İçeriğe atla

Güney Ming

大明
Büyük Ming
1644-1662
Güney Ming
Güney Ming
TürMing Hanedanı'nın geri kalan devleti
BaşkentNankin
HükûmetMonarşi
İmparator 
• 1644-1645
Hongguang
• 1645-1646
Longwu
• 1646-1647
Shaowu
• 1646-1662
Yongli
Tarihî dönemMing-Çing geçişi
• Kuruluşu
1644
• Dağılışı
1662
Öncüller
Ardıllar
Ming Hanedanı
Çing Hanedanı
Tungning Krallığı
Günümüzdeki durumu Çin
 Tayvan
 Myanmar

Güney Ming (Çince: 南明; pinyin: Nán Míng) veya resmî adıyla Büyük Ming (大明 Dà Míng), Çin'de bir imparatorluk hanedanı ve 1644 Jiashen Olayı'ndan sonra ortaya çıkan Ming Hanedanı'nın bir dizi eski devletinden biriydi. Li Zicheng liderliğindeki Shun kuvvetleri Pekin'i ele geçirdi ve İmparator Chongzhen intihar etti. Ming generali Wu Sangui daha sonra Çin Seddi'nin doğu kesimindeki Shanhai Geçidi'nin kapılarını Shun güçlerini yok etmek için kullanma umuduyla Çing sancaklarına açtı. Ming müdavimleri Nankin'e kaçtılar ve burada Zhu Yousong'u İmparator Hongguang olarak tahta geçirdiler ve Güney Ming'in başlangıcını işaret ettiler. Nankin rejimi, Çing kuvvetlerinin Nankin'i ele geçirdiği ve o zamana kadar Zhu'nun idam edildiği 1645'e kadar sürdü. Daha sonraki figürler, çeşitli güney Çin şehirlerinde hanedanlıklarını ilan etse de Çing onları taklitçi olarak gördü.[1]

Nankin rejimi, toprakla geçinmek zorunda kalan ve kırsalı yağmalayan askerlerine ödeme yapacak ve tedarik edecek kaynaklardan yoksundu. Askerlerin davranışları o kadar kötü nam salmıştı ki, bu durumdaki şehirler tarafından girişleri reddedildi. Saray yetkilisi Shi Kefa, Yangzhou'da modern toplar ve organize direniş elde etti. Toplar çok sayıda Çing askerini yok etse de bu sadece hayatta kalanları öfkelendirdi. Yangzhou şehri Mayıs 1645'te düştükten sonra, Mançular intikam amacıyla genel bir katliam yağması başlattı ve kötü şöhretli Yangzhou Katliamı'nda tüm kadınları ve çocukları köleleştirdi. Nankin, 6 Haziran'da Çing tarafından ele geçirilmesiyle İmparator Hongguang Pekin'e götürüldü ve 1646'da idam edildi.

Eyaletlerdeki okuryazarlar, Yangzhou ve Nankin'den gelen haberlere duygu dolu bir şekilde yanıt verdiler. Bazıları kendi milislerini topladı ve direniş liderleri oldu. Shi yüceltildi ve Nankin'in utancını silmeye yemin eden sadıklar tarafından umutsuz bir fedakarlık dalgası vardı. 1646'nın sonlarına doğru, kahramanlıklar tükendi ve Çing ilerlemesi yeniden başladı. Önemli Ming "taklitçileri" Fuzhou (1645-1646), Guangzhou (1646-1647) ve Anlong'da (1652-1659) saray kurdular. İmparator Yongli, hanedanın son ve aynı zamanda en uzun süre hüküm süren imparatoruydu ve 1662'de Myanmar'da yakalanmadan önce Çin'in güneybatısındaki köylü ordularıyla birlikte Çing güçlerine karşı savaşmayı başardı. Ningjing Prensi, Tungning Krallığı'nda yaşıyordu. Ming tahtının meşru halefi olduğunu iddia etmeye devam etti, ancak 1683'e kadar orada gerçek bir siyasi güç yoktu.

Ming'in sonu ve ardından gelen Nankin rejimi, bir Çin edebiyatı klasiği olan Şeftali Çiçeği Yelpazesi eserinde tasvir edilir. Bazen Ming-Çing felaketi olarak da adlandırılan bu dönemdeki ayaklanma, Küçük Buz Çağı olarak bilinen küresel sıcaklıktaki düşüşle bağlantılıdır. Şiddetli bir kuraklığın tarımı mahvetmesiyle birlikte, çok sayıda isyancı ordu için insan gücü mevcuttu.

Kaynakça

Bibliyografi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zhu Yuanzhang</span>

Zhu Yuanzhang, Ming Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatoru.

Li Zicheng, Çin'in kısa süreli Shun Hanedanı'nın kurucusu ve tek imparatorudur. Saltanatı MS 1644'ten 1645 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Zhengtong</span> Ming dönemi 6. Çin hükümdarı (1427-1464; imparator 1435-1449 ve 1457-1464)

İmparator Zhengtong, İmparator Tianshun veya asıl adıyla Zhu Qizhen (朱祁鎮), Çin'in Ming Hanedanı'nın altıncı ve sekizinci imparatorudur. Saltanatı ilk olarak 1425'ten 1435 yılına kadar Zhengtong adıyla sürmüş olup kardeşi İmparator Jingtai'nin ölümünün ardından tekrar Tianshun adıyla 1457'den 1464 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hongzhi</span> Ming dönemi 9. Çin hükümdarı (1470-1505; imparator 1487-1505)

İmparator Hongzhi veya asıl adıyla Zhu Youcheng (朱祐樘), Çin'in Ming Hanedanı'nın dokuzuncu imparatorudur. Saltanatı 1487'den 1505 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Jiajing</span> Çinin Ming Hanedanının 11. imparatoru (1521-1567)

İmparator Jiajing veya asıl adıyla Zhu Houcong (朱厚熜), Çin'in Ming Hanedanı'nın 11. imparatorudur. Saltanatı 1521'den 1567 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Longqing</span> Ming dönemi 12. Çin hükümdarı (1537-1572; imparator 1567-1572)

İmparator Longqing veya asıl adıyla Zhu Zaihou (朱載垕), Çin'in Ming Hanedanı'nın 12. imparatorudur. Saltanatı 1567'den 1572 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

İmparator Chongzhen veya asıl adıyla Zhu Youjian (朱由檢), Çin'in Ming Hanedanı'nın 16. ve son imparatorudur. Saltanatı 1627'den 1644 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kumul Hanlığı</span>

Kumul Hanlığı, 17. ve 20. yüzyıllar arasında var olan bir Türk hanlığıydı. Hanlık, günümüz Kumul ilini kapsamakta olup Çing Hanedanı ve daha sonra Çin Cumhuriyeti'nin haraçgüzar devletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Geç Ming Hanedanı veba salgını</span>

Geç Dönem Ming Hanedanlığı'ndaki Büyük Veba, Çin'deki Ming Hanedanlığı'nın son dönemi olan 1633 ve 1644 yılları arasında yaşanan büyük bir veba salgınıdır. Salgın 1633'te Şansi Eyaletinde başladı ve 1641'de Pekin'e ulaştı. Veba 1643'te 200.000'den fazla insanın ölümüne neden oldu ve 1644'te Ming Hanedanlığı'nın çöküşüne katkıda bulundu.

Ming Tarihi, Çin'in Ming Hanedanı'nın resmî tarih kitabıdır. Zhang Tingyu'nun baş editör olduğu Çing Hanedanı sarayı tarafından görevlendirilen birkaç memur tarafından yazılmış olup İmparatorluk Çin'in resmi Yirmi Dört Tarih'inin arasında yer almaktadır. Kitap, 332 ciltten oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ming-Tibet İlişkileri</span>

Tibet ile Çin'in Ming hanedanı (1368-1644) arasındaki ilişkilerin kesin doğası belirsizdir. İlişkinin analizi, modern siyasi çatışmalar ve Westphalia egemenliğinin kavramın var olmadığı bir zamanda uygulanmasıyla daha da karmaşıklaşıyor. Çin Halk Cumhuriyeti tarafından yayınlanan bir kitap olan “Çin'in Tibet'inin Tarihsel Durumu” Ming sarayının Tibet liderlerine çeşitli unvanlar vermesine ki bu unvanların haleflerine Ming başkentine seyahat etme olanağı sağlıyordu, Tibetlilerin unvanları tam olarak kabul etmesine ve Ming hanedanının Tibet üzerinde tartışmasız bir egemenliğe sahip olduğunu iddia ediyor. Çin'deki bilim adamları da Tibet'in 13.yy'dan beri Çin'in ayrılmaz bir parçası olduğunu ve dolayısıyla Ming İmparatorluğu'nun bir parçası olduğunu savunuyorlar. Bununla birlikte, Turrell V. Wylie, Melvin C. Goldstein ve Helmut Hoffman gibi Çin dışındaki çoğu bilgin, ilişkinin bir hükümdarlık olduğunu, Ming unvanlarının yalnızca nominal olduğunu ifade etti. Tibet'in Ming kontrolü dışında bağımsız bir bölge olarak kaldığını ve basitçe Tibet ile ilişkileri kesen İmparator Jiajing’e(1521-1566) kadar haraç ödediğini söylerler.

<span class="mw-page-title-main">Wu Sangui</span>

Wu Sangui, Çin'de Ming Hanedanı subayı ve kısa süreli Zhou Hanedanı'nın ilk ve tek imparatorudur. Saltanatı, Mart-Ekim 1678 tarihleri arasında ölümüne kadar sürmüştür. Çin'de Ming Hanedanı'nın çöküşüne ve Çing Hanedanı'nın kuruluşunda kilit rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shun Hanedanı</span>

Shun Hanedanı veya resmî adıyla Büyük Shun, Çin'de Ming-Çing geçişi sırasında var olan kısa ömürlü bir imparatorluk hanedanıydı. Hanedan, büyük bir köylü isyanının lideri olan Li Zicheng tarafından, kameri yılın ilk günü olan 8 Şubat 1644'te Şian'da kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ming-Çing geçişi</span>

Ming-Çing geçişi veya Mançuların Çin'i fethi, 17. yüzyılda Çin'de Mançurya'daki Mançu Aisin Gioro boyu tarafından kurulan Çing Hanedanı ile diğer bölgesel veya geçici güçlerle müttefik olan güney Ming Hanedanı arasında meydana gelen çatışmalardır.

Sekiz Sancak, Çin'de Sonraki Jin ve Çing hanedanları altında tüm Mançu hanelerinin yerleştirildiği idari ve askeri bölümlerdi. Savaşta, Sekiz Sancak ordu olarak işlev gördü, ancak sancak sistemi aynı zamanda tüm Mançu toplumunun temel örgütsel çerçevesiydi. 17. yüzyılın başlarında Nurhaci tarafından oluşturulan sancak orduları, onun parçalanmış Curçen halkını birleştirmesinde ve Çing Hanedanı'nın Ming Hanedanı'nı fethinde araçsal bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Sonraki Jin (1616-1636)</span>

Sonraki Jin, Çin'de Mançurya'da bir imparatorluk hanedanı ve Çing Hanedanı'nın öncülüydü. 1616 yılında Jianzhou Curçen şefi Nurhaci tarafından Curçen kabilelerinin yeniden birleşmesi üzerine kurulan, adı 12. ve 13. yüzyıllarda kuzey Çin'i yöneten Wanyan boyu tarafından kurulan daha önceki Jin Hanedanı'ndan türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çing karşıtlığı</span>

Çing karşıtı duygu muhalifler tarafından "barbar" olmakla eleştirilen, esas olarak Çin'de Mançu liderliğindeki Çing Hanedanının (1644-1912) yönetimine karşı duyulan duyguyu ifade eder. Çing, Han'ı saçlarını Mançu tarzında kuyrukta takmaya zorlamak gibi politikaları uygulayarak geleneksel Han kültürünü yok etmekle, Çin bilimini bastırmakla, Çin'in dünyanın önde gelen gücü olmaktan çıkıp fakir, geri kalmış bir ülkeye dönüşmesine neden olmakla suçlandı. Sekiz Sancak'ın halkı, genel Han sivil nüfusunun aksine, devletin emekli maaşlarıyla geçiniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Zhu Yousong</span>

Hongguang İmparatoru veya kişisel adıyla Zhu Yousong, çocukluğunda Fuba (福八) lakabıyla tanınan, Çin'in Güney Ming Hanedanlığı'nın ilk imparatorudur. 1644-1645 yılları arasında Güney Çin'de hüküm sürdü. Döneminin adı olan "Hongguang", "büyük ışık" anlamına gelmektedir.