İçeriğe atla

Gwangju Ayaklanması

Gwangju Ayaklanması
Minjung hareketi ve Soğuk Savaş
18 Mayıs anıtı
Tarih 18 Mayıs 1980 (1980-05-18) - 27 Mayıs 1980 (44 yıl önce) (1980-05-27)
Yer Gwangju, Güney Kore
Hedef Demokratikleşme
Yöntem Gösteriler ve sivil itaatsizlik, sonrasında silahlı başkaldırma
Sonuç Demokrasi yanlısı hareketin ayaklanması; sivil ve askeri kayıplar
Taraflar
Gwangju vatandaşları Hanahoe
Güney Kore ordusu
Öne çıkan kişiler
Merkezi olmayan liderlik, sonradan Yerleşim Komiteleri Chun Doo-hwan
Roh Tae-wu
Chung Ho-yong
Lee Hee-seong
Kayıplar
165 ölü, 76 kayıp, 3.515 yaralı[]41 ölü (37 asker, 4 polis) ve 253 yaralı (109 asker, 144 polis) (14 asker hatalı atışlar sonucu öldü)[]
2.000'den fazla.

Gwangju Ayaklanması veya Gwangju Demokrasi Hareketi[1] (Korece: 광주 민주화 운동, 光州民主化運動, Gwangju Minjuhwa Undong), Güney Kore'nin Gwangju kentinde 18-27 Mayıs 1980 tarihleri arasında darbe yönetimine karşı gerçekleşen protesto gösterileridir. Bu süre zarfında, Chun Doo-hwan hükûmetine karşı gösteri yapan yerel Jeonnam Üniversitesi öğrencileri hükûmet birlikleri tarafından görülmemiş bir şekilde saldırıya uğrayarak dövüldüğünde ve öldürüldüğünde, Gwangju vatandaşları yerel silah ve polis karakollarını basarak silahla direniş gösterdi.[2][3] Ayaklanma 27 Mayıs 1980 tarihinde bastırıldı. Olay bazen başladığı zamana değin 5 · 18 (18 Mayıs, 오일팔, 五一 八 Oilpal) olarak da anılır.

Chun Doo-hwan'ın başkanlığı sırasında yetkili makamlar olayları komünist sempatizanlar ve ayaklanmacılar tarafından kışkırtılan bir ayaklanma olarak tanımladılar.[4] 1997 yılında gelindiğinde ulusal bir mezarlık ve anma günü (18 Mayıs) ilan edilmesinin yanı sıra mağdurlara tazminat ödendi ve itibarları iade edildi.[5]

Olayla ilgili bazı eleştirmenler, Chun Doo-hwan'ın resmi olarak cumhurbaşkanı olmadan önce gerçekleştiği ve basit bir öğrenci protestosuyla başlamadığını belirtmektedirler. Bununla birlikte, Chun Doo-hwan, 12 Aralık 1979'da bir önceki Güney Kore hükûmetine karşı düzenlenen bir askerî darbeye öncülük ettikten sonra, Güney Kore'nin varsayılan lideri haline geldi.[6][7]

2011 yılında, Askeri Rejime karşı 18 Mayıs Demokratik Ayaklanması hakkında Gwangju belediye binasında bulunan arşivler UNESCO Dünya Kayıt Belgesi'ne dahil edildi.[8]

Kaynakça

  1. ^ Embassy of the United States in Seoul, Korea. "South Korea Current Issues > Backgrounder". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2017. 
  2. ^ Sallie Yea, "Rewriting Rebellion and Mapping Memory in South Korea: The (Re)presentation of the 1980 Kwangju Uprising through Mangwol-dong Cemetery," Urban Studies, Vol. 39, no. 9, (2002): 1556–1557
  3. ^ Patricia Ebrey et al., "East Asia: A Cultural, Social, and Political History (Second Edition)" United States of America: Wadsworth Cengage Learning (2009): 500
  4. ^ "TV shows tarnish Gwangju history," JoongAng Daily, May 21st, 2013: http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=2971886 9 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ May, The Triumph of Democracy. Ed. Shin Bok-jin, Hwang Chong-gun, Kim Jun-tae, Na Kyung-taek, Kim Nyung-man, Ko Myung-jin. Gwangju: May 18 Memorial Foundation, 2004. Page 275.
  6. ^ Sallie Yea, "Rewriting Rebellion and Mapping Memory in South Korea: The (Re)presentation of the 1980 Kwangju Uprising through Mangwol-dong Cemetery," Urban Studies, Vol. 39, no. 9, (2002): 1556
  7. ^ "Dying for democracy: 1980 Gwangju uprising transformed South Korea," The Japan Times, May 17th, 2014: http://www.japantimes.co.jp/news/2014/05/17/asia-pacific/politics-diplomacy-asia-pacific/dying-democracy-1980-gwangju-uprising-transformed-south-korea/#.U-SllvldWZg 11 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ "Human Rights Documentary Heritage 1980 Archives for the May 18th Democratic Uprising against Military Regime, in Gwangju, Republic of Korea". UNESCO. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2016. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Gwangju Ayaklanması ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Güney Kore, resmî adıyla Kore Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nın güney kısmını oluşturan ve Kuzey Kore ile kara sınırını paylaşan, Doğu Asya'daki bir ülkedir. Kore adı, eskiden Doğu Asya'nın güçlü krallıklarından biri olan ve Büyük Gwanggaeto altında Kore Yarımadası, Mançurya'nın büyük bölümünü, Rus Uzak Doğusu ve İç Moğolistan'ın bazı bölgelerini yönetmiş olan Goguryeo'dan gelmektedir. Başkenti Seul, büyük bir küresel şehirdir ve Güney Kore'nin 51 milyondan fazla insanının yarısı, dünyanın dördüncü en büyük metropol ekonomisi olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi'nde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kore Savaşı</span> 1950–1953 yılları arasında Kore Yarımadasında yapılan savaş

Kore Savaşı, 1950-1953 yılları arasında yapılan, Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki savaştır. Soğuk Savaş'ın ilk sıcak çatışması olmuştur. Savaş, ABD ve müttefiklerinin, daha sonra da Çin'in müdahalesiyle uluslararası bir boyut kazanmıştır. Kore Savaşı sonunda Kore'nin bölünmüşlüğü korunmuş ve bugüne kadar gelen birçok sorun miras kalmıştır.

Kaesong Endüstri Bölgesi veya Kaesong Endüstri Parkı Kuzey Kore'nin Güney Kore sınırındaki Kaesong şehrinde kurulan ve Güney Kore firmalarının Kuzey'in işgücünü kullanarak üretim yapmalarına imkân veren sanayi tesisleridir. Bölge, Kuzey ve Güney Korelilerin fiziki temasta bulunduğu tek yer olması açısından önem taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Koreliler</span> Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı etnik grup

Koreliler, Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı bir etnik gruptur. Güney Kore ve Kuzey Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti vatandaşlarına da "Koreli" denir.

<span class="mw-page-title-main">Chun Doo-hwan</span>

Chun Duhwan, Güney Koreli asker ve siyasetçi. 1981-1988 yılları arasında Güney Kore Devlet Başkanı olarak görev yapmıştır. Gwangju Ayaklanması nedeniyle 1996'da ölüm cezasına çarptırılmış, ancak daha sonra o dönemin Devlet Başkanı Kim Young-sam tarafından affedilmiştir.

Filipin Komünist Ayaklanması, Filipinler Komünist Partisi ve onun silahlı kuvveti olan Yeni Halk Ordusu öncülüğünde 1969 yılında Filipinler'de Marksist-Leninist ilkelere dayalı rejim kurma amacı ile meydana gelen ayaklanma. Bu ayaklanma sonucu gelişen olaylar halen devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal İstihbarat Servisi (Güney Kore)</span> Güney Korenin istihbarat kuruluşu

Ulusal İstihbarat Servisi Güney Kore baş istihbarat kuruluşudur. Servis resmen Güney Kore İkinci Cumhuriyeti yerinden Ulusal Yeniden Yapılandırma Başkanı Park Chung-hee, askeri Yüksek Konseyi iktidarı sırasında, Kore Merkezi Haberalma Teşkilatı (KCIA) (중앙정보부) olarak 1961 yılında kuruldu. KCIA özgün görevleri denetlemek ve uluslararası iç istihbarat faaliyetleri ve askeri de dahil olmak üzere tüm devlet istihbarat örgütleri tarafından hem suç soruşturması ile hem de koordine edildi. Servisin geniş yetkileri etkin siyasete müdahale etmesine izin verdi.

<span class="mw-page-title-main">KBS2</span> Güney Kore televizyon kanalı

KBS2, Korean Broadcasting System (KBS) bir haber, eğlence ve tiyatro kanalıdır. Onun tiyatro ve eğlence programları ile ünlüdür. Televizyon istasyonu 1980 yılında KBS için Tongyang Broadcasting Corporation zorla birleşmesinin bir sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Wonder Girls</span>

Wonder Girls Güney Koreli kadın şarkıcılardan oluşan bir gruptur. Grup dört üyeden oluşmaktadır; Yeeun, Sunmi, Yubin ve Hyerim (Hyelim) Wonder Girls, 13 Şubat 2007 tarihinde MTV aracılığı ile yeni bir grup olarak tanıtıldı.

<span class="mw-page-title-main">Minatozaki Sana</span> Japon şarkıcı

Sana Minatozaki ya da daha çok bilinen sahne adıyla Sana, Güney Kore'de aktif Japon şarkıcı ve TV sunucusudur. JYP Entertainment tarafından oluşturulan Güney Koreli kız grubu Twice'ın üç Japon üyesinden biridir.

Kore Dalgası (hangul=한류 hanja=韓流,

<span class="mw-page-title-main">Kore draması</span>

Kore draması (한국드라마) ya da K-drama Güney Kore tarafından yapılan çoğunlukla mini dizi şeklinde olan Kore dilindeki dizilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore ekonomisi</span> Güney Kore Ekonomisinin Gelişimi

Güney Kore ekonomisi, nominal olarak dünyanın 11. büyük ve satınalma gücü paritesi bakımından 13. büyük ekonomisi olup Asya'nın da dördüncü büyük ekonomisidir. Güney Kore karma bir ekonomi olup ülke ekonomisine chaebol denilen aile konglomeratları hakimdir. Güney Kore fakir ve gelişmekte olan bir ülke iken Han Nehri Mucizesi ile yaşadığı büyük ekonomik kalkınma ile gelişmiş yüksek gelirli bir ülke haline geldi. Güney Kore kendisi ile aynı ekonomik gelişmeyi sağlamış olan Tayvan, Singapur ve Hong Kong ile birlikte Asya Kaplanları olarak anılır. Bununla birlikte ülke 1997 Doğu Asya Mali Krizi'nden oldukça etkilenmiştir. Güney Kore G-20 ve OECD üyesi olup 21. yüzyılda dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olma potansiyeline sahip sonraki 11 ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kore Sosyal Demokrat Partisi</span> Kuzey Koredeki siyasi parti

Kore Sosyal Demokrat Partisi (KSDP) (Korece: 조선사회민주당, Chosŏn Sahoe Minjudang; KSDP), iktidardaki Kore İşçi Partisi ile müttefiki Kuzey Kore’deki bir siyasi partidir. 3 Kasım 1945'te, orta ve küçük girişimciler, tüccarlar, el sanatçılar, küçük burjuvazi, bazı köylüler ve Hıristiyanlar tarafından, emperyalizm karşıtı ve feodal karşıtı özlemlerin ve Japon yönetiminin mirasını ortadan kaldırma taleplerinin dışında, orta ve küçük girişimciler tarafından Kore Demokrat Partisi olarak kuruldu. Resmi olarak Belirtilen görevi demokratik bir toplum inşa etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Bae Doona</span> Güney Koreli aktris

Bae Doona Güney Koreli aktris. Kore dışında Park Chan-wook'un Sympathy for Mr. Vengeance (2002) filmindeki politik aktivist, Bong Joon-ho'nun Yaratık (2006) filmindeki okçu Park Nam-joo ve Hirokazu Koreeda'nın Air Doll (2009) filmindeki oyuncak bebek rolleriyle tanındı.

Wiman Joseon eski Kore tarihinin Gojoseon döneminin bir parçasıydı. Wiman'ın Gojoseon Kralı Jun'dan tahtı ele geçirmesiyle başladı ve Wiman'ın torunu olan Kral Ugeo'nun ölümüyle sona erdi. Arkeolojik veriler dışında, Kore tarihinin bu dönemindeki ana kaynak Sima Qian'ın Shiji'sinin 115. bölümünden geliyor. Wiman aslen Han Hanedanlığı altında Yan Krallığından bir Çin askeri lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Go Doo-shim</span> Güney Koreli oyuncu

Go Doo-shim Güney Koreli bir aktris.

Karşı Karşıya, Ryoo Seung-wan'ın yazıp yönettiği 2015 çıkışlı Güney Kore yapımı aksiyon ve komedi filmidir. Filmi 13,4 milyon kişi sinemalarda izledi. Film, Güney Kore'de en çok hasılat yapan beşinci filmdir. Karşı Karşıya İspanya'daki Sitges Film Festivali'nde Casa Asia Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Nepal-Türkiye ilişkileri</span>

Nepal-Türkiye ilişkileri, Nepal ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İkili diplomatik ilişkiler 1962 yılında kuruldu. Türkiye'nin Yeni Delhi'deki Hindistan Büyükelçisi Nepal'e, İslamabad'daki Nepal Büyükelçiliği ise Türkiye'ye akredite edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Japonya-Kore Denizaltı Tüneli</span>

Japonya-Kore Denizaltı Tüneli, Japonya ve Güney Kore'yi birbirine bağlaması planlanan bir demiryolu tüneli projesidir. Tünelin Kore Boğazı'ndan Iki ve Tsushima adalarını kullanarak geçmesi planlanmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.