İçeriğe atla

Gyula Szapáry

Kont
Gyula Szapáry
de Szapár, Muraszombat et Széchy-Sziget
Macaristan Krallığı başbakanı
Görev süresi
13 Mart 1890 - 17 Kasım 1892
(2 yıl, 249 gün)
Hükümdar Franz Joseph
Yerine geldiğiKálmán Tisza
Yerine gelenSándor Wekerle
Kişisel bilgiler
Doğum 1 Kasım 1832(1832-11-01)
Peşte, Macaristan Krallığı
Ölüm 20 Ocak 1905 (72 yaşında)
Abbázia, Macaristan Krallığı

Kont Gyula Szapáry de Szapár, Muraszombat et Széchy-Sziget (1 Kasım 1832 - 20 Ocak 1905) Macar siyasetçi. 1890 ila 1892 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır.

Biyografisi

Ailesi önde gelen Macar soylu ailelerdendi ve büyük toprak sahipleriydi. Babası kraliyet danışmanı Kont József Szapáry, annesi Barones Anna Orczy de Orczi'dir. I. Dünya Savaşı çıktığında Sankt-Peterburg'da elçi olarak görev yapan Kont Frigyes Szapáry'nin kuzenidir.

Szapáry, Kontes Karolina Festetics de Tolna (1838–1919) ile evlenmiştir. Yedi çocukları olmuştur. Büyük büyük torunu György Szapáry ekonomist ve Macar Ulusal Bankası'nın eski başkan yardımcısıdır ve 2011 yılından beri Macaristan'ın Amerika Birleşik Devletleri elçisidir.

Siyasi kariyeri

Hukuk okuduktan sonra Heves ili vicecomes'u oldu. Dokuz yasama dönemi boyunca Macaristan Diet'inde temsilci olarak görev yaptı. 1867 yılında Heves ili comes'i seçildi. 1870 yılında Ulaştırma Bakanlığı müsteşarı, 1873 yılında içişleri bakanı oldu. 1878 ila 1887 yılları arasında Kálmán Tisza kabinesinde maliye bakanı olarak sonra da 1889'dan itibaren Ulaşım ve Tarım bakanı oldu.[1]

13 mart 1890 ila 17 Kasım 1892 arasında Macaristan başbakanı iken sanayi ve sosyal reform yasaları çıkartmasının yanı sıra oara reformu olarak da gümüşe dayalı forintten altına dayalı koronaya geçiş maliye bakanı Sándor Wekerle tarafından gerçekleştirildi.[2]

Szapáry çok sıra dışı olmayan ihtiyatlı muhafazakâr,[3] teknokratik,[4] bürokrat[5] bir siyasetçiydi ama kendisine Tisza hükûmetinden kalan deneyimli bakanlara güveniyordu. Dolayısıyla hükûmetinin politikası selefinin politikasının devamıydı.[6] Başarısız bir idare ve kilise reformundan sonra ulusal muhalefet 1892 parlamento seçimlerini kazandı. Başbakan olarak yerine Sándor Wekerle geçti.[2]

Wekerle, Dezső Szilágyi, Gábor Baross ve Albin Csáky başbakanlığı döneminde kabine üyeleriydi. Hükûmetinin başarısı, bakanlarının başarısına dayanmaktadır. Szapáry 1900 yılında Hazine Yöneticisi olarak atandı. 1904 yılında sonra da Kredi Bankası başkanı olarak görev yaptı.


1873 yılında Szapáry

Kaynakça

  1. ^ Ágnes Széchenyi (ed.): Móric Kornfeld: Reflections of twentieth century Hungary. A Hungarian magnate's view. Verlag Boulder, New York 2007, ISBN 978-0-88033-614-7, S. 70.
  2. ^ a b Peter F. Sugar (ed.): A history of Hungary. Verlag Indiana University Press, Bloomington 1990, ISBN 0-253-20867-X, S. 268f.
  3. ^ Alan Warwick Palmer: Twilight of the Habsburgs. The Life and Times of Emperor Francis Joseph. Atlantic Monthly Press, New York 1997, ISBN 0-87113-665-1, S. 269.
  4. ^ Alice Freifeld: Nationalism and the crowd in liberal Hungary, 1848–1914. Woodrow Wilson Center Press, Washington DC, 2000, ISBN 0-8018-6462-3, S. 263.
  5. ^ András Gerő: Modern Hungarian society in the making. The unfinished experience. Verlag Central European Univ. Press, Budapest 1995, ISBN 1-85866-024-6, S. 131.
  6. ^ Robert A. Kann: A history of the Habsburg Empire, 1526–1918. University of California Press, Berkeley, Calif. 1980, ISBN 0-520-04206-9, S. 454.
Siyasi görevi
Önce gelen:
Vilmos Tóth
Macaristan İçişleri Bakanı
1873–1875
Sonra gelen:
Kálmán Tisza
Önce gelen:
Kálmán Tisza
Macaristan Maliye Bakanı
1878–1887
Sonra gelen:
Kálmán Tisz
Önce gelen:
Tamás Péchy
Macaristan Bayındırlık ve Ulaşım Bakanı
Geçici

1880
Sonra gelen:
Pál Ordódy
Önce gelen:
Pál Széchenyi
Macaristan Tarım, Sanayi ve Ticaret Bakanı
1889
Sonra gelen:
Kendisi (Tarım)
Gábor Baross (Ticaret)
Önce gelen:
Kendisi (Tarım, Sanayi ve Ticaret)
Macaristan Tarım Bakanı
1889–1890
Sonra gelen:
András Bethlen
Önce gelen:
Géza Teleki
Macaristan İçişleri Bakanı
1890–1892
Sonra gelen:
Károly Hieronymi
Önce gelen:
Kálmán Tisza
Macaristan Başbakanı
1890–1892
Sonra gelen:
Sándor Wekerle

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan</span> Orta Avrupada bir ülke

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">László Bárdossy</span> Macaristan başbakanı (1890-1946; hd. 1941-1942)

László Bárdossy, Macar diplomat ve siyasetçidir. Şubat 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı dışişleri bakanı, Nisan 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">János Hadik</span> Macar siyasetçi

János Count Hadik de Futak, Macar siyasetçi. Hadik, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1918 yılında 17 saat başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sándor Wekerle</span> Macar siyasetçi (1848-1921)

Sándor Wekerle, Macar siyasetçi. Hadik, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1892-1895, 1906-1910 ve 1917-1918 yılları arasında üç farklı dönemde olmak üzere başbakanlık makamında bulunmuştur. Wekerle ilk geldiği dönemde soylu bir aileden gelmeyen biri olarak başbakanlık makamına gelen ilk kişi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Móric Esterházy</span> Macar siyasetçi

Kont Móric Esterházy de Galántha et Fraknó, Macar siyasetçi. Esterházy, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1917 yılında iki ay süresince başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">László Lukács</span> Macar siyasetçi ve yargıç (1850-1932)

László Lukács de Erzsébetváros, Ermeni asıllı Macar öğretim görevlisi, hukukçu ve siyasetçi. Lukács, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1912 ile 1913 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">István Tisza</span> Macar siyasetçi (1861-1918)

Kont István Tisza de Borosjenő et Szeged Macar siyasetçi, siyaset bilimci, başbakan ve Macar Bilimler Akademisi üyesi. Yaşamının en öne çıkan dönemi ikinci defa başbakan olduğu sırada Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesidir. Daha sonra Krizantem Devrimi sırasında aynı zamanda Macaristan'ın Avusturya ile olan siyasi birliğini bitirdiği gün olan 31 Ekim 1918'de suikaste uğrayarak öldürülmüştür. Tisza Avusturya Macaristan imparatorluğu'nun çifte monarşi rejimini desteklemiştir ve o zamanların liberal-muhafazakâr ittifakı içinde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Károly Khuen-Héderváry</span> Macar siyasetçi (1849-1918)

Kont Károly Khuen-Héderváry de Hédervár, Macar siyasetçi. Khuen-Héderváry, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1903 yılında kısa bir süre ve 1910 ile 1912 yılları arasında olmak üzere iki dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Khuen-Héderváry 1883 ile 1903 yılları arasında Hırvat Banı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Béla Wenckheim</span>

Baron Béla Wenckheim, Macar siyasetçi. Wenckheim, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1875 yılında kısa bir dönem başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dénes Berinkey</span>

Dénes Berinkey, Macar siyasetçi, hukukçu. Mihály Károlyi döneminde iki ay Macaristan Krallığı başbakanı görevi yapmıştır. Macaristan Sovyet Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte başbakan olduğu hükûmet düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">István Bethlen</span> Macaristan başbakanı (1874-1946; hd. 1921-1931)

Kont István Bethlen de Bethlen Macar aristokrat ve siyasetçi. 1921 ila 1931 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldızpatı Devrimi</span>

Yıldızpatı Devrimi veya Krizantem Devrimi Macaristan'da, I. Dünya Savaşı sonrasında Kont Mihály Károlyi liderliğindeki kısa ömürlü Birinci Macaristan Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşuna yol açan bir devrimdi.

Macar karşıtlığı, Macarlara karşı yöneltilen hoşnutsuzluk, güvensizlik, ırkçılık veya yabancı düşmanlığıdır. Macar halkına, diline ve kültürüne karşı nefret, keder, güvensizlik, gözdağı verme, korku ve düşmanlığı içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan başbakanı</span> Macaristanın hükûmet başkanı

Macaristan Başbakanı Macaristan'da hükûmetin başıdır. Başbakan ve kabine, parlamentoya, siyasi partilerine ve nihayetinde seçmenlere yönelik politika ve eylemlerinden toplu olarak sorumludur. Makamın şu anki sahibi, 29 Mayıs 2010'dan beri hizmet veren Fidesz - Macar Yurttaş Birliği'nin lideri Viktor Orbán'dır.

Gábor Szetey Macar eski bir politikacı ve Gyurcsány hükûmetinde Temmuz 2006'dan Nisan 2009'a kadar rol olan eski İnsan Kaynakları Devlet Sekreteri. Eşcinsel olduğunu açıklayan ilk Macar hükûmet üyesiydi. Szetey, halen İspanya'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Erdei</span> Macar siyasetçi

Ferenc Erdei, Béla Miklós liderliğindeki resmi olmayan geçici hükûmette İçişleri Bakanı olarak görev yapan Macar bir politikacı ve sosyologdu. Sovyetlerin Macaristan'ı işgalinden sonra bu kabine Mart 1945'te resmen göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi</span>

Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi, Avusturya ve Macaristan'a eşit statüde bir Hırvat devleti yaratarak, ikili monarşik İmparatorluğu üçlü bir imparatorlukta yeniden düzenlemeyi amaçlayan siyasi hareketti. Franz Ferdinand, 1914'teki suikastından önce, İmparatorluğun güçlü Slav muhalefeti tarafından parçalanmasını önlemek için üçlü monarşiyi destekledi. İmparatorluk, Slav unsurunun o sırada Avusturya ve Macaristan'ın sahip olduklarına eşdeğer en yüksek seviyelerde temsil edilmesiyle ikili yerine üçlü şekilde yeniden yapılandırılacaktı. Sırplar bunu yeni bir Yugoslavya devleti hayalleri için bir tehdit olarak gördüler. Macar liderler imparatorluk çevrelerinde baskın bir güce sahipti ve azınlıklarının Macar yönetiminden çıkacakları için üçlü monarşiye şiddetle reddettiler.