Güven mektubu

Güven mektubu (Fransızca: Lettre de créance), bir diplomatı başka bir egemen devlete büyükelçi olarak atayan resmi bir diplomatik mektuptur. Genellikle diplomatik güven mektubu olarak bilinen bu mektup, bir devlet başkanından diğerine hitaben yazılır ve büyükelçinin kendi ülkesi adına konuşma iddiasına güven (Fransızca: créance) vermesini ister. Mektup, büyükelçi olarak atanan kişi tarafından, kabul eden devlet başkanına resmi bir törenle sunulur ve büyükelçiliğin başlangıcını işaret eder.

Güven mektupları geleneksel olarak diplomasinin lingua franca'sı olan Fransızca yazılır.^[1] Ancak, gönderen devletin resmi dilinde de yazılabilirler.^[2][3]

Büyükelçi adayı görev yerine vardığında, devlet başkanıyla bir görüşme ayarlamak için dışişleri bakanıyla görüşür.^[4] Yanlarında güven mektubunun hem mühürlü orijinalini hem de mühürsüz bir kopyasını getirirler. Mühürsüz kopya varışta dışişleri bakanına verilir ve orijinali resmi bir törenle devlet başkanına şahsen sunulur.^[5]:550 Büyükelçiler güven mektupları kabul edilene kadar görevlerine başlamazlar ve diplomatik teşkilat içindeki öncelikleri güven mektuplarının sunulduğu tarihe göre belirlenir.^[6] Bununla birlikte, ülkeye girdikleri andan itibaren diplomatik dokunulmazlık hakkına sahip olurlar.^{[7]:32[8]:261}

Büyükelçi adayı takdim törenine kabul eden devlet tarafından sağlanan resmi bir araçla ve askerî eskort eşliğinde gider. Anayasal monarşilerde ve parlamenter demokrasilerde, devlet başkanı veya genel vali hükümetin yasal olarak bağlayıcı tavsiyelerine göre hareket eder. Dışişleri bakanı, güven mektubunun hükûmet tavsiyesi temelinde kabul edildiğini sembolize etmek için asıl törende devlet başkanı ile birlikte bulunur.^[9] Büyükelçi adayı güven mektubunu devlet başkanına sunmak için iki elini de kullanır.^[10]

İki ülke arasındaki ilişkiler maslahatgüzar düzeyinde yürütüldüğünde, güven mektubu, onu gönderen devletin dışişleri bakanı tarafından yazılır ve kabul eden devletin dışişleri bakanına gönderilir. Maslahatgüzar, güven mektubunu dışişleri bakanına sunar.^[11] Devlet başkanına ne hitap edilir ne de güven mektubu sunulur, bu da ülkeler arasındaki diplomatik ilişkilerin alt düzeyini simgeler. Maslahatgüzara askerî eskort ya da makam aracı tahsis edilmez.

İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinden gelen yüksek komiserler güven mektubu sunmazlar. İki İngiliz Milletler Topluluğu bölgesi devlet başkanı olarak aynı hükümdarı paylaştığında, gönderen devletin başbakanı kabul eden devletin başbakanına gayriresmi bir takdim mektubu yazar.^[12] Bir İngiliz Milletler Topluluğu ülkesi bir cumhuriyet olduğunda ya da kendi ayrı hükümdarına sahip olduğunda, yüksek komiserler bir devlet başkanı tarafından yazılan ve diğer devlet başkanına sunulan görev mektupları ile gönderilir ve kabul edilir.^[13][14] Her iki mektup şekli de 1950-1951 yıllarında Hindistan'ın cumhuriyet olmasından sonra standart hale getirilmiş ve bazı yüksek komiserlerin başbakandan, bazılarının dış ilişkiler bakanından mektup taşıdığı, bazılarının ise hiç mektup taşımadığı kaotik bir sistemin yerini almıştır.^[15]

Wikimedia Commons'ta Güven mektubu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.