İçeriğe atla

Gustave Bertrand

Bertrand İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra üniformasıyla

Gustave Joseph Marie Bertrand (1896, Nice - 1976, Toulon), Fransız askeri istihbaratçı subay. 1932 yılından itibaren Polonya istihbaratıyla beraber Alman Enigma makinesinin şifresinin kırılması için çalışmış ve İngiliz istihbaratçı Alan Turing başkanlığındaki Bletchley Park'daki ekibin şifreleri kırmasına önemli katkılarda bulunmuştur.

Hayatı

Babası Fransız Ordusunda piyade subayı olan Bertrand I. Dünya Savaşı'na er olarak katılır. 1915 yılında Çanakkale Savaşı'nda yaralanır ve cephe gerisine çekilir. Savaşın ardından orduda kalır, 1926 yılında muhabere ve istihbarat alanında çalışmaya başlar. 1930 yılıyla beraber Almanya'nın askeri şifreleme teknikleri üzerine faaliyet gösterir. Ajan Hans-Thilo Schmidt sayesinde edindikleri belge ve bilgileri Polonya istihbaratıyla paylaşan Bertrand, Binbaşı Gwido Langer ile çalışır ve önemli başarılar elde eder. II.Dünya Savaşı'nın başlamasıyla beraber artık Binbaşı rütbesinde olan Bertrand, Paris'in hemen dışında kurduğu büroda istihbarat çalışmalarına devam eder. Fransa'nın işgalinin ardından çalışmalarını Vichy Fransası topraklarında yasa dışı şekilde devam ettirir. Nazilerle işbirliği halindeki Vichy Fransasında İngiliz istihbaratıyla temas etmeye çalışan Bertrand 5 Ocak 1944'te Naziler tarafından yakalanır. Almanlar Bertrand'ın kendileri için çalışmasını teklif ederler. Bertrand teklifi kabul etmiş gözükür ve sanki hiçbir şey olmamış gibi İngiliz ajanıyla buluşmak üzere yola çıkar. Bu sırada kendi personeline durumunu bildiren şifreli bir mesaj bırakmayı başarır, kendisi de Almanlardan kaçarak saklanmaya başlar. Normandiya Çıkarması'ndan dört gün önce 2 Haziran 1944 günü Bertrand ve eşi Westland Lysander tipi bir uçakla İngiltere'ye kaçırılır. Derhal Hertfordshire bölgesinde faaliyet gösteren Polonyalı istihbaratçılarla çalışmaya başlar. Enigma şifrelemesinin analizinde önemli katkıları olmuştur. Savaşın ardından 1950 yılında Fransız askeri istihbaratından ayrılır ve Fransa'nın güneyindeki Théoule-sur-Mer kentinin belediye başkanı olur.[1]

Kaynakça

  1. ^ Theoule-sur-Mer kentinin Wikipedia maddesindeki liste 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 15 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kriptoloji</span>

Kriptoloji, şifre bilimidir. Haberleşme ve iletişim alanında iletilerin, mesajların, yazıların güvenli şekilde alıcısına ulaşması için çalışmalar yapan, yöntemler geliştiren bilim dalıdır. Önemli haberleşme verilerinin başkaları tarafından deşifre edilmemesi için özel matematiksel yöntemler kullanılarak güvenli şekilde iletişim sağlanması için kriptolojiye başvurulur. Bu sayede haberleşme daha güvenli hale getirilir. Şifrelenmiş bir metnin deşifre edilmesi ülkeler arası büyük bir krize neden olabilir ve bu durum iki ülke arasında savaş başlamasına sebep olabilir veya savaş halindeki iki ülkenin savaşı bitirmesini de sağlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Enigma makinesi</span>

Enigma; II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından gizli mesajların şifrelenmesi ve tekrar çözülmesi amacı ile kullanılan bir şifre makinesidir. Daha açık bir ifade ile Rotor makineleri ailesi ile ilişkili bir Elektro-Mekanik aygıttı ve birçok değişik türü vardı.

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası</span> II. Dünya Savaşı Sırasında Kurulan Fransız Devleti

Vichy Fransası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan Fransız hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Direnişi</span> II. Dünya Savaşı sırasında Fransanın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan direniş

Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ile 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Fransa</span> devlet/ülke

Özgür Fransa, II. Dünya Savaşı sırasında 23 Haziran 1940 tarihinde Fransa ile Almanya arasında imzalanan antlaşmanın ardından, İngilizlerin yardımıyla Londra'da kurulmuştur. Kuruluşun nedeni ise II. Dünya Savaşı'nda Fransa'nın Almanlar tarafından yenilgiye uğratılıp Fransa'nın %60'ının işgal edilmesidir. Kuruluştaki başkanı General Charles de Gaulle'dir.

Sharpe's Sword, Bernard Cornwell’in aynı adlı roman dizisinden televizyona uyarlanan Sharpe adlı film dizisinin sekizinci bölümüdür. İngiliz ITV kanalında ilk olarak 1995 yılında gösterilen filmde Sean Bean ve Daragh O'Malley başrollerdedir.

Enigma şifrelemesinin analizi, enigma makinesinin kriptolojik analiz edilmesini anlatır. II. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında yapılan derinlemesine çalışmalar sayesinde Nazi Almanyası başta olmak üzere Mihver Devletleri arasındaki şifreli iletişim kırılmış ve savaşın kaderini belirleyecek şekilde istihbarat elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi kaçış rotaları</span>

Nazi kaçış rotaları, II. Dünya Savaşı'nın ardından mağlubiyete uğrayan Mihver Devletleri ve özellikle Nazi Almanyasındaki başta Naziler olmak üzere savaş suçluları ve işbirlikçilerinin Avrupa'dan kaçmak için örgütledikleri güzergâhları tarif etmek için kullanılan bir tâbirdir. Söz konusu rotalar, genellikle Latin Amerika ülkelerine doğru olmuş, kaçanlar özellikle Arjantin, Paraguay, Brezilya, Uruguay, Şili ve Bolivya'ya saklanmışlardır. Bazı kişilerin ABD, Kanada ve çeşitli Orta Doğu ülkelerine gittiği de bilinmektedir. İlk kaçış güzergâhı Almanya-İspanya-Arjantin, diğer güzergâh ise Roma-Cenova-Latin Amerika idi. Kaçış rotalarını örgütleyen çeşitli kişi ve kuruluşlar önce bağımsız hareket etseler de, zamanla örgütlü hareket etmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Darnand</span> Fransız siyasetçi (1897-1945)

Joseph Darnand, bir Fransız asker ve daha sonra Nazi Almanyası ile Vichy Fransası'nın destekçileri arasında olan bir liderdi.

<span class="mw-page-title-main">GCHQ</span> GCHQ, İngiltere hükümetinin ve silahlı kuvvetlerinin elektronik istihbarat ve bilgi güvenliğini sağlamakla görevli, İngiliz istihbarat ve güvenlik organizasyonuna verilen isimdir.

GCHQ, İngiliz devletini siber saldırılara ve tehditlere karşı korumak amacıyla hükûmet tarafından görevlendirilen güvenlik ve istihbarat kurumu. Devlet Başkanına veya ilgili kurum için bu tür saldırılara karşı nasıl hareket edileceğine dair bilgi ve danışmanlık sağlar. Kurum ilk başlarda 1919'da ve İkinci Dünya Savaşı sırasında Bletchley Parkı merkez üssü seçip, telekomünikasyon sistemlerinin çok büyük bir önem arz ettiği bir zamanda bu sistemlerin şifrelerini kırmayı başarmıştır. Bugün ise kurum siber güvenlik hizmetlerine ek olarak kimyasal, biyolojik ve nükleer silahlara ve tehditlere karşı önlem almak ve durdurmakla yükümlüdür. GCHQ İngiltere'nin Cheltenham kentinde yer alır. Joint Intelligence Committee (JIC), the Security Service (MI5), The Secret Intelligence Service (MI6) ve Defence Intelligence (DI) gibi kurumların altında çalışır.

Suriye-Lübnan Savaşı, II. Dünya Savaşı sırasında teslim olan Fransa'nın ardından kurulan Vichy Fransası'nın sömürgelerine karşı yapılan operasyondur.

Alfred Dillwyn (Dilly) Knox İngiliz klasik dönem akademisyeni, King's College, Cambridge'de papiroloji uzmanı ve şifre kırıcı. I. Dünya Savaşı sırasında James Alfred Ewing idaresinde İngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetleri bünyesinde kurulan ve Room 40 adı verilen istihbarat dairesinde çalışmıştır. Knox, Zimmermann Telgrafı olarak bilinen şifreli mesajı kıran ve dolayısıyla ABD'nin savaşa dahil olmasını sağlayan ekip içindeydi. Knox, II. Dünya Savaşı'nın hemen öncesinde İngiliz-Fransız-Polonyalı istihbaratçıların toplantılarında önemli bir rol oynamıştır. Knox 1943 yılında ölümüne kadar Bletchley Park'daki istihbarat faaliyetlerine destek vermiş ve Nazilerin Enigma makinesinin kırılması çalışmalarına katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matapan Burnu Muharebesi</span>

Matapan Burnu Muharebesi II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Donanması ile İtalya Krallığı donanması arasında 27-29 Mart 1941 tarihlerinde gerçekleşen deniz muharebesidir. Muharebe Mora Yarımadasının güneybatısında yer alan Matapan Burnu açıklarında gerçekleşmiştir. Bletchley Park'daki İngiliz istihbarat faaliyetleri sayesinde şifreleri kırılan İtalyan donanmasının kullandığı Enigma makinesi ile iletilen istihbarat sayesinde İngiliz donanması İtalyan donanmasını pusuya düşürmüş ve çok büyük zayiat verdirmiştir.

U-100 II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası Deniz Kuvvetleri Kriegsmarine tarafından kullanılmış olan IXB-sınıfı U-bot. 9 Mayıs 1941 günü Kraliyet Donanması gemileri tarafından ele geçirildikten sonra denizaltıdan çıkan belge, ekipman ve bilgi sayesinde Enigma makinesinin şifrelerinin kırılmasında önemli adımlar atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ultra</span>

Ultra 1941 yılı Haziran ayı itibarıyla İngiliz askeri istihbaratı tarafından kullanılmaya başlayan terim. Terim düşman şifreli iletişiminin elde edilmesi ve kırılması sayesinde ele geçen çok önemli istihbaratın bütününü anlatır. Terim, o döneme kadar en önemli belgeler için kullanılmakta olan çok gizli gizlilik seviyesinin de ötesinde öneme sahip olan istihbaratın değerini anlatmak üzere en yüksek aşama anlamında kullanılan ultra kelimesinden türetilmiştir.

John Cairncross, İskoç asıllı Britanyalı, II. Dünya Savaşı yıllarında ajanlık ve istihbarat memuru.

Anton Harekâtı, II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız donanmasının Toulon'da batırılması</span>

Fransız donanmasının Toulon'da batırılması II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesi harekâtı olan Anton Harekâtı sürerken donanmanın Almanların eline geçmesini engellemek üzere Fransız donanma komutanları Jean de Laborde ve André Marquis öncülüğünde 27 Kasım 1942 tarihinde Toulon limanında yapılan sabotaj eylemidir. Sabotajın ardından Fransız donanmasının geriye kalan varlığı belirleyici bir faktör olmaktan çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Georges</span> Fransız direnişçi (1919 – 1944)

Pierre Georges veya Albay Fabien Fransız Komünist Partisi üyesi Fransız direnişçi. II. Dünya Savaşı'daki Fransa Muharebesi'nin ardından ülkeyi işgal eden Nazilere karşı ilk silahlı direnişi başlatan ve Paris'in Kurtuluşu'nda önemli rol oynayan kişi olarak bilinir. Ölümünün ardından ülkesi için hayatını verenlerin eklendiği Morts pour la France listesine eklenerek onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya savaşı kriptografisi</span>

Kriptografi, radyo iletişiminin önemi ve radyo müdahalesinin kolaylığı nedeniyle II. Dünya Savaşı sırasında yaygın olarak kullanıldı. İlgili ülkeler çok sayıda kod ve şifre sistemi kullandılar, bunların çoğu rotorlu makineler kullanıyordu. Sonuç olarak, kriptanalizin veya kod kırmanın teorik ve pratik yönleri çok ileri düzeydeydi.