İçeriğe atla

Gustave de Molinari

Gustave de Molinari
Gustave de Molinari, 1849 veya 1860'lar
Doğum3 Mart 1819
Liège, Hollanda Birleşik Krallığı
Ölüm28 Ocak 1912 (92 yaşında)
Adinkerke, Belçika
MilliyetBelçikalı
TürFransız Liberal Okulu
Etkiledikleri
Etkilendikleri

Gustave de Molinari (Fransızca: [də mɔlinari] ; d. 3 Mart 1819 - ö. 28 Ocak 1912), Frédéric Bastiat ve Hippolyte Castille gibi Fransız laissez-faire iktisatçılarıyla ilişkili bir Belçikalı politik ekonomist ve Fransız Liberal Okulu teorisyeniydi.

Biyografisi

Molinari'nin babası Philippe, Napolyon'un ordusunda doktordu ve Restorasyon'dan sonra Liège'e yerleşmişti. 1819 yılında Liège, Wallonia'da doğan Gustave hızla sanayileşen bir taşra kentinde rahat bir hayatın tadını çıkardı. Molinari doğduğunda Liège, hâlâ Hollanda Krallığı'nın bir parçasıydı, ancak 1830'daki devrimin ardından, Liège, yeni Belçika Krallığı'nın bir parçası oldu.

Genç Gustave, tıp eğitimine babasından etkilenerek başladı, ancak gençlik yıllarında gazeteci olarak çalışmaya başladı. 1840'ların başında bir ara kariyerine devam etmek için Paris'e taşındı. Görünüşe göre liberal fikirlerle tanışması ve bu fikirlerin güçlü bir savunucusu haline gelmesi Molinari'nin Paris'teki ilk yıllarında oluştu.[1]

Politik Ekonomi Derneği'ne katıldı ve zamanın diğer önde gelen Fransız liberallerinin çoğunu, özellikle de Frederic Bastiat ile tanıştığı Serbest Ticaret Derneği'nin aktif bir üyesi oldu.[1]

Diğer liberallerin çoğu gibi, başlangıçta 1848 devrimini destekledi, ancak ardından hızla sosyalistlerin yükselen gücüne karşı çıktı. Devrimin gidişatına tepkileri, Molinari'nin en önemli iki eserini yazmasına yol açtı: Les Soirées de la rue Saint-Lazare (1849)[2] ve dönemin politik bir ekonomisi dergisi olan Journal des Économistes'in 1949 Ekim sayısında yer alan çığır açıçı "De la Production de la Sécurité" makalesi. Les Soirées de la rue Saint-Lazare, bir "ekonomist" (aslında kastedilen bir liberal), bir "muhafazakar" ve bir "sosyalist" arasında geçen 12 diyalogdan oluşan bir dizi olarak yazılmıştır. Bu üç karakter, özel mülkiyet ve serbest piyasanın yönleriyle ilgili konuları genellikle esprili diyaloglarla tartışıyorlardı.[1]

Devrimden ve Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra Molinari liberal temalar üzerine yazmaya devam etti ve Dictionnaire de l'économie politique'e (1852-53)[3] serbest ticareti destekleyen ve militarizmi, sömürgeciliği ve köleliği yeren birkaç makaleyle katkıda bulundu. Başkan Louis Napolyon'un Aralık 1851'deki darbesinden ve ardından 1852'de kendisini Fransa İmparatoru III.Napolyon ilan etmesinin ardından 1852'de Molinari, protesto için anavatanı Belçika'da kendi kendine sürgüne gitti. Brüksel'e yerleşti ve burada Belçika Kraliyet Endüstrisi Müzesi'nde (Musée royale de l'industrie belge) politik ekonomi profesörü oldu. Bu dönemde ekonomi ve politika üzerine önemli bir inceleme (Cours d'economie politique)[4] ile devlet eğitimine karşı çıkan birkaç makale yayınladı.[1]

Bu sırada kardeşi Eugène ile bir dergi kurdu. Ayrıca Edmée adında bir kadınla evlendi ve iki oğlu oldu: mühendis olan Edmond ve tarım araştırmacısı olarak büyüyen Maurice. Karısı Edmée Ekim 1868'de öldü ve Molinari kısa bir süre sonra Paris'e döndü. Döndükten sonra önemli Fransız gazetelerinden Journal des Debats'ın editörü oldu (1871'de) ve bu görevi 1876'ya kadar sürdürdü. 1878-1884 yılları arasında Molinari, liberal sınıf teorisine önemli katkılarda bulunan birkaç tarihsel çalışma yayınladı.[1]

1909'da Molinari Paris'ten ayrıldı ve Belçika'daki arkadaşlarının ve ailesinin yanına döndü. Kısa süre sonra Fransız sınırına yakın Adinkerque sahilinde küçük bir villa satın aldı. Hayatının geri kalan birkaç yılını gelini Marie le Roy tarafından bakılarak orada geçirdi. 28 Ocak 1912'de öldü ve sonunda Paris'teki ünlü Pere-Lachaise mezarlığına gömüldü.[1]

Ölümünden kısa bir süre önce söylediği gibi, klasik liberal görüşleri uzun yaşamı boyunca aynı kalmış, ancak bu arada etrafındaki dünya tam bir dönüş yapmayı başarmıştı.

Fikirleri

Molinari aynı zamanda gerçek insanlar ve onların yaşam koşulları hakkında keskin ve hevesli bir gözlemciydi. Rusya'ya yaptığı birkaç geziye ilave olarak, Kuzey Amerika'ya üç sefer yaptı ve yol boyunca Karayipler ve Orta Amerika'yı da ziyaret etti. Avrupa çapında da yoğun bir şekilde seyahat eden Molinari, her yerde yoksulların ve işçi sınıflarının koşullarının dikkatli bir gözlemcisi oldu. Serbest ticareti ve insanların serbest dolaşımını teşvik etmek, bir pan-Avrupa gümrük birliğinin kurulmasını savundu ve hatta Almanya Şansölyesi Otto von Bismarck ile bu fikri tartıştıkları bir toplantı bile yaptı.[1]

Molinari'nin devlet eleştirisi bazen, genel güç ve ayrıcalık eleştirisiyle görünüşte uyumlu olabilecek karşıt dava ve olaylarla sonuçlandı. Bunun bir örneği, Molinari'nin kölelikten çok Kuzeyli sanayicilerin ticari çıkarlarıyla ilgili olduğuna inandığı Amerikan İç Savaşı idi, ancak köleliğin kaldırılmasının resmin bir parçası olduğunu da inkâr etmedi.[5] Ralph Raico'ya göre Molinari, 1912'deki ölümünden bir yıl önce yayınlanan son çalışmasında bile bu durumu vurgulamaktan asla geri durmadı:

Amerikan İç Savaşı, köleleri özgürleştirmeye yönelik insani bir haçlı seferi değildi. Savaş "işgal edilen vilayetleri mahvetti", ancak ipleri elinde tutan Kuzeyli plütokratlar amaçlarına ulaştılar: sonunda "tröst rejimine yol açan ve milyarderleri üreten" kısır bir korumacılığın dayatılması.[5]

Molinari, "ekonomik devletin" (uluslararası bir ticari sistem) tam bir laissez-faire'e sahip olacağını iddia ederek, evrimsel kavramlara atıfta bulunurken kendi liberal görüşlerini de destekledi. Bu durumun, rekabet eden ticari aktörler arasındaki var olma mücadelesinden kaynaklanan sosyal evrimin nihai bir aşaması olduğunu savundu. Savaşın, sonuç olarak icatları teşvik eden erken sosyal sistemlerin itici gücü olduğunu hissetti. Ancak endüstri geliştikten sonra, savaşlar faydalı olmaktan çok zararlı hale geldi ve yerini ekonomik rekabete bıraktı. Molinari, ekonomik rekabetin toplumdaki tüm sınıflar için geçerli olduğu için bunun daha iyi olacağını düşünmüştü. Daha az uygun olanlar rekabet tarafından elendiğinden, tüm toplum zamanla yükselecekti. Böyle bir rekabetin asla bitmeyeceğini ve sonsuza kadar süreceğini savundu. Molinari, bu sürece zarar vermesi nedeniyle hem monarşiye hem de sosyalizme karşı çıktı. Büyük yoksulluğun zenginlikle birlikte arttığını kabul ederek, bunun için gerekli olan ekonomik ilerlemenin yanında meydana gelen ahlaki evrimle ortadan kaldırılacağını savundu.[6]

Etkisi

Bazı anarko-kapitalistler, Molinari'yi anarko-kapitalizmin ilk savunucusu olarak görmektedir.[5] Murray Rothbard'ın 1977 tarihli The Production of Security adlı kitabının İngilizce çevirisinin önsözünde "günümüzde artık anarko-kapitalizm olarak adlandırılan şeyin insanlık tarihinde herhangi bir yerde ilk sunumu" olarak tanımlamasına rağmen "Molinari'nin bu terminolojiyi kullanmadığını ve muhtemelen bu isme de inatla karşı çıkacağını" iddia etti.[7] Avusturya Okulu ekonomisti Hans-Hermann Hoppe, "1849 tarihli 'Güvenlik Üretimi' makalesinin muhtemelen modern anarko-kapitalizm teorisine en önemli katkı olduğunu" söyledi.[8] Geçmişte Molinari, bireyci anarşist Benjamin Tucker ve Liberty[9] çevresinin bazı siyasi düşüncelerini etkiledi.[10] Filozof Roderick T. Long 24 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tarafından yönetilen Molinari Enstitüsü, Gustave de Molinari'yi "Pazar Anarşizmi teorisinin yaratıcısı" olarak adlandırdığı için adını da ondan almıştır.[11]

Kaynaklar

  1. ^ a b c d e f g "OLL's March Birthday: Gustave de Molinari (March 3, 1819 – January 28, 1912) | Online Library of Liberty". oll.libertyfund.org. 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022. 
  2. ^ "Online Library of Liberty". oll.libertyfund.org. 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022. 
  3. ^ Dictionnaire de l'économie politique : contenant l'exposition des principes de la science. 2. J-Z / publié sous la direction de MM. Ch. Coquelin et Guillaumin (Fransızca). 1852-1853. 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022. 
  4. ^ "Cours d'Economie Politique | Online Library of Liberty". oll.libertyfund.org. 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022. 
  5. ^ a b c Raico, Ralph (29 March 2011) "Neither the Wars Nor the Leaders Were Great" 14 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Mises Institute.
  6. ^ Social Darwinism in European and American Thought, Mike Hawkins, Cambridge University Press, 1997, pp. 131-32
  7. ^ Molinari, Gustave; Ebeling, Richard M., ed. (1977). The Production of Security 28 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "Preface". Translated by McCulloch, J. Huston. Occasional Papers Series (2). New York: The Center for Libertarian Studies.
  8. ^ Hoppe, Hans-Hermann (31 December 2001). "Anarcho-Capitalism: An Annotated Bibliography" 11 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  9. ^ Liberty, Ağustos 1881'den Nisan 1908'e kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde Benjamin Tucker tarafından yayınlanan bir 19. yüzyıl anarşist piyasa sosyalisti ve liberter sosyalist dergisiydi.
  10. ^ Hart, David (1981). "Gustave De Molinari And The Anti-Statist Liberal Tradition" 23 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF).
  11. ^ "Molinari Institute" 6 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Molinari Institute. "The Institute takes its name from Gustave de Molinari (1819–1912), originator of the theory of Market Anarchism".

Daha fazla okuma

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Gustave de Molinari ile ilgili sözler mevcuttur.

Wikimedia Commons'ta Gustave de Molinari ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

Liberalizm, bireysel özgürlük üzerine kurulan bir siyasi felsefe veya dünya görüşüdür. Bireysel özgürlük ve bireysel haklar düşüncesiyle yola çıkan liberalizm, daha sonraki yıllarda farklı türlere bölündü ve bireylerin eşitlik ilkesinin de önemini vurgulamaya başladı. Klasik liberalizm bireysel özgürlüklerin rolünü vurgularken, sosyal liberalizm özgürlüğe vurgu yaptığı kadar; bireylerin eşitlik hakkı ilkesinin önemine vurgu yapar ve özgürlük ile eşitlik arasında denge kurmayı amaçlar. Liberal görüşü savunanlar geniş bir görüş dizisi benimsemekle birlikte genellikle ifade özgürlüğü, inanç özgürlüğü, basın özgürlüğü, sivil haklar ve sivil özgürlükler, seküler devlet, liberal demokrasi, ekonomik ve siyasi özgürlük, hukukun üstünlüğü, özel mülkiyet ve piyasa ekonomisi gibi fikirleri destekler.

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

Siyaset veya politika, gruplar arasında kararların alındığı veya bireyler arasındaki güç ilişkilerinin, kaynakların dağıtımı veya statü gibi diğer etkileşim biçimlerinin ilişkilendirildiği bir dizi faaliyeti ifade eder. Siyaset ve hükümeti inceleyen sosyal bilim dalı ise siyaset bilimi olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-kapitalizm</span> ekonomik teori ve politik felsefe

Anarko kapitalizm özel mülkiyet hakkına, iktidar müdahalesinin reddine ve temel toplumsal etkileşim mekanizması olarak rekabete dayalı serbest piyasanın savunusuna dayanan siyasal düşüncedir. Anarko-kapitalizm, özel mülkiyeti şu şartlarda meşru görür: bir emek ürünü ise, ticaret etkinliğinin bir sonucu ise veya hediye olarak elde edilmiş ise. Ekole göre, anarko kapitalist toplumda; serbest piyasa işleyişini, toplumsal kurumları, yasa uygulamalarını, güvenliği ve altyapıyı, devlet yerine kâr amaçlı rekabete dayalı şirketlerin, yardım derneklerinin veya gönüllülüğe dayanan birliklerin düzenlemesi öngörülür.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Duverger</span> Fransız akademisyen (1917 – 2014)

Maurice Duverger, Fransız anayasa hukuku uzmanı, siyasetçi ve siyaset bilimci.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Bastiat</span> Fransız siyasetçi (1801-1850)

Claude-Frédéric Bastiat Fransız ekonomist, yazar ve Fransız Liberal Okulu'nun önde gelen bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Daniel François Auber</span> Fransız besteci (1782 – 1871)

Daniel François Esprit Auber Fransız besteci.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin Constant</span> İsviçreli filozof (1767-1830)

Henri-Benjamin Constant de Rebecque veya Benjamin Constant, İsviçre asıllı Fransız liberal yazardır. Liberalizmin önemli adamlarından birisiydi. Önemli eserlerinden, psikolojik şiir "Adolphe"un yazarıdır. 19. Yüzyılın önemli dini ve politik yazarlarından birisidir. Babası Jules Constant de Rebecque'dır. İspanya, Meksika, Yunanistan ve Belçika başta olmak üzere liberal birçok olaya öncü olmuştur. Birçok kitap ve makale kaleme almıştır. Yaşadığı süre boyunca bazı eserleri hiç yayınlanmamıştır ve büyük bir kısmı ölümünden sonra neşredilmiştir. Fransa’nın önde gelen yazarlarından biri olmasının yanında gazeteci ve aktif bir siyasetçi kimliğine sahiptir. Özgürlük düşüncesini desteklemiştir ve Fransız liberalizminin en önemli temsilcilerden birisidir. Muhtelif kaynaklara göre 1790’larda siyasi duruşunu belirlemek amacıyla “liberal” ifadesini kullanan ilk düşünürdür. Napolyon’un çekilmesiyle başlayan İkinci Restorasyon döneminde, Liberal Muhalefet hareketinin önemli temsilcilerinden birisidir.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Trudeau</span> 15. Kanada başbakanı

Pierre Elliott Trudeau, 1969-1979 ve 1980-1984 dönemlerinde başbakanlık yapan Kanadalı liberal siyasetçi. Başbakanlığı döneminde Çin'le diplomatik ilişkiler kurulmasını (1970), Fransa'yla ilişkilerin geliştirilmesini, Fransa'ya bağlanma yanlılarının yenilgiye uğratılmasını, Birleşik Krallık Parlamentosu'ndan tam bağımsızlığın kazanılmasını sağlamıştır. Kasım 2015'te Kanada başbakanı olan Justin Trudeau'nun babasıdır.

Gustave Caillebotte, Fransız ressam. İzlenimcilik akımının hem üyesi hem de koruyucularından biridir. Gruptaki diğer sanatçılara göre gerçekçilik akımına daha yakın durmuştur. Caillebotte fotoğrafçılığa olan ilgisi ile de tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lysander Spooner</span> Amerikalı filozof ve yazar (1808 – 1887)

Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı, bireyci anarşist, hukuk kuramcısı, sosyalist Birinci Enternasyonal'in bir üyesi ve girişimcidir.

Sosyal bilimlerde, siyasi ideoloji, belirli bir toplumsal hareketin, kurumun, sınıfın veya büyük bir grubun etik ideallerini, prensiplerini, doktrinlerini, mitlerini veya sembollerini açıklayan ve toplumun nasıl çalışması gerektiğini ve belirli bir toplumsal düzen için bazı siyasi ve kültürel bir plan sunan bir dizi fikirler bütünüdür. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenir. Bazı siyasi partiler belirli bir ideolojiyi sıkı bir şekilde takip ederken diğerleri genel olarak ilgili ideolojiler grubundan ilham alabilir, ancak belirli bir ideolojiyi açıkça benimsemezler. Bir ideolojinin popülaritesi, bazen çıkarları doğrultusunda hareket eden ahlaki girişimcilerin etkisiyle de ilgilidir. Siyasi ideolojilerin iki boyutu vardır: (1) hedefler: toplumun nasıl organize edilmesi gerektiği; ve (2) yöntemler: bu hedefe ulaşmanın en uygun yolu.

<span class="mw-page-title-main">Murray Rothbard</span> Amerikalı ekonomist (1926 – 1995)

Murray Newton Rothbard, Avusturya Okulu'na mensup Amerikalı bir iktisatçı, iktisat tarihçisi, siyaset teorisyeni ve aktivisttir. Rothbard, 20. yüzyıl Amerikan liberteryen hareketinin, özellikle de sağ kanat kollarının merkezi bir figürüydü ve anarko-kapitalizmin kurucusu ve önde gelen teorisyenlerinden biriydi. Siyaset teorisi, tarih, ekonomi ve diğer konularda yirmiden fazla kitap yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Walthère Frère-Orban</span> Belçikalı siyasetçi (1812 – 1896)

Hubert Joseph Walthère Frère-Orban Belçikalı liberal siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Alcyon (bisiklet takımı)</span>

Alcyon, 1905'ten 1959'a kadar aktif olan ve 1961 ile 1962'de geri dönen Fransız profesyonel bir yol bisikleti yarış takımıydı. Fransız bisiklet, otomobil ve motosiklet üreticisi Alcyon tarafından başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Garabed Ütücüyan</span>

Karabed Ütücüyan Osmanlı Ermenisi çevirmen, gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Achille Richard</span> Fransız bitki bilimci (1794 – 1852)

Achille Richard, Fransız bir botanikçi, botanik illüstratör ve doktordur.Standart yazar kısaltması A.Rich., bir botanik isimden alıntı yaparken bu kişiyi yazar olarak belirtmek için kullanılır.

İyimser Okulu veya Ortodoks Okulu olarak da adlandırılan Fransız Liberal Okulu, Collège de France ve Institut de France merkezli, 19. yüzyıldan kalma bir ekonomik düşünce okuludur. Journal des Économistes, okulun fikirlerini yaymada etkili olmuştur. Önde gelen düşünürler arasında Frédéric Bastiat, Jean-Baptiste Say, Antoine Destutt de Tracy ve Gustave de Molinari yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Georges Valois</span> Fransız siyasetçi (1878 – 1945)

Georges Valois bir Fransız gazeteci ve ulusal sendikalist politikacıydı. Fransız Direnişinin bir üyesiydi ve Bergen-Belsen toplama kampında öldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.