeliği (632–661)

Râşidîn Halifeliği, İslâm peygamberi Muhammed'in halefi olan ilk halifeliktir. Muhammed'in MS 632'deki vefatından sonra ilk dört ardışık halifesi (halef) tarafından yönetildi. Bu halifeler, Sünni İslam'da topluca Râşidîn ya da "Doğru Yolda olan" halifeler olarak bilinirler. Bu terim Şîa'da kullanılmaz, çünkü Şii Müslümanlar ilk üç halifenin yönetimini meşru görmez.

<span class="mw-page-title-main">Zincirler Muharebesi</span>

Zincirler Muharebesi, Müslüman Arap kumandanı Halid bin Velid'in Kuveyt'te bulunan Kâzımiyye bölgesinde, Sasani İmparatorluğu'na karşı yapmış olduğu ilk muharebedir. Ebu Bekir'den gelen bu emirle, İslamiyet'in Arap Yarımadasının dışına taşınması ve kurulan İslam Devletinin sınırlarının genişletilmesi hedeflenmiştir. Savaşı Müslüman ordusu kazanmış ve İslam Orduları Kuveyt'i fethederek Irak yönünde ilerlemeye başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların İran'ı fethi</span> İslam Devletinin İranı fethi

Müslümanların İran'ı fethi veya Arapların İran'ı fethi, İran'ın MS 7. yüzyılda Müslümanlar tarafından fethedilmesidir. Bunun sonucunda Sasani İmparatorluğu yıkıldı ve İran İslamlaşmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Levant'ı fethi</span> 7. yüzyılda Râşidîn Halifeliği tarafından gerçekleştirilen fetih

Müslümanların Levant'ı fethi veya Müslümanların Biladü'ş-Şam'ı fethi ya da Arapların Levant'ı fethi

Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 637 yılında Bizans İmparatorluğu ve Râşidîn Halifeliği arasında gerçekleşen askeri çatışmanın bir parçasıdır. Çatışma, Ebu Ubeyde bin Cerrah komutası altındaki Râşidîn ordusunun Kasım 636'da Kudüs'ü kuşatmasıyla başladı. Patrik Sophronius, altı ay sonra yalnızca Râşidîn halifesine teslim olmak şartıyla teslimiyeti kabul etti. 637 yılının Nisan ayında Halife Ömer, şehrin teslimini almak için Kudüs'e şahsen gitti. Patrik de Ömer'e teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Lahmîler</span> Antik Arap monarşisi

Lahmî Krallığı ya da Benû Lehm, 300 ile 602 yılları arasında başkenti Hîre olan güney Irak'ta hüküm sürmüş Arap krallığı. Aralıklı ama genellikle Sasani İmparatorluğu'nun müttefiki ve kukla devletiydi ve Bizans-Sasani savaşlarına katılmıştır. Lahmî Krallığı daha ziyade Arap edebiyatını çeşitli suretlerle etkilemiş olmasıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hîre</span> İnsan yerleşimi

Hîre, günümüzde güney orta Irak'ta Kufe'de bulunan Mezopotamya'da antik bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Busra Muharebesi</span>

Busra Muharebesi, Suriye'de 634 yılında Râşidîn Halifeliği ile Bizans İmparatorluğu arasında Busra'nın mülkiyeti için gerçekleşen muharebedir. Bizans vassal devleti Gassani krallığının başkenti olan şehir, İslam kuvvetleri tarafından ele geçirilen ilk önemli şehirdir. Kuşatma Haziran ve Temmuz 634 arasında sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Enbâr Muharebesi</span>

Enbâr Muharebesi Halid bin Velid komutasındaki Müslüman Arap ordusu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Savaş, antik Babil kentine yaklaşık 80 mil (130 km) uzaklıktaki Enbâr'da gerçekleşmiştir. Halid, güçlü duvarlara sahip şehir kalesinde Sasani Perslerini kuşatmıştır. Kuşatmada çok sayıda Müslüman okçu kullanılmıştır. Pers valisi Şirzad sonunda teslim olmuş ve ayrılmasına izin verilmiştir. Enbâr Muharebesi, savaşta kullanılan Müslüman okçulara Pers garnizonunun "gözlerine" nişan almaları söylendiği için sıklıkla "Göz Harekatı" olarak da hatırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kuşatması (634)</span>

Şam kuşatması, 21 Ağustos'tan 19 Eylül 634'e kadar sürmüş ve şehir Râşidîn Halifeliği'nin eline geçmiştir. Şam, Müslümanların Levant'ı fethinde Bizans İmparatorluğu'nun elinden çıkan ilk büyük şehirdir.

Bu sayfada 632 yılında kurulan Râşidîn Halifeliği'nde 632'den 640'a kadar yaşanan olaylar yer alıyor.