İçeriğe atla

György Cziffra

György Cziffra'nin portre fotoğrafı

György Cziffra (Georges Cziffra) (d. 5 Kasım 1921, Budapeşte – ö. 15 Ocak 1994, Senlis), Macar piyanist. 1968'de Fransız vatandaşı oldu.

20. yüzyılın en büyük piyanistlerinden birisi kabul edilir. Ünlü virtüöz, en çok Franz Liszt eserlerinin kaydı ile tanınmıştır. Frederick Chopin ve Robert Schumann'ın da pek çok eserinin kaydını yapmıştır.

Yaşamı

1921'de Budapeşte'de fakir bir çingene ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. O doğmadan önce Fransa'da yaşayan ailesi; I. Dünya Savaşı çıkınca sınırdışı edilmişti.

Piyano çalmayı öğrenen ablasını izleyerek piyano ile tanıştı. Beş yaşında iken bir sirk tarafından yeteneği keşfedildi ve birkaç hafta boyunca sirkin yıldızı olarak gösterilere katıldı.[1]

9 yaşında iken Franz Liszt Akademisi'ne kabul edildi. Bu kuruma kabul edilen en küçük öğrenci idi. Okulda, yetişkinlerin devam ettiği derslere katılmasına da izin verildi. Müzik eğitimi boyunca akşamları barlarda piyano çalıp, doğaçlama müzik yaparak yaşamını kazandı. Eğitimi, II. Dünya Savaşı nedeniyle yarım kaldı.[2]

Cziffra, 1941'de Mısır asıllı eşi Soleilka ile evlenmişti. Bu evlilikten kendi adını verdiği (György) oğlu dünyaya geldi. 1942'de askere alındı ve Nazi ordusunda çarpışmak üzere Rusya sınırına gönderildi. Sınırda, Rus partizanlara esir düştü. İki yıl sonra kaçabildiğinde yeniden Alman askerlerine yakalandı ve Batı cephesine tankçı olarak gönderildi.

1946'da terhis oldu ve yeniden Franz Liszt Akademisi'ndeki eğitimine ve barlarda piyano çalmaya başladı.

1950'de Macaristan'dan kaçma girişiminde bulundu fakat yakalanarak 3 yıl boyunca çalışma kamplarında ağır koşullar altında yaşadı. 1953'te serbest kalan sanatçı 1956'da eşi ve oğlu ile Viyana'ya kaçmayı başardı. Viyana'da Brahms Saal'da sansasyonel bir resital verdi. Ertesi sene Paris ve Londra'daki konserleri de çok coşkulu tepkiler aldı. Başarılı kariyeri Avrupa turnesi ve ABD konserleri ile devam etti.

1968'de Fransız vatandaşı olan sanatçı, Paris'in kuzeyindeki Senlis kasabasına yerleşti. Kariyerinin başındaki müzisyenlere destek olmak amacıyla bir vakıf kurdu. Orkestra şefi olan oğlu György Cziffra Jr.'ın 1981'de bir yangında ölümünden sonra orkestra ile konser vermeyi bıraktı.[3] 1994'te Senlis'te kalp krizinden öldü.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Franz Liszt</span> Macar besteci ve piyanist

Franz Liszt, Macar müzisyen, besteci, piyanist, orkestra şefi, müzik öğretmeni. 19. yüzyılın en önemli piyanistlerinden birisi, senfonik şiir tarzının yaratıcısı olan bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Arnold Schönberg</span> Avusturyalı-Amerikalı besteci (1874 – 1951)

Arnold Franz Walter Schönberg

<span class="mw-page-title-main">İdil Biret</span> Türk piyanist

İdil Biret,, Türk piyano sanatçısı.

György Sándor, 20. yüzyılın en büyük piyanistlerinden biri olarak bilinen Macar asıllı Amerikalı müzisyendir. Ünlü Macar bestecisi Bela Bartok'un öğrencisi olan Sandor, Bartok müziğinin en iyi yorumcusu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gülsin Onay</span> Türk müzisyen

Gülsin Onay, Türk piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Anton Rubinşteyn</span>

Anton Grigoryeviç Rubinşteyn, Rus piyanist, besteci ve orkestra şefi. St. Petersburg Konservatuvarı'nın kurucusu. Büyük piyano virtüözleri arasında sayılır ve Franz Liszt'in rakibi kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Leopold Godowsky</span>

Leopold Godowsky Leh asıllı Amerikalı piano virtüözü, besteci. 20. yüzyılın en ünlü klasik müzik piyanistlerindedir. Kendine özgü piyano tekniği ile tanınmıştır. Pianistlerin Pianisti olarak anılır.

Aydın Karlıbel, Türk besteci ve piyanisttir.

David Helfgott, Avustralyalı konçerto piyanisti. Piyanodaki ünlülüğü kadar şizoaffektif bozukluğu ile de ünlenmiştir. Dramlarla dolu yaşamı Oscar ödüllü Shine adlı filme de konu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Giorgi Latsabidze</span> Amerikalı piyanist

Giorgi Latsabidze, Gürcü Piyanist virtüöz, kompozitör ve müzik dalında doktora sahibi sanatçı.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Erkel</span>

Ferenc Erkel zamanının Avusturya-Macaristan İmparatorluğu idaresi altında yaşamış bir Macar opera besteci, piyanist, öğretmen ve orkestra şefidir. Erkel Macar tarihsel temaları olan Macar grand-opera janrının babası sayılmaktadır. Opera eserleri Macaristan'da seyircinin büyük sevgisi ile hala çok kere yapımlanıp sahnelenmektedir. 1844de Macaristan milli marşı olarak kabul edilen "Himnusz" adlı marşın müziğinin de bestecisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ferruccio Busoni</span>

Ferruccio Busoni, İtalyan besteci, piyanist, piyano ve kompozisyon öğretmeni ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Tabányi Mihály</span> Macar müzisyen

Tabányi Mihály, Macar akordeon sanatçısı ve caz müzisyeni.

Kamerhan Turan,, Türk piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Hatia Buniatişvili</span> piyanist

Hatia Buniatişvili, Gürcü-Fransız piyanist. Özellikle Chopin yorumlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Mūza Rubackytė</span> Litvan piyanist

Mūza Rubackytė,, Litvan piyanist ve müzik pedagogu.

<span class="mw-page-title-main">Zoltán Kocsis</span> Macar piyanist ve opera şefi

Zoltán Kocsis, Macar piyanist, besteci ve orkestra şefi.

Heinrich Lutter Alman bir piyanist ve piyano eğitimcisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Michel Sogny</span> Fransız piyanist (d. 1947)

Michel Sogny, Macar asıllı Fransız piyanist, besteci, pedagog ve yazar. Sogny, piyano öğretmek için yeni bir yaklaşım geliştirmiştir. Yaklaşımında, her yaştan birçok öğrencinin bu enstrümanı çalışmaktan zevk almasını sağladı. Çünkü piyano çalmanın genellikle çocukluk döneminde öğretilmediği takdirde ulaşılamaz olduğu düşünülmektedir.

Can Çakmur, Türk piyanist.