İçeriğe atla

Guta

Bölgeyi çevreleyen dağlardan Guta manzarası
2006 yılından Şam'ın uydu görüntüsü

Guta (Arapça: رووطَة د دِمَشْقَ ), Suriye'nin güneybatısında, Doğu ve Güney kenarı boyunca Şam şehrini çevreleyen bir kırsal ve banliyö bölgesidir.

Tarih

Tarihsel olarak, bölge Şam'ın kurulduğu yer etrafında Barada Nehrinin oluşturduğu bir vaha olarak gelişmiştir. Arap coğrafyacı El-Mukaddasi (ö.991), Guta'nın Şam bölgesine ait altı kırsal bölgeden biri olduğunu söyler.

Antik çağlardan beri, şehrin etrafındaki kanallar, Barada'nın her iki tarafındaki arazilerin sulanmasını sağlayarak, şehrin güney ve doğusundaki Guta'nın boyutunu arttırdı.[1] Şehri Suriye Çölü'nün sınırındaki kuru otlaklardan ayıran Guta, tarihsel olarak sakinlerine çeşitli tahıllar, sebzeler ve meyveler sağlamıştır.[2]

En sonunda Şam kırsalındaki sulanan tarım alanı 370 kilometre karelik bir büyüklüğe ulaştı. 1980'lerde Şam'daki kentsel büyüme, Guta'nın tarımsal kullanımını azalttı ve yerini konutlar ile sanayi binalarına bıraktı.[3]

Suriye İç Savaşı'ndan önce, bölge yaklaşık iki milyon kişiye ev sahipliği yapıyordu,[4] ancak 2017 yılında nüfusun yaklaşık 400.000 olduğu tahmin edildi.[5]

Suriye İç Savaşı sırasında

Mart 2011'de Suriye'de başlayan sivil ayaklanma sırasında, bazı Doğu Guta sakinleri Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a karşı protestolara katıldı ve Suriye isyancılarınakatıldı. Şubat 2013'te Suriyeli isyancılar, Şam'ın kenarındaki çevre yolunun bir kısmını ele geçirdi ve başkentin Jobar ilçesine girdiler.[6] Hizbullah tarafından desteklenen Suriye Arap Ordusu karşı saldırıya geçti ve Mayıs 2013'te Doğu Guta Kuşatması başladı.

2017'in ortasında, bölgedeki ana muhalif grup, Duma'da bulunan Ceyş-ul İslam'dı.[7] İkinci en büyüğü, Jobar ve Ain Terma bölgeleri de dahil olmak üzere Guta'nın orta ve batı bölgelerinin çoğunu kontrol eden Özgür Suriye Ordusu'nun (ÖSO) resmi bir üyesi olan Feylak el-Rahman'dı. Ahrar uş-Şam (Harasta merkezli) ve Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) çok daha küçük bir varlığa sahipti.[8]

Mahalle sakinleri, zorla askere alındıkları, ayrılmaları engellendiği ve su ile elektriği olmadığı için bir Channell 4 muhabirine isyancıların kontrolündeki yaşamı "cehennem" olarak nitelendirdiler.[9]

Şubat 2018'de Suriye ordusu isyancıları bölgeden çıkarmak için bir operasyon başlattı. Mart 2018'in başlarında, Suriye ordusu Doğu Guta'nın %59'unu ele geçirmişti. 7 Nisan 2018'de, Duma'daki kimyasal bir saldırıda en az 48 kişinin öldüğü bildirildi ve bu da ABD, Fransa ve Birleşik Krallık'ın silahlı müdahalesiyle sonuçlandı.[10] 14 Nisan 2018'de Suriye Ordusu, Doğu Guta'yı resmi olarak militanlardan arındırdı ve hükûmetin kontrolünde güvence altına aldı.[11]

Guta'daki yerleşim yerleri listesi

Doğu Guta

  • Ein Tarma (Rif Şam Merkez ilçesi)
  • El-Bahariye (Duma ilçesi)
  • Hamuriye (Rif Şam Merkez ilçesi)
  • Otaybah (Duma ilçesi)

Batı Guta

  • Muadamiyat El-Sham (Deraya ilçesi)
  • El-Sabine (Rif Şam Merkez ilçesi)
  • Sahnaya (Deraya ilçesi)

Kaynakça

  1. ^ "Damascus - Landscape - City site". Encyclopædia Britannica. 3 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2015. 
  2. ^ "An Analysis of Agriculture-Environment Interactions and Policy Options for Sustainable Agriculture in Eastern Al Ghouta (Syria)" (PDF). Farming Systems and Poverty: Making a Difference -- Proceedings of the 18th International Symposium of the International Farming Systems Association: A Global Learning Opportunity. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2005. s. 31. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2016. 
  3. ^ Collelo, Thomas, (Ed.) (1988). "Land, Water, and Climate". Syria: a country study. Federal Research Division, Library of Congress. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. 
  4. ^ Alsaafin (6 Şubat 2015). "Syria's Eastern Ghouta: the latest casualty of war". Middle East Eye. 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016. 
  5. ^ Almohibany (22 Ekim 2017). "In Syria region under regime siege, children die of hunger". France 24. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2017. 
  6. ^ "Damascus on Edge as War Seeps into Syrian Capital". New York Times. 10 Şubat 2013. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. 
  7. ^ Which rebel groups are fighting in Syria's eastern Ghouta? 27 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Deutsche Welle, 20.02.2018
  8. ^ Wisam Franjieh In Besieged Eastern Ghouta, Rebel Infighting Increases Civilian Suffering 30 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Syria Deeply, Aug. 1, 2017
  9. ^ Channel 4, Inside Ghouta as Syrian government fully controls Damascus for the first time in seven years 26 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 24 May 2018
  10. ^ "Dozens killed in apparent chemical weapons attack on civilians in eastern Ghouta — rescue workers". Washington Post. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2018. 
  11. ^ "Syrian army announces eastern Ghouta free of militants: state media". Reuters. 14 Nisan 2018. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dera</span> Suriyede bulunan şehir

Dera, Darʿā, Derʿā, Deraa ya da Daraa olarak da bilinir, Suriye'nin güneybatısında, Ürdün sınırında bulunan şehirdir. Dera İli'nin ve Dera İlçesi'nin başkentidir. Ayrıca, tarihte Hauran Bölgesi olarak bilinen bölgeninde Şam'dan sonra en büyük kentidir. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'ın 100 km. güneyinde bulunur. 2010 verilerine göre nüfusu metropol genelinde, 230,507 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Rif Şam</span> Suriyede il

Şam Kırsalı İli,, Suriye'nin on dört ilinden birisidir. Başkenti ve en büyük şehri Şam'dır. 2009 Suriye nüfus sayımlarına göre nüfusu 2,656,000 kişi civarındayken, 2010'daki global verilere göre nüfusu 2,831,738 kişidir. Yüzölçümü ise 17,654 km² ve 6,8 milkaredir. Nüfus ve yüzölçümü bilgilerine göre, nüfus yoğunluğu, kilometrekareye 160,40, milkareye 415,4 kişi yapar.

<span class="mw-page-title-main">Neva (şehir)</span>

Neva ya da Nawa, Dera İli'nin, Dera İlçesi'ne bağlı bir şehirdir. 536 metrelik bir rakıma sahiptir. 2012 hesaplamalarına göre 62,429 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu nüfusla Dera İli ve Dera İlçesi'nin ikinci, Suriye'nin ise 26ncı en kalabalık şehridir. Dera İli'ndeki önemli Türkmen yerleşim birimleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Busra el-Harir</span>

Busra el-Harir, Busra el-Hariri ya da Busra al-Harir, Dera İli'nin, İzra İlçesi'ne bağlı bir kasabadır. İzra İlçesi'nin doğusuna doğru, Ürdün sınırına yakın bir konumu vardır. 660 metrelik bir rakıma sahiptir. Suriye İstatistik Kurumu tarafından yapılan, 2004 Suriye nüfus sayımlarına göre 13,315 kişilik bir nüfusa sahiptir. Koruduğu kırsal özelliklerinin yanında, sanayi ve ekonomi faaliyetleride gösterdiği için kasaba olarak sınıflandırılmıştır.

Dera Kuşatması, yaklaşık 1,5 hafta süren ve Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası kapsamında gerçekleşen olaylardandır. 25 Nisan 2011 tarihinde, Deyrizor ve Halep Kuşatmaları'nın hemen ardından, Dera'da protestoların iyice artması ve üçüncü büyük protesto olması sebebiyle, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin şehirde oldukça geniş çaplı bir operasyona koyulması sonucu başlamış, Mahir Esad ve 4 ayrı general önderliğindeki birliklerin, şehirdeki büyümeye başlayan protesto ve isyankar eylemleri bastırmasıyla 5 Mayıs 2011'de son bulmuştur. Ancak, protestolar kısa bir süre sonra büyüyerek tekrar alevlenmiş ve 2011 yılının, sonbaharında, Dera İli çapında yayılarak, Suriye Hükümeti ile başta Özgür Suriye Ordusu olmak üzere, Suriyeli muhaliflerin, ana çatışma noktalarından biri haline gelmiştir ve 2011-2013 Dera ili çatışmaları olarak adlandırılan çatışmaların başlamasına sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Guta Katliamı</span> 2013te Suriye İç Savaşı sırasında sivillere karşı yapılan sarin gazı saldırısı

Guta Katliamı, 21 Ağustos 2013 tarihinde, Şam'ın doğusundaki Guta bölgesine yapılan sarin gazı saldırısıdır. Muhaliflerin iddiasına göre Suriye Ordusu saldırıyı gerçekleştirmiştir. ABD de katliamdan Beşşar Esad yönetimini sorumlu tutmuştur. Saldırı yapılan bölgenin de muhaliflerin elindeki bir bölge olması ve muhaliflerin de sarin gazını elde etmesinin zorluğu gözleri Şam yönetimine çevirmiştir. Saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı hakkında ise pek çok farklı rakam verilmiştir. Sayı, 281 ile 1729 arasında değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı Güney Cephesi</span> Güney Suriyedeki çatışma alanları

Suriye İç Savaşı Güney Cephesi, Suriye'nin güney sınırında Lübnan, Golan Tepeleri ve Ürdün'e komşu olan Kuneytire, Süveyda ve Dera illerindeki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ceyş-ul İslam</span>

Ceyş-ul İslam ya da İslam Ordusu, Suriye İç Savaşı'nda faaliyet gösteren silahlı muhalif bir grup. Suriye, Rusya, İran ve Mısır tarafından terörist grup olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Cephesi (isyancı grup)</span> Muhalif örgüt

Güney Cephesi, Suriye İç Savaşı sırasında ortaya çıkan ve Suriye'nin güneyinde mücadele veren Suriyeli muhalif grup. Bazı iddialara göre Özgür Suriye Ordusu'na bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası</span> 2011deki protestolar

Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası, Suriye İç Savaşı'nın 15 Mart 2011'deki protestolarla başlayan ve 29 Temmuz 2011'de Özgür Suriye Ordusu'nun kuruluşuyla silahlı çatışmalara dönüşen safhası.

Er-Resten ve Telbise Kuşatması, Suriye'nin er-Resten ve Telbise kasabalarında yaşanan hükûmet karşıtı protestoları sonlandırmak amacıyla Suriye Kara Kuvvetleri'ne bağlı birimler tarafından 29 Mayıs-3 Haziran 2011 tarihleri arasında kasabalara yapılan kuşatma.

<span class="mw-page-title-main">Duma, Rif Şam</span> suryede bir şehir

Duma, Suriye'nin Rif Şam ilinin Duma ilçesinin merkezi olan şehir. Başkent Şam'ın 10 km kadar kuzeydoğusunda yer alır. 2004 sayımına göre nüfusu 100.893 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar</span> Suriye iç savaşındaki hükümet ve halkın çatışmaları

Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar, Suriye İç Savaşı'nda hükûmete karşı silahlı savaş veren isyancı gruplar arasındaki çatışmaları ifade eder. Özgür Suriye Ordusu ile müttefikleri, el-Kaide'ye bağlı gruplar ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti'nin başını çektiği bu gruplar, Ocak 2013 başlarından itibaren birbirleriyle çatışmaya başladı.

El-Meliha Muharebesi, Suriye İç Savaşı sırasında, Suriye hükûmetine bağlı askerî birimler ve müttefikleri ile muhalifler arasında, 3 Nisan-14 Ağustos 2014 tarihleri arasında, el-Meliha kasabasında gerçekleşen muharebe. Suriye hükûmetine bağlı birimler ve müttefiklerinin zaferiyle sonuçlanmıştır. El-Meliha'nın kontrolünün ele geçirilmesi sonrasında hükûmete bağlı birimler ve müttefikleri tarafından Rif Şam'da yeni bir taarruz başlatıldı.

Duma Muharebesi, Suriye İç Savaşı sırasında çıkan bir çatışma. Savaş 21 Ocak 2012 tarihinde, Özgür Suriye Ordusu militanları saldırı taktiklerini değiştirip Şam'ın banliyölerinde gerilla savaşı düzenledikten sonra ordu birliklerine saldırmasıyla başladı. ÖSD, Ocak ayının başlarında Ez-Zabadani kasabasını almıştı ve dolayısıyla Duma'nın büyük bir bölümünün üzerinde kontrol sahibi olmuştu. Banliyölerde genel bir taarruz sonrasında Duma, diğer isyankâr banliyöleriyle aynı zamanda Suriye ordusu tarafından geri alındı.

<span class="mw-page-title-main">Vail Nadir el-Halki</span> Suriyeli siyasetçi ve 2012-2016 yılları arasında Suriye başbakanı

Vail Nadir el-Halki, Suriyeli doktor ve siyasetçi. 9 Ağustos 2012 - 3 Temmuz 2016 tarihleri arası Suriye Başbakanı olarak görev yapmıştır. 2011-2012 yılları arasında Sağlık Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">2012 Suriye anayasa referandumu</span> Suriyede yapılan yedinci halk oylaması

Suriye'de 26 Şubat 2012 tarihinde bir anayasa referandumu yapıldı. Suriye İç Savaşı'na tepki olarak Devlet Başkanı Beşşar Esad yeni bir anayasa hazırlanmasını emretmişti. Referandum yabancı gözlemciler tarafından izlenmedi.

Harasta olarak da bilinen Harasta el-Bazal veya Hirista, Suriye'nin başkenti Şam'ın kuzeydoğu banliyösüde bir şehir. 702 metre yüksekliğe, 2007 yılı itibarıyla 34.184 nüfusa sahip olup Suriye'deki coğrafi varlık başına 43. en büyük şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye tarihi</span> Suriyenin tarihi

Suriye tarihi, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarında ve Suriye bölgesinde meydana gelen olayları kapsar. Antik çağlar boyunca, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti toprakları, Sümerler, Mitanniler, Asurlular, Babiller, Mısırlılar, Hititler, Kenanlılar, Fenikeliler, Aramiler, Amoriler, Persler, Yunanlar ve Romalılar dahil olmak üzere çeşitli medeniyetler tarafından işgal edildi ve yönetildi. Suriye, ilk kez 24 Ekim 1945'te, Suriye hükûmeti tarafından Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın imzalanmasıyla bağımsız bir ülke olarak ortaya çıktı ve Nisan 1946'da Fransa'nın Milletler Cemiyeti tarafından verilen Suriye'nin "nüfusa idari tavsiye ve yardım sağlama" yetkisi fiilen sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin ilçeleri</span>

Suriye'nin 14 ili, Şam şehri de dahil olmak üzere 65 ilçeye ayrılmıştır. İlçeler ayrıca 281 bucağa ayrılmıştır. Her ilçe, ilçe başkentiyle aynı adı taşır.