Hâşim bin Abdümenâf

Haşim bin Abdümenaf (Arapça: هاشم بن عبد مناف‎; yaklaşık 464 - 497), İslâm Peygamberi Muhammed'in anne ve babasının ortak cetleri olan Mürre bin Kâ’b'ın oğlu Kusay bin Kilab'ın torunudur. Abdümenâf bin Kusay'ın oğlu, İslâm Peygamberi Muhammed bin Abdullah ile dördüncü Sünnî halifesi Ali bin Ebu Talib'in dedeleri olan Abdülmuttalib'in (Şeybe bin Haşim) babasıdır. Aynı zamanda Hâşimîler sülalesinin de isim babası olarak tanınır.

Hayâtı

Hâşim doğduğunda ʿAbd Şems ile yapışık ikiz kardeş olarak doğmuştu. Babası Abd Menâf bin Kusayy'ın doğumlarından sonra Hâşim ile ʿAbd Şems'i kılıçla keserek birbirlerinden ayırdığı rivayet edilir^[]. Asıl ismi, yönetici/hükümdar anlamına gelen Amr'dır, Kabe'ye gelen hacılara, hazırladığı ufalanmış ekmek ve et suyundan oluşan bir yiyeceği ikram ettiği için, "toz haline getiren, ufalayan" anlamına gelen "Hâşim" lâkabı verilmiştir. Soyu, Nuh tufanı sonrası Kabe'yi tekrar onaran İsmail Peygamber ve İbrahim Peygamber'e dayanmaktadır. Selma bint Amr adında Medine'li bir kadınla evlendi.

Kâbe'nin muhafızlığı görevini üstlenmiş olan Abd-i Menâf, kendi ölümünden sonra da bu vazifenin sürdürmesi için Haşim bin Abd Menâf'ı halef tâyin etmiştir.

İtibarlı bir tüccardı ve kendi zamanında Kureyş'in kervanlarının vergi ve diğer sorumluluklardan muaf olabilmesi için Bizans imparatoru ve Habeşistan kralı ile anlaştı. Sonuçta, Kureyş, Yemen'le, Suriye'yle, Ankara'yla, ekonominin canlı olduğu her yerle ticaret yapar hale geldi. Altı kız, dört erkek kardeşi vardır. Erkek kardeşleri: Abdişems bin Abdimenaf (Muâviye'nin büyük büyük dedesi), "Nevfel bin Abdimenaf", "Ebu Emr bin Abdimenaf" ve kendisinin varisi olan "Muttalib bin Abdimenaf".

Çocukları

Bilinen dört erkek ve beş tane kızı vardır. Kızlarının isimleri bilinmemekle birlikte, erkeklerinki:

Şeybe bin Haşim (d. 497 - ö. 578) (Abdulmuttalib), (Hem Muhammed, hem Ali'nin baba tarafından dedesi)
Esed bin Haşim, (Ali'nin anne tarafından dedesi)
Ebuseyfe bin Haşim
Nazle bin Haşim

Haşimî-Emevî Düşmanlığının Kökeni

"Haşim bin Abd Menâf", İslâm Peygamberi Muhammed bin Abdullah ile birinci Şia imamı ve dördüncü Sünni halifesi olan Ali bin Ebu Talib'in büyük büyük dedeleri iken, Haşim'in ikiz kardeşi (kimilerine göre büyüğü) Abdişems bin Abdimenaf da Muâviye'nin büyük büyük dedesidir.

Abd Menâf bin Kusayy Kabe muhafızıydı, kendisinden sonra da bu göreve Haşim bin Abd Menâf'ı seçmiştir. O zaman Haşim'in ikiz kardeşi (kimilerine göre büyüğü) ʿAbd Şems'in oğlu Ümeyye, amcasının bu reisliğini kıskandı. Haşim'le müsabakaya kalktı. Fakat seçilen hakem, şeref müsabakasında Haşim'i üstün ilân etti. Mağlup sayılan Ümeyye bin Abdişems de elli deve vermeğe, on sene müddetle Mekke'den uzaklaşmaya mecbur tutuldu, O da gidip Şam'a yerleşti. Bu olay Haşimiler ile Emevîler'in (Ûmeyye Aşireti) aralarındaki düşmanlığın kökenini oluşturmaktadır.^[1]

Ölümü

Şam'a yaptığı bir seferde Gazze'de (Filistin) 497'de ölmüştür.

Dipnotlar

^ İbn Esir, C:2, S:8

İlgili Araştırma Makaleleri

Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki halifesi. İslam peygamberi Muhammed'in damadı ve amcası Ebu Talib'in oğlu olan Ali, Muhammed'in İslam'a davetini kabul eden ilk erkek kişidir. Sünni İslam'a göre Ali, dört halifenin sonuncusu, Şii İslam'a göre ise imamların ilki ve Muhammed'in hak vârisidir. Şii ve Sünni İslam arasındaki farklılaşmanın ana nedeni Muhammed'in gerçek vârisinin kim olduğu konusundaki görüş farklılığından ileri gelmektedir.

Şeybe bin Haşim veya daha çok bilinen adıyla Abdülmuttalib, İslam peygamberi Muhammed'in dedesidir. Altı yaşındayken annesi ölen Muhammed'e sekiz yaşına kadar bakmış ve ölmeden önce emaneti, oğlu Ebu Talib'e devretmiştir. Künyesi Ebü'l-Haris Abdülmuttalib bin Haşim bin Abdülmenaf bin Kuseyy şeklindedir. Abdülmuttalib'in diğer isimlerinden biri de Âmir'dir.

Kureyş, rivayet kültüründe İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Arap kabilesidir.

Ebu Talib veya tam adıyla Abdümenâf bin Abdülmuttalib bin Haşim el-Kureşi, İslam peygamberi Muhammed'in öz amcası ve dördüncü İslam halifesi Ali'nin babasıdır. Abdülmuttalib bin Haşim'in on oğlundan biridir. Muhammed'in, 8 yaşından evlendiği yaş olan 25'e kadar bakımını üstlenmiş ve onu büyütmüştür. Muhammed evlendikten sonra dahi onu koruyup kollamaya hep devam etmiştir. 619'da Mekke'de ölmüştür. Muhammed'i en iyi tanıyanlardan biridir.

Hâşimoğulları veya Hâşimîler, Hüseyin bin Ali tarafından kurulan Arap ailesi. İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Benî Haşim ailesine bağlı bir Kureyş boyu olduğunu iddia etmektedirler. Ayrıca kan bağı ve kabile birlikteliği yoluyla Kızıl Deniz boyunca kurulan hanedanların sahibi olan boy. Sülale ismini İslam peygamberi Muhammed'in büyük-büyükbabası Haşim bin Abdimenaf'dan alır. I. Dünya Savaşı esnasında İngiliz desteğiyle Osmanlı Devleti'ne isyan etmiş, Arap Yarımadası'nın kontrolünü eline geçirmiş, fakat birkaç yıl sonra Suudi Hanedanlığı'na yine bir isyanla kaybetmişlerdir.

Keysanîlik (Dörtçüler), Şiîlik'te Mehdî kavramını ortaya atarak ilk defa İmam unvanını kullanan; Ali bin Ebu Talib'den sonra sırası ile Hasan bin Ali, Hüseyin bin Ali ve dördüncü İmâm olarak da Ali bin Hüseyin (Zeyn el-Âb-ı Dîn)’in yerine Ali bin Ebu Talib’in Bânû Hânife Kâbilesi mensûbu Havlet bint Câ'fer’den olan oğlu Muhammed bin Hânifîyye'nin imâmlık ve Mehdiliğini kabullenen; temelleri "El-Muhtâr bin Ebû ‘Ubeyd'ûl-Lâh el-Sâkafî el-Thâifî" tarafından atılan ve daha sonra da kendi içlerinden Abbâsî Hâlifeliği’ni çıkaran ghulât (köktendinci) mezhep.

Fatıma bint Esed, Esed bin Haşim'in kızı, Ebu Talib'in eşi, Şiilerin ilk İmamı, Sünnilerin dördüncü halifesi olan Ali bin Ebu Talib'in annesi, İslam peygamberi Muhammed'in kızı olan Fatıma bint Muhammed'in kayınvalidesi, Muhammed'in öksüz ve yetim olduğu günlerde eşiyle birlikte bakımını üstlenendir. Hatice bint Hüveylid'den sonra müslüman olan ilk kadındır.

Esed bin Hâşim,, Haşim bin Abdümenaf'in oğlu, Ali bîn Ebu Tâlib'in annesi Fatıma bint Esed'in babasıdır.

Abdullah bin Abbas, Tefsir ve fıkıh alanlarında otorite kabul edilen ve çok sayıda hadis rivayet eden İslam peygamberi Muhammed'in amcasının oğlu olan sahabe.

Adnanîler, İslâm Peygamberi Muhammed’in soyunun dayandığı, Arap Yarımadası'nda yaşamış olan bir kavimdir. Asıl yurtları, Arap Yarımadası'nın kuzey, orta ve batı kısımlarıdır. Ataları Peygamber Muhammed’in yirmi birinci büyük dedesi olan Adnan'dır.

El-Hakem bin Ebü'l-Âs bin Ümeyye, Emevî hanedanının Mervaniler kolunun kurucusu ve dördüncü Emevî Hâlifesi I. Mervan'nın (hk. 684–685) babası ve Osman bin Affan'nın (hk. 644–656) amcasıdır.

Affân bin Ebi'l As bin Ümeyye, Osman bin Affan'ın babası.

Ebü'l As bin Ümeyye, Emevî hanedanı'na adını veren Ümeyye bin Abdüşems'in oğludur.

Ümeyye bin Abdüşems, Mekke'deki Kureyş kabilesinin büyük iki kolundan birisi olan Ümeyyeoğulları'nın büyük atasıdır. Soyundan gelenlerin halifeliği sırasındaki İslam devleti olan 'Emevî' onun adından gelmektedir.

Abdüşems bin Abdümenâf Mekkeli Kureyş kabilesinin meşhur mensuplarından biriydi. Onun neslinden gelen Kureyş kabilesinin mensupları sonradan "Beni Abd-i Şems" olarak anılmışlardır.

Abdümenâf bin Kusay İslâm Peygamberi Muhammed'in dedesi Abdûlmuttâlib'in dedesi, Haşimoğulları'na adını veren meşhur Haşim bin Abdimenaf ile Benî Abd-i Şemsoğulları'na adını veren ağabeyi Abdişems bin Abdimenaf'ın babalarıdır.

Mürre bin Kâ'b, 4. yüzyılda yaşamış Kureyş kabilesine mensup, hem Muhammed'in babası Abdullah bin Abdulmuttalib tarafından, hem de babaannesi Fatımah bint Amr'nın kendisinin altıncı dedesidir. Muhammed'in babası Abdullah bin Abdulmuttalib'in dedesi Haşim bin Abdimenaf'ın dedesi Kusay bin Kilab'ın dedesidir. Muhammed'in hem annesi hem de babasının ecdâdı tarafından hesaplandığında Mûrrah ibn-i Kâ'b'ın "Muhammed'in en son ortak atası" olduğu anlaşılmıştır. "Mûrrah ibn-i Kâ’b", Muhammed'in dedesi Abdûlmuttâlib'in dedesi Abd Menâf bin Kusayy'ın büyük dedesidir. Kâ’b bin Lüey’'in oğludur.

Kilâb bin Mürre ya da Mekkeli Ebû Zehra Hâkim Kilâb Mûrrah ibn-i Kâ’b ibn-i Lu'ay ibn-i Gâlib ibn-i Fihr ibn-i Mâlik'in "Hind bint-i Sureyr ibn-i Selebeh ibn-i Haris ibn-i Fihr ibn-i Mâlik" adındaki ilk hânımından olan büyük oğlu idi.

Mekke tarihi, Mekke kentinde geçen olayları kapsar. Mekke, tarihi boyunca pek çok devlete ev sahipliği yapsa da bu devletler genelde İslam devletiydi. Mekke, İslam dinin kutsal kentidir. Kâbe, Mekke tarihinin şekillenmesinde etkili olmuştu. Mekke ilk başta Arap kabilleleri tarafından kontrol edilmiş daha sonraları Muhammed tarafından fethedilmiştir. Dört Halife, Emevi Hanedanlığı, Abbasi Hanedanlığı, Fatımiler ve Osmanlı İmparatorluğunun idaresinde kalmıştı. Modern zamanda ise Hicaz Emirliği ve şu anda Suudi Arabistan'ın kontrolündedir. İslam tarihi boyunca Hac görevi için müslümanlar, Mekke'ye gitmiş ve İslam devletleri Mekke'ye gidişi kolaylaştırmak için bazı yerlere dinlenme yerleri kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Benî Haşim</span>

Benî Haşim veya asıl Hâşimoğulları, İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Kureyş'in alt kolu olan bir Arap aşiretidir. Adını Muhammed'in büyük dedesi Hâşim bin Abdümenâf'tan almıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.