İçeriğe atla

Göytepe

Göytepe (eski ismi Prishib) Azerbaycan'ın Celilabad bölgesinde bir şehir.

Tarihi

Azerbaycanlı tarihçilere göre, 19. yüzyılda Rus İmparatorluğu'nun Azerbaycan hanlıklarını işgal etmesinden sonra 250.000'den fazla Rus, çoğunluk oluşturmak için bölgeye iskan ettirilmiştir. Ruslar hem Bakü ve Gence gibi büyük şehirlerde hem de bu daha küçük bölgelerde bulunuyorlardı. O sırada, Rusların bir kısmı şimdi Celilabad olan yerde konuşlanmıştı. Celilabad bölgesinde birçok Rusça yer adı vardır. — Astraxanovka, Tatyanovka, Nikolayevka, Petrovka, Privolnoye, Mixaylovka.. gibi.

19. yüzyılda Azerbaycan'a yerleştirilen Ruslara bereketli topraklar tahsis edilmiş ve yerel halka göre çeşitli ayrıcalıklar verilmiştir. Celilabad bölgesinin şu anki toprağı neredeyse orman örtüsünden tamamen yoksundur ve iklim kurudur. Bitki örtüsü Göytepe çevresindeki bölge sadece patates tarlaları ve üzüm bağlarından ibarettir. Ancak 200 yıl önce bölgenin doğası bugünkünden oldukça farklıydı. 1840 yılında, Prishib köyünün nüfusu zorla Rusya'nın Orenburg eyaletinden taşındı ve Lenkeran bölgesinin Astrakhanbazar bölgesine getirildi. 20. yüzyılda toponime Prishib adı verildi.[1]

1992'den sonra yerleşimin eski adı Göytepe olarak ilan edildi. Rusların çoğu, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Rusya'ya taşınmasına rağmen, Göytepe'deki Rus tarzı meşe evlerin çoğunda Azerbaycanlılar yaşıyor ve burada yaşamaya devam eden yaşlı Rus azınlık bulunmaktadır.[2]

Nüfus

Tanınmış Şahısları

  • Vüqar Mürsəlov - Azerbaycan Milli Kahramanı.

Eğitim

Göytepe'de 1 ve 2 numaralı ortaokullar, 3 numaralı tamamlanmamış ortaokul ve bir mesleki teknik okulu faaliyet göstermektedir.

Tarihi Eserler

Goytapa şehrinde 1878 yılında inşa edilen Rus kilisesi hala ayaktadır. Azerbaycan Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan ve resmi olarak 4177 numaralı envanterle tescil edilen bu tarihî eser, görünümünü kaybetmemiştir. Halihazırda kilisenin bakımını üstlenen bir Hristiyan cemaati olmadığı için Göytepe şehir kültür evi bu kilisenin birinci katında yer almaktadır. Kilise, evin çalışanları tarafından sürekli olarak izlenmekte ve korunmaktadır.

Kazı Çalışmaları

Göytepe, Tovuz'un 10 km doğusunda, Kura Nehri'nin sağ yakasının orta kollarında, Göytepe'nın en büyük arkeolojik eserlerinden biri olan Göytepe Anıtı, diğer Neolitik tepelerle (Shomutepe, Gargalartepe, Toyratapa) çevrilidir. Bu dağların batı kesiminde yer alır. Her yıl yaklaşık 400.000 ton yağış alır. Küçük Kafkasya'dan akan irili ufaklı bir dizi nehir Kura Nehri'ne akar ve ova peyzajını ayırır. Göytepe bu vadinin, Zayam Nehri'nin batı terasında yer alır. Göytepe ana yola (İpek Yolu) 150 metre uzaklıkta olup deniz seviyesinden 420 metre yükseklikte 2 hektardan fazla bir alanı kaplamaktadır, çapı 145 metre, yüksekliği 8 metredir. Göytepe, antik yerleşim alanı açısından Shomutapa kültürünün en büyük anıtlarından biridir. Araştırmanın temel görevlerinden biri de bu kültürün genel özelliklerini detaylı bir şekilde takip etmek ve bilimsel araştırmalarda en son teknolojileri kullanarak anıtın kronolojik yapısını belirlemektir.

2008 yılında tepenin üst kısmından itibaren kazı alanı her biri 100 metrekare (10x10 m) karelere bölündü. 2008-2011 yıllarında 1000 metrekareden fazla bir alanda anıt üzerinde arkeolojik kazılar yapıldı. Kazılar sırasında 8 metre Neolitik tabaka 13 yapının ufukları keşfedildi. Kazılar sırasında anakaranın henüz bulunamadığına dikkat edilmelidir. Göytepe yerleşimi, Azerbaycan ve genel olarak Güney Kafkasya'daki Neolitik gelişim sürecinin ana özelliklerinin incelenmesinde istisnai bir öneme sahiptir. Göytepe'deki arkeolojik kazılar Kültür, Kura Nehri'nin orta kesimleri boyunca erken Neolitik yaşam tarzının gelişimi ve sosyal yaşamın incelenmesi için koşullar yarattı.[7]

Kaynakça

  1. ^ Akademik Budaq Budaqovun Şəxsi Web Portalı 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.-Azərbaycanın Lənkəran regionu Toponimlərinin İzahlı Lüğəti Kitabı
  2. ^ "Azadlıq radiosu". 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  3. ^ SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1959)
  4. ^ SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1970)
  5. ^ SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1979)
  6. ^ SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1989)
  7. ^ SİVİLİZASİYANIN BAŞLANĞIC NÖQTƏSİ-GÖYTƏPƏ NEOLİT DÖVRÜ ABİDƏSİ

Bu makalenin çoğu aynı isimli Azerbaycanca makaleden 18 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. alınmıştır. Azerbaycanca makalenin belirttiği kaynaklar aşağıdadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya</span> Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asyanın sınırında bulunan bölge

Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu bölgede bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey Kafkasya ise Rusya içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şirvan (Azerbaycan)</span> Azerbaycanda şehir

Şirvan, Azerbaycan'da bir şehirdir. Şirvan şehri bir sanayi şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Karaz kültürü</span>

Karaz Kültürü,Erken Tunç Çağı'na ait bir kültürdür. Sovyet arkeolog Boris Kuftin'in çalışmalarında ortaya konulan, Geç Kalkolitik Çağ ve Tunç Çağı boyunca Doğu Anadolu Bölgesi, Transkafkasya, Azerbaycan ve Kuzeybatı İran'ı içine alan bir yayılma gösteren kültürdür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kafkasya</span>

Güney Kafkasya, Transkafkasya veya Kafkasardı (Azerice: Cənubi Qafqaz, Zaqafqaziya, Gürcüce: სამხრეთი კავკასია Samhreti Kavkasia,, bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan devletlerini kapsayan, İran, Rusya ve Türkiye arasında, Büyük Kafkas Sıradağlarının güneyinde yer alan coğrafi-siyasi bölge. Doğu Avrupa'da yer alan Azerbaycan'ın Kuzeydoğu kesimi dışında, Güney Kafkasya'nın çoğu coğrafi olarak Güneybatı Asya'da yerleşmektedir. Buna rağmen siyasi açıdan bölge tamamen Doğu Avrupa'nın hissesi olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan tarihi</span> Azerbaycanın tarihi

Azerbaycan, Avrasya'nın Kafkasya bölgesinde bir ülke. Doğuda Hazar Denizi, kuzeyde Rusya'nın Dağıstan bölgesi, kuzeybatıda Gürcistan, güneybatıda Ermenistan ve Türkiye ve güneyde İran ile sınırlıdır. Azerbaycan Cumhuriyet'nin yaklaşık 10 milyona yaklaşan nüfusunu bir Türk etnik grubu olan Azerbaycanlılar ve çeşitli diğer etnik gruplar oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mingeçevir</span> Azerbaycanda şehir

Mingeçevir - Azerbaycan'da şehir. 1946-1948 yıllarında kasaba olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azıh Mağarası</span>

Azıh mağarası ,Azerbaycan'ın güneybatısındaki Küçük Kafkas Dağları'nın güneydoğu yamacında, Karabağ'ın Kuruçay vadisinde, Tuğ çöküntüsünde, Kuruçay nehrinin sol kıyısında, nehirden 3 km uzaklıkta, Kuruçay'ın modern yatağından 100-120 metre yukarıda yer almaktadır. Karabağ'ın Hocavend ilçesinde Azıh ve Salaketin köyleri arasında, Füzuli şehrinden 14 km kuzeybatıda, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan bir mağara kompleksidir. Azıh mağarasının alanı 800 km²'dir. Burada uzunluğu 600 metreye kadar uzanan 8 koridor bulunmaktadır. Koridorların bazıları 20-25 metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır.

Domuztepe Höyüğü, Osmaniye il merkezinin 35 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Günümüzde Aslantaş Barajı kıyısında yer alan höyüğü tarihöncesi yerleşim katları su altında kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İçerişehir</span> Bakünün tarihî çekirdeği

İçerişehir ya da Eskişehir, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün tarihî çekirdeği olarak bilinmektedir. Haydar Aliyev Vakfı'nın çalışmaları sonucunda UNESCO'nun Dünya Miras Komitesi'nin 2000 yılında Avustralya'nın Cairns kentinde yaptığı 24. oturumda Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte Dünya Mirası olarak kabul edilen İçerişehir, Azerbaycan'dan listeye dahil olan ilk yapıdır. Bakü'nün en eski kısmı olan İçerişehir, iyi korunmuş kale duvarları ile çevrilidir. 221.000 m² alana sahip olan koruma alanında 1300'den fazla aile yaşamaktadır.

Şulaveri-Şomu kültürü, günümüz Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan topraklarında ve Kuzey İran'ın bazı bölgelerinde bulunan Geç Neolitik / Eneolitik bir kültürdür. Bu kültürün en eski kalıntıları Gürcistan'da tespit edilmiştir ve M.Ö. 6. binyıl başlarına uzanmaktadır. Şulaveri-Şomu kültürü, bilinen en eski Neolitik kültürlerden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Maykop kültürü</span> Batı Kafkasyaya hakim olmuş arkeolojik kültür

Maykop kültürü, Tunç Çağı'nda Batı Kafkasya bölgesinde hakim olmuş başlıca arkeolojik kültürlerinden biriydi.

Aççana Höyük - Alalah, Hatay ili Reyhanlı ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Höyük yerleşiminin tapınaklar bölgesinde bulunması imar tarihini 4000-3000 yıl öncesine uzandığı sanılmaktadır. Arkeolojik bilimsel yüzey ve kazı araştırma heyeti Kazılardan elde edilen buluntular, bölgenin inanç, kültür, yaşam biçimi ve ticaret trafiğine yön veren yerleşim yeri olduğu kanaatini güçlendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göytepe Arkeoloji Parkı</span>

Göytepe Arkeoloji Parkı Azerbaycan'da bir neolitik arkeolojik parktır. Göytepe, Şomutepe kültürüne bağlı olup, Güney Kafkasya'da Neolitik erken döneminin en büyük yerleşim yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Alikemek Tepesi</span>

Alikemek Tepesi, Azerbaycan'ın Celilabad rayonundaki Mugan ovasında yer alan ve Kalkolitik döneme, MÖ 5000 yılı civarına tarihlenen bir arkeolojik sit alanıdır. Erken seviyeler Shulaveri-Shomu kültürüne aitti. 1 hektardan fazla bir alanı kaplamaktadır.

Kültepe, Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin Babek Rayonu'nda yer alan ve Neolitik Çağ'dan beri yerleşim görmüş bir köy ve belediyedir. 1.859 nüfusa sahiptir.

Azerbaycan'daki Taş Devri, Paleolitik, Mezolitik ve Neolitik dönemlere ayrılmıştır. Karabağ, Kazah, Lerik, Kobustan ve Nahçıvan'da Taş Devri ile ilgili araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Kazah bölgesindeki Gyrag Kasaman köyü yakınlarında bulunan Şorsu vadisinde Taş Devri'ne ait taş malzemeler Mammadali Hüseynov tarafından bulunmuştur. Hüseynov'un araştırmalarına göre, insanlar ilk olarak 2 milyon yıl önce Azerbaycan topraklarına yerleşmişlerdir. Taş Devri'nde bölgede iki farklı insan türü yaşamaktaydı: Homo neanderthalensis ve Homo sapiens.

Ağaçkale, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Tovuz rayonunda bir köy ve idari bölgedir. 7 Mart 2012 tarihinde, Ağaçkale köyü Sarıtala köyü idari bölgesinden ayrılmıştır. Ağaçkale köyü idari bölgesi, aynı isimli köyü merkez alarak oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Avdal (Tovuz)</span>

Avdal, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Tovuz ilinin Ahmedabad köyü idari bölge ilçesine bağlı bir köydür. Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi'nin 7 Mart 2012 tarih ve 310-IVQ sayılı kararı ile Tovuz ilçesine bağlı Avdal köyü Yanığlı köyü idari bölge çemberinden ayrılmış, Ahmedabad köyü idari bölge çemberi, Ahmedabad köyü merkez olmak üzere oluşturulmuştur ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bölge birimlerinin Devlet siciline dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji ve Etnografya Müzesi (Bakü)</span>

Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Azerbaycan'da bir kültür kurumudur. Başkent Bakü'de, tarihi İçerişehir semtinde, Goşa Gala Kapısı'nin karşısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da kaplan avları tarihi</span>

Azerbaycan'da kaplan avları,1932 yılına kadar ağırlıklı olarak Azerbaycan'ın güneydoğu bölgesinde yapılıyordu. Bu avlarda Turan kaplanları avlanmaktaydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.