İçeriğe atla

Győr

Győr


Győr bayrağı
Bayrak
Győr arması
Arma
Macaristan üzerinde Győr
Győr
Győr
Győr' ün Macaristan'daki konumu
ÜlkeMacaristan Macaristan
BölgeGyőr-Moson-Sopron İli
İdare
 • Belediye BaşkanıDr. Dézsi Csaba András[1] (FIDESZ)
Yüzölçümü
 • Şehir174.62 km²
Nüfus
 (2012)
 • Yoğunluk753.43/km²
 • Kent
131,564[2]
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu
9000
Alan kodu96
Resmî site
www.gyor.hu

Győr ([[ˈɟøːr]], Osmanlı döneminde: Yanıkkale, Almanca: Raab, Latince: Arrabona), Macaristan' ın kuzeybatısında, Győr-Moson-Sopron İdarî Bölgesinin baş şehri olan bir kenttir. Tuna Nehri kollarından Mosoni Duna, Rába ve Rábca nehirlerinin buluştuğu yerde bulunan şehir, Budapeşte ve Viyana şehirlerinin ortasında önemli bir ulaşım noktasında yer almaktadır.

Tarih

Yerleşim, Tuna nehri civarındaki elverişli konumu ile antik çağlardan beri çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmıştır. MÖ 5. yüzyılda Keltler tarafından ilk yerleşim kurulurak Arrabona adı verildi. Roma tüccarlar MÖ 1. yüzyılda Arrabona'ya taşındı. MS 10 yılında Roma İmparatorluğu Pannonia adı verilen Batı Macaristan'ın kuzey kısmını içeren bölgeyi işgal etti. Burada kurulan yerleşim 400 yıl boyunca devam etti. İnşa edilen yol ağıyla ticaret yolları için önemli bir kavşak noktası oldu. Cermen kabileleri ve sonrasında Hun saldırıları sonucunda 4. yüzyılda Romalılar bölgeyi terk etmek zorunda kaldı. 5. yüzyılda bölgeye Slavlar yerleşmiş, sonrasında Lombardların ele geçirdiği yerleşimde 6. yüzyıl sonları ile 9. yüzyıl başları arasında Avarlar egemen olmuştur. 900 yılında Macarlar tarafından ele geçirilen yerleşimde terk edilmiş Roma kalesi yeniden düzenlendi. Macaristan Krallığı' nın ilk kralı I. István tarafından burada piskoposluk kuruldu. Yerleşim Macarca Győr adını aldı. 1241-1242 yıllarında, Avrupa’nın Moğollar tarafından istilası sırasında ele geçirildi. Mohaç Muharebesi sonrasında I. Ferdinand tarafından Habsburg topraklarına katıldı.

Győr,1594

1594 yılında Sadrazam Koca Sinan Paşa tarafından fethedilen kale, düşmanın çekilirken kaleyi yakmasından dolayı "Yanıkkale" olarak adlandırıldı.

Győr Kuşatması,1598

1598 yılında Habsburglar tarafından yeniden ele geçirildi. 1683 yılındaki II. Viyana Kuşatması sırasında Osmanlı ordusu yerleşim civarında kısa süre bulunmuş, ancak fethedilmeden Viyana üzerine hareket edilmiştir. Daha sonraki dönemde refah içerisinde bulunan yerleşim 1743 yılında "Serbest Kraliyet Şehri" statüsünü aldı. 14 Temmuz 1809 tarihinde meydana gelen "Raab Muharebesinde" Napolyon Bonapart, burada Avusturya İmparatorluğu ordularını yenilgiye uğrattı. 19. yüzyılda Tuna Nehri üzerindeki vapur trafiği sayesinde ticaret gelişti ve yerleşim büyümeye başladı. 1861 yılında Budapeşte-Kanije arasındaki demiryolu hattının açılmasıyla nehir trafiği azalmış ve kentin ticaret ekonomisi zayıflamıştır. Daha sonra kent liderlerinin çalışmalarıyla, yüzyıl sonlarında önemli sanayi şehirlerinden biri haline geldi. II. Dünya Savaşı'na kadar olan sürede zenginleşen şehir, savaş döneminde ağır hasar gördü. Nazi yönetiminde,1910 sayımında nüfusun %12,6 sını oluşturan Yahudi topluluğu gettolarda tutulmuş ve bazıları toplama kamplarına gönderilmiştir. 1970 yıllarında eski eserler restore edilmiş ve şehir yeniden inşa edilmiştir.

Macar heykeltraş Miklós Borsos yaşamının çoğunu burada geçirmiştir.

İklim

 Yanıkkale (Győr) iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 2,6 5,3 10,7 16,0 21,5 24,3 26,6 26,3 21,5 15,6 8,0 3,9 15,2
Ortalama sıcaklık (°C) −0,5 1,3 5,5 10,4 15,7 18,6 20,4 19,9 15,5 10,2 4,6 1,1 10,2
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −3,3 −1,9 1,6 5,4 10,1 13,1 14,7 14,4 10,8 6,0 1,6 −1,4 5,9
Ortalama yağış (mm) 32 33 28 38 55 64 53 65 38 35 53 38 532
Kaynak: Macaristan Meteoroloji Enstitüsü (1961–1990)[3]


Fotoğraf Galerisi

Kardeş şehirler

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2014. 
  2. ^ "MAGYARORSZÁG HELYSÉGNÉVTÁRA, 2012". 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2014. 
  3. ^ "Győr éghajlati jellemzői" (Macarca). Macaristan Meteoroloji Enstitüsü. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan</span> Orta Avrupada bir ülke

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte</span> Macaristanın başkenti

Budapeşte, Macaristan'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir sınırları içindeki nüfusa göre Avrupa Birliği'nin dokuzuncu en büyük şehri ve Tuna nehri üzerindeki ikinci en büyük şehirdir; şehrin yaklaşık 525 kilometrekarelik bir alanda tahmini nüfusu 1.752.286'dır. Hem şehir hem de ilçe olan Budapeşte, 7.626 kilometrekarelik bir alana ve 3.303.786 nüfusa sahip Budapeşte metropolitan alanının merkezini oluşturur. Şehrin nüfusu, toplam Macaristan nüfusunun %33'ünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osijek</span> Hırvatistanda Öslek-Baranja iline bağlı şehir

Osijek, Hırvatistan'ın dördüncü büyük şehridir. Osijek kenti Drava Nehri'nin kıyısına kurulmuştur. Tarihi Slavonya bölgesinin kültür ve ekonomik merkezidir. Ayrıca Osijek-Baranya bölgesinin de idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan tarihi</span> Macaristan ülkesinin tarihi

Macaristan tarihi, Macarların ya da Avrupa'da bilinen adları ile Hungarların kökenine ilişkin genel olarak kabul edilen görüş belirsiz ve tartışmalı olmasına karşın; onların milattan sonra 9. yüzyıla kadar Avrasya'nın ovalarında yaşayan göçebe topluluklar oldukları yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Estergon</span> Macaristanʼda bir kent

Estergon, kuzey Macaristan'da, başkent Budapeşte'nin 50 km kuzeybatısında, Komárom-Esztergom bölgesinde yer alan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Székesfehérvár</span>

Székesfehérvár, Osmanlı Türkçesi: İstolni Belgrad, Almanca: Stuhlweißenburg, Latince: Alba Regia, Sırpça: Stolni Beograd, Slovakça: Stolicný Belehrad, Çekçe: Stolicný Belehrad, Hırvatça: Stolni Biograd, Lehçe: Białogród Królewski. İstolni Belgrad), Macaristan'daki Fejér ilinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Pannonia</span> Roma İmparatorluğunda bir eyalet (MS 20 - 107)

Pannonia ya da Panunya, Kuzey ve Doğusundan Tuna, Batısından Noricum ve daha yukarıda İtalya, Güneyinden Dalmaçya ve daha aşağıda Moesia eyaletleriyle çevrili olan Roma İmparatorluğu eyaleti.

Slovakya tarihi, bugünkü Slovakya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Yanıkkale, Macaristan'ın Györ şehrinde kurulu müstahkem mevkiye Osmanlılar tarafından verilen ad.

Raab, Macar kenti Győr için Almanlar tarafından kullanılan tarihi ad ve aynı adla anılan nehir

<span class="mw-page-title-main">Raab Nehri</span>

Raab Nehri, Güneydoğu Avusturya ve Batı Macaristan'da bulunan Tuna'nın bir kolu olan nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Mişkofça</span>

Miskolc, Osmanlı kaynaklarında Miskofça, Macaristan'ın kuzeydoğusunda yer alan bir şehirdir. Bir ağır sanayi şehri olan Miskofça, 2013 yılı sayımına göre nüfus olarak Budapeşte ve Debrecen' in ardından ülkenin üçüncü büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Vişegrad, Macaristan</span> Macaristanda bir kasaba

Vişegrad veya Visegrád Macaristan'ın Pest ili'nde bulunan bir kasabadır. Kasaba; başkent Budapeşte'nin 43 km kuzeyinde, Tuna Nehri'nin sağ kıyısında yer almakta olup Macar Kralı Matyas Corvinus' un erken Rönesans yazlık sarayı ve Orta Çağ kalesinin kalıntıları ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'ın illeri</span>

Macaristan'ın illeri, Macaristan'ın birinci düzey idari bölümleridir. Macaristan, 19 ile ayrılmakta olup başkent (főváros) Budapeşte de iller ile aynı statüye sahip belediyedir. İller de ek olarak 173 ilçeye (járás) ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vác</span> Macaristanʼda bir kent

Vác, Macaristan'ın Pest ili'nde bulunan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1526-1867)</span>

Macaristan Krallığı, 1526 ve 1867 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dışında bir devlet olarak mevcuttu; ancak 1804'te Avusturya İmparatorluğu haline gelen Habsburg Monarşisi'nin topraklarının bir parçasıydı. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrası ülke iki taçlı kral tarafından yönetilmiştir. Başlangıçta, Habsburg yönetimi altındaki toprakların kesinliği tartışmalıdır çünkü her iki yönetici de tüm krallığı talep ediyorlardı. Bu istikrarsız dönem, János Sigismund Zápolya'nın İmparator II. Maximilian'ın lehine Macaristan Kralı olarak tahttan feragat ettiği 1570 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Peter (Macaristan kralı)</span> Macar Kralı

Peter Orseolo, 1038-1041 ve 1044-1046 yılları arasında Macaristan kralı.

<span class="mw-page-title-main">Yanıkkale Kuşatması (1594)</span>

Yanıkkale Kuşatması ya da Györ Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.