İçeriğe atla

Güzel ile Hayvan (film)

Güzel ile Hayvan[1][2]
La Belle et La Bête
"La Belle et La Bête" (Güzel ile Hayvan) filmin özgün sinema afişi
YönetmenJean Cocteau
Hikâye Jean Cocteau
YapımcıAndré Paulvé
SenaristJean Cocteau
OyuncularJean Marais
Josette Day
MüzikGeorges Auric
Görüntü yönetmeniHenri Alekan
KurguClaude Ibéria
StüdyoDisCina
DağıtıcıDisCina
Janus Films(ABD video)
The Criterion Collection (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüDram, romantik fantezi
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1946
Çıkış tarih(ler)iEylül 1946 Cannes Film Festivali
Süre96 dakika
ÜlkeFransa Fransa
DilFransızca
Diğer adlarıBeauty and the Beast (ABD)
Güzel ile Hayvan (Türkiye)
La Bella e la bestia (İtalya)
La Bella y la Bestia (İspanya)
Es war einmal - Die Schöne und die Bestie (Almanya)

Güzel ile Hayvan,[1][2] 1946 Fransa yapımı romantik fantezi filmidir. Özgün adı La Belle et La Bête olan film Anglosakson ülkelerinde Beauty and the Beast olarak adlandırılır. Türkiye'de zaman zaman Güzel ve Çirkin adı ile gösterime sunulduğu da olmuştur. Fransız romancı Jeanne-Marie Le Prince de Beaumont'un 1756'da yazmış olduğu çok bilinen ünlü masalından yola çıkarak Jean Cocteau'nun senaryosunu yazdığı ve yönettiği filmin başrollerinde Jean Marais ve Josette Day oynamışlardır. Cocteau'nün gedikli oyuncusu Marais bu filmde üç rolü birden oynuyor.

Bu film yönetmenin 1930'da yönettiği Bir Şairin Kanı'ndan (Le Sang d'un Poète) sonraki ikinci sinema filmidir. Filmin büyüleyici siyah beyaz görüntülerini Henri Alekan çekmiş, müziğini ise Georges Auric yapmıştır. Sinema eleştirmeni Roger Ebert'e göre Le Sang d'un Poète bir şair tarafından çekilmiş bir sanat filmiydi, oysa "La Belle et La Bête" bir sanatçı tarafından yapılmış şiirsel bir filmdir.[3]

Şair yönetmen Cocteau'nün en iyi filmlerinden biri, belki de başyapıtı olan bu film sinemadaki diğer "Güzel ile Hayvan" uyarlamaları arasında uyarlandığı esere en sadık olanıdır.[4] Oyuncuların olağanüstü performanslarının yanı sıra metaforlar ve Freudyen imgelerle dolu filmin şiirsel anlatım tarzı, makyaj, kostüm ve özel efektlerin mükemmelliği ve inandırıcılığı filmi unutulmaz yapan etmenler arasındadır.

İlk gösterimi Eylül 1946'da Cannes Film Festivali'nde yapılan film aynı yıl yine Fransa'da Louis Delluc ödülünü almıştı.

Özet

Filmin oyuncularından Jean Marais.

İflasın eşiğindeki tüccar (Marcel André) bir oğlu ve üç kızı ile bir köyde yaşamaktadır. Kızlardan kendini beğenmiş, bencil ve şirret olan Felicie ve Adelaide,üçüncü kız Belle (Josette Day) üzerinde tahakküm kurmuş ve onu adeta bir hizmetçi gibi kullanmaktadırlar. Bir gün ormanda yolunu kaybeden tüccar karşısına çıkan garip bir şatoya girer. Kızı Belle için bir gül kopardığı esnada şatonun sahibi çıkagelir.Şatonun sahibi sihirli güçlere sahip yarı hayvan yarı insan bir yaratıktır. Tüccar'a kızlarından birisini kendisine vermediği takdirde onu öldüreceğini söyler. Kızlarından Belle babasını kurtarabilmek için kendini feda eder ve şatoya gider. Burada yaratığı tanıdıkça,onun göründüğü kadar vahşi ve acımasız olmadığını keşfeder.

Oyuncu kadrosu

Aktör/Aktris Rolü
Jean Marais"Hayvan"/Prens/Avenant
Josette Day"Güzel"
Mila ParélyFélicie
Nane GermonAdélaïde
Michel AuclairLudovic
Marcel André"Güzel"in babası

Filmin analizi

Hep önce şair sonra yönetmen olduğunu söyleyen Cocteau, şiirde sözcüklerle yaptığı şeyi sinemada görüntülerle oynayarak yapıyordu. Cocteau bir zamanlar şöyle söylemişti: "Tarih sonunda yalanlara dönüşen gerçeklerden oluşur, efsane (mit) ise sonunda gerçeğe dönüşen yalanlardan ibarettir." Mitlere çok benzeyen peri masalları da görünüşte masum çocuk hikâyeleri gibi gözükse de içlerinde gizliden gizliye bir alt metin bir bilgelik barındırırlar, bağnazlar tarafından yüzyıllardır yasaklanmaya çalışılan Dünyanın gerçek tarihini şiirsel bir efsane şeklinde muhafaza ederler. Cocteau peri masallarının bu gizli gücünün farkındaydı. Cocteau, 18. yüzyılda yazılmış peri masalı "La Belle et La Bête" nin de sembollerle ve metaforlarla dolu bir mit olduğunu hemen anladı, bu hiç de basit bir çocuk hikâyesi değildi.

İlk metaforları filmde "Hayvan" 'ın yaşadığı büyülü şatoda görürüz. Bu ücra ve kasvetli şatonun görkemli salonları loş ve ıssızdır. Adeta şeytani bir mekandır, mumlar koridorlarda duvara monte edilmiş insan kolu şeklinde şamdanlar tarafından tutulmaktadırlar, şömine ateşi kendi kendine parlar söner, heykeller hareket eder, aynaların içinden geçilebilir vb. Ev sahibi de bir hayvan görünümünde olmasına rağmen giyim kuşamı ve davranışlarıyla bir aristokrat gibi hareket eder. Özellikle karşısındaki kadına davranışında bu asil tavrı daha da belirginleşir. Bütün bu özellikleriyle şeytanı simgeler. "Güzel" ise İsa'nın bir metaforudur. Kişisel güç ve servet peşinde koştukları için Katolikliği ve Protestanlığı temsil eden kızkardeşlerinin aksine saf ve sadık (babasına) kalabilmiştir. Cocteau filmlerinde ayna ötekini, zıtlığı, karşı tarafı temsil eder ve 'diğer' dünyaya, yeraltı dünyasına geçiş kapısı olarak kullanılır. Bu filmde ise büyülü ayna kişinin gerçek mizacını temsil etmektedir. "Güzel" aynaya baktığında ölmekte olan babasını görür, kendisini de aynada "Hayvan" ın görüntüsü şeklinde görür. Ayna kırılınca "Hayvan" zayıf düşer ve ölür.[5]

Freudyen imgelere gelince, Elektra kompleksiyle ilgili olarak "Pamuk Prenses", "Uyuyan Güzel", "Sinderella" gibi birçok peri masalında olduğu gibi "Güzel ile Hayvan" hikâyesinde de anne figürü ortada yoktur. Ana karakter ("Güzel") kendisine düşkün, hoşgörülü bir babayla yaşamaktadır, olmayan annenin rolünü üstlenmiştir, evi çekip çeviren ve babaya bakan odur. Hem babasının evinde hem de "Hayvan"ın şatosunda yumuşak başlı, itaatkar ve sabırlıdır. Başlangıçta "Hayvan"ın evlenme teklifini şiddetle reddeden "Güzel"in aslında için için, çirkin bile olsa güçlü, koruyucu bir erkek figürüne ihtiyacı olduğunu ve ondan etkilendiği ve gitgide ona tutulduğu kolayca anlaşılır. Bir analiste göre "Hayvan"ı ilk gördüğünde ona çirkin gelmesinin sebebi henüz babasına bağlı (Elektra kompleksi) olduğu için dünyevi ilişkilere hazır olmamasıdır. Ensest tabusuna sadık kalarak "Hayvan" ile cinsel ilişkiyi reddeder, ama ileriki zamanlarda Elektra kompleksinden kurtulacak ve "Hayvan"ı yakışıklı bir prens olarak görecektir.[6]

Filmin müziği

Filmin özgün müziğini Georges Auric bestelemişti. Ancak 1995 'te besteci Philip Glass bu film için, filmle tam senkronize bir opera bestelemişti.[7] Sunum şu şekilde olacaktı; Orkestra ve opera sanatçıları eseri yorumlarlarken arkalarındaki beyaz perdeye ses kuşağı kaldırılmış olan filmin projeksiyonu yapılacaktı. Piyasada mevcut olan aynı isimli Opera CD'sini de filmi izlerken aynı teknikle evlerde izlemek mümkündü (Ancak opera 2 CD'den oluştuğu için filmi bir ara duraklatmak gerekiyordu). Film ABD'de ikinci kez Criterion Collection tarafından DVD'ye basıldığında bu opera da ikinci bir ses kuşağı olarak DVD'ye eklenmiştir, yani istendiğinde filmi seyrederken ses kuşağını kapatıp filmle senkron olan opera'yı dinlemek de mümkün olmaktadır.

Philip Glass, Jean Cocteau'nün iki filmi için daha benzer çalışmalardan yapacaktır. Bu filmler Orphée (1950) ve Les Enfants terribles'dir (1950).[8]

Filmden bir sahne.

Film hakkında notlar

  • 1946'da Fransa'da Louis Delluc ödülü Jean Cocteau'ya verilmişti.
  • Çekimler sırasında Jean Cocteau hastalanıp hastaneye kaldırılınca çekimlere arkadaşı yönetmen René Clément devam etmiş.
  • Film II. Dünya Savaşı'nın hemen sonrasında çevrildiği için negatif film temin etmekte zorlanan yönetmen birbirinden farklı kaynaklardan gelen negatif filmleri kullanmak zorunda kalmış, bu da kendi ileri sürdüğüne göre, filmin şiirsel etkisine doku olarak olumlu katkıda bulunmuş.
  • Film IMDb'nin "en iyi 250 film" listesinde de yer almaktadır.[9]
  • 20. yüzyılın en yetenekli sanatçılarından biri olan Jean Cocteau (d.1889-ö.1963) yönetmenliğinin yanı sıra aynı zamanda bir şair, romancı, ressam, heykeltıraş, oyun yazarı, aktör ve sahne dekoratörü idi, ama o kendisini her şeyden önce bir şair olarak görüyordu. Bu çok yönlü sanatçı aynı zamanda bir homoseksüeldi ve bunu hiç saklamadı. En gözde sanatçısı, bu filmin de başrol oyuncusu olan yakın arkadaşı ve aşığı Jean Marais'di.[3][10] Zaten bu filmi de Jean Marais'nin teşvikiyle çekmiştir.
  • Jean Marais "hayvan" makyajının arkasında o kadar inandırıcı ve mükemmel bir oyunculuk sergiliyordu ki, filmin sonunda insan formuna dönüştüğü zaman, Greta Garbo'nun "bana hayvanımı geri verin" dediği söylenir.[8] Aynı anekdot Marlene Dietrich'e de atfedilmiştir.[3]

Diğer "Güzel ile Hayvan" filmleri

Yıl Film Yönetmen
1899La Belle et la bêteGabrielle Suzanne (Yazan)
1908La Belle et la bêteAlbert Capellani
1922Beauty and the BeastGuy Newall
1946La Belle et la bêteJean Cocteau
1976Beauty and the Beast (TV Filmi)Fielder Cook
1978Panna a netvorJuraj Herz
1987Beauty and the BeastEugene Marner
1987-1990Beauty and the Beast (TV Dizisi)Ron Koslow
1991Beauty and the BeastGary Trousdale/Kirk Wise
2003Beauty and the BeastDavid Lister

Not:Yukarıdaki listede animasyon filmleri hariç tutulmuştur.

  • 1991 'de yapılan animasyon filmi Beauty and the Beast, En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday gösterilmiş tek animasyon film olarak Oscar tarihine geçmiştir.[11]

Kaynakça

  1. ^ a b Türkçe isim için kaynak: Sinema, Uygulayımı - Sanatı - Tarihi - Nijat Özön.s.215
  2. ^ a b Türkçe isim için kaynak: [[Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi]] - s.223
  3. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2009. 
  7. ^ IMDb'de Philip Glass[]
  8. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2009. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009. 
  10. ^ "IMDb'de Jean Cocteau". 9 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2008. 
  11. ^ Akademi Ödülleri

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">François Truffaut</span> Fransız film yönetmeni (1932 – 1984)

François Roland Truffautsöylenişi 16 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fransız yönetmen, senarist, oyuncu ve Fransız Yeni Dalga akımının kurucularından.

<span class="mw-page-title-main">Jean Cocteau</span> Fransız film yönetmeni ve yazar (1889 – 1963)

Jean Cocteau, Fransız film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Jean Renoir</span> Fransız film yönetmeni ve senarist (1894 – 1979)

Jean Renoir, Fransız film yönetmeni, sinema oyuncusu ve yazardır. Empresyonist ressam Pierre Auguste Renoir'in oğludur.

Criterion Collection, özellikle sinema tarihindeki önemli filmleri, sayısal işlemlerden geçirerek DVD formatında sinema severlere sunan bir Amerikan şirketidir. 1984'te kurulmuştur.

Güzel ve Çirkin kelimesinin farklı anlamları:

<i>Harp Esirleri</i>

Harp Esirleri 1937 Fransa yapımı dramatik savaş filmidir. Özgün adı La Grande Illusion dır.

<span class="mw-page-title-main">Philip Glass</span> Amerikalı besteci

Philip Glass, üç kez Akademi Ödülleri'ne aday olmuş Yahudi asıllı Amerikalı besteci. 20. yüzyılın son döneminin en etkili bestecilerinden biri ve genel olarak sanatsal müziği halkla buluşturan bestecilerden biri kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Şiirsel gerçekçilik</span>

Şiirsel gerçekçilik 1930'larda Fransa'da ortaya çıkmış ve II. Dünya Savaşı'nın sonuna dek etkisini sürdürmüş sinema akımına verilen addır. Türkçede bazen "şairane gerçekçilik" olarak da geçer.

<i>Bir Şairin Kanı</i> film

Bir Şairin Kanı 1930 Fransa yapımı dramatik fantastik filmdir. Özgün adı Le Sang d'un Poète olan film İngilizce konuşulan ülkelerde The Blood of a Poet adı ile gösterilmişti.

<i>Altın Çağ</i> (film) film

Altın Çağ, 1930 Fransa yapımı gerçeküstücü deneysel filmdir. Özgün adı L'Âge d'or olan film, İngilizce konuşulan ülkelerde The Golden Age adıyla gösterilmiştir. "Altın Çağ" Türkiye'de ilk kez 1968'in Kasım ayında Türk Sinematek Derneği'inde, son olarak da Nisan 1997'de 16. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmiştir.

<i>Berlin Üzerindeki Gökyüzü</i> 1987 Almanya Fransa ortak yapımı şiirsel fantastik film

Berlin Üzerindeki Gökyüzü, 1987 Almanya Fransa ortak yapımı şiirsel fantastik filmdir. Özgün adı Der Himmel über Berlin olan film ABD'de Wings of Desire adıyla gösterilmişti. Film Türkiye'de Nisan 1989'da 8. Uluslararası İstanbul Film Festivali kapsamında gösterildi. 2006 yılında ise filmin Türkçe seslendirilmiş videoları DVD ve VCD formatlarında Arzunun Kanatları adıyla Türkiye'de piyasaya verildi.

<i>Sefiller</i> (film, 1995)

Sefiller, 1995 Fransa yapımı epik savaş filmidir. Özgün adı Les Misérables olan film Türkiye'de 2 Şubat 1996'da gösterime girdi.

<span class="mw-page-title-main">Henri Alekan</span> Fransız görüntü yönetmeni (1909 – 2001)

Henri Alekan, Fransız görüntü yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Jean Gabin</span> Fransız oyuncu (1904-1976)

Jean Gabin,, Fransız sinema oyuncusu, Légion d'honneur nişanı sahibi savaş kahramanı.

<i>Güzel ve Çirkin</i> (film, 1991) 1991 yapımı Amerikan animasyon filmi

Güzel ve Çirkin, Walt Disney Feature Animation tarafından üretilen 1991 yapımı Amerikan animasyon filmidir. Olan filmin dağıtımını Walt Disney Pictures yapmıştır. Film, Fransız romancı Jeanne-Marie Le Prince de Beaumont'un, güzel, genç bir kız ile canavara dönüşmüş bir prensi konu alan masalına dayanır. Ayrıca, filmdeki çeşitli öğeler, 1946 yapımı Güzel ile Hayvan filminden ilham alınarak kullanılmıştır.

<i>Orfe</i> (film)

Orfe, 1950 Fransa yapımı fantastik dramatik filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Marais</span> Fransız sahne sanatçısı ve tiyatro yönetmeni (1913 – 1998)

Jean-Alfred Villain-Marais, Fransız oyuncu ve yönetmen.

<i>Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler</i> (film, 1937) 1937 çıkışlı Amerikan animasyon filmi

Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Pamuk Prenses masalından uyarlanmış 1937 yapımı Amerikan animasyon filmidir. Walt Disney'in yaptığı bu ilk uzun animasyon, aynı zamanda sinema tarihi ile Amerika'nın sesli ve renkli ilk uzun animasyon filmidir.

<i>Güzel ve Çirkin</i> (film, 2017) 2017 yapımı film

Güzel ve Çirkin, yönetmenliğini Bill Condon'ın yaptığı, senaryosunu Stephen Chbosky ve Evan Spiliotopoulos'un yazdığı, Walt Disney Pictures ve Mandeville Films'in yapımcılığını üstlendiği bir 2017 Amerikan romantik fantastik müzikal filmi. Film, Disney'in 1991'de aynı adı taşıyan animasyon filminin canlı aksiyon CGI animasyonlu yeniden yapımıdır ve Jeanne-Marie Leprince de Beaumont'un 18. yüzyılın peri masalı uyarlamasıdır. Film kadrosu başroller olarak Emma Watson, Dan Stevens ve Luke Evans'dan, yardımcı oyuncu olarak ise Kevin Kline, Josh Gad, Ewan McGregor, Stanley Tucci, Audra McDonald, Gugu Mbatha-Raw, Ian McKellen ve Emma Thompson'dan oluşur.

<i>Güzel ve Çirkin</i>

Güzel ve Çirkin, Fransız romancı Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve tarafından yazılmış ve 1740'ta La Jeune Américaine et les contes marins'de yayımlanmış geleneksel bir masaldır. Uzun versiyonu ilk defa 1756'da Jeanne-Marie Leprince de Beaumont tarafından Magasin des enfants'da kısaltıldı, yeniden yazıldı ve yayımlandı ve Andrew Lang tarafından 1889'da Masal Kitabı serisindeki Blue Fairy Book'ta en çok anlatılagelen versiyonu yayımlandı. MS 2. yüzyılda Altın Eşek'te Lucius Apuleius Madaurensi'nin yazdığı "Cupid and Psyche" ve İtalyan masalı Giovanni Francesco Straparola'nın Le piacevoli notti 'deki "The Pig King" gibi kendinden daha önce söylenmiş masallardan etkilenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.