İçeriğe atla

Güney Peru Cumhuriyeti

Güney Peru Cumhuriyeti
República Sur-Peruana
Republic of South Peru
1836-1839
Güney Peru Cumhuriyeti bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
South Peru haritadaki konumu
BaşkentTacna
HükûmetKonfederasyon'da Başkanlık sistemi
Başkan 
• 1837–1838
Ramón Herrera y Rodado
• 1838–1839
Pío de Tristán
Tarihçe 
• Kuruluş
17 Mart 1836
28 Ekim 1836
• İşgal
Ekim–Kasım 1837
• Dağılma
25 Ağustos 1839
Öncüller
Ardıllar
Peru
Peru

Güney Peru Cumhuriyeti (İspanyolca: República Sud-Peruana), Güney Amerika'da 1836-1839 yılları arasında varo olan kısa ömürlü Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun üç kurucu cumhuriyetinden biriydi.

Güney Peru, 1834 ve 1835'ten 1836'ya kadar olan iç savaşlar nedeniyle Kuzey Peru ile birlikte Peru Cumhuriyeti'nin bölünmesinden doğan iki eyaletten biriydi. Eyaletler, Bolivya Cumhuriyeti ile birlikte planlanan Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun kurucu cumhuriyetleri olarak 1836'da kuruldu.[1]

Konfederasyon, Konfederasyon Savaşı'nda Arjantin ve Şili ile sürekli sınır savaşlarından ve kuzey ve güney Perulular arasındaki kaotik bir iç çatışmadan üç yıl sonra sonra dağıldı. Ağustos 1839'da Agustín Gamarra, Konfederasyonun feshedildiğini ilan etti ve Güney Peru ve Kuzey Peru, birleşik bir Peru Cumhuriyeti hâline geldi.

Hükûmet

Güney Peru Bölümleri

1837'den dağılmasına kadar, hem sınırlı yetkilere sahip hem de Yüce Koruyucu olarak adlandırılan Mareşal Andrés de Santa Cruz'un kontrolü altında bir Geçici Başkan ve bir Kongre vardı.

  • Birinci Başkan : General Ramón Herrera y Rodado [es] (d. 1799 - ö. 1882) (17 Eylül 1837 - 12 Ekim 1838)
  • İkinci Başkan : Juan Pío de Tristán y Moscoso (d. 1773 - ö. 1859) (12 Ekim 1838 - 23 Şubat 1839)

İdarî bölümler

Güney Peru, sırasıyla eyaletlere ve bunlar da ilçelere ayrılan beş bölüme ayrıldı.

Kuruluşunda, başkentleri aynı adı taşıyan şehirlerde bulunan dört bölümden oluşuyordu. Beşincisi, Litoral, 1837'de başkenti Tacna'da olacak şekilde eklendi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Ley Fundamental de la Confederación Perú-Boliviana (1837)" (PDF). Congress of Peru. 1 Mayıs 1837. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Simón Bolívar</span> Büyük Kolombiyanın kurucusu

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte-Andrade y Blanco, genellikle bilinen ismiyle Simón Bolívar, günümüzde Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Peru, Panama ve Bolivya olarak bilinen ülkelerin İspanyol İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını kazanmalarına öncülük etmiş Venezuelalı askeri ve siyasi liderdir. Halk arasında El Libertador ya da Amerika'nın Kurtarıcısı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan İç Savaşı</span> ABDde Kuzey ve Güney arasında yaşanan bir iç savaş (1861-1865)

Amerikan İç Savaşı veya genelde Güney eyaletlerinde kullanılan diğer adıyla Eyaletler Arası Savaş, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington'daki yönetimi ile ülkeden ayrılmak isteyen 11 Güney Eyaleti arasında çıkmış dört yıl süren geniş kapsamlı bir iç savaştır. Savaşın temel nedeni, ekonomisi tarıma dayalı güney eyaletlerinde yoğun olarak ucuz işgücü mahiyetinde kullanılan köleliğin ülkenin Kuzey Amerika'nın batı bölgelerine doğru genişlemesi nedeniyle tartışılmaya başlanması ve sanayileşmiş kuzey bölgelerinde uygulandığı gibi tüm ülkede yasaklanıp yasaklanmayacağı konusundaki anlaşmazlıktı.

<span class="mw-page-title-main">And Dağları</span>

And Dağları, dünyanın en uzun sıradağlar zinciridir.

<span class="mw-page-title-main">Peru bayrağı</span> Ulusal bayrak

Peru bayrağı, Peru devleti tarafından 25 Mayıs 1825 tarihinden beri kullanılan resmi bayrak.

<span class="mw-page-title-main">Peru arması</span> Ulusal arma

Peru Arması, Peru devletinin resmî armasıdır. Günümüzdeki şeklini 1950 yılında almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Konfedere Devletleri</span> 1861den 1865e kadar Kuzey Amerikadaki fiili federal cumhuriyet

Amerika Konfedere Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldığını ilan eden 11 güney eyaletinin 1861'den 1865'e kadar oluşturduğu devlet. Amerikan İç Savaşı Amerika Konfedere Devletleri ve Amerika Birleşik Devletleri arasında olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Teksas Cumhuriyeti</span> 1836dan 1846ya kadar Kuzey Amerikada egemen devlet

Teksas Cumhuriyeti, Kuzey Amerika'da 2 Mart 1836'dan 19 Şubat 1846'ya kadar var olan egemen bir devlet, ancak Meksika tüm varlığı boyunca onu asi bir eyalet olarak kabul etti. Batı ve güneybatıda Meksika, güneydoğuda Meksika Körfezi, doğu ve kuzeydoğuda ABD'nin iki eyaleti Louisiana ve Arkansas ve ABD'nin şu anki Oklahoma, Kansas, Colorado eyaletlerinin bazı kısımlarını kapsayan Amerika Birleşik Devletleri toprakları ile çevriliydi., Wyoming ve kuzeyde ve batıda New Mexico. Cumhuriyetin Anglo sakinleri Texians olarak biliniyordu.

Mehmed Nuri Efendi, Tanzimat döneminde, 1838-1839 yıllarında Hariciye Nazırlığı yapan bir Osmanlı diplomatıdır.

Honduras devlet başkanı, Amerika kıtasının merkezinde, coğrafi açıdan Orta Amerika olarak adlandırılan kısımda yer alan Honduras'ta ülkenin İspanya'dan bağımsızlığını elde ettiği 15 Eylül 1821 yılından sonra devlet başkanlığı makamına getirilen kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Nikaragua devlet başkanları listesi</span>

Nikaragua Devlet Başkanı resmi olarak Nikaragua Cumhuriyeti Devlet Başkanı olarak kullanılır Nikaragua devletinin yöneticisidir. Makam 1854'te çıkarılan anayasası ile oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay İç Savaşı</span>

Uruguay İç Savaşı, bağımsız Uruguay'ın liderleri arasında çıkan çatışma. Savaş resmi olarak 1839'dan 1851'e kadar sürdü, ancak 1832'de başlayan ve Blancos fraksiyonunun 1904'teki son askeri yenilgisine kadar devam eden silahlı çatışmalar bu savaş kapsamında değerlendirilmiştir. Colorado Partisi ve Ulusal Parti haricinde, ülkenin komşuları ve Avrupa milletleri tarafından da destek gören bu çatışmaya, Brezilya İmparatorluğu, Arjantin Konfederasyonu, Buenos Aires Eyaleti, Birleşik Krallık, Fransa Krallığı ve İtalyan Vatansever Giuseppe Garibaldi önderliğinde toplanmış bir grup İtalyan gönüllü de katılmıştır. Colorado Partisini destekleyen büyük askeri çeşitlilik, mücadelelerinin "ulusal kurtuluş" çerçevesinde değerlendirilmesini zorlaştırsa da, Colorado Partisi bu çeşitliliğin "tiranlığa" karşı "insanlığı" ve "medeniyeti" savunan güç olarak görülmesi gerektiğini savundu. Uruguay'ın o zamanlardaki nüfusu 15.000 ' i Montevideo' da olmak üzere 60.000 kişi olduğundan, askerlerin ve atlıların sayısı birkaç bin kişiyi geçmiyordu.

<span class="mw-page-title-main">1830'lar</span> onyıl

1830'lar Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1830'da başlayıp 31 Aralık 1839'da sona eren onyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Agustín Gamarra</span>

Agustín Gamarra Messia, Peru'da 4. ve 7. Cumhurbaşkanı unvanlarıyla görev yapan Perulu bir asker ve politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Andrés de Santa Cruz</span> Bolivyalı siyasetçi ve asker

Andrés de Santa Cruz y Calahumana, 1829 yılından 1839'a kadar Bolivya'nın yedinci başkanı olarak görev yapan, Bolivyalı general ve politikacıydı. Kendisinden önce başkanlık yapan José Miguel de Velasco iki kez görev aldığı için, başkanlık yapan altıncı farklı isimdir. 2005 yılında başkan seçilen Evo Morales'e kadar, Bolivya'da en uzun süre başkanlık yapan isim Santa Cruz'dur. Ayrıca, 1827 yılında ve ardından 1836 yılından 1838'e kadar Peru'nun geçici başkanı olmuştur. Peru ile Bolivya'nın konfederatif bir yapıda birleşmesi için uğraşan ve 1836 yılından 1839'a kadar hayatta kalan Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun "Yüce Koruyucusu" sıfatıyla görev yaptı; onun kişisel çabalarıyla oluşturulan bu siyasi yapı uzun süreli olmadı.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya arması</span> resmi arma

Bolivya arması, Bolivya devletinin resmi armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peru-Bolivya Konfederasyonu</span>

Peru-Bolivya Konfederasyonu, Güney Amerika'da kısa ömürlü bir konfederasyon devletiydi. 1836'dan 1839'a kadar Bolivya ve Peru devletlerinin oluşturduğu bir birlik olarak var oldu. İlk ve tek devlet başkanı Bolivya devlet başkanı Andrés de Santa Cruz olurken, konfederasyonun başkenti Tacna'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Peru Cumhuriyeti</span> Eski bir devlet olan Peru-Bolivya Konfederasyonunun kurucu cumhuriyeti (1836–1839)

Kuzey Peru Cumhuriyeti, Güney Amerika'da 1836-1839 yılları arasında var olan kısa ömürlü Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun üç kurucu cumhuriyetinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya Cumhuriyeti (Peru-Bolivya Konfederasyonu)</span> Eski bir devlet olan Peru-Bolivya Konfederasyonunun kurucu cumhuriyeti (1836–1839)

Bolivya Cumhuriyeti, Güney Amerika'da 1836-1839 yılları arasında var olan kısa ömürlü 1836-1839 Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun üç kurucu cumhuriyetinden biriydi.